Dagur - 06.12.1958, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Laugardaginn 6. desember 1958
DAGUR
Ritstjóri:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingastjóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstoía í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum og
laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Fulltrúar þrjátíu þíisundanna
NÚVERANDI RÍKISSTJÓRN var mynduð á
þeim grundvelli að leysa efnahagsmálin í nánu
samstarfi við vinnustéttirnar í landinu. Til
tryggingar réttlátri skiptingu þjóðarteknanna
skyldu hagfræðingar reikna út, hvaða kaup at-
vinnuvegirnir þyldu að greiða. í síðustu efna-
hagsmálaaðgerðum stjórnarinnar, frá sl. vori, var
miðað við 5% kauphækkun og hún lögfest. —
Varað var við kauphækkunarkröfum, ef forðast
ætti nýjar álögur. En andstæðingar ríkisstjórnar-
innar sáu sér leik á borði og knúðu fram 10—15%
kauphækkanir. í því sambandi ber að minnast
Sjálfstæðisflokksins, sem gerðist kaupkröfuflokk-
ur, hin órólega deild Alþýðubandalagsins og
íhaldssinnaðir kratar.
Þegar þetta var fram komið óskaði Framsókn-
arflokkurinn eftir aukaþingi Alþýðusambandsins,
en var neitað. Þingið var svo haldið síðustu daga
nóvembermánaðar, en 1. des. átti kaupgjaldsvísi-
talan að hækka um 17 stig. Þetta þing felldi mála-
leitun forsætisráðherra um frest til samninga, og
lágu þó fyrir hagfræðilegar niðurstöður, sem
sýndu, að með svipaðri framleiðslu þui'ftu lífs-
kjör almennings ekki að versna, miðað við okt. í
haust. Trúlegt mátti telja, að reynt yrði af öllum
mætti og af öllum ábyrgum og sæmilega viti-
bornum mönnum, að halda dauðahaldi í þau
ágætu lífskjör. Afkoma ríkissjóðs er góð, og einn-
ig Útflutningssjóðs, afkoma togaranna og frysti-
húsanna ágæt og atvinnuástand betra út um land
en nokkru sinni fyrr og fólksstraumur til höfuð-
borgarinnar stöðvaðui'. Alhliða framkvæmdir í
landinu hafa aldrei verið meiri.
Þegar þessar staðreyndir eru athugaðar og
jafnframt það, að þjóðarbúið þoldi, — samkvæmt
hagfræðilegum úrskurði, — kaupvísitöluna 185,
þoldi að veita landsfólkinu sömu kjör og giltu í
okt. sl., þá er alveg furðulegt að Alþýðusam-
bandsþing skyldi hafa þor til að kasta þeim frá
sér. Það glapræði Alþýðusambandsþings, að veita
ekki tveggja til þriggja vikna frest til algerrar
stöðvunar verðbólgunnar og þykjast ekki einu
sinni hafa umboð til þess, sem hvort tveggja
stangast við heilbrigða skynsemi, er þegar búið að
setja efnahagslífið úr skorðum. Ný verðbólgualda
er skollin á og enn ein trappa stigin í verðbólgu-
stiganum — þessum himnastiga braskaranna, —
sem fyrr eða síðar missir jafnvægið og fellur nið-
ur. Ef vinnandi stéttir í landinu töldu núverandi
ríkisstjórn sér andstæða, var auðvitað full
ástæða að hafna henni. Þessu er þó ekki þann veg
farið. Stjórnin nýtur mjög mikils trausts allrar
alþýðu, enda fyrsta.ríkisstjórn á íslandi, sem hef-
ur náið samstarf við fjölmennustu vinnandi stéttir
í landinu. — Alþýðusambandið samþykkti svo í
þinglokin mjög skelegga traustsyfirlýsingu á rík-
isstjórnina og óskaði eftir nánu samstarfi við hana
og skoraði á hana að vera áfram við völd.
Þessi samþykkt er dúsa, sem stungið er upp í
fólk úti á landsbyggðinni og á að hylja þann
verknað Alþýðusambandsþings, að loka færum
leiðum. Það hefur vakið furðu um land allt, að
fulltrúarnir, sem ekki töldu sig hafa umboð til að
fjalla um 17 vísitölustigin voru ginntir til að fella
ríkisstjórnina. Hver skyldi hafa gefið þeim um-
boð til þess?
Afsakið. Skökk saga.
EG VAR að hlusta á sögu þá í
leikritsbúningi, sem kölluð var
„Afsakið, skakkt númer“. Eftir
að hafa hlustað á þetta útvarps-
efni, get eg ekki orða bundist og
vakna þá í huga mér þessar
spurningar: Er verið að reyna að
brjála svo siðgæðisvitund fólks-
ir.s, að með tímanum skynji það
ekki mismun góðs og ills? Af
hverju er útvarpið að vinna, með
þessu og öðru eins. Ekki var nú
tíminn heldur óhentuglega val-
inn. Ungir og gamlir lögðu á sig
vöku til að hlusta á leikslokin,
þennan óþverra. Eg segi óþverra,
því að eg fann ekkert fagurt við
þetta leikrit, né göfugt, ekkert
siðbætandi og fráleitt menntandi.
Var það þá skemmtilegt? Síður
en svo. Eg tel það í flokki ljót-
ustu æsibókmennta og óhæft út-
varpsefni með öllu.
í þetta skipti keyptu útvarps-
hlustendur köttinn í sekknum
fi'emur en oftast áður. Við hlust-
endui' ætlumst til mikils af ráða-
mönnum útvarpsins og þess
vegna eru okkur það sár von-
brigði, þegar það flytur okkur
svo ljótt og viðbjóðslegt efni að
mannskemmandi er á að hlýða
fyrir venjulegt, fullþroska fólk,
hvað þá börn og unglinga.
Það er þýðingarlaust að tala
um léttúð og afbrotahneigð æsk-
unnar, ef jafnframt er stuðlað að
því að flytja henni jafn viður-
styggilegt efni og hér greinir, og
það í Ríkisútvarpinu. Það er
vissulega hægt að leiða unglinga
á glapstigu með sorpritum, léleg-
um kvikmyndum og útvarpsefni
á borð við „Afsakið, skakkt núm-
erf“. Það er staðreynd úr réttar-
höldum, að einstakir atburðir úr
sögum og kvikmyndum hafa sótt
á huga óhappamanna og orðið
þess valdandi, að ódæði voru
framin. Hið sama hlýtur að gilda
um útvarpsefni. Af þessari
ástæðu mótmæli eg slíku út-
varpsefni.
Mér hefði fundizt viðeigandi,
að Ríkisútvarpið hefði sagt að
loknum flutningi þessa misheppn
aða útvarpsefnis: Afsakið, skökk
saga. — E. G. Ó.
Hvers eiga bændur að gjalda?
Á SÍÐASTA ALÞINGI var flutt
frumvarp til laga um breytingu á
lögum um stofnun búnaðarmála-
sjóðs, þess efnis, að hækka gjald-
ið til sjóðsins um helming, eða í
1% af brúttóverði allra seldra
búsafurða.
Eg, sem þessar línur rita, von-
aði, ásamt fjölda annarra bænda,
að þessa frumvarpsómynd mundi
daga að fullu uppi og ekki gera
framar vart við sig.
Því miður varð ekki sú raunin
á, heldur er það nú komið á
kreik að nýju og var til umræðu
í neðri deild 20. nóvember. —
Það má furðulegt teljast, að þing
menn skuli leyfa sér að flytja að
nýju svona frumvarp, án þess að
leita álits sjálfra bændanna, sem
þó eiga að bera allar fjárhags-
byrðar, sem frumvarpið gerir ráð
fyrir.
Ekki er það síður furðulegt,
að bændur skuli ekki eiga nema
einn málsvara í neðri deild Al-
þingis, Ingólf Jónsson, þegar á að
beita þá jafn óumdeilanlegu
ranglæti.
Aðalflutningsmaður frumvarps-
ins nú, Steingrímur Steinþórsson,
telur að með þvi að vísa máli
þessu til Búnaðarþings og Stétt-
arsambands bænda, hafi því ver-
ið vísað til bænda almennt.
Þetta er hrein villa, þvi að á
fundum þessum er svo lítill hluti
bændanna, að í svona málum er
ekki treystandi umsögn þeirra
eða ályktunum, enda fulltrúar
ekki að fullu sammála.
Á það má benda, að á síðasta
aðalfundi Bændafélags Eyfirð-
inga voru samþykkt samhljóða
hárðorð mótmæli gegn þessu
frumvarpi, og sézt á því, að ekki
hefur Búnaðarþing mælt með
samþykkt frumvarpsins að ósk
eyfirzkra bænda. Eg tel það því
hreint gerræði verði þessar eða
aðrar svipaðar álögur lögbundn-
ar án vilja meiri hluta bænda. —
Þess vegna er þörf, áðurenlengra
er haldið með málið á Alþingi,
að senda það heim í sveitirnar til
umsagnar og úrskurðar bænd-
anna sjálfra, eins og réttilega
hefur verið bent á. Þettamálerað
vísu ekki alveg nýtt, því að fyrir
nokkrum árum leitaði Páll
Zóphoníasson eftir áliti bænda
um sama efni. Þá töldu bændur
sig búa við nægar álögur, þóit
ekki væri á bætt, og fullvíst má
telja, að svo sé enn um þorra
bænda. Það mun því vera af ótta
við að þeir séu enn sama sinnis,
hvað þetta mál snertir, að með
það er farið eins og raun ber
vitni. Flutningsmenn kenna að-
gerðum Alþingis, hve þröngt sé
orðið um starfsemi B. F. í., ef það
er rétthermt, verður að álítast,
að ríkissjóður leggi til hús svo
sem með þarf.
Eg er þess fullviss, að bændur
í útsveitum Norðurlands og
á Norð-Austurlandi hafa á næstu
árum nóg með aurana sína að
gera og þola ekki svona fjár-
kúgun.
Vegna óvenjulegra harðinda á
síðasta vori og lélegrar afkomu
sumarsins, mun þeim meiri þörf
á verulegum stuðningi, en nýjum
álögum.
Að endingu vil eg svo skora á
bændur, að taka höndum saman
um að kveða niður allar árásir
eins og þá, sem í nefndu frum-
varpi felst, og það svo rækilega,
að sömu þingmenn hiki við að
beita slíkum bolabrögðum öðru
sinni.
Selá 24. nóvember 1958.
Friðrik Þorsteinsson.
ATH. Ekki vill blaðið gera orð
Friðrik að sínum, þótt það ljái
þeim rúm. — Ritstj.
r
F. I. opnar skrifstofu
í Glasgow
Flugfélag íslands hefur nú
formlega opnað skrifstofu í Glas-
gow.
Þegar F. í. keypti Viscountvél-
arnar fyrir hálfu öðru ári, var
byrjað að fljúga um Renfrew-
flugvöll, sem er við Glasgow, en
áður hafði verið notazt við völl
inn í Prestwick, eins og kunnugt
er. Var það gert með það í huga,
að hægt væri að fá farþega milli
Glasgow og Kaupmannahafnar.
Þetta hefur líka borið þann ár
angur, að gera má ráð fyrir, að
farþegafjöldinn milli þessarra
borga á þessu ári verði um 2000
F. í. hafði samkvæmi fyrir
ferðaskrifstofumenn þegar skrif-
stofan var opnuð og var þess m.
a. minnzt, að nú eru 13 ár síðan
fyrst var flogið til Skotlands á
vegum félagsins.
Forstöðumaður skrifstofunnar
í Glasgow er Einar Helgason,
sem starfað hefur á vegum fé-
lagsins í borginni undanfarið
hálft annað ár.
ÞANKAR 06 ÞYÐINGAR
Verðbólgan.
Krónan endist miklu lengur nú en áður fyrr. Það
getur jafnvel tekið mánuði að finna eitthvað, sem
kostar svo lítið.
——----o-----
Ritdómur.
Lítil telpa sagði um bók nokkra:
Þessi bók segir meira um fugla en mig langar til
að vita.
——-—o-------
Eina leið hins auðuga til langra lífdaga og góðrar
heilsu er sú, að lifa ætíð eins og hann væri fá-
tækur.
------o----—
Þegnar geta fengið ríkisstjórn sína til þess að
gera svo að segja hvað sem er — nema minnka út-
gjöldin.
------o-----
Ef þú ert nokkurn veginn viss um, að stúlkan sé
fær um að vera unnusta, þjónustustúlka, hlustandi,
kokkur og hjúkrunarkona, þá skaltu bara kvæn-
ast henni.
------o-----
Hið dularfulla íhugunarefni kvænta mannsins:
Hvað gerir sá ókvænti eiginlega með peningana
sína?
------o-----
Við erum flest svo víðsýn, að við sjáum ætíð
báðar hliðar málsins, bæði röngu hliðina og okkar
eigin.
------o-----
Dæmalaust var það heppilegt, að Móses skyldi
ekki þurfa að bera boðorðin tíu undir fund utan-
ríkisráðherra.
------o-----
Það er það versta við hið gullna tækífaéri, að það
kemur venjulega til okkai' í dularklæðum erfiðrar
vinnu.
------o...........
Undarlegt, að menn skuli vera að skrökva hvor
um annan. Er ekki nóg að gert að segja bara sann-
leikann?
------o-----
Lítill drengur þekkir ekki tímatalið „á milli
máltíða".
------o-----
MANNSÆVIN: Skólatafla, asperíntafla, stein-
tafla.
------o-----
Stórkostlegt dæmi um sjálfsálit: Faðir, sem
reynir í 20 ár að gera son sinn sem líkastan sjálf-
um sér.
------o-----
Ef auðurinn ei' ekki þjónn þinn, þá verður hann
húsbóndi þinn.
Maður, sem ekki getur borgað, fær annan mann,
sem ekkert getur borgað, til þess að ábyrgjast
greiðsluna. — Dickens.
------o-------
Enginn er svo lélegur, að ríkið geti ekki stofnað
handa honum embætti.
------o-------
Sum dýr geta skilið en ekki talað; — því er öf-
ugt farið með mennina.
------o-------
Menningin kemur hægt og hægt; hún er í því
fólgin að taka smám samah til framkvæmda hug-
myndii' minnihlutans.
------o-------
En hve þeir eru margir, sem halda sig eiga mikla
lífsreynslu vegna þess eins, að þeir eru orðnir
gamlir. — Stanislaus.