Dagur - 03.12.1958, Side 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 3. desember 1958
DAGUR
Ritstjóri:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsi ngastjóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum og
laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Tillögur um efnahagsmál
FYRIR NOKKRU lögðu ráðherrar Framsókn-
arflokksins fram í ríkisstjórninni tillögur um
efnahagsmálin. Ráðherrar hinna stjórnarflokk-
anna samþykktu þær ekki og lögðu engar aðrar
tillögur fram. Eins og nú er komið þykir rétt að
birta aðaltillögurnar, en þær voru á þessa leið:
Þar sem efnahagsgrundvelli þcini, cr síðasta
Alþingi lagði, hefur verið raskaði þarf enn
að konia til sérstakra aðgerða í efnahagsniálunum.
Megináherzla sé á það lögð — eins og gert hef-
ur verið í tíð núverandi ríkisstjórnar — að halda
uppi sem mestri framleiðslu og jafnframt atvinnu
•fyrir allt vinnandi fólk í Iandinu.
Ráðstafanir í efnahagsmálum miðist einnig við
það, að þcirra vegna rými ekki kaupmáttur tíma-
kaups frá því, sem hann var í október sl. (cða í
febr. sl., ef það hentar betur til samkomulags).
Lcitað sé samkomulags við stéttasamtök um að
þau eigi sinn bátt í að framkvæma nauðsynlegar
aðgerðir til þess að framangreind markmið náist
og komið verði í veg fyrir stórfelldan vöxt dýr-
tíðar á ný og öngþveiti í efnahags og atvinnu
málum.
í þessu skyni sé lagt til og leitað samkomulags
um, að kaup verði áfram greitt samkvæmt kaup-
greiðsluvísitölu 185, enda fari framfærsluvísitalan
ckki yfir 217 stig. Fari framfærsluvísitalan yfir
það mark, falli þetta samkomulag úr gildi.
Útflutningssjóði verði aflað óhjákvæmilegra
tekna með hækkun á yfirfærslu- og innflutnings-
gjöldum.
Athugaðir verði möguleikar á að lækka útgjöld
fjárlagafruinvarps þess er fyrir Alþingi liggur.
Þetta nái ekki til framlaga til eflingar atvinnulífi
ýþar með til raforkuframkvæmda og samgangna).
Fjárlög verði afgreidd greiðsluhallalaus.
Komið verði á verðtryggingu á sparifé cftir því,
sem framkvæmanlegt reynist, þar á meðal á líf-
eyrissjóðum og öðru hliðstæðu geymslufé.
Framskráðar tillögur voru byggðar á hagfræði-
legum útreikningum, að með því að framkvæma
þær, væri m. a. hægt að:
1. Stöðva víxlhækkanir kaupgjalds og verðlags.
2. Halda sama kaupmætti launa og liann var í
október sl. (eða í febrúar sl., ef menn vildu
heldur hafa þá viðmiðun).
3. Halda áfram öflugri framfarastefnu til sjávar ög
sveita — í bæ og byggð — og efla jafnvægi í
byggð landsins.
Lesendur athugi, að tillögurnar fela í sér, að
kaupgjald greiðist samkvæmt kaupgjaldsvísitöl-
unni 185, sem gilti fyrir 1. desember, framfærslu-
vísitalan fari ekki yfir 217 stig (hún er nú 219
stig) og síðast en ekki sízt, og það skiptir raunar
mestu máli, — að kaupmáttur tímakaups verði
ekki minni en hann var í október sl.
Ennfremur að halda skuli atvinnurekstri og at-
vinnulífi í fullu fjöri.
Með þessum tillögum er tekið tillit til hags-
muna alls vinnandi fólks í landinu og einnig
þeirra, sem sparifé eiga eða lifa af styrktarfé.
Enginn heilskyggn maður og ótruflaður getur
talið þessar tillögur óaðgengilegar.
Meðráðherrar Framsóknarfl. í ríkisstjórn-
inni vildu þó ekki, áður en Alþýðusambandsþing-
ið kom saman, gjalda þeim jákvæði.
Séra Björn Stef ánsson
prófastur frá Auðkúlu
„Heimþrá vor til guðs er
lífsins kjarni.“
Séra Björn Stefánsson prófast-
ur valdi þessi orð að yfirskrift
að i-æðu, er birt er í Nýjum hug-
vekjum, húslestrabók, er Presta-
félag íslands gaf út 1947.
Þegar séra Björn skrifaði þessi
fögru orð, er hann búinn að vera
þjónn kirkjunnar á fimmta tug
ára, hljóta margháttaða reynslu
í skóla lífsins og læra margt og
mikið af samferðamönnunum og
samskiptum sínum við þá, lesa
önnur efni, fylgjast með öllum
þeim breytingum og framförum
er átt hafa sér stað með íslenzku
þjóðinni frá því að hann, sem
ungur maður, tók sitt stúdents-
próf frá Lærðaskólanum í Rvík
í byrjun aldarinnar, og til þessa
dags, er hann semur ræðuna.—
Þetta er niðurstaðan, guð er allt,
þráin eftir honum er það sem
gefur lífinu gildi, inntakið, kjarn-
inn.
Að hætti athugulla gáfumanna
var séra Björn Stefánsson var-
kár og gætinn, þess vegna eru
orð hans merkari og méira á
þeim að byggja, en margra ann-
arra manna, er fleira mæla og
meira skrifa. Hann var mjög
orðvar, en hlýddi á ræður manna
af rósemi og athygli, en fulla
einbeitni og kjark sýndi hann, er
hann vann að þeim málum er
hann vildi að næðu fram að
ganga. Séra Björn var sérstakt
prúðmenni, og svo háttvís í allri
umgengni, að orð Bjarna skálds
Thorarensen gátu átt við um
hann:
„kurteisin kom að innan
sú kurteisi sanna,
siðdekri öllu æðri
af orðum, sem lærist.“
í fjölmenni vakti þessi virðu-
legi klerkur eftirtekt, í vinahóp
var hann skemmtilegur og glað-
vær, öllum hlaut að líða vel í ná-
vist hans, manngæzkan var svo
sönn.
Fyrir nær tuttugu árum höfðu
Húnvetningar mikinn mannfagn-
að í tilefni af 60 ára afmæli
Blönduósskóla. Þangað kom fólk
víðs vegar að af landinu. Pró-
fastshjónin frá Auðkúlu voru þar
meðal gesta. Engum gat dulizt,
hve vinsæl og virt þau voru af
sýslungum sínum og öðrum, er
eitthvað þekktu til þeirra. Frú
Valgerður Jóhannsdóttir og séra
Björn fluttu frá Auðúlu hingað
til Aureyrar og áttu hér heima
um skeið, lengst af í Helgamagra
stræti 44. Báðar dætur þeirra
lásu við Menntaskólann á Akur-
eyri og luku stúdentsprófi.
Síðustu 5 árin bjuggu þau
hjónin í Reyjavík, á Karlagötu
15. Hvar sem heimili þeirra var
ríkti góðvild og gestrisni, sam-
fara miklum myndarskap prests-
konunnar. Þau hjón kunnu vel
við sig hér á Akureyri, og eign-
uðust hér vini og endurnýjuðu
gömul kynni. Margs er að minn-
ast frá þessum árum, og allar eru
þær endurminningar hugljúfai'.
Séra Björn Stefánsson mun
hafa flutt sína síðustu stólræðu á
Akureyri vorið 1953, langur
starfsdagur í þjónustu kirkjunn-
ar var liðinn. Bjartan og fagran
ágústdag sama sumar fóru þau
hjón alfarin suðui', þar voru
börnin, systkini, vandamenn og
margir vinir.
í júlí 1957 kvaddi eg þennan
góðvin minn í síðasta skipti. Þá
hafði eg dvalið á heimili þeirra
hjóna nokkra daga. Séra Björn
stóð við vöggu litlu dótturdótt-
urinnar, hún var yngst í fjöl-
skyldunni og afa sínum svo und-
ur kær. Hann bað fyrir kveðjur
norður, og minntist svo fallega
vina sinna hér á Akureyri. Hann
bað okkur öllum blessunar guðs.
Séra Björn gekk með mér út
úr húsinu og að bílnum, aldrei
brást kurteisi hans né vinsemd.
Hann tók í hönd mína, það var
þögul kveðja, ef til vill hefur
hann grunað, að við myndum
ekki sjást oftar hér í heimi.
Þetta eru aðeins fátækleg þakk-
ar- og kveðjuorð frá okkur
hjónunum til manns, sem við
virtum mjög mikils.
Laufey Sigurðardótlir
frá Torfufelli.
- Frá Ferðafélagi
Akureyrar
(Framhald af 1. síðu.)
Þingeyinga gaf 3 þús. kr., Akur-
eyrardeild KEA 2 þús. og Ferða-
félag Húsavíkur 1200 krónur.
Flugvöllur er í nágrenni sælu-
hússins.
Ferðafélag Akureyrar hyggst
nú opna skrifstofu í Hafnarstræti
100 hér í bæ. Hún mun koma í
góðar þarfir, sérstaklega í sumar
eða á sumrin þegar ferðalög
hefjast.
Kynningarkvöld.
Dr. Sigurður Þórarinsson mun
koma til Akureyrar á vegum fé-
lagsins um næstu helgi og sýna
myndir, bæði fyrir félagsmenn
og almenning, sem auglýst er á
öðrum stað í blaðinu í dag. Ef-
laust verða sýningarnar vel sótt-
ar. Hvort tveggja er, að mynd-
irnar eru framúrskarandi og ekki
þarf að efa að dr. Sigurður Þór-
arinsson muni flytja fróðlegar
skýringar.
Geta má þess til viðbótar, að
Hornstrandamynd er með skýr-
ingum dr. Kristjáns Eldjárns
þjóðminjavarðar.
Stjórn Ferðafélagsins á Akur-
eyri skipa: Kári Sigurjónsson
formaður, Tryggvi Þorsteinsson
varaformaður, Jón Sigurgeirs-
son frá Helluvaði gjaldkeri, Karl
Magnússon ritari og Karl Hjalta-
son meðstjórnandi.
Leiðrétting. í tilkynningu Ak-
ureyrarblaðanna um breytt aug-
lýsingaverð var m. a. vitnað í
ísafjarðarblöð til samanburðar.
Dálksentimetrinn í auglýsingum
þar kostar kr. 15,00 eins og hér,
en ekki kr. 20,00, eins og frétzt
hafði. Leiðréttist þetta hér með.
ÞÁNKAR OG ÞYÐSNGAR
Komdu, komdu, kiðlingur.
í morgunútvarpi fyrra laugardag var
sungið lag við hina alkunnu vísu: Komdu, komdu,
kiðlingur, og þulurinn sagði, að textinn væri eftir
Jón Olafsson.
Vísa þessi eða þula er í Kátum Pilti eftir Björn-
son, en þá bók þýddi Jón Ólafsson með prýði á
sínum tíma.
Eru vísur, sem þýddar eru, eftir þýðandann?
--------------------o------
Þegar komið var til þess að taka manntalið, þá
mundi stúlkan ekki greinilega, hvort hún var held-
ur þrjátíu og átta eða þrjátíu og níu ára, svo að
hún sagði: „Tuttugu og fimm.“
-----o-------
Unga fólkið er ekki eins rólegt nú og áður — en
það er gamla fólkið ekki heldur.
-----o------
Móðirin vonar kannski, að dóttirin muni ná í
betri eiginmann en henni heppnaðist sjálfri, en
hún veit með vissu, að sonur hennar muni aldrei ná
í eins góða eiginkonu og faðir hans.
-----o------
Við mennirnir verðum víst alltaf að horfast í
augu við tvennt, dauðann og skattana, og það má
dauðinn eiga, að hann versnar ekkert.
-----o------
ÆVIN: Tímabil. Fyi-ri helminginn eyðileggja
foreldrar okkar, hinn seinni eyðileggja börnin.
•----------o--
Ef þú lánar vini þínum 100 kr., þá tapar þú ann-
að hvort vininum eða hundrað krónum.
-----—o-----
Venjulegur maður er svona álíka vel að sér í
atómfræðum eins og skatteyðublaðinu sínu.
-----o------
Sá, sem man, hvaða áhyggjur hann hafði fyrir
viku, hlýtur að hafa gott minni.
-----o------
Það getur vel verið, að olía geti lægt öldur, en
hún gerir það alls ekki í alþjóðamálum.
-----o------
„Egóisti“ er maður, sem hefur mjög vafasaman
smekk og hefur meiri áhuga á sjálfum sér en mér.
-----------------------o------
Skyldi fornmenjafræðingunum aldrei hafa dottið
í hug, er þeir voru að finna mannlausar borgir víða
um heim, að þetta myndi hafa stafað af því, að
íbúarnir hafi greitt skatta sína eins lengi og mögu-
legt var — og svo flutt burt?
-----o------
Sulturinn er eðlishvöt, sem gefin er manninum
til þess að tryggja það, að hann nenni að vinna.
-----------------------o------
Stjórnmálaforingjar velja sjaldan beztu menn-
ina í stöðurnar. Reynslan hefur sýnt þeim, að það
er hægt að vinna kosningar án þeirra.
-----o------
Fjölmargir menn kunna hvorki að lesa né skrifa.
Þeir semja dægurlög og texta við.
-----o------
Er við lítum á fyrirsagnir blaðanna, þá erum við
alls ekki viss um, að þeir ólæsu missi af miklu.
-----------------------o------
„Kjúklingar,“ sagði heimspekingurinn, „eru nyt-
sömustu skepnur á jörðinni. Það er hægt að eta
þá áður en þeir fæðast og eftir að þeir eru dauðir.“
-----------------------o------
Það er eftirtektarvert, hve fávizka á mikinn þátt
í því, að menn eru ánægðir með sjálfa sig.
-----o------
Sá, sem lætur tvö grös vaxa, þar sem áður var
eitt eða ekkert, er meira virði fyrir mannkynið en
mörg spyrðubönd af stjórnmálaforingjum.
-----o------
Peningar og tími eru þyngstu byrðar lífsins. Sá,
sem á of mikið af öðru þessu og veit ekki, hvernig
á að nota það, er ógæfusamastur alh'a. — Johnson.