Dagur - 04.02.1959, Blaðsíða 4
4
D A G U R
Miðvikudaginn 4. fcbrúar 1959
Dagijr
RITSTJÓKI:
E K I I N C V R D A V í I) SSO X
A uglýsinsaMjoii:
I* O R K í. I. i. 1! J Ó R N S S o N
SkiifMoía i Uafoiittuzfi — Síini illiii
Aijmgarimi kosS4i Ir. 75.00
Klaðið kaiim út .i midsikurlogum o"
laugarriikgum. Jx-gar cfni si.imlu lil
Cjal«i<i«gi ir I. juti
PRENTVEKK ODDS BjÖRNSSONAK H.F.
Ný stjórn og gömul stefna
TÁKNRÆNT DÆMI um störf og stefnu vinstri
stjórnarinnar, cr sú staðreynd, að fólksflóttinn úr
sveitum og bæjum til Reykjavíkur, stöðvaðist að
verulegu leyti. Aðalástæðan til þess var vitanlega
sú, að atvinnulífið var eflt með skynsamlegum
framkvæmdum og nýjum atvinnutækjum víðs
vegar um landið. Reykjavík naut líka hagræðis af
þessu, því að ör fólksflutningur til höfuðborg-
arinnar og næsta nágrennis hcfur vissulega
marga erfiðleika í för með sér.
En á allra síðustu tímum hafa raddir heyrzt um
það, að nú skuli breyta til og taka upp nýja
stcfnu. Talað er um gegndarlausa fjárfestingu á
„vafasömum stöðum“, feikilegan gróða bænd-
anna o. s. frv. Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn hafa nú tekið stjórnartaumana í sínar
hcndur. Fyrsta verk hinnar nýju ríkisstjórnar,
niðurgreiðslurnar, undirstrikar hina nýju stefnu
og felur í sér herfilcgt misrétti.
Niðurgreiðslur þær, sem auglýstar voru um
áramótin og voru eins konar nýársgjöf, kváðu á
um verðlækkun á mjólk, smjöri, kartöflum, kjöti,
saltfiski og smjörlíki. Ncytendum cr talinn 2115,79
krónu hagnaður að þessum niðurgreiðslum á ári
fyrir meðalstóra fjölskyldu. En samkvæmt sams
konar útreikningi hagnast bóndinn aðcins 138,34
krónur. Mismunurinn er nálega 2 þús. krónur.
Bóndinn hagnast aðeins á niðurgrciðslu saltfisks
og smjörlíkis, en hinar vörurnar framleiðir hann
sjálfur og hagnast því ekki á niðurgreiðslum
þeirra vara til neytenda.
Samkvæmt vcrðlagsgrundvellinum ber bænd-
um að fá kr. 3,94 fyrir hvert kg. mjólkur. Neyt-
endur fá sína niðurgrciddu mjólk fyrir 74 aurum
minna verð. Þctta hcrfilega misrétti kemur illa
heim við „réttlætið“, sem stjórnarflokkarnir
ákalla mest um þessar mundir.
En svo augljós sem hlutdrægnin birtist í fram-
ansögðu, hafa hinir nýju stjórnarflokkar þó
fleira á samvizkunni, sem heldur ekki lét á sér
standa í afstöðunni til bændastéttarinnar. Með
nýjum lögum frá Alþingi, Iögum um niðurfærslu
verðlags, launa o. fl., eru bændur sviftir réttinum
til 3,3% hækkunar á launalið verðlagsgrundvall-
arins, sem þeim bar með réttu. Keinur það til af
því, að þær kauphækkanir, sem urðu í Iandinu
eftir að verðlag landbúnaðarvara var ákvcðið í
haust, áttu auðvitað cinnig að hækka launalið
bóndans og hans verkamanna, sem þessum 3,3%
nam. Framsóknarmenn mótmæltu þessum rang-
indum harðlcga og fluttu breytingartillögur til
lagfæringar í báðum þingdcildum og voru hær
felldar.
Ríkisstjórnin er með þessum aðgerðum orðin
bcr að því að skerða rétt bænda mcð lögum. Allir
þingmenn Sjálfstæðisflokksins fylgdu réttar-
skerðingunni og höfðu þó sumir þcirra haft mörg
orð og stór um „óbærilegar álögur“ á bændastétt-
ina þegar rætt var um Búnaðarmálasjóðinn. En
þessi réttarskerðing fannst þeim ckkert athuga-
verð. Hún jafngildir þó nokkurra ára greiðslu í
Búnaðarmálasjóð.
Af því, sem nú hefur verið sagt, þarf enginn að
vera í efa urn viðhorf ríkisstjórnarinnar til
bændastéttarinnar í landinu. Hin nýja stefna, sem
raunar er hin gamla landeyðingarstefna íhaldsins
getur þó ekki orðið ráðandi í
landinu fyrr en stjórnarflokk-
arnir hafa breytt stjórnarskránni
til að koma höggi á þann stjórn-
málaflokkinn, scm alltaf hcfur
staðið fast í ístaðinu fyrir jafn-
rétti og bættum liag byggða og
bæja um land allt. Afnám gömlu
kjördæmanna og fjölgun þing-
manna er næsta stóra viðfangs-
efnið hinnar nýju landeyðingar-
stefnu íhalds og krata.
Frumhald af 1. siðu.
huga, livort ekki sé rétt og tímabært
að sameina undir eina stjórn starf-
semi Búnaðarsambandsins, Naut-
griparæktarsambandsins og starf-
semi Samvinnubyggingafélags Eyja-
lj. Felur fundurinn stjórninni að
leggja athúganir sínar og till. fyrir
næsta aðalfund sambandsins.
„1 sambandi við efnahagsmála-
frumvarp það, sent nú er til með-
ferðar á Aljtingi, vill aðalfundur
B. S. E., haldinn á Ak. 29.—30. jan.
1959, taka fram eftirfarandi:
1. Sjálfsagt er, að bændur lands-
ins taki á sig jafnar byrðar við
aðrar stéttir þjóðfélagsins.
2. Það er staðreynd, að undan-
farin ár hefir „vísitölubúið" ekki
skilað bændum Jteim tekjum, sem
lög um framleiðsluráð o. II. ákveða.
3. Niðurgreiðsla ríkissjóðs á
verði landbúnaðarvara til neytenda,
er nú svo mikil, að verð jieirra er
orðið all niiklu lægra, en bændum
eru reiknaðar jrær í verðlagsgrund-
velli landbúnaðarvara. Er j>ví hlut-
ur neytenda gerður betri en fram-
Ieiðanda, er taka vörurnar heima
hjá sér.
4. Bændur hafa ekki fcngið jafn-
mikla kauphækkun á síðastliðnu
ári og launastéttirnar.
Skorar fundurinn á háttvirt Al-
jnngi, jrað er nú situr, og hæstvirta
ríkisstjórn, að leiðrétta jretta ntis-
ræmi í meðferð efnahagsmálanna l
þannig, að hlutur framleiðenda
landbúnaðarvara sé ekki gerður
verri en annarra stétta."
Ennkaupaföskur
úr ljósa GALON-efninu
komnar aftur.
Einnig nýjar gerðir af
DÖMUTÖSKUM
og VESKJUM
Nýir lítir. — Ágætt efni.
Verzlunin Ásbyrgi h.f.
Sjónaukar
7x50
eru komnir aftur.
JÁRN- OG GLERVÖRUDEILD
Barnavagnar
Barnakerrur
með skýli og án skýlis.
Mikið úrvaL
JÁRN- OG GLERVÖRUDEILD
Tillagan samj). mcð samhlj. atkv.
„Þar sem fullvíst má telja, að
fram komi á Aljnngi j)ví, er nú sit-
ur, frumvarp um breytingar á
kjördæmaskipun landsins á ])á
lund, að öll núverandi kjördæmi
utan Reykjavíkur, verði lögð niður,
en tekin upp fá og stór, vill aðal-
fundur B. S. E. haldinn á Akureyri
29. og 30. jan. 1959, lýsa ylir jtví,
að hann tclur slíka breytingu
stórum rýra áhrifavald dreifbýlisins
og stuðla að misvægi í byggð lands-
ins, og skorar ])ví á Alj)ingi að fella
frumvarpið cf fram kemur."
Kosningar.
a) Kosinn einn maður í stjórn
í stað Halldórs Guðlaugssonar, sem
skoraðist eindregið undan endur-
kosningu. Kosftingu hlaut Eggert
Davíðsson.
b) I varastjórn voru kjörnir:
Kristinn Sigmundsson, Guftnar
Kristjánsson og Jón Hjálmarsson.
c) Endurskoðendur reikninga:
Árni Jónsson og Ketill Guðjónsson.
d) Fulltrúi á aðalfund Rækt-
unarfél. Norðurlands:
Eggert Davíðsson og til vara Gunn-
ar Kristjánsson.
Fundurinn fól stjórn B. S. E. að
votta Hannesi Davíðssyni á Hofi
[xikklæti fundarins og sambandsins
fyrir ])á höfðinglegu gjöf, sem liann
færði Minningarsjóði prófastshjón-
anna á Ilofi. Jafnframt vottuðu
fundarmenn Hannesi virðingu sína
og jrakklæti með því, að rísa úr
sætum.
Fundúrinn fól stjórn samhands-
ins að athuga, í samráði við stjórnir
Bændaíélags Eyfirðinga og Ung-
mennasambands Eyjafjarðar, mögu-
lcika á að koma á bændadegi sum-
arið 1959 á svipaðan hátt og undan-
farin sumur.
í fundarlok vottaði formaður
sambandsins, Árníann Dalmanns-
son, Halldóri Guðlaugssyni, er
Ii0iii nú hyrli frá störfum í stjórn
B. S. E., jrakklæti sitt fyrir ágæta
samvinnu og farsæl störf í félags-
málum bænda í lugi ára. Létu
fundarmenn í ljósi virðingu sína og
jrakklæti til hins aldna bónda, með
])ví að rísa úr sætum.
Aðalfundi B. E. lauk á föstu-
daginn 30. jan. og hafði staðið 2
daga.
“<S*SxíxíKSxSxSx$x^í><Jx^í><exMx$xSx$*3xíx5^
- HRINGSJÁ
Framhald af 2. siðu.
veltur því á miklu að allir geri
sér fulla grein fyrir því, sem
er að gerast. Bjarni Écne-
diktsson og aðrir lciðtogar
Sjálfstæðismanna, munu tala
fagurt til ykkar, og milda eft-
ir beztu getu þá svikamyllu
sem þeir eru að búa ykkur
nú, þeir hafa æfinguna frá
Þýzkalandi Ilitlers, og trúa
því, eins og sagt hcfur verið,
að sé lygin nógu oft sögð, þá
fari einn og einn að trúahenni,
cn reynslan mun sýna, að jtað
þarf meira átak til að segja
landsbyggðarmönnum ósatt í
þeirra helgustu rnáluin, cn
þeim kjóscndafjölda, sem
stendur að haki Sjálfstæðis-
flokknum í Reykjavík.
FRAMSÓKNARMAÐUR.
Nýja árið og góðu áformin
Oft er hugurinn fullur af góðum áformum, j)eg-
ar nýtt ár heldur innreið sína. Það er eitt og annað,
sem okkur vannst ekki tími til að gera á gamla
árinu, eða af einhverjum ástæðum mistókst hjá
okkur eða gleymdist, og svo finnst okkur tilvalið
að hefja árið með því að láta til skarar skríða. Lík-
lega er þetta ágætt, a. m. k. að einhverju leyti, því.
að um leið og við áformum eitthrvað, sem að okkur
viti er gott, gerum við okkur grein fyrir, að allt
muni ekki hafa verið eins ágætt hjá okkur sem
skyldi. En áformin ein nægja ekki. Til er mál-
tæki, sem segir, að vegurinn til glötunar sé lagður
góðum áformum, sem aldrei séu framkvæmd. Með
öðrum orðum, við verðum að framkvæma það, sem
við áformum, eða kæra okkur kollótt og áforma
hvergi. En kannske væri ekki úr vegi að setja á
nýársprógrammið eitt atriði eða tvö, eitthvað við-
ráðanlegt en samt til bóta. Það er áreiðanlega ein-
hver skúffa hjá þér, sem alltaf verður útundan,
)egar hreingert er. Kannske er einhver bók eða
bækur, sem hægt væri með lagi að fá tíma til að
lesa, og hvernig var með sendibréfin, sem þú ætl-
aðir endilega að skrifa, eða gömlu hjónin, sem þú
ætlaðir í allt fyrrasumar að bjóða í kaffisopa og,
hvernig var með tönnina, sem átti að gera við og
)ú komst þér aldrei til að panta tíma hjá tannlækn-
inum, og varstu ekki búin að ergja j)ig í marga
mánuði yfir j)ví, hve krakkarnir töpuðu ágætum
ullarvettlingum og alltaf ætlaðii-ðu að setja band
í vettlingana þeirra, en það gleymdist, eða merk-
ingin á inniskóm skólakrakkanna, og svo þessi
gamla mottudrusla við dyrnar, sem átti að endur-
nýjast fyrir löngu, eða hvað segirðu þá um hank-
ann í innkaupatöskunni, sem alltaf var að bila, svo
að aumingja krakkarnir misstu mjólkina og annað
gott í forstofuna oftar en einu sinni, og varstu ekki
búin að hugsa þér að gefa heimilisfólkinu hrátt
grænmetissalat a. m. k. einu sinni í viku í fyrra og
sjá til þess, að allir tækju lýsi og vítamín, og' varstu
ekki líka staðráðin í því að tala aldrei illa um
nokkurn mann og öfundast ekki yfir ])ví, þótt ná-
grannakonan fengi fleiri kjóla og færi í fxnni veizl-
ur heldur en þú?
Þú munt áreiðanlega finna eitthvað, sem þú get-
ur gert að nýái'sáformi, og ])ú munt líka ái’siðanlega
geta framkvæmt það og Jiannig létt á samvizkunni,
því að það er óttalega þyngslalegt og þreytandi að
di’aslast með heila hrúgu af smávandamálum, sem
stöðugt skjóta upp kollinum. Nýársáfoi-m mitt að
þessu sinni er.að fai’a snemma að sofa á kvöldin, en
það kemur ekki til af góðu. Eg hef sem sé í marga
mánuði fai’ið, að sofa eftir íslenzkum venjum en
á fætur eftir dönskum, cn þetta tvennt fer engan
veginn vel saman.
HROGN í SMJÖRPAPPÍR.
Þegar þú sýður þorskahrogn er gott ráð að vefja
um þau smjöi'pappír, áður en j)ú leggur þau ofan í
sjóðandi saltvatnið. Hrognin halda með þessu móti
ágætlega lögun sinni, springa síður og eru j)ægi-
legi’i í meðförum en clla. Til gamans get eg sagt
ykkui’, að um Jxessar mundir kosta þorskahrogn í
Kaupmannahöfn 4 danskar krónur pundið —- 8 kr.
kílóið — enda þykja þau j)ar í landi mikið hnoss-
gæti og eru frámreidd á marga vegu. Hefirðu
nokkru sinni reynt að steikja þau? Það er ágætis
matur, t. d. með kai’töflusalati, og einnig eru steikt
hrogn ágætt álegg. Bezt er að nota stór hrogn, sem
fyi-st eru soðin í saltvatni og kæld. Skoi’in í sneið-
ar, sem velt er upp úr eggi og raspi (líkt og þegar
þú steikir fisk) og steikt ljósbrúnt í smjörlíki. —
Steikt j)orskahrogn með remouladesósu þykja
höfðingjamatur og eru notuð bæði sem sérstakur
réttur, forréttur í stórum miðdegi eða álegg á
brauð.
TÍZAN.
Þessa dagana eru vortízkusýningarnar að hefjast
í París og New York. Arftaki Diors, hinn 22 ár*
gamli Yves Saint-Laurent, hefur haldið sýningu f
New Yoi’k, þar sem 200 tízkufi’éttamenn voru sam-
Framhald á 7. siðu.