Dagur - 23.12.1958, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Þriðjudaginn 23. descmbcr 1958
DAGUR
Ritstjóri:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingastjóri:
Þorkell Björnsson
Skriistoía í Haliiarstræti 90 — Sími 1166
Árgangurinn kostar kr. 75.00
Blaðið kemur út á miðvikudögum og
laugardögum, þegar efni standa til
Gjalddagi er 1. júlí
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Þeir lokuðu leiðum
MÖRG VEÐUR hafa leikið um hinn pólitíska
vettvang að undanförnu og enn eru blikur á lofti,
sem erfitt er að ráða. Vinstri stjórnin sagði af sér
þegar Alþýðusambandsþing hafnaði stöðvun verð
bólgunnar. Blöð kommúnista hafa túlkað verð-
Bólgustöðvunina þannig, að ráðherrar Framsókn-
arflokksins hafi farið fram á kaupskerðingu
verkamanna, sem jafngiltu því að þeir væru at-
vinnulausir einn mánuð eða létu af hendi kaup
sitt fyrir eins mánaðar vinnu. Frumvarp forsæt-
isráðherra og helztu samþykktir Alþýðusambands
þings, svo og tillögur Framsóknarmanna í efna-
hagsmálum hafa verið birtar hér í blaðinnu áður,
og vísast til þeifra fyrir þá, sem vilja kynna sér
það, sem raunverulega gerðist. Skrif Þjóðviljans
og Verkam. um þessi mál eru að mestu leyti
hreinn uppspuni, sem ekki er sæmandi neinu op-
inberu málgagni að flytja. Enn furðulegra er, að
þessi blöð þykjast vilja stöðva verðbólguna, en
lokuðu þó öllum leiðum að því marki. Kommún-
istar, hluti Alþýðuflokksins og íhaldið höfnuðu
því að kaupmáttur launanna væri tryggður og
miðaður við kaupvísitöluna 185 stig og bera því
ábyrgð á, að enn hallar á ógæfuhlið í efnahags-
málum.
Undir b jörgununi
EINN ER SA MAÐUR í Sjálfstæðisflokknum,
sem hefur sérhæft sig alveg sérstaklega í því að
rista kommúnistum níð. Hann heitir Bjarni Bene-
diktsson og hefur haft þessa iðjji sem sérgrein
sína og flokksins á annan áratug. Hann og blöð
flokksins, svo og allir ræðumenn þess flokks, sem
flaskzt hafa um landið, hafa talið það ganga land-
ráðum næst, ef ekki bein landráð, að hafa sam-
vinnu við kommúnista. Vinstri stjórnin hefur
ekki farið varhluta af þessum kenningum. En hið
ótrúlega skeður oft í heimi stjórnmálanna. Ólafi
Thors var falin stjórnarmyndun og Ólafur fór í
bónorðsför og reið með björgum fram og féll á
kné við fætur Einars Olgeirssonar og hafði Bjarna
Ben. að meðreiðarsveini og lét hann líka krjúpa
niður og rétta fram höndina. Kommúnistar
þekktu, að þar var sama, holduga höndin, sem
þrotlausast hafði auglýst kommúnistahatur Sjálf-
stæðisflokksins. Flestir stuðningsmenn „stærsta“
flokksins sátu gneypir við þessar aðfarir og fannst
Bjarna sínum förlast nokkuð, en Ólaf sinn könn-
uðust þeir við. Allir vita hvernig för þessi end-
aði. Ólafi tókst ekki stjórnarmyndun, en honum
tókst þó að afhjúpa hug sinn til þess stjórnmála-
flokks, sem meiðreiðarsveinn hans og hann sjálf-
ur hafa talið l)joðhættulegt að eiga nokkra sam-
leið með. Á þetta hefur þjóðin horft opnum aug-
um og einnig það, hve algerlega vonlaust það er,
að ætla Sjálfstæðisflokknum forystuhlutverk í
stjórnmálabaráttunni.
Hvíti reykurinn
ÞEGAR KAÞÓLSKIR MENN velja sér yfir-
mann sinn úr hópi kardinála, fara þeir að gamalli
hefð og einangra sig frá umheiminum á meðan á
kosningu stendur. Hvítur eða svartur reykur gef-
ur þúsundunum, sem bíða í ofvæni úti fyrir,
merki um hversu kosningin
tekst. Hvítur reykur merkir, að
nýr páfi hafi verið kjörinn.
Á Alþingi íslendinga sitja 52
fulltrúar þjóðarinnar á rökstól-
um. Ekki mun þá vanta vit, og
sérfræðilega aðstoð hafa þeir
næga. Samt er stjórnarkreppa.
Þjóðin bíður þess, að hún verði
leyst á þingræðislegan hátt. Al-
menningsálitið múrar fyrir allar
útgöngudyr Alþingis í líkingu við
það, sem múrarar raunverulega
gera í Vatikaninu. Þingmenn
verða að leysa stjórnarkreppuna
og eru skyldugir til þess, hvað
sem jóladögum og jólaleyfum
líður. í von um farsæla lausn
þessa máls og giftusama stjórn
landsins á komandi ári, óskar
blaðið öllum lesendum sínum
gleðilegra jóla.
Benedikf á Bægisá áffræður
Sunnudaginn eftir nýár, 4.
janúar n.k., á merkur og vinsæll
samferðamaður áttræðisafmæli.
Það er Benedikt Einarsson á
Bægisá.
Hann er fæddur í Skógum í
Fnjóskadal, og voru foreldrar
hans hjónin Einar Einarsson og
Kristbjörg Bessadóttir, sem þar
bjuggu lengi, víðþekkt að góðvild
og hjálpsemi við gesti og gang-
andi.
Var Einar af hinni kunnu
Fellsselsætt, en Kristbjörg, móð-
ir Benedikts, fædd og uppalin í
Skógum og ól þar allan sinn ald-
ur. Hún var systir Jóhanns í
Skarði.
Þau voru sex, Skógasystkinin,
sem upp komust, börn þeirra
Einars og Kristbjargar, fjórir
bræðurnir, Halldór, Hannes,
Benedikt og Pétur, og tvær syst-
ur, Sigurlína og Sigríður. Eru nú
þau Benedikt og Sigríður tvö á
lífi ig búa saman á Bægisá.
Benedikt ólst upp með foreldr-
um sínum í Skógum, en fór 15
vetra gamall til Akureyrar og
nam þar söðlasmíði af Jóni
Borgfirðingi. Vann Benedikt að
þeirri iðn lengi síðan og gerir
raunar enn í ígripum, og hefur
þó lagt gerva hönd á fleira um
dagana. En þar er búskapurinn
þyngstur á metum, því að hann
hefur Benedikt stundað sam-
fleytt í rúrna fjóra áratugi, og
mundi kallað vera ærið ævistarf
hverjum meðalmaanni það, sem
eftir Benedikt liggur á þessu
sviði, þó að annað kæmi ei til.
Iiefur þar farið saman mikill
áhugi og frábær dugnaður og
þrautseigja. Og er þess skemmst
að minnast, er Benedikt hóf að
nýju stórfelldar jarðabætur, svo
sem ungur væri.
En búskap byrjaði hann á
Bægisá vorið 1916 og sat þá fyrst
í ábúð staðarhaldarans, séra
Theódórs Jónssonar, en tók síð-
an hálfa jörðina á erfðafestu, og
byggði þá bæ sinn niður við
þjóðveginn og nefndi Húsá, en
því heiti breytti örnefnanefnd
ríkisins aftur í Bægisá 2.
Fyrir sex árum bættist svo enn
eitt starf við Benedikt, erils- og
ónæðissamt, er hann tók við
vörzlu símastöðvarinnar á Bæg-
isá, en þeirri stöðu hefur hann
gegnt síðan af stakri trúmennsku
og þjónustusemi. Enda eru það
þeir eiginleikar, sem mest ein-
kenna Benedikt í öllu dagfari og
skiptum við aðra. Hafa grannar
hans, sveitungar og samferða-
menn reynt það á ýmsan hátt.
Sama góðvildin og hjálpsemin,
sem forðum víðfrægði æsku-
heimilið í Skógum, hefur fylgt
Benedikt og gert garð hans, og
þeirra systkinanna á Bægisá,
að sannkölluðum griðastað og
aufúsuskjóli. Byggðu þau og bæ
sinn um þjóðbraut þvera, þegar
jörðinni var skipt, og er það
táknrænt fyrir þá gestrisni og
greiðasemi, sem þar hefur ríkt
alla tíð. En ótölu margir hafa
þurft þangað að leita, ekki sízt
þau árin, sem kirkjustaðurinn
sjálfur var ekki setinn, og var þá
oft gott að eiga athvarf hjá þeim
Benedikt og skyldi ekki svo fljótt
gleymast.
Annars átti þetta aðeins að
vera stutt og óbrotin afmælis-
kveðja og lítill þakklætis- og
viðurkenningarvottur góðum
dreng og merkum manni, því að
það er Benedikt hvort tveggja.
Með fádæma dugnaði og nærri
einstæðri karlmennsku hefur
hann leyst af hendi mikið ævi-
starf, farlama frá ungum aldri,
raunar ekki síðan sjö vetra
gamall stigið heilum fæti á jörðu.
En samt manna glaðastur og
grunnreifastur, ennþá „til í allt
eftir sólstöðurnar", eins og Jónas
forðum, þó að aldurinn sé orðinn
hár og dagsins önn nóg að baki.
Og nú óska þess vinir Bene-
dikts, að hann verði sjálfum sér
líkur svo lengi sem ævi endist,
og árna honum hamingju og
blessunar inn í nýja árið.
Sigurður Stefánsson.
Eftirmáli.
Benedikt hefur beðið blaðið að
geta þess, að því miður sjái hann
sér ekki fært að taka á móti
gestum afmælisdaginn, 4. jan.,
vegna ýmissa heimilisástæðna. —
En hann sendir öllum vinum
sínum og góðkunningjum beztu
jóla- og nýárskveðjur og þakkar
innilega samskipti og vináttu
genginna ára.
Háskalegur kolkrabbi
Fyrir skömmu varð fiskimaður
á vesturströnd Noregs fyrir
sjaldgæfri árás, er hann var að
draga þorskanet sín. Var veiðin
mest ufsi og ýsa, en netið reynd-
ist svo þungt, að maðurinn var
farinn að halda, að lúða hefði
ánetjað sig. En undir borði kom
í ljós heljarmikill kolkrabbi, á að
gizka fullra fjögurra metra lang-
ur (þ. e. sennilega að örmum
meðtöldum). Risavættur þessi
teygði einn sinna 10 löngu arma
upp í bátinn og saug hann fast-
an utan um annan fót mannsins.
En svo vel vildi til, að slíðurhníf-
ur mannsins lá ber á þóftunni, og
gat hann því sargað sundur arm
kvikindisins, sem þá sökk í
djúpið.
SÆMUNDUR G. JÓHANNESSON:
Kolskeggm*
Landkyljur þýðar fylla fagra voð.
Friðsæla kvöldið rökkurslæðu vefur
Illíðina kærú, land og létta gnoð.
Landflótta maður einn á þiljum tcfur,
horfir á fsland hyljast bláum Iaugum.
Höfug cr dögg í Kolskeggs fránum augum.
Kvcður hann neyddur kæra vini og svcit,
knúinn af skyldu harðri í útlcgð stranga,
framar ei bróður frækinn aftur leit,
fullhugann syrgði marga daga og langa.
Glæsibrag ytri Gunnars ei hann bar. —
Glysljóminn blindar hálfskyggn augu löngum.
Ætterni, mctorð. auður, gáfnafar,
allt er það dáð í íögrum skáldasöngum,
Sáttmála rjúfa, svíkja gefin heit,
sýnist hin æðsta vizka heimskum mönnum,
orðlieldni þykir ódyggð þcirri svcit,
eigingirnd fórnar tryggð og rétti sönnum.
Hrósað er þeim, er háðu blóðug stríð,
hetjan, er sveik, fær Iof í dýrum brögum.
Friðsamur maður fífl er sinni tíð,
fallinn í gleymsku nefndur lítt í sögum.
„Aldrei að víkja“ eiginvilja frá,
aðrir þó séu troðnir undir fótum.
„Aldrei að vægja“, aðra láta sjá
ódeigan hug og veifa hvössum spjótum.
Gunnari þctta hugarþel var hjá,
lieim cr hann sneri af Iífsins vcgamótum.
Kolskeggur sýndi æðri anda þá:
„Aldrei að svíkja,“ halda uppi bótum.
Heitorð að efna, halda grið og sátt,
heiðarlcik sýna, víkja ei frá réttu,
karlmennsku heimtar, kjark og viljamátt.
Kolskcggur eigi rann frá marki settu. —
Hugarfar Gunnars hciminn blóði roðar,
hjartaþel Kolskeggs friðinn jörðu boðar.
Alskyggn frá hæðum augu Drottins vcita
athöfnum manna og hvötum nánar gætur,
réttlætisverka og réttra hvata leita.
Rcttlátum manni Drottinn hcfir á mætur.
Dómar hans eru dómum manna hærri,
Drottinn á hjartað lítur, vér hið ytra.
Haldinorð tryggð er honum miklu kærri
heldur en svikin, hvernig sem þau glitra.
Kolskeggur þegar hélt sín lieit og orð,
himnanna Drottinn leit á það mcð gleði.
Dinnnnættið milda Dana huldi storð.
Draununaður ljós að Kolskeggs gengur bcði,
kallar á liann að koma og fylgja sér.
Kolskeggur síðan Drottins maður cr.
Hann nam ci yndi á Dana grænum grundum,
þó glitri sund lijá beykiskógum vænum.
í Garðaríki var á vetrarstundum,
á víðum sléttum, fjarri hciðablænum.
Miklagarðs til, að Grikklands fögru fjöllum,
fór hann og stýrði kappasveitum snjöllum.
Hctjunni miklu hér var enginn jafn,
linitað var saxið bláa í stríði liörðu.
Kolskeggur hræddist aðeins eitt á jörðu:
Eiðrof, að hljóta tryggðaníðings nafn.
Með eiginkonu unga í hraustum örmum
clskaður, virtur, lét af fornum hörmum.
Svo dauðinn kom, en Ijóssins himna hlið, —
ei haugur dimmur, — brostu honum við.
Rcttlætis vegna raun hann þoldi fyrr,
ranglæti, heitrof sjá ei himins dyr.
Mcð konungi sannleiks, Kristi, dvelur sá,
er köllun hans þáði og réttu vék ei frá.