Dagur - 20.08.1958, Síða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 20. ágúst 1958
DAGUR
ASalritstjóri og ábyrgðarmaSur:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Meðritstjóri:
INGVAR GÍSLASON
Auglýsingastjóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurint kostar kr. 75.00
BlaðiS kemur ðt á miðvikudögum
og laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Heilbrigðari atvinnuhættir
A MEÐAN GULLIÐ GLÓÐI skærast í sporum
varnarliðsins bér á landi, beindust sjónir manna
meira þangað en góðu hófi gegndi og hollt var
fyrir atvinnuvegi þjóðarinnar. Þótt ekki sé rétt-
mætt að segja að allt væri stillt inn á þennan
rauða bjarma, má fullyrða að hann glapti sýn og
dró hugann frá þeirri þúsund ára reynslu, að ís-
lendingar verða að lifa af gæðum lands og sjávar
hér eftir sem hingað til.
Þegar straumur vinnufærra manna hafði um
stund beinzt að Keflavíkurflugvelli og nágrenni,
tók að ganga erfiðlega að manna íslenzk skip og
báta til fiskveiða. Flytja varð inn færeyska sjó-
menn í hundraðatali, ennfremur konur til að
vinna á fiskverkunarstöðvum og landbúnaðar-
verkafólk.
Þessu fólki varð að greiða verulegan hluta af
þeim dýrmæta gjaldeyri, sem það aflaði fyrir
þjóðarbúið. Sú óhugnanlega staðreynd varð æ
]jósari,að ungir og vaskir íslenzkir sjómenn gengu
af skipunum og þeir eldri einnig og leituðu léttari
og betur launaðra starfa í landi. Þessi öfugþróun
var hin ískyggilegasta fyrir efnahagsmálin og
engum dylst að framkvæmdir varnarliðsins áttu
drjúgan þátt í henni. En á sama tíma og þetta
ástand var að skapast gættu menn ekki nægilega
þarfa útvegsins og réttmætra krafna sjómanna.
Helzt leit út fyrir að menn héldu dauðahaldi í þá
von, að stríðshættan héldi nægilegri spennu .í
hvers konar hernaðarlegum framkvæmdum á
Suðurnesjum til þess að veita landsins börnum
brauð. En vanmat á þýðingu sjávarútvegsins varð
sér til minnkunar og þjóðfélaginu til óbætanlegs
tjóns. Sem dæmi um þetta má nefna það, að eng-
inn togari var keyptur til landsins síðustu 8 árin
sem Ólafur Thors fór með sjávarútvegsmál í tíð
fyrrv. stjórnar, en aftur á móti fimm þúsund bílar
til að styðja útgerð þá, sem fyrir var. Þannig bjó
íhaldið, með formann þess í sæti sjávarútvegs-
málaráðherra, að útgerðinni. Á þeim árum lá
bátaflotinn bundinn við hafnargai’ðana um lengri
eða skemmri tíma í byrjun vertíðanna á meðan
verið var að prútta um fiskverð, kaup og kjör. —
Þessi óhugnaður var að deyfa allt athafnalíf og
draga þrótt úr hinni vösku sjómannastétt eins og
landlægur sjúkdómur. Hin mikla tregða að líta
sanngjarnlega og raunhæft á þarfir útvegsins og
sjómanna í stjórnartíð Ólafs Thors, var að koma
þýðingarmesta útflutningsatvinnuvegi þjóðarinn-
ar á vonarvöl.
Með síðustu stj órnarskiptum lauk valdatíma
íhaldsins og hinni miklu ógæfu, sem af henni
leiddi. Með sameiginlegu átaki núverandi stjórn-
arflokka og vinnandi stétta í landinu, hefur sú
breyting á orðið, að sjávarútvegurinn hefur ver-
ið stundaður án allra stöðvana og af meira kappi
en nokkru sinni fyrr. Honum hefur verið tryggð-
ur traustari rekstursgrundvöllur en áður og
kjarakröfum sjómanna mætt með því raunsæi, að
sjómönnum verður að greiða svo hátt kaup eða
búa svo að þeim á annan hátt, að sjómennskan
verði nægilega eftirsótt. Ný skip koma til landsins
með stuttu millibili og stórt átak til endurnýjunar
togaraflotans undirbúið. Öllum skipaflotanum er
haldið út af fullu kappi án erlends vinnuafls, því
að flestir Færeyingarnir eru
farnir af landi burt.
íslendingar einblína ekki leng-
ur á bjarmann frá tjaldskör hins
vígbúna stórveldis. í þess stað
hafa þeir tekið við störfum er-
lendra sjómanna á íslenzkum
skipum og þurfa engum öfundar-
augum að líta á launakjör þeirra
manna, sem í landi vinna. Þetta
er einn þáttur þess samnings,
sem vinstri flokkarnir gerðu með
sér, þegar þeir gengu til sam-
starfs í ríkisstjórn undir forsæti
Iiermanns Jónassonar. Og' yfir
þeim árangri er gott að gleðjast
um leið og allir sannir íslending-
ar þoka sér saman og standa sem
einn maður til sóknar og varnar
á þeim örlagatímum sem nú fara
í hönd og skera úr um framtíð
okkar sem fiskveiðiþjóðar og
sjálfstæðrar þjóðar.
Sólskinsblcttur á þokudcgi.
UNDANFARNAR VIKUR hef-
ur þoka grúft yfir Eyjafirði, það
má því með sanni segja að það
var heimatilbúinn sólskinsblett-
ur, sem sextíu manna hópur úr
Öngulsstaðahr, veitti sér fyrra
sunnudag, með hópferð um Svarf
aðardal. Farið var að tilhlutun
Búnaðarfélags Öngulsstaðahr. og
ferðafólkið flest bændur og kon-
ur þeirra. Hugmynd um svona
ferðalag kom fram á aðalfundi B.
S. E. í vetur, þegar rætt var um
hópferð bænda til Suðurlands,
sem ekki komst á vegna heimilis-
anna. Búnaðarfélög Svarfdæla og
Dalvíkur tóku á móti ferðafólk-
inu við hreppamörkin á Há-
mundarstaðahálsi og var þar fyr-
ir allmargt bænda og húsfreyja
að bjóða hópinn velkominn.
Eftir að sungið hafði verið,
dreifðu Svarfdælingar sér í bíla
Eyfirðinganna til þess að annast
leiðsögn. Ekið var fram Hrísaveg
með viðkomu að Völlum, þar sem
kirkjan var skoðuð. Kirkjan er
fögur og ljósprentað eintak af
Guðbrandarbiblíu á altai'inu,
ásamt fleiri fornum helgibókum.
Framan á kirkjunni gnæfir turn
með hinni miklu klukku, sem
Vestur-íslendingurinn Zóphonías
Thorkelsson gaf kirkjunni. Dáð-
ust gestirnir að hljómfegurð og
styrkleika klukkunnar þegar
henni var hringt.
Ekið var þaðan í mynni Skíða-
dals, þar staðar numið, en síðan
ekið nærfellt að fremstu bæjum
Svarfaðardals og síðan í áfanga
að heimavistarskólanum að Húsa
bakka. Er það mikið hús og lík-
legt til að hlúa vel að svarf-
dælsku æskufólki um langa
framtíð.
í þessari hringferð um dalinn
staðfestu menn með eigin sjón
það, sem margir vissu fyrir, að
Svarfaðardalur er blómleg sveit
og búsældarleg, þrátt fyrir vetr-
arríki. Víðáttumikil nýræktar-
lönd og reisulegar byggingar yfir
fólk og fénað sanna, að þarna býr
þróttmikið dugnaðarfólk, sem
fórnar framtíð sveitarinnar starfs
kröftum sínum.
Því miður leyfði þokan okkur
ekki að sjá efri hluta fjallanna
nema einstaka tind, sem bauð
henni byrginn, lét ekki vefja sig
slæðunum gráu, en bæir með
fána við hún og fólk á hlaði fögn-
uðu ferðamannahópnum, sem nú
fór í langri bílalest um héraðið.
Að Húsabakka var okkur gerð
veizla mikil og rausnarleg. Sást
lítt á veizluföngum, þótt mikils
væri neytt. Húsmæður og heima-
sætur önnuðust framreiðslu, en
veizlustjóri var formaður Búnað-
arfélags Svarfdæla, Halldór
Jónsson bóndi að Jarðbrú, en
aðrir ræðumenn voru Hjalti Har-
aldsson bóndi í Ytra-Garðshorni
og Valdimar Óskarsson, sveitar-
stjóri í Dalvík, og fræddu þeir
okkur um Svarfaðardalinn. Helgi
Símonarson, bóndi á Þverá, og
Iijörtur Eldjárn, oddviti á Tjörn,
ræddu um dag og veg. Formaður
Búnaðarfél. Öngulsstaðahrepps,
Jónas Halldórsson.á Rifkelsstöð-
um, þakkaði fyrir hönd ferða-
fólksins hinar höfðinglegu mót-
tökur. Kvaðst hann vona að
heimsókn þessi yrði endurgoldin
við tækifæri.
Almennur söngur var á milli
ræðuhaldanna, undir stjórn Þór-
arins Eldjárns, hreppstjóra á
Tjörn.
Eftir góðan fagnað var ekið til
Dalvíkur. Þar stóð yfir mikil
síldarsöltun og var gaman að sjá
hin hröðu handtök stúlknanna
við söltunina. Skoðað var hið
glæsilega verzlunarhús Útibús
KEA þar á staðnum og góðgerðir
þegnar hjá Dalvíkingum. Áður en
haldið var heim á leið var ekið
út á Upsaströnd til að sjá sig bet-
ur um. Þar voru Svarfdælingar
kvaddir og þeim þakkað fyrir
ánægjulegan dag og rausnarlegar
móttökur.
Þessi ferð heppnaðist með
ágætum og mun dagurinn lengi
verða sólskinsblettur í minninga-
sjóði ferðamannanna, þrátt fyrir
þokuloft.
Með alúðarkveðju til Svarf-
dæla. — Einn úr hópnum.
r
Frá Afengisvarnarráði
I. Hcildarsala:
Selt í og frá Reykjavík kr.
27.864.033.00.
Selt í og frá Akureyri kr.
2.950.770.00.
Selt í og frá ísafirði kr.
I. 169.900.00.
Selt í og frá Seyðisfirði kr.
711.662.00.
Selt í og frá Siglufirði kr.
998.089.00.
Samtals kr. 33.694.454.00.
II. Sala í pósti til héraðsbann-
svæðis:
Frá Aðalskrifstofunni í Reykja-
vík: Vestmannaey. kr. 933.975.00.
III. Áfcngi til veitingahúsa:
Selt frá aðalskrifstofunni kr.
864.525.00.
Á sama tíma í fyrra var salan
sem hér segir:
Selt í og frá Reykjavík kr.
28.068.497.00.
Selt í og frá Akureyri kr.
2.798.271.00.
Selt i og frá ísafirði kr.
230.561.00.
Selt í og frá Seyðisfirði kr.
575.577.00.
Selt í og frá Siglufirði kr.
940.887.00.
Samtals kr. 32.347.232.00.
Sala í pósti til héraðsbann-
svæða frá aðalskrifstofu í Rvík:
ísafjarðarumdæmi til 5. júní 1957
kr. 400.589.00. — Vestmannaeyjar
kr. 940.830.00.
Áfengi til veitingahúsa selt frá
aðalskrifstofu kr. 902.716.00.
Haraldur í Garðshorni kvaddur
(Flutt í Tjarnarkirkju.)
Hafið þig heillaði ungan,
hugljúfum rómi.
Vakli þér vonir í barrni
og vilja til dáða.
Bárurnar sungu við sanda,
særinn var bjartur,
bjó yfir ódæma auði, —
cn örbirgð var heima.
X Hafið þig heillaði ungan.
Hálfvaxinn drengur
leið sína lagði á sjóinn,
lcitaði bjargar.
Hcima beið móðir og horfði
hugsandi á sæinn.
Drottni fól drcnginn sinn unga.
Drottinn brást eigi.
•Ýfi
$
Hafið þig hcillaði jafnan,
þú hikaðir aldrci.
Ótrauður sóttir þú sjóinn
síðla og snemma.
Löngum þú stóðst uppi’ í stafni
og stýrðir af miðum
drckkhlöðnum dreka að ströndum
með dýrmætum farmi.
Ungan þig laðaði líka
lífshafið brciða.
Sókndjarfur sóttirðu þangað
■ 1 ■
sígildar dygðir:
Grciðvikni, góðvild og samúð,
Guðstrú og mannást.
Lífcrni þitt mun þér látnum
lofstafi kvcða.
Kirkjunnar kær varstu sonur,
kristninnar vinur.
Veg þinnar svcitar þú vildir,
vannst hcnni’ af alúð.
Frjálslyndur félagsþegn góður,
farsæll í störfum.
Bæði mun byggð þín og kirkja
blessa þig látinn.
Loks var svo leiðinni heitið
ljóssins til stranda.
Iialda þú skyldir sem hraðast
haf daúðans yfir.
Kallið þú heyrðir og lilýddir
og hikaðir ekki.
Blásandi byr fyllti seglin.
Þig bar fljótt af ströndu.
Farsælli lífsferð er lokið.
Langferðamanni
ljúf hefur landtakan verið.
Lofa skal Drottin.
— Hugljúfar kveðjur þér hljóma
og hjartfólgnar þakkir.
Vorbirtan vefji þig önmun.
— Vertu sæll, frændi!
VALD. V. SNÆVARR.