Dagur - 20.12.1958, Blaðsíða 1

Fylgist með því, sem gcrist
hér í kringum okkur.
Kaupið Dag. — Sími 1166.
Dagur
DAGUR
kemur næst út þriðju-
daginn 23. desember.
XLI. árg.
Akureyri, laugardaginn 20. desember 1958
66. tbl.
Ve rhur munkaklaustur stofnsett vi 8 Cy/a/i örh
Mér hafði lengi leikið hugur á
að kynnast þeim kaþólska presti,
sem fyrstur var vígður hér á
landi síðan fyrir siðaskipti. Þessi
maður er séra Hákon Loftsson á
Akureyri. Þegar hann var vígður
í Kristskirkju í Landakoti árið
1947 voru 400 ár liðin síðan ka-
þólskur prestur var vígður hér
síðast.
Séra Hákon Loftsson er ættað-
ur úr Kjósinni, sonur hins kunna
ljósmyndara Lofts Guðmunds-
sonar, síðar í Reykjavík. Hann
lauk stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum á Akureyri 1940, sigldi
þó til framhaldsnáms í Ameríku.
Hingað til Akureyrar fluttist
hann árið 1952 og tók við ný-
stofnuðu embætti hér og hefur
þjónað því síðan. Hann mun hafa
stærsta sókn norðlenzkra presta,
því að hún nær yfir hið forna
Hólabiskupsdæmi.
í þessum hugleiðingum kvaddi
eg dyra í Eyrarlandsvegi 26,
hverjum skjótt var upp lokið af
grönnum, fríðum og alúðlegum
manni í síðum slopp. Það var
séra Hákon Loftsson, og leiddi
hann mig til stofu.
Daufu* reykelsisilmur lá í loft-
inu, lítil ljós vörpuðu þægilegri
birtu yfir herbergið og lítill
páfagaukur hjalaði við sjálfan sig
úti í horni.
Hvernig stóð á því að þú varðst
kaþólskur?
Þegar eg var enn unglingur
dvaldi eg í skóla í Skotlandi og
varð. fyrir sterkum trúaráhrifum,
því að eg dvaldi með kaþólsku
fólki. Síðar tók eg svo kaþólska
trú.
Og hefur ferðast víða um
lieim?
Venjulega hef eg farið utan
einu sinni eða oftar á ári. En nú
er eg mjög rólegur og verð hér
um jólin í fyrsta skipti eftir að
eg tók við starfi hér, segir prest-
urinn, og bætir svo við: Oft hef
eg ferðast um á ítalíu, Spáni
og Þýzkalandi, eftir að eg lauk
námi í Bandai'íkjunum.
Hvað er framundan í starfi ka-
þólsku kirkjunnar hér?
Eg býst ekki við verulegu trú-
boði hér, fyrr en komin er upp
opinber kapella á staðnum, og ef
til vill yrði fleiri stárfsemi tekin
upp, svo sem annars staðar á
landinu. Hér er aðeins húskap-
ella.
Hvaða stofnanir rekur kirkjan
hér á laandi?
Sjúkrahús, skóla og klaustur.
í Stykkishólmi er sjúkrahús og
kapella, í Hafnarfirði sjúkrahús,
skóli og nunnuklaustur og í
Reykjavík eru tvö sjúkrahús,
skóli, og biskupssetrið er þar, og
svo er þar Krists-konungskirkj-
an í Landakoti.
Og æðsti maður kaþólsku kirkj-
unnar?
Jóhannes Gunnarsson biskup,
sonarsonur Einars í Nesi, og með
honum eru 7 hollenzkir prestar,
en eg er eini íslenzki, kaþólski
presturinn. Eg þarf ekki að
kvarta yfir því, að sóknin mín sé
lítil, því að hún er sú stærsta hér
á landi, en líka fámennastur
söfnuður, bætir hann við bros-
andi.
Voruð þið ekki að hugsa um
stofna munkaklaustur hér?
Jú, um skeið hefur verið áhugi
fyrir því, að stofna munkaklaust-
ur við Eyjafjörð. Tækifæri gafst,
að mér fannst, þegar Möðruvellir
í Eyjafirði losnuðu úr ábúð og
voru seldir fyrir stuttu. — Það
kom til orða að kaupa, en selj-
andinn gat ekki beðið mjög lengi
eftir svari og ekkert varð af
kaupunum í það skipti.
Hvaða munkar áttu svo að taka
þarna bólfestu?
Mér hefði fundizt skynsamleg-
ast að fá munka frá Þýzkalandi,
Austurríki eða Ameríku. En það
tekur mikinn tíma að undirbúa
slíkt, ekki sízt vegna þess, að
mjög víða er sótzt eftir munkun-
um. Ef hér yrði stofnað munka-
klaustur, yrði sennilega stofnað-
ur skóli um leið og rekinn sam-
hliða klaustrinu. Gæti þetta ver-
ið mjög gott fyrir héraðið, bæði
sökum margháttaðra viðskipta og
margt væri líka hægt að læra af
munkunum, til dæmis í margs
konar iðnaði og Ustum.
Hve margir eru kaþólskir menn
í heiminum?
Hátt á fimmta hundrað mill-
jónir. En hér á landi munu þeir
vera 6—700.
Eru hér nokkrir helgir dómar?
Séra Hákon sýnir mér nú hús-
kapelluna, sem er fremur látlaus,
en mjög viðkunnanleg, og rúmar
15—20 manns í sæti. Og hér er,
segir hann, smá beinflís úr Olafi
helga Noregskonungi, önnur úr
Píusi páfa 10. og hér enn ein úr
Sebastianusi píslarvætti frá Róm,
sem þekktur er af mörgum mál-
verkum. Hann var foringi í líf-
verði keisarans Diokletianusar.
En þegar það komst upp, að
hann var kristinn, skipaði keis-
arinn að leiða hann út í hallar-
garðinn og skjóta hann til bana
með örvum. Hann dó þó ekki, því
að hermennirnir, undirmenn
hans ,skutu hann ekki til dauða,
og sankti Irena, rómversk kona,
græddi hann. Síðar var svo
Sebastianus tekinn fastur og bar-
inn til bana með kylfum. Tvær
kirkjur hér á landi eru helgaðar
þessum manni. Hinir helgu dóm-
ar eru festir á litla skífu á
forkunnai'fögrum silfurstjökum.
Hverja staði telur þú merkasta
hér í nágrenninu úr kaþólskum
sið?
Merkastan pílagrímsstað tel eg
Hofsstaði í Skagafirði. Þar var
málverk af Maríu mey (Hofsstaða
María) og fylgdi því mikill lækn-
ingamáttur. — Þangað leituðu
menn mjög mikið til að fá bót
meina sinna.
Eftir siðaskiptin tók einn Hóla-
biskup hið fræga málverk og lét
brenna það. Þá má nefna hið
víðfræga Möðruvallaklaustur í
Hörgárdal og annað að Munka-
þverá. Þá er Víðimýrar minnzt
vegna þess að þar var Guðmund-
ur Arason prestur. En hann var
fæddur að Grjótá í Hörgárdal,
varð síðar biskup og annar þeirra
norðlenzku biskupa, sem talinn
var sannhelgur maður. Hinn var
Jón Ogmundsson, segir preátur-
inn.
Hljóð úr horni.
Penninn minn er nú orðinn
þurr og séra Hákon bregður sér
frá til að bæta úr því. Eg virði
fyrir mér stofuna á meðan. Við
lokaðar bogadyr er lítið líkneski
í birtu af blaktandi kertaljósi, er
stendur framan við það. Páfa-
gaukurinn vill ekki láta gestin-
um leiðast og blaðrar í ákafa og
eg fer að hlusta. Elsku hjartans,
elsku manni minn, má eg fara í
bíó? segir hann, og nú rekur
hver setningin aðra, en eitthvað
virðist vanta á rökrétta hugsun,
en málgleðin er mikil. Séra Há-
kon kemur inn og segir um leið
við páfagaukinn: Talaðu nú
guðsbarnamál, áður en þú ferð
að sofa, og fughnn stingui' nef-
inu undir vænginn og hefur
hljótt um sig.
Nú langar mig til að biðja um
rnynd af einhverjuin helgurn
dómi og af sjálfum þér.
Presturinn réttir mér meðfylgj-
ar.di. mynd og segir mér í fáum
orðum sögu hennar. Hún er á
þessa leið:
Á sextándu öld var Indíáni
(Framhald á 8. síðu.)
Mærin frá Guadalupe. Enginn veit hvernig myndin varð til. Hún er ekki saumuð, ofin eða máluð.
Rætt við kaþólska prestinn séra HÁKON LOFTSSQN,
sem fyrstur var vígður hér á landi eftir siðaskiptin