Dagur - 11.02.1959, Side 4

4
DAGUR
Miðvikudaginn 11. íebrúar 1959
Dagijr
RITSTjÓHI:
EUI.IN c; U K D A V 1 I) S S O X
i:
I* ö R K í I. I. II J Ö R N S S O N
skiifMiifa í Hafnantrrrti *M) — Simi i tljti
Árgangurinn knotar kv. 7i 'M)
KlaAiA kcmur út á miAviku<l<K;um nt;
laugardúgtim. jxgar cfni itamia til
C.j.U<l<fat;i rr I. julí
l’RENTVEKK ODDS KjÖKNSSONAK H.F.
Stóra reikningsdæmið
NÝLEGA ÁTTI ÞJÓÐIN kost á því að heyra
hina snjöllu stjórnmálaforingja landsins spreyta
sig á einu og sama reikningsdæminu, og í fram-
haldi af því hafa stjórnmálablöðin haldið áfram
að reikna sama stóra dæmið og skýra það. Ðæmið
fjallar um áhrif hinna nýju laga „um niðurfærslu
verðlags og launa“, á afkomu þegnanna. Það er
ómaksins vert að hugleiða hinar ólíku niðurstöð-
ur. aFlokksleiðtogarnir og blöðin hafa allt annan
hátt. á en viðteknar reikningsreglur segja fyrir
um. Búa til útkomuna, reikna svo aftur á bak.
Skal nú nefna örfá dæmi. Kommúnistar segja,
að nýju lögin séu raunveruleg kaupránslög, sem
svifti launþegana um 13,4% launanna, en vöru-
verðið lækki urn 1%, nýju lögin lækki kaup hinna
30 þúsund meðlima Alþýðusambands íslands um
80 milljónir króna og að kaup verkamanna lækki
um 7656.00 krónur á ári, miðað við dagvinnu eina.
Alþýðuflokksmenn eru ekki alveg sammála um
áhrif nýju laganna á lífsafkomu borgaranna. Þeir
segja: Laun Dagsbrúnarmannsins, sem vinnur 8
klst. á dag og 1 klst. að auki 5 daga vikunnar, fær
2600.00 krónu hærri árstekjur en í fyrra og þar að
auki vex kaupmáttur launanna, og þessir menn
bæta við og segja: Þið gefið eftir ein lítil 5,4% af
launurn ykkar, en við greiðum kaupvísitöluna
niður í 175 stig.
Morgunblaðsmennirnir, sem ekki máttu aumt
sjá í sumar og voru harðir kaupkröfumenn, eru
nú stjórnarsinnar og lögðu það eitt til í efnahags-
málunum, að kaupið lækkaði jafn mikið nú og
það hækkaði í sumar. Þetta heyrir nú raunar
fremur undir þá óvenjulegu list, að gleypa sína
eigin munnræpu en reikningslist. En hins vegar
reiknuðu þeir það út, að vegna minni álagningar
í heildsölu og smásölu lækkaði vöruverðið um
5%. En þetta er augljóst fals, því að vöruverð
lækkar nálega ekki neitt, nema örfáar vísitölu-
vörur, sem greiddar eru verulega niður til að
lækka kaupið. Verzlunarstéttin hefur setið kóf-
sveitt við að verðleggja allar vörur að nýju sam-
kvæmt nýju lögunum og er verðlækkunin um eða
innan við 1%. Hlutur, sem áður kostaði kr. 52.00,
kostar nú kr. 51.45 og þannig mætti lengi telja.
Morgunblaðið var neytt til að birta leiðréttingu
um þessar fölsuðu upplýsingar og faldi það hana á
lítt áberandi stað. Morgunblaðið fær ekki háa
einkum í prósentureikningi eftir þessa útreið.
Hinn feikilegi áróður stjórnmálablaðanna um
verðlækkanir hinna ýmsu vara er meira og
minna falsaður og jafnframt fáranlegur, svo að
öllum hlýtur að blöskra. Hann missir því algerlega
marks og spillir fyrir því að stöðvun verðbólg-
unnar takiist og verkar því öfugt við tilganginn.
Almenningur þarf ekki að láta segja sér hvað
kaupið lækkar á dag eða mánuði, né heldur hver
áhrif hin nýju lög hafa á vöruverð í landinu, því
að núverandi kaupgjald og vöruverð eru stað-
reyndir, sem hver og einn þreifar daglega á. En
um leið og þessar staðreyndir eru lagðar til
grundvallar fyrir fylgi eða andstöðu við hinar
nýjú ráðstafanair, ber að hafa það í huga, að lögin
um miðurfærslu verðlags og launa er aðeins einn
þáttur efnahagsmálanna.
Forsætisráðherra hefur lofað að leggja ekki
nýja skatta á landsfólkið, ef það aðeins sýndi þann
þegnskap að gefa nokkur vísi-
tölustig eftir af kaupi sínu. En
hinar stórfelldu niðurgreiðslur til
að koma kaupvísitölunni niður í
175 stig, átti „sparnaður í ríkis-
rekstri“ að standa undir.
Menn bíða þess með nokkurri
óþreyju að sjá stjórnarflokkana
„spara í ríkisrekstri“. Vitað er, að
útgjöld ríkisins á fjárlögum eru
að mestu bundin með lögum og
skuldbindingum sjálfs Alþingis.
Það sem laust er, hefur verið
notað til að örfa ýmiss konar
framkvæmdir úti um land, al-
menningi til hagsbóta, svo sem
rafvæðingin, hafnarbætur, bygg-
ing fiskiðjuvera, aðstoð við báta-
og skipakaup og ræktun landsins.
Hætt er við, að stjórnarflokkarn-
ir telji það „sparnað á ríkis-
rekstri" að skera niður fjárfram-
lög til alls þessa. En hvernig væri
umhorfs nú og hvað um fram-
leiðsluna til sjávar og sveita, ef
hin þröngu sjónarmið Reykjavík-
urvaldsins hefðu alltaf ráðið og'
framkvæmdirnar einkum rniðast
við hlaðvarpa höfuðstaðarins?
Ríkisstjórnin hefur nú þegar
bundið þjóðinni þunga bagga
með niðurgreiðslum og uppbót-
um, sem nema hundruðum millj.
með raupsyrðum hefur því verið
haldið fram, að launþegar þurfi
aðeins að afsala sér cinum litlum
5,4% af kaupi sínu, en stjómin
greiddi vörurnar svo mikið nið-
ur, að hagnaður yrði af öllu sam-
an og til þess þurfi enga nýja
skatta, aðeins „sparnað í ríkis-
rekstri“ og stjórnvísi. Fjárlögin
munu brátt koma til meðferðar í
Alþingi. Hætt er við, að þá verði
ekki undan því komizt lengur
fyrir stjórnina, að skýra þjóðinni
undanbragðalaust frá heildar-
stefnunni í efnahagsmálunum.
„Borgari“ skrifar eftirfarandi:
„VIÐ ÍSLENDINGAR erum að
ýmsu leyti mjög sundurleitir,
sem von er, þar sem málefni ein-
staklinganna eru svo ólík hverju
sinni. Um daginn var um það
rætt í útvarpinu af fámennum
hóp menntamanna, hvoi't hvggi-
legt væri að brugga sterkt öl og
um drykkjuskap yfirleitt. Þar
kom í ljós eins og víðast annars
staðar, að menn höfðu hinar
ólíkustu skoðanir og urðu heitir
í kappræðum um þetta.
Ollum má vera það ljóst, að
framleiðsla og sala áfengs öls hér
á landi mundi valda æskunni
miklu tjóni. Og eflaust yrðu fleiri
cn æskufólkið fyrir barðinu á
sterka ölinu. En eg nefni æsk-
una fyrst og fremst vegna þess,
að það er liún, sem gengur í
sporin okkar. Við þurfum að
hugleiða það vandlega hve æsk-
unni er nauðsynlegt að geta erft
það bezta frá okkur — að hún
geti vanist því í lifnaðarháttum
okkar, sem við getum bezt fyrir
henni haft.
Skoðun mín á þessu máli er sú,
að við erum alltof sinnulitlir fyr-
ir velferð æskunnar í landinu og
göngum á undan henni í ýmsu
því, sem sízt skyldi. Hvað er til
dæmis að segja um öll leikritin
í útvarpinu, sem okkur er boðið
upp á. Flest eru þau fléttuð
sakamálum og glæpum. Og hvað
um allar smásögurnar, sem lcsn-
ar eru upp í útvarpið? Útvarpið
er aðalmenntastofnun þjóðarinn-
ar og miðlar þessu út um alla
landsbyggðina. Þar er réttu og
röngu ruglað saman.
Það er deilt á æskuna fyrir
margs konar óreiðu, afbrot og
óknytti. En hver á sökina? Við
sem ölum upp æskuna, getum
ekki skorast undan ábyrgðinni.
Við hljótum að óska þess, að
æskan verði tápmikil og dreng-
lunduð. Við getum ekki vænzt
þess að hún verði það, nema
við miðlum henni því allra bezta
en fjarlægum sorann.“
Svigsveit K.A. sigraði á Skíðamóti Akureyrar
Skíðamót Akureyrar hófst sl.
sunnud. í Hlíðarfjalli með sveita-
keppni í svigi (4ra manna). —
5 sveitir mættu til leiks: 1 frá
M. A., 2 frá Þór, 1 frá K.A. og 1
sveit, sem skipuð var 2 Siglfirð-
ingum og 2 Akureyringum. —
Brautin var um 280 m löng með
40 hliðum og lagði Sigtryggur
Sigtryggsson hana. — Úrslit urðu
þau að sveit K.A. sigraði á 389.8
sek. (í sveitinni voru: Magnús
Guðmundsson, Hjálmar Stefáns-
son, Ottó Tulinius og Hallgrím-
ur Jónsson). 2. varð A-sveit Þórs
á 421.2 sek. og 3. sveit M. A. á
578.6 sek. B-sveit Þórs var úr
leik, en blandaða sveitin fékk
tímann 446.9 sek.
Nú voru mættir til leiks, í
fyrsta sinn í vetur, allir beztu
skíðamenn bæjarins í alpagrein-
um og var það ánægjulegt.
Magnús Guðmundsson, K. A.,
náði beztum tima 79.8 sek. og
hefur hann áreiðanlega aldrei
verið leiknari en hann er nú. —
Sama er að segja um Hjálmar
Stefánsson, K.A., hann náði næst
bezta tíma 86.5 sek. 3. varð Birg-
ir Sigurðsson, Þór, 89.1 sek. —
Færi var hart, en veður mjög
gott.
Um næstu helgi heldur Skíða-
mót Akureyrar áfram. — Keppt
verður í svigi öllum flokkum
karla og drengjafl. — Búast má
við spennandi keppni í öllum
flokkum. — Bílfært er nú alla
leið upp að Skíðahóteli.
- Leiklistarlíf á Ak.
Framhald af S. siðu.
40 talsins, ogéru stúlkur í mikl-
um meirihluta.
Má af þessu marka, að töluvert
leiklistarlíf er hér í höfuðstað
Norðui'lands um þessar mundir
og ber að fagna því.
STÖKUR
íhaldið gelur engan blekkt
mcð Alþýðuflokksins valdi,
því undimiubla er áður þekkt
— emaileruð með haldi.
Bráðurn fækka bú og smækka
bjart er útlitið.
Kratar hækka, launin lækka.
Lifi íhaldið!
ÞORRI.
Nýjárs-bæn
Guð verndi mitt vopnlausa ísland,
svo veiti hann þjóðinni dug
að standa gegn oíbeldisögrun
með einbcittan vakandi hug.
Hvar standið þér, síórveldakonur?
Ó, standið nú saman í nauð,
og biðjið svo eiginmenn yðar
að umsnúa sprengjum í brauð.
Hver sönn móðir sálbætir lífið,
| þó sjálfselskan torveldi flest.
| Á mannúðarlciðum ef mætumst,
á mistökin sætzt verður bezt.
Af mildi ef mannvitið stjórnast,
þá margtryggður friðurinn er.
Oll tortryggni, hefnd og allt hatur
úr hciminum sjálfkrafa fer.
Ó, komi nú kærleikans tíðir
— ein keðja af frónlyndri drótt —
ef sannkristnu lífi er Jifað,
þá leysast öll vandamál fljótt.
Þann frið þráir friðvana heimur
að friðrofin verði ekki gjörð.
Með friðarins iimsigli fæðist
í framtíð hvert mannsbarn á jörð.
0
EMILÍA SIGURÐARDÓTTIR.
Svarfaðardalur
Svarfaðardalur sveitin mín
sé eg þig í huga mínum,
bernskuvaggan blíð og fín,
bröttu fjöllin, blómin þín.
Ennþá niðar áin mín
yndislega og fossinn kveður.
Svarfaðardalur sveitin mín,
að sjá þig það minn huga glcður.
Oft hef eg horft af heiðarbrún
hugfangin yfir dalinn kæra,
yfir engi og algræn tún
er loftið gyllti geislarún.
Og sælt var þá er sólin skein,
að sjá það allt og þakkir færa.
Oft hef eg horft af heiðarbrún
hugfangin yfir dalinn kæra.
Bið eg minni byggð og svcit
blessun guðs í framtíðinni,
bæn sú er bæði bljúg og heit,
fcr hún um dal og fiskircit.
Mörgum góðum mönnum af
margoft hafði eg þar af kynni.
Bið eg minni byggð og sveit
blessunar guðs í framtíðinni.
KRISTlN JÓHANNESDÓTTIR írá Syðra-Ilvarfi.