Dagur - 20.12.1958, Blaðsíða 8

8
D A G U R
Laugardaginn 20. desember 1958

DAGUR
Ritstjóri:
ERLINGUll DAVÍÐSSON
Auglýsingastjóri:
Þorkell Björnsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum og
laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
ISSSSSSSSSSSSSSSSSSSSÍSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSÍSSSSS^1
Skylda Alþingis
STJÓRNARKREPPAN varir enn, og allt í
óvissu um nýja ríkisstjórn. Ólafur Thors gafst
upp við að mynda þingræðislega meirihlutastjórn,
eftir 9 daga þrotlausar tilraunir. Við blasa ýmis-
leg aðkallandi verkefni, bæði í efnahagsmálum og
fleiri greinum, sem skjótrar úrlausnar krefjast.
Hinn efnahagslegi grundvöllur, sem skapaður var
í vor með lögum um úlflutningssjóð o. fl., hefur
raskast vegna kauphækkana í sumar fram yfir
það, sem lögin gerðu ráð fyrir og þess vegna
nýrra ráðstafana þörf nú. Þetta var öllum ljóst
þegar Alþýðusambandsþingið kom saman síðast í
nóvembermánuði. Forsætisráðherra fór fram á
traust þess þings til að stöðva verðbólguna, en
var synjað, svo sem kunnugt er. Þar sem ríkis-
stjórn hans hefur frá upphafi stuðst við samtök
hinna vinnandi stétta og lofað að hafa við þær
samvinnu um allar meiri háttar aðgerðir í kaup-
gjalds- og verðlagsmálum, baðst forsætisráðherr-
ann lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt eftir synjun
Alþýðusambandsþingsins. Forseti íslands fól þá
formanni stærsta þingflokksins myndun nýrrar
ríkisstjórnar, en án árangurs. Vonandi tekst
næsta tilraun betur og er þess beðið með óþreyju
að úr rætist. Það er skylda Alþingis að mynda
starfhæfa stjórn og það strax. Engum er betur
trúandi til að halda um stjórnartaumana en
vinstri flokkunum, svo sem gleggst hefur mátt sjá
undanfarin tvö og hálft ár. Það er líka staðreynd,
að léttara er nú en áður að ráða fram úr aðsteðj-
andi vanda efnahagsmálanna, hverjum sem verð-
ur falin meðferð þeirra.
Saga síðustu vikna í stjórnmálunum, er lær-
dómsrík. Ollum var ljóst, að gera þurfti nýjar
ráðstafanir með haustinu. Framsóknarmenn lögðu
fram sínar efnahagsmálatillögur 17. nóvember. —
Þær voru miðaðar við, að unnt væri að tryggja
kaupmátt launa eins og hann var 1. okt. sl. Sýnt
var fram á það með glöggum rökum, sem ekki
hafa verið hrakin, að þetta var hægt, ef þessar
tillögur yrðu samþykktar. Hér var um það að
ræða, að halda uppi hinni ágætustu lífsafkomu
fólksins og komast hjá nýju dýrtíðarflóði, sem
engum er til blessunar, utan bröskurum.
Kommúnistai' neituðu að fallast á þessar tillög-
ur, en kváðust hins vegar ekkert leggja til sjálfir
fyrr en að afstöðnu Alþýðusambandsþingi. Þar
með eyðilögðu þeir alla möguleika á því að koma
nokkrum vörnum við áður en flóðbylgjan félli
yfir í byrjun desember.
Forsætisráðherra mæltist þá til þess í ríkis-
stjórninni, að frestað yi'ði greiðslu fulli’ar vísi-
töluuppbótar meðan í-eynt yrði að ná samkomu-
lagi um viðhlítandi úi'i'æði. Ráðherrar kommún-
ista svöruðu því til, að þau tilmæli yrði að bei-a
undir Alþýðusambandsþing og fá samþykki þess.
En hvað gerðist svo þar? Jú, kommúnistar og
íhaldsmenn Alþýðuflokksins ásamt vei'kamönn-
um Bjai'na Ben. sameinuðust um það á þinginu
að fella tilmæli i'áðherx'ans. Þannig var nú sam-
stai'fsviljinn á bænum þeim. Síðan láta kommún-
istar samþykkja tillögur, sem þeir vita sjálfir að
eru botnleysa. Fyrsta desembei', þegar aldan er
skollin yfir, senda þeir svo loks sínar tillögur til
forsætisráðherra. Þær voru til athugunar í fjóra
daga. Framsóknarmenn og Alþýðuflokkurinn j
töldu þær hreina fásinnu, en
kommúnistar vildu ekki frá þeim
hvika.
Þegar svo var komið var það
auðvitað ekki aðeins tilgangs-
laust, heldur hi'eint og beint
x-angt, að sitja lengur í stjórn. —
Sjálfsagt var að gefa öðrum
tækifæri.
Þannig er þessi saga. Eðlilegt
er að menn harmi að þessi ríkis-
stjórn skyldi ekki geta setið
lengur. En þegar svo er komið,
að ekki er lengur meirihluti fyrir
því í samstarfsflokkunum, að
stjói'nin stai'fi áfram, þá hlýtur
hún að fara frá. Kommúnistar
hafa reynt að grafa undan stjórn
inni frá fyrsta degi. Nú hafa vei'k
þeirra borið árangur. Af því má
draga ýmsa lærdóma, m. a. þann,
að vinstri stjórn verður aldrei
langlíf í þessu landi, ef komm-
únistar geta haft líf hennar í
hendi sér.
Kvikmyndir um jól og nýár
Borgarbíó sýnir fjörugar og
skemmtilegar myndir bæði
um jól og nvár.
Fyi-st skal fx-æga telja í'okk-
myndina „The Tommy Steele
Story“, sem er „ævisaga“ hins
fræga enska í'okk-gítai-leikara
Tommy Steele, sem kallaður hef-
ur verið Pi'esley Englands. — í
myndinni eru fjölmörg rokklög,
calysope og einnig „blues“.
Tommy Steele er ekki nema
22ja ára gamall, fæadur í fá-
tækrahverfi í Lundúnum. Einn
af forstjórum pöltufyrirtækisins
Decca „uppgötvaði" hann, og á 2
árum hlaut hann slíkan frama, að
hægt er að taka heila, stóra kvik
mynd um líf hans og baráttu
fyrir fi'ægðinni.
Kvikmynd þessi hefur slegið
öll met þar sem hún hefur verið
sýnd og m. a. í Reykjavík í Aust-
ui'bæjai’bói í fyrra, en þá var
engin leið að fá hana hingað
norður vegna þess að hún .var
leigð um ái'sskeið til sýningar í
Danmöi'ku. — Mynd þessi er tal-
in hæfa vel fyrir eldri sem yngi'i,
og hafa öllum eitthvað skemmti-
legt og hressandi að bjóða.
Onnur ágæt mynd Borgarbíós
er: KITTY.
Hin fagra borg Genf í Sviss
hefui', svo sem kunnugt er, ver-
ið eftirlætisborg hinna miklu
stjórnmálaskörunga heims til
fundahalda og ráðstefna um al-
þjóðamál. Oft hefur árangurinn
af þessum í'áðstefnum staðið í
öfugu hlutfalli við hástemmdar
í'æður þátttakenda, enda hættir
sumum við að taka ekki þessar
ráðstefnur of hátíðlega. — Svo er
um höfunda og í’eyndar leikend-
ur þýzku gamanmyndarinnar
„Kitty“. Er þar sagt frá brezkum
utanríkisráðherra, sem af tilvilj-
un hittir fyrir kornunga og fagra
stúlku og atvikin haga því svo að
hann bíður henni að borða með
sér á dýi'asta veitingastað borg-
arinnar. En „smai-t“ ljósmyndari,
sem stai'far við blað, nær af þeim
mynd, og auðvitað fer myndin
um allan heim og veldur miklu
uppnámi. Ungur bróðursonur
utanríkisráðherrans er með hon-
um í Genf og vei'ður nú að taka
að sér það hlutvei'k að halda
stúlkunni frá blaðamönnunum,
sem eru í hópum á eftir henni.
Það endar auðvitað ekki nema á
einn veg, enda er .þetta unga fólk
óvenjulega glæsilegt og aðlað-
andi. Og utanríkisi'áðherrann
vinnur mikinn, pólitískan sigur,
af því að hann, vegna óhapps, gat
ekki mætt á einum fundi ráð-
stefnunnar!
Ungu stúlkuna, „Kitty“, leikur
Ronny Schneidex', falleg stúlka,
dóttir Mögdu Schneider, þýzku
kvikmyndaleikkonunnai', sem
var mjög dáð á sínum tíma og
margir rosknir bíógestir hér
muna vafalaust eftir. Unga
manninn leikur Kai-lheinz Böhm,
mjög geðslegur leikai-i, og ut’an-
ríkisx'áðheiTann, Sir William
Ashlin, leikur hinn snjalli og
fyrix-mannlegi leikari O. E.
Hasse.
Bráðskemmtileg mynd og vel
gerð og tekin í mjög fögru um-
hverfi.
Síðast skal svo telja Fjórir
Iéttlyndir, sem er óvenjulega
skemmtileg og fjörug, ný, þýzk
músikmynd, tekin í litum. — í
þeirri mynd eru leikin og sungin
mörg vinsæl lög. Meðal annars
leikur hin heimsfræga hljómsveit
Mantovanis lögin Charmaine og
Ramonu, sem voru og eru enn
eftirlætislög eldra fólksins og
hafa einnig unnið vinsældir
yngra fólksins.
Þessar síðasttöldu myndir eru
með dönskum texta og eykur það
gildi þeirra fyrir þá sem ekki
skilja þýzku til hlítax'.
Já! Nú verður hægt að
skemmta sér í Boi'garbíói um
hátíðirnar og eftir.
Köruknattleikskeppni
á Akureyri
Heildarúrslit urðu þannig,
að A-lið KA varð hæst með 8
stig, B-lið KA varð annað í röð-
inni með 6 stig og Þór þriðja með
4 stig.
ÞANKÁR OG ÞY9SNGAR
Eg hafði gaman af því að heyra Jón Sigurbjörns-
son syngja í útvax-pið hér um kvöldið. Röddin er
falleg, og mér fannst söngui'inn góðux'. Eitt lagið,
sem söngvarinn flutti var „Sefur sól hjá ægi“, hið
yndislega lag Sigfúsar Einarssonar, við texta eftir
Sig .Sigui'ðsson. Söngvarinn söng lagið tvisvar og
hafði sömu vísuna við í bæði skiptin. Ætli hann
þekki ekki „Hljóða nótt, eg halla höfði þi'eyttu að
barmi þér“? Ákaflega er það fátæklegt hjá söngv-
ui-um að syngja tvisvar eða oftar fyi-stu vísuna af
fallegu kvæði, rétt eins og kvæðið sé ein vísa og
ekki meira. Þetta hefur hinn svonefndi „Þjóðkór"
iðulega gert og mai'gir einsöngvarar, bæði í útvarpi
og á konsertum. Ef vel eiga saman lag og ljóð, þá
eiga söngvararnir að sýna Ijóðinu eins mikinn sóma
og laginu. Þá aðeins nást þau áhrif, sem tónskáldið
hefur ætlazt til. Tónskáld velja ekki textana út í
bláinn.
Brask!
Nýkomin dönsk blöð segja frá því, að vex'ið sé að
stofna nýjan banka í Kaupmannahöfn, „Den frie
bank“. Ekkert er það út af fyi-ir sig i frásögur fær-
andi, þótt banki sé stofnaður í stói-borg ex-lendis,
en nafnið á stofnandanum kemur íslendingi und-
arlega fyi-ir sjónir. Hann heitir Brask Thomsen!
Alveg væi-i óhugsandi að maður þessi gæti átt
heima hér á landi, þótt honum dytti það í hug.
Nafnið myndi gera honum lífið óþolandi.
Landbúnaðarháskólinn ekki fluttur frá Höfn.
Undanfarið hefur mjög verið rætt um það að
flytja Landbúnaðarháskólann danska frá Höfn, en
nú er hoi'fið frá því ráði. Landbúnaðai'ráðherra
Dana er að undii'búa frumvarp, sem gerir ráð fyrir
miklum bi-eytingum og stækkun á skólanum, sem
kosta munu 80 millj. d. kr. Síðasta skólaárið verður
nemendum gei-t að skyldu að dvelja 3—4 vikur úti
á landi, aðallega á landbúnaðarskólum og tilrauna-
búum.
Hann varð að sitja kyrr.
Ræðumaðui'inn talaði og talaði. Þetta var eins og
lækjarniður. Brátt hættu menn að hlusta, og svo
kom að lokum, að menn tóku að tínast burt. Áfram
hélt ræðan endalaust, áheyrendum fækkaði óðum,
og loks var svo komið, að aðeins einn maður sat
eftir á fremsta bekk. Ræðumaður talaði enn
nokki-a stund, og svo hallaði hann sér fram að lok-
um og sagði:
„Og svo langar mig til að segja það að lokum, að
þér, hei'i'a minn, eruð mikill „séntilmaðui'“.“
Maðurinn leit upp sem snöggvast og sagði: „Ekki
aldeilis, góurinn. Eg er næsti i'æðumaðux'.“
Heyrnarleysi.
Mjög heyrnardaufur maður fór til læknis. Lækn-
irinn rannasakaði hann og sagði: „Eg held, að þér
drekkið of mikið.“ Maðurinn hallaði sér að læknin-
um og kallaði: „Ha? Hvað sögðuð þér, læknir
minn?“ „Þér drekkið of mikið,“ öskraði læknirinn
í eyrað á honum. „Ja, það getur verið,“ svaraði
maðurinn. „Jæja, hættið því þá,“ sagði læknirinn,
„og þá getið þér kannske heyrt betur.“
Sex vikum seinna kom maðurinn aftur til lækn-
isins, og þá heyrði hann ágætlega. Eftir sex vikur
þar frá kom hann enn á lækningastofuna, og þá var
hann gjörsamlega heyrnarlaus. Þá kallaði læknir-
inn: „Þegar þér hættuð að drekka, þá held eg, að
þéi' hafið farið að heyra ágætlega.“
„Já, það er satt,“ sagði maðurinn, „eg heyrði
bara fjári vel, en eg skal segja yður, læknir minn,
að það, sem eg heyrði, var miklu ógeðugra en það,
sem eg hafði drukkið. Þess vegna byrjaði eg aftur.“
Framsýni.
Kennarinn var að kenna bekknum latínu. Hann
tók eftir því, að einn strákurinn hafði skrifað eitt-
hvað framan á spjaldið á latínubókinni sinni. Þessi
piltur var síður en svo nokkur latínuhestui', og
kennaranum lék forvitni á að vita, hvað skrifað
væri á þennan áberandi stað. Strákur bað um að fá
skreppa út, og þá greip kennarinn tækifærið. Á
bókinni stóð: „Ef kvikna skyldi í húsinu, þá er
harðbannað að bjarga þessari bók.“