Dagur - 12.08.1959, Side 8

8
Miðvikudaginn 12. ágúst 1959
Dagum
Fjölmennf æskulýðsmóf að Löngu-
mýri í Skagafirði um sl. helgi
Aldrei fleiri uiiginenni í Hóladórakirkju
•Um síðustu helgi var fjölmennt
æskulýðsmót að Löngumýri í
Skagfirði að forgöngu æskulýðs-
nefndar þjóðkirkjunnar. En á
vegum þessarar nefndar hafa í
sumar starfað sumarbúðir í fjór-
um námskeiðum að Löngumýri.
Þangað hafa sótt unglingar úr
öllum landshlutum. Síðasta nám-
skeiðið hófst í gær og er það fyrir
telpur. Sumarbúðastjóri hefur
verið séra Bragi Friðriksson.
Mótið, sem að ofan getur, og
stóð yfir sl. laugardag og sunnu-
dag var hið þriðja í röðinni.
Þangað komu 75 æskulýðsfélagar
frá Siglufirði, 50 frá Akureyri,
7 frá Húsavík og 8 frá Hólmavík
auk sumarbúðagestanna, sem
einnig voru þáttakendur. Reyst
voru 50 tjöld fyrir þáttakendur.
Á laugardagskvöldið var kvöld-
vaka, þar sem séra Kristján Búa-
son flutti ræðu, en ávörp fluttu
Hrefna Tynes, Helgi Tryggva-
son, kennari, sem einnig stjórn-
aði almennum söng, en bænir
fluttu séra Ragnar Lárusson,
Siglufirði, og séra Andrés Olafs-
son, prófastur á Hólmavík, við
fánahyllingu daginn eftir.
Ennfremur var varðeldur síðar
um kvöldið, kvikmynd og flug-
eldum skotið. Kvöldvakan end-
aði með bæn í kapellu Löngu-
mýraskólans, sem séra Lárus
Halldórsson stjórnaði.
Á sunnudaginn var farið að
Hólum í Hjaltadal og hlýtt á
messu. Þar predikaði séra Pétur
Sigurgeirsson, Akureyri, en fyr-ir
altari þjónaði prestur staðarins,
séra Björn Björnsson. Gat hann
þess í messulok, að aldrei hefðu
svo margir unglingar verið sam-
an komnir í Hóladómkirkju, sem
þennan dag.
Bæn í kórdyrum flutti Ásta
Sigurðardóttir.
Séra Bragi Friðriksson sleit
mótinu, þakkaði öllum þáttak-
endum og flutti kveðju biskups.
Eyjólfur Jónsson sundkappi reynir
við Ermasund í þriðja sinn
Eyjólfur Jónsson.
Kjörmannafundur Búnaðarsam-
bands Eyjafjarðar var sl. láugárd.
Á laugardaginn var, 8. ágúst,
var haldinn kjörmannafundur
hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarð-
ar.
Á fundi þessum voru þeir
Garðar Halldórsson og Helgi
Símonarson kosnir fulltrúar á
aðalfund Stéttarsamb. bænda.
Varamenn eru Hjörtur Þórarins-
son og Ketill Guðjónsson.
Samþykktir:
Eftirfarandi tillaga var sam-
þykkt í einu hljóðL „Kjörmanna-
fundur Eyfirðinga, haldin að
Hótel Kea, Akureyri, 8. ágúst
Straumur dollara fil Danmerkur
Bandariskt oliufélag, Tidewater
Oil, liefur gert samning við Dani
um að reisa geysimikla olíuhreins-
unarstöð í Kalundborg, skammt frá
Höfn, og dýpka þar höfnina, svo að
72 þús. smál. olíuskip geti siglt
þangað. Þessu á öllu að vera lokið
á 18 mánuðum og mun þetta kosta
um 250 millj. d. kr. Það er ríkasti
maður lieimsins, Jean Paul Getty,
sem á fyrirtækið og auk þess mik-
inn flota stórra olíuskipa, en olían
mun verða flult frá löndunum aust-
an Miðjarðarhafs. Er talið, að þetta
sé að einhverju leyti mótleikur
gegn vaxandi olíusiilu Rússa til
Vesturlanda, en hún hefur aukizt
hin síðari ár, og nú hafa Rússar í
smíðum geysimiklar olíuhreinsun-
arstöðvar við Eystrasalt, og er þær
eru fullgerðar, munu þeir standa
betur að vfgi. í samkeppninni. Þess
v.egna liggur bandarfska olíufélag-
inu svona mikið á.
Þessar miklu framkvæmdir í
Kalundborg munu hafa í för með
sér fjárhagslega hagsæld fyrir borg-
ina, sem Danir spá, að muni fljót-
léga verða næststærsta borg á Sjá-
landi. I sambandi við olíuhreinsun-
arstöðvar eru ætíð góð skilyrði til
alls konar iðnaðar, og hefur nú ver-
ið rætt um það af alvöru að koma
upp mikilli áburðarverksmiðju í
Kalundborg. Hún mun kosta um
75 millj. d. kr.
Norsk mólmarli.
Danir hafa til þessa keypt áburð
sinn erlendis frá, aðallega frá
Noregi.
Óslóarblaðið Dagbladet hefur nú
gagnrýnt mjög Jressa fyrirætlun um
áburðarframleiðslu Dana nú, Jjegar
viðskiptasamvinna þjóðanna beggja
sé á næstu grösum, og segir blaðið,
að sú verkaskipting sé eðlilegust
milli landanna, að hver vörutegund
sé framleidd J)ar, sem hún verði
ódýrust, og í Jiessu tilfelli sé það í
Noregi, sem hafi ódýrari orku,
vatnsaflið.
Danir liafa nú árlega geysimiklar
dollaratekjur af ferðamönnum, og
nú munu dollararnir streyma til
landsins í gegnum Kalundborg.
Þeir virðast ekki vera óttaslegnir
yfir því að hleypa erlendu fjár-
magni til landsins. Rfkisvaldið get-
ur auðveldlcga búið svo um hnút-
ana, að ekki verði um neitt arðrán
að ræða, heldur aukningu atvinnu
og framkvæmda.
1959, beinir þeirri ósk til aðai-
fundar Stéttarsambands bænda
og Framleiðsluráðs landbúnaðar-
ins að krefjast fyrir hönd fram-
leiðenda landbúnaðarvara, leið-
réttingar á þeirri kjaraskerðingu,
er þeir verða fyrir við dýi'tíðar-
ráðstafanir Alþingis sl. vetur,
þar sem þeir fengu ekki hlið-
stæða kauphækkun og Dags-
brúnarverkamenn og afurðaverð
þeirra má ekki breytast vegna
vísitölubreytinga, sem munar
minnu en 2 stigum.”
Þá samþykkti fundurinn eftir-
farandi:
„Kjörmannafundur Eyfirðinga
haldinn á Akureyri 8. ágúst 1959,
skorar á Stéttarsamband bænda
að gera allt, sem í þess valdi
stendur til þess að verð á raf-
magni verði hið sama hjá öllum
landsmönnum.”
Enn fremur mótmælti fundur
þessi harðlega því óréttlæti, sem
bændur verða fyrir vegna niður-
greiðslu landbúnaðarvai'a, þannig
að bændur verða að sitja við
annað borð og verra en neytend-
ur.
Sverrir Gíslason, formaður
Stéttarsambands bænda var
mættur á fundi þessum og flutti
hann mjög greinargott erindi um
verðlagsmálin o. fl.
Fundarstjóri var Ármann Dal-
mannsson, en fundarritarar þeir
Einar Sigfússon og Ketill Guð-
jónsson.
Eyjólfur Jónsson sundkappi er
nú kominn til Dover og hefur æft
sig undanfarna daga. Hann
hyggst gera þriðju tilraun sína,
að synda yfir Ermarsund annað
kvöld. Syndir hann frá Frakk-
landsströnd og leggur til sunds
frá Wissant.
Pétur Eiríksson, þjálfari Eyj-
ólfs, er með í förinni, telur hann
líklegt að sundið taki 16—20
klukkustundir.
Eyjólfur er fræknasti sjósund-
maður, sem íslendingar hafa
nokkru sinni átt og er hann í
góðri þjálfun og búinn að þreyta
mörg þolsund í kaidari sjó en
^Ermasundi. Hins vegar þolir
hann illa mikla öldu og hættir
þá við sjóveiki.
Leiðsögumaður Eyjólfs verður
að þessu sinni Englendingur
nokkur, þaulkunugur á þessum
slóðum og gamall þolsundsgarp-
ur. Hið erfiða sund hefur orðið
mörgum fræknum sundmönnum
„Stórtogarar44 Spánverja fara aðems
tvær veiðiferðir á ári til norðorhafa
Spánverjar eiga 28 svokallaða
stórtogara (lesta um 1000 tonn af
saltfiski). Fara þeir tvær veiði-
ferðir á ári til Grænlands og
Ný-Fundnalandsmiða.
Fyrri veiðiferðin hefst um
miðjan febrúar og endar um
mánaðamótin júní-júlí, úr þeirri.
seinni koma þeir ekki fyrr en í
nóvemberlok. _
Ennfremur gera Spánverjar út
allmarga „Parejas”. En það eru
150—250 tonna togbátar, sem
toga saman tveir og tveir. Þeir
stunda mest veiðar við Ný
Fundnalandsmið og leggja upp
í móðurskipin, sem staðsett eru
við frönsku eyjarnar St. Pierre
og Miquelon. Móðurskipin flytja
síðan fiskinn heim til verkunar.
Spánverjar borða 60,000 tonn
af verkuðum saltfiski á ári, þar
af framleiða þeir sjálfir um 40,
000 tonn.
og sundkonum um megn. Þann-
ig uppgafst dönsk sundkona ný-
lega á Ermasundi í 10. tilraun
STAN G VEIÐIMAÐ-
UR FESTIR í MINK
Fyrir skömmu bar það við aust
ur við Fnjóská, að stangveiði-
maður frá Akureyri sá mink á
klöpp við ána. Hafði minkurinn
sjáanlega einnig verið að veið-
um, því að hann var blautur.
Gerðust nú ýfingar með manni
og mink. Minkurinn leitaði hælis
í holu einni þröngri, en maðurinn
náði þangað með stönginni og
festi spón í dýrið. Rauk það þá
út og reif sig litlu síðar af öngl-
inum. Þá hófst eltingaleikur á
árbakkanum og skildi brátt með
þeim veiðimanni og minknum, og
munu báðir vera reynslunni rík-
ari.
Fiskafli og markaðsmál Færeyinga
Saltfiskframleiðsla Færeyinga
undanfarin ár hefur verið um 30
þús. tonn, en á þessu ári er ekki
búizt við að hún verði nerna um
23 þ,ús. tonn. Fyrstu fjóra mánuði
Jjessa árs var landað í Færéyjum
1600 tonnum af saltfiski af Islands-
miðum á móti 4000 tonnum í fyrra
eða um 2400 tonnum minna, sem
talið er stafa af mjög slæmum gæft-
um og útfærslu landhelginnar. —
Fiskveiðar Færeyinga við Grænland
hafa líka gefið verri raun en und-
anfarin ár. Til dæmis var um miðj-
an júlí búið að landa í Færevinga-
höfn um 2000 tonnum minna en
búizt var við, miðað við undanfar-
in ár.
Fornleifaleit í flugvél
I hvert sinn og maður heyrir orð-
ið fornleifafundur, þá kemur í hug-
ann uppblástur, jarðrask eða forn-
fræðingar með , skóflur og haka,
grafandi í jörð niður. Þannig hafa
flestar fornleifar fundizt á landi
liér og flestar af tilviljun.
Englendingar hafa á undanförn-
um árum fundið rnikið af leifum
fornra bústaða og mannvirkja með
Jjví að taka myndir úr lofti. Þar
sem tréstólpar mannvirkjanna hafa
rotnað o gfúnað, fær moldin annan
lit, og Jjetta kemur fram á litmynd,
■sem tekin er úr lofti frá flugvélum.
Nú hafa danskir fornfræðingar
tekið upp Jjessa aðferð. I sumar
fóru jjeir í 8 klst. flugferð yfir Dan-
mörku og tóku 99 litmyndir af þeim
•stöðum, þar sem helzt var einhvers
að væhta. Er Jjeir svo rannsökuðu
myndirnar eftir á, kom í ljós, að
Jjar var margt merkilegt að sjá.
Skammt frá Varde á Jótlandi fundu
Jjeir Jjorp frá víkingatímanura. Á
öðrum stöðum fundu Jjeir gamla
vegi frá forniild, kastalarústir,
jgömul virki o. s. frv. Nú vita forn-
fræðingarnir, hvar stinga á skóflu
í jörð.
Skyldi vera hægt að finna eitt-
hvað markvert hér á landi á Jjenn-
an hátt? Ekki ber að neita Jjví að
óreyndu.
Spánn hefur um langan aldur
verið helzta viðskiptaland Færey-
inga með saltfisk.
í dansk-spánska viðskiptasamn-
ingnum er gert ráð fyrir að Spán-
verjar kaupi saltfisk af Færéyingum
fyrir um 25 milljónir danskra kr.,
en Jjað samsvarar 8—9000 tonnum
a£ Jjurrkuðum saltfiski. En sökum
skulda Spánar í Danmijrku hafa
Jjeir verið tregir til að veita inn-
flutningsleyfi íyrir saltfiski Færey-
inga. Þannig yar á síðastliðnu ári
ekki veitt leyfi fyrir nema 54000-
tonnum, en búizt er við að þeir
kaupi um 6000 tonn á þessu ári.
ítalir keyptu 8000 tonn af salt-
fiski af Færeyingum í fyrra. Vonir
standa til að Jreir kaupi um 10.000
tonn á Jjessu ári auk 2000 tonna af
Jjurrkuðum fiski sérstaklega til Suð-
ur-ítaliu.
Grikkir kaupa um 1000 tonn, en
mundu kaupa helmingi meira, ef
fiskur væri fyrir liendi.
Nýtt danskt flugfélag í
r
samkeppni við F. I.
Danir eru undarlega lítið dansk-
ir í nafngiftum sínum. Þeir eru
alltof enskusinnaðir, að Jjví er virð-
ist. Sá, sem gengur um götur Hafn-
ar, sér ótal ensk nöfn á dönskum
fyrirtækjum og dönskum vörum.
Nú hafa þeir stofnað nýtt flugfélag
og nefna Jjað „Flying Enterprise".
Þetta nýja llugfélag mun taka til
starfa nú með haustinu og byrja
með tvær Argonaut-ílugvélar, sem
taka hvor um 65 farjjega.
Samkvœmt frásiign í Politiken
mun félagið hugsa sér að leysa Flug
félág íslánds af hólmi í flugi til
Grænlands, en F. í. héfur undán-
farin ár stundað flug af mikilli
prýði fyrir Grænlandsverzlunina og
námafélagið Jjar. .Segir blaðið, að
félagið hafi Jjegar fengið na’g verk-
efni fyrir allt árið 1960, og vonandi
ier það ekki allt á kostnað F. í., því
jað þetta clanska íélag hyggst lík'a
stunda farjjegaflug á venjulegum
leiðurn milli landa.