Dagur - 06.02.1959, Blaðsíða 7

Föstudaginn 6. febrúar 1959
D A G U R
7
leinca
Prófasturinn í Húsavík þykist
þurfa að bregða upp skildi vegna
höggs frá mér, sem hann telur þó
vindhögg. Skjöldur hans hylur 4
heildálka í Degi.
Sigurður Lúther ritar 10 cm.
fréttadálk. Prófestur gerir at-
hugasemd meira en ferfalda að
lengd. Eg leiðrétti athugasemd-
ina í ferföldu máli. Nú lætur
prófastur sér nægja að tvöfalda
mína málalengingu.
Allri margföldun skal nú hælt,
en þó er rétt að athuga betur
rúnir þær, sem prófastur ristir á
skjöld sinn.
1. Prófastur telur grein mína
„allsvæsna árásargrein". Þar er
þó á engan ráðist, og sízt prófast,
aðeins sagt frá staðreyndum, sem
prófastur getur ekki hrakið,
nema eitt atriði, sem eg mun síð-
ar að víkja.
2. Ennþá telur prófastur frétt
Sig. Lúthers „ranga“. Hann hlýt-
ur þó að viðurkenna að rétt er
sagt frá fundarsamþykktinni. Sig.
Lúther telur fundarsamþykktina
„furðulega“. Það segir hann að-
eins frá eigin áliti. Hvernig getur
prófastinum verið kunnugra en
Sig. Lúther sjálfum, hvað hann
telur „furðulegt“? Þriðja atriðið
í fréttinni er um gagnrýnina. —
Enginn er kunnugri högum
manna og umtali, en Sig. Lúthcr,
sem situr á krossgötum og hefur
svo að segja daglega tal af flest-
um heimilum í öllum sóknunum.
Prófastur hefur sjálfur viður-
kennt, að gagnrýnin geti „í viss-
um skilningi" verið mikil. Eg fæ
ekki séð, að prófastur hafi ennþá
afsannað eitt orð í fréttir.ni, eftir
öll skrifin.
Annars er það almennt að
fréttaritarar stjórnmálablaða
leyfi sér að láta eigin skoðanir
fylgja fréttum. Oðru máli gegnir
um þann embættismann, sem
segir opinberlega frá því, sem
liann vinnur í embættisnafni. En
eg held að engir.n geti talið at-
hugasemd prófastsins litlausa.
3. Ognarlega hefur hann verið
sljór, fundarmaðurinn í Fremsta-
felli, sem prófastur kveður varla
hafa skilið, hvort hann talaði með
eða móti prestsetursskiptunum.
Bágt er fyrir presta að tala fyrir
svona daufum eyrum.
4. Eg hugsaði að prófastur
hefði haldið fund, meðal trúnað-
armanna safnaðanna, til þess að
kynnast vilja þeirra í málinu. Þá
kom ekki til greina að prestarnir
greiddu atkvæði. Dæmi mitt
stendur óhaggað. Ekki fékkst
meirihluti þeirra, sem þarna áttu
rétt til atkvæðis, með prestset-
ursskiptunum.
5. Mér kom satt að segja á
óvart, er eg las grein mína á
prenti, að þar er fullyrt að sókn-
arnefndarmennirnir tveir í Þór-
oddsstaðarsókn, hafi mætt „með
sitt lið“. X handriti mínu hér
heima stendur gátu mætt, þetta
hefur brenglast á einhvern hátt.
Þá misminnti mig um fundardag-
inn, og sé eg nú að annar þeirra
gat ekki mætt. Á þessum mistök-
um bið eg afsökunar. En þetta er
það eina, sem prófastur getur
véfengt í grein minni. Annars er
engu ósæmilegu drótta’ð að sókn-
arnefndarmönnunum. Sjálfsagt
er fyrir þann, sem er sannfærður
um, að hafa gott mál að flytja,
að afla því fylgis á allan heiðar-
legan hátt, svo sem með því að
hvetja til fundarsóknar.
Vegna orða prófasts ' skal það
tekið fram, að enginn grunar for-
mann sóknarnefndar í Þórodds-
staðarsókn um að hafa af undir-
hyggju sleppt að geta þess í
fundarboði, að þetta mál kæmi
til atkvæða. Allir, sem hann
þekkja, vita að undirhyggja er
fjarri skapgerð hans. Gáleysi
mun hafa valdið, en það gáleysi
rýrir engu að síður gildi sam-
þykktarinnar.
6. Prófasti finnst 10% atkvæða
mikið, þegar miðað sé við venju-
legan áhuga í kirkjumálum. Nóg
hefur sá sér nægja lætur. En hér
var einmitt um „hitamál" að
ræða, en almenningur óviðbúinn
að málið yrði afgreitt á þessum
i'undum.
7. Prófastur talar um að setja
prestsetrið niður á Fellsenda. —
Fellsendi er löghelgað nafn á ný-
býli sunnan við Fremstafellsveg.
Á nú að skáka Haraldi bónda
þaðan brott, eða þekkir prófastur
ekki betur til staðhátta? Hins
vegar er gamla nafnið á þessu
nýbýlalandi Fellshali.
8. Nærri liggur að prófastur
hafi í hótunum um að presta-
kallið verði lagt niður, ef eigi
verði af flutningo prestseturs. —
Hann segir, að flestir vilji prest
þjónustunnar vegna. Hægt er að
fá þjónustu frá négrannapresti.
En við . í andstöðunni teljum
meiri líkur til að fá presta að
Vatnsenda, en í nýbýlið.
9. Þá kemur prófastur að dónis
orði sínu. Eg hef oft heyrt orð-
takið „lítill fyrir sér“ um menn,
en aldrei um málefni. En tökum
orðskýxángu prófasts gilda. „Af
ávöxtunum skuluð þér sekkja
þá.“ Ef málsvöi'n okkar er lítil
fyrir sér, hlýtur það að stafa af
því, að við séum sjálfir litlir
kai'lar. Hann gerir okkur þann
heiður, að bæta Lúther í liópinn,
síðan fer hann um okkur lofsoi'ð-
um. En heldur skýtur skökku við
þegar hann fer að í'æða varnir
mínar í pi-estsetui'smálinu. Eg
hafi ekki gert annað en að halda
fx'am kostufn Vatnsenda á tveim
fundum. Einmitt um þetta stóð
deilan* Báðir pi'estarnir töldu
fi'am marga ókosti á Vatnsenda
sem prest.setri. Samanbui'ður á
þessum stöðum er kjai'ni málsins.
Ef pi'ófastur var litlu nær um
skoðun mína, gat það ekki stafað
af öðru en því, hvað eg er „lítill
fyi'ir mér“.
10. Prófastur segir þetta hafa
vei'ið texta rninn á héraðsfundi:
„Ef pi'estui'inn vill ekki búa,
viljum við ekki prestinn.“ Þetta
setur hann í gæsalappir. Þarna
gn'pur skáldið séra Fi'iðrik fram
í fyrir prófasti. Textar presta eru
úr biblíunni, en þessi texti hefur
orðið til í hugskoti hans eftir
fundinn. Eg hef aldrei mælt
þessi orð. Hins vegar sýndi eg
fram á, hverjir nytjamenn pi-est-
ar hefðu orðið í íslenzkri menn-
ingu, vegna þess að þar voru
menntamenn, sem deildu kjörum
við fjöldann.
Eg hef nú tínt fi'am 10 atriði,
þar sem veilur eru í vörn pró-
fasts. Læt eg þar við sitja. Hins
vegar vil eg endui'taka tilboð
mitt í fyrri grein, um það að ræða
við hann opinbei'lega í'ökin með
eða móti flutningi prestsetursins.
Yztafelli 31. janúar 1959.
Jón Sigurðsson.
— Vill íslenzka þjóðin
selja frelsi sitt...
Framhald af 2. siðu.
ur gengið allmöi'g undanfarin ár.
Allt bendir til þess, að hin sömu,
illu öfl séu nú að vei'ki meðal
þjóðai'innar sem á þi'ettándu öld-
inni urðu þess valdandi, að þjóð-
in glataði frelsi sínu og vai'ð að
þola áþján og ógui'legar höi'm-
ungar um aldai'aðir. Sama ógæf-
an vofir nú yfir okkar fámennu
þjóð — óvirðing og frelsiskerðing
— ef lýðræðisflokkarnir halda
áfram að leika sama blindingja-
leikinn sem þeir hafa nú leikið
um ca. 20 ára skeið.
1. Að taka í innsta hi’ing í'áða-
manna landsins menn, sem ekki
eiga neina ósk heitari en þá að
ganga af lýðræðinu dauðu.
2. Að toga af alefli hver í sinn
flokkstota, án tillits til þjóðar-
hags.
3. Að beita hlífðarlaust vopn-
um hatui's og heiftar sín á milli
til skemmtunar fyrir skrattann —
og kommúnista.
Eina í-áðið til að bjai-ga þjóð-
inni úr þeim voða, sem hún er nú
stödd í, er, að lýði'æðisflokkai’n-
ir semja tafai'laust vopnahlé: láti
hinar hatrömmu deilur sínar
niður falla og byrji ekki á nýj-
um og viðkvæmum ágreinings-
málum, heldur taki höndum
saman og vinni í einlægni og án
flokkshyggju að björgunarstai'f-
inu. Oll deilumál flokkanna, þar
á meðal hið nývakta um breyt-
ingu á kjöi'dæmaskipun landsins,
sem virðist nú jafnvel ætla að
verða aðalmál vætanlegrar ríkis-
stjói'nar, þótt ótrúlegt sé, eru
einskis virði í sambandi við hið
mikla velferðai'mál: viðreisn
þjóðarinnar í efnahagsmálunum
og varðveizlu fi'elsisins. Hinum
smæriá málum má x'áða til lykta,
þegar búskapur þjóðarinnar er
kominn á réttan kjöl.
Hér duga engin undanbörgð.
Þjóðin verður að gei'a það upp
við sjálfa sig án tafar, hvor hún
kýs heldur að ti-yggja framtíð
sína og frelsi, þótt það kosti
talsvex'ðar kjaraskeroingar í bráð
— eða halda áfram að lifa um
efni fram, eyða meiru en hún
aflar, sökkva í skuldafen og
verða aftur innan skamms ósjálf-
stæð og lítilsvirt þjóð.
Skrifað í desember 1958.
Björn Þorkelsson frá Hnefils-
dal andaðist sl. miðvikudag, 4. þ.
m., á sjúkrahúsi í Reykjavík,
eftir langvarandi veikindi. Hann
var 79 ára að aldri.
Frarnhald af 1. síðu.
Hafnamefnd,
innan bæjai'stjórnar:
Guðmundur Guðlaugsson.
Helgi Pálsson.
Utan bæjarstjórnar:
Ti-yggvi Helgason,
Magnús Bjarnason.
Varamenn utan bæjarstj.:
Þorsteinn Svanlaugsson,
Ki'istján P. Guðmundsson.
Framf ærslunefnd:
Helga Jónsdóttir,
Jón Ingimai’sson,
Kristbjörg Dúadóttir,
Ki'istján Árnason,
Ingibjöig Halldórsdóttii'.
Vai-amenn:
Jónína Steinþói'sdóttii',
Mai-grét Magnúsdóttii',
Áx-ni Þorgrímsson,
Ásta Sigurjónsdóttir,
Sveinn Tómasson.
Rafveitustjórn:
Albei't Sölvason,
Arnþór Þoi-steinsson,
Guðmundur Snorrason,
Indx'iði Helgason,
Sverrir Ragnars.
Sóttvarnanefnd:
Bjarni Halldórsson.
Heilbrig'ðisnefnd:
Ásgeir Valdemars.son,
Stefán Reykjalín,
Sveinn Tómasson.
- Afnám gömlu kjör-
dæmanna...
Framhald af 1. siðu.
in niður nð gera landið að einu
kjördami. Það vtvri bara að sam-
eintr pau.
Þessar röksemdir ætlar hv. þm.
handa fullorðnu fólki. Þegar sá, er
lagnastur er Sjállstæðismanna að
snúa út úr, býður upp á þetta, þá
sjá menn, hvernig málstaðurinn er.
Slíta á iólkið úr sambandi við
þingmennina.
Ætlunin er sú, að slíta fnlltið úii
urn land úr tengslum við þing-
rnennina nicð hinum stóru Itjör-
dœrmnn. Engin raður við að hafa
náin tengsl, þegar kjördatmin eru
orðiri svo gifurlega stór, sern fyrir-
hugað er. Þannig á að minnka að-
haldið utan af landinu, áður en
höfuðúrreeðin i efnahagsniálunurn
koma til greirra.
Litt höfuðúrræði nýju stjórnar-
innar er niðurskurðurinn, en Sjálf-
stæðismenn munu ckki þora í þcnn-
an niðurskurð fyrir kosningarnar.
Honum verður því vafalítið frestað
þangað til búið er að afnema kjör-
dænrin og minnka pressuna.
Málamiðlunartillaga.
Það er ekki út i bláinn, að þcir,
scm fyrir k jördarnabreytingun n i
standa, hafa ehki viljað hlusla á
málam iðlunartiIlögur Framsók nar-
manna um að fjölga kjördecma-
kjörmnn þingmönnum, þar sem
fólkinu hefur fjölgað mest. Slikt
myndi þó flestum finnast sann-
gjnrnl, og ég vil biðja mcnn að
taka eftir jmi, að Framsóknarflokk-
urinn hefur verið reiðubúinn til
slikrar málamiðlunar. A þetta hef-
nr ehki verið litið vegna Jtess, að
með þvi móti yrðu kjördœmin ekki
lögð riiður. Afnám kjördremnnna
er aðalatriðið i jtessari nýju áeetlun.
Nú á að stiga lokaskrefið i jtvi, og
á ekkert anriuð er hlustað.“
Kjörskrárnefnd:
Erlingur Davíðsson,
Magnús E. Guðjónsson,
Jón G. Sólnes.
Yfirkjörstjórn:
Brynjólfur Sveinsson,
Kristján Jónsson.
Varamenn:
Mágnús E. Guðjónsson,
Ragnar Steinbergsson.
Endurskoðendur bæjarreikn.:
Brynjólfur Sveinsson,
Páll Einai'sson.
Vai-amenn:
Gísli Konráðsson,
Árni Sigurðsson.
Stjórn Sparisjóðs Akureyrar:
Eyjólfur Árnason,
Kristján Jónsson, fulltrúi.
Varamenn:
Skúli Magnússon,
Tómas Steingrímsson.
Endurskoðendur Sparisjóðs Ak.:
Gestur Ólafsson,
Jakob Ó. Pétursson.
Varamenn:
Áskell Jónsson,
Sveinn Tómasson.
Vallarráð:
Ármann Dalmannsson,
Jón Ingimarsson.
Árni Sigúrðsson:
Varamenn:
Haraldur M. Sigurðsson,
Þorsteinn Svanlaugsson,
Leifur Tómasson.
Botnsnefnd:
Richard Þórólfsson,
Gunnar H. Kristjánsson.
Lystigarðsstjórn:
Steindór Steindórsson,
Arnór Karlsson,
Anna Kvaran.
Varamenn:
Sigurður L. Pálsson,
Helgi Steinarr,
Ingibjörg Rist.
Vinnuskólanefnd:
Árni Bjarnarson,
Baldur Svanlaugsson,
Jón Rögnvaldsson, ráðun.,
Karl Friði'iksson.
Umferðanefnd:
Stefán Reykjalín.
Varamaður:
Valgarð Frímann.
17. júní nefnd:
Haraldur M. Sigurðsson,
Jón Ingimarsson,
Magnús Björnsson,
Svéinn Tómasson.
Yi Huld; 59592117 — IV/V — 1
FRL.
- FRÁ BÓKÁMARKAÐINUM
Framhald af 5. síðu.
á þann minnisvarða fyllilega
skilið, sem höfundur sögu hans
reisir honum að lokum á Skán-
eyjarbungu íslandssögu með
undursamlegri útsýn um örlög
og aldir í íslenzkri sagnhelgi!
Helgi Valtýsson.