Dagur - 07.10.1959, Blaðsíða 2
2
D A G U K
Miðvikudaginn 7. októbcr 1959
Stolið málverkum
Morgun nokkurn í seinni hluta
september síðastliðnum úði og
grúði af listfræðingum og lög-
reglumönnum á listasafninu í
Toronto í Kanada. Sex dýr og
fræg málverk voru horfin úr
safninu. Þeim hafði verið stolið
um nóttina.
Málverk þessi voru eftir fræga
meistara, tvö eftir Frans Hals,
tvö eftir Rembrandt, eitt eftir
Renoir og eitt eftir Rubens. —
Áætlað verð þeirra er samtals
640 þús. dollarar. Þetta er einn
mesti listaverkaþjófnaður á
seinni árum og vekur því nær
eins mikla athygli og hvarf
Mónu Lísu, eftir Leonardo da
Vinci, úr listasafninu í Louvre
árið 1911.
Hve margir voru þjófarnir,
hvernig komust þeir inn, og
hverjir voru þeir? Því hefur enn
ekki verið svarað. Ekki vita
menn heldur, hvernig þeir kom-
ust út. En víst er um það, að
þjófarnir hafa kunnað sitt hand-
verk, því að bjöllurnar í örygg-
iskerfinu, sem koma á upp um
óboðna gesti, létu aldrei til sín
heyra. Helzt er hallazt að því, að
þjófarnir hafi komið fyrir lokun
daginn áður og tekizt að verða
eftir í salarkynnunum, er safn-
verðir og aðrir starfsmenn fóru
um kvöldið.
Finnast málverkin aftur? Það
er engan veginn víst. Þjófnaður
listaverka gengur stundum alltof
vel, og þýfið finnst ekki alltaf.
Það var verkamaðurinn
Vincenzo Peruggia, sem stal
Mónu Lísu í Louvre um hábjart-
an dag, en sú mynd er talin 1
millj. dollara virði. Hann skar
hana úr rammanum, tróð henni
undir skyrtuna og labbaði út. —
Myndin náðist aftur 2 árum
seinna einungis af því, að
Peruggia reyndi að selja hana
heiðvirðum listaverkasala í Flór-
ens. Þrem qld.um áðu'v \jar$ her7
toginn af íHVfocÉena svö hrifinn aí
mynd eftir Coreggio af Maríu
Guðsmóður, að hann lét stela
henni úr kirkjunni í Albinea. —
Þetta málverk hefur aldrei kom-
ið í leitirnar aftur.
Árið 1876 hvarf úr salarkynn-
- Bankastjórinn og ....
Framhald af 1. siðu.
minni frystihúsum, sem börðust
í bökkum, kleift að taka þennan
afla til vinnslu af sjómönnum og
útvegsmönnum. Menn vita það
vel við sjávarsíðuna, ekki sízt
hér á Norðurlandi, hvaða afleið-
ingar það hefði, ef ekki væri
hægt að gera verð úr ýsunni eða
smáfiskinum, sem oft veiðist
mikið af hér um slóðir. Þetta var
Framsóknarmönnum vel ljóst,
þegar þeir beittu sér fyrir smá-
fisks- og ýsu-uppbótum.
Þessi ráðstöfun hefur drýgt
gjaldeyrisöflun landsmanna til
mikilla muna og komið í veg fyr-
ir vandræði í mörgum sjávar-
plássum. Framsóknarmenn geta
vel við það unað, að ýsan er við
þá kennd, hvaða skoðun sem
bankastjórinn hefur haft á því
máli.
um listaverkasala nokkurs í Lon-
don málverk eftir Gains-
borough af hertogafrúnni af
Devonshire. Það kom ekki í leit-
irnar fyrr en eftir 25 ár, en þá
var það maður, sem eitt sinn
hafði verið fjárhættuspilari í
Chicago, sem skilaði því gegn
verðlaunum.
Lítil mynd eftir Rouault,
Skurðlæknirinn, hvarf 1955 úr
þessu sama safni í Toronto, sem
áður er getið, og það málverk
hefur enn ekki fundizt. Málverk-
inu eftir Rubens, sem stolið var
um daginn, var einnig stolið fyr-
ir 5 árum, en þá brást ekki ör-
yggiskerfið, bjöllurnar hringdu,
og þjófurinn kastaði málverkinu
frá sér á flóttanum um skemmti-
gerð í grenndinni.
Ilér áður fyrr var auðvelt að
selja stolin málverk ríkum aðals-
mönnum, en nú er slíkt ekki
auðvelt lengur. Myndir af stoln-
um málverkum- eru sendar til
lögreglunnar um allan heim, svo
að það er hættulegt að hafa þau
í fórum sínum. Fræg og dýr
málverk eru ætíð tryggð fyrir
mikið fé, og því er helzt gizkað á,
að þjófarnir ætli að bíða í þetta
sinn, þar til tryggingarfélögin
fara að heita verðlaunum fyrir
að skila málverkunum. Þá er
ekki ólíklegt að einhver ,,finni“
þessi málverk og hljóti rífleg
fundarlaun.
„ÞUSUNDIR
Á B EIT “
fitÁát'
Þessi mynd mun þurfa nokkurr-
ar skýringar við. Litlu, svörtu
blettirnir eru færilýs og grunn-
urinn sauðargæra. — Ofurlítið
hefur á því borið, að fé af ein-
staka bæjum er krökkt af færi-
lús, svo krökkt, að tæpast getur
verið um annað að ræða, en að
böðun hafi ekki verið fram-
kvæmd, svo sem þó er skylt
samkvæmt lögum.
Valdemar Björnsson
flutti snjallt erindi
Erindi Valdemar Björnssonar,
sem áður var minnst á, vakti
mikla athygli og hrifningu hinna
fjölmörgu áheyrenda hans að
Hótel KEA á föstudaginn.
Valdemar Björnsson.
Erindi sitt nefndi hann: „Það
er svo bágt að standa í stað.“ —
Kom hann víða við í ræðu sinni
og ræddi m. a. um þjóðarbrotið
vestra og viðþorf þess til gamla
landsins og bandarísku þjóðina
yfirleitt. Hann hvatti til aukinna
samskipta íslendinga austan hafs
og vestan.
Börn og dráttarvéíar
Um þetta hafa oft birzt fréttir
í DEGI, frásagnir af slysum og
aðvaranir. Fyrir skömmu urðu
all miklar umræður í norska
Stórþinginu, er svarað var
nokkrum fyrirspurnum . þessu
viðvíkjandi. í Noregi er lág-
marks aldur unglinga til að'
stjórna dráttarvélum 16 ár, og
þó því þá aðeins, að skilyrði öll
séu talin nægilega góð: frágang-
ur, varnir, lendi o. s. frv.. Ann-
ars eru aldurstakmörkin 18 ár.
Flest traktorslys í Noregi eru
t'alin stafa af því, að vélin er
reist of mikið eða veltur í bratta
eða á ósléttu. Var skýrt all náið
frá þessú í ’Svörum -við fyrir-
spurnum þessum í þinginu. Er nú
unnið að því að herða skrásetn-
ingarskyldu um traktorkeyrslu.
Var upplýst í þinginu, að 1957
hefðu 10 börn farizt í traktor-
slysum, en aftur á móti aðeins 5
í fyrra. Og girða verður alger-
lega fyrir öll slík slys. Hér verð-
ur að beita sömu ráðum sem við
umferðaslysin. Hér duga ekki
reglur tómar og lagaákvæði. Hér
er þörf á fræðslu og eftirliti með,
að reglunum sé fylgt. Er nú í
ráði að herða á reglunum um
ábyrgð og eftirlit með dráttar-
vélanotkun.
Frá kosningaskrifstofunni
Framsóknarmenn og aðrir stuðningsmenn B-LISTANS
eru minntir á að kjósa sem fyrst, ef Jreir verða ekki á
kjörstað á kjördegi. — Hér á Akureyri fer utankjör-
fundaratkvæðagreiðsla fram hjá bæjarfógeta alla virka
daga, nema laugardag, frá kl. 9—12, 13—16.30 og 20.00—
22.00. Á lugardögum kl. 9-12 og 16-18
og á sunnudögum kl. 13—15.
Símar Framsóknarskrifslofunnar eru
1443 og 2406
- Viðtal við Garðar Haildórsson
Framhald af S. siðu.
urbyggja mikið af eldri veg-
unum, sem gerðir voru með
handverkfærum. Landbúnaður-
inn í dag kemst ekki af án dag-
legra samgangna, a. m. k. þar
sem mjólkurramleiðsla er. —
Til þess að draga úr og helzt fyr-
irbyggja snjóruðninga af vegun-
um á vetrum, þarf að hækka þá.
Það er betra að verja vegafénu í
viðgerðir á vegunum en snjó-
ruðninga. Það þarf að leggja
kapp á að hraða rafvæðingunni.
Og rafvæðingin á að byggjast á
vatnsafli, þar sem unnt er að
koma því við vegna fjarlægða.
Þeir, sem ekki geta notið raf-
magns frá samveitum, eiga að fá
sambærilega aðstoð og fyrir-
- Perlan á Eyjafirðinum
Framhald af S. siðu.
Þarna vantar því þjónustuna af
hendi kaupmanna, þá þjónustu
að gefa fólkinu frjálst val milli
verzlunarforma.
Ibúar eyjarinnar eru nú 260
og fer fjölgandi. Flestir voru þeir
360 og mun það hafa verið um
eða eftir árið 1930.
Hríseyingar byggðu kirkju
fyrir allmörgum árum og þar er
nú prestur.
Tvær jarðir — tvö sjónarmið.
Lengi voru aðeins tvær bú-
jarðir í Hrísey, Yztibær og
Syðstibær. í landi Syðstabæjar
er byggðin öll. Það land á hrepp-
.yrinn. En Yztibær mun seldur
reykvískum manni, Hríseyingi í
ættir fram, sem ætlar að klæða
landið skógi. Er það að vísu fög-
ur hugmynd. en ekki er víst að
sauðfjárbændum þyki sú þróun
æskileg. Skógræktin og sauð-
fjárræktin elda löngum grátt
silfur og virðist erfitt að sam-
ræma þær að fullu, þótt víða sé
nágrenni gott í þessum efnum og
þgfi lengi verið. .. , r i
■ t •’ ......
< 1 r
Hríseyjarferjan.
Hríseyjarferjan gengur daglcga
„milli lands og eyjar“ og heldur
uppi stöðugum samgöngum, í
sambandi við áætlunarferðir bif-
reiða. Hana smíðuðu Hríseyingar
sjálfir og ber hún þess vitni, að
þar hefur sjómennskan, ásamt
hagleik á tré, unnið saman af
miklum trúleik.
Ævintýrin cnn við lýfti.
Fyrr var þess getið í greininni,
að ævintýrum hafi fækkað í
Hrísey með breyttum síldar-
göngum. En þau eru þó ekki úr
sögunni. Til dæmis hefur eyjan
verið rafvædd.
En hverjum skyldi hafa dottið
það í hug fyrir örfáum áratugum,
að hið fagra- fiska- og fugla-
vatn, Mývatn í Suður-Þingeyjar-
sýslu, ætti eftir að verða ljós- og
aflgjafi Hríseyinga? Líklega fá-
um.
Þó hefur þetta gerzt og er
meðal ævintýra nútímans og
eitt hið fegursta. Hina myrku
vetrarmánuði er byggðin íHrísey
uppljómuð af sterkum rafljósum.
Þá glitrar perla fjarðarins.
greiðslu við kaup á dieselvélum,
annars staðar eiga þær tæplega
rétt á sér til frambúðar.
Við sjávarsíðuna þarf víða að
endurbæta og byggja hafnir,
auka skipastólinn og aðstöðu til
að hagnýta aflann. Það er næst-
um furðulegt hve mikii útflutn-
ingsverðmæti kemur frá tiltölu-
lega fámennum sjávarþorpum,
þrátt fyrir víða mjög ófullkomna
aðstöðu og takmarkaðan skipa-
og bátakost.
Á Akureyri þarf að stórauka
iðnaðinn og fjölga togurum. —
Reynslan er búin að staðfesta, að
togaraútgerð frá Akureyri er
ekki síður arðvænleg en frá
ýmsum öðrum stöðum á landinu.
Bygging dráttarbrautar fyrir
togara er aðkallandi.
í þessu kjördæmi er næstum
ótakmörkuð orka í fallvötnum og
jarðhita. Vonir standa til að það
reynist hagkvæmt að vinna hin
verðmætu efni sem fundin eru í
kísilleirnum í Mývatni og jarð-
gufu á hverasvæðunum. Væri
þar með fengin undirstaða stór-
iðju í þessum landshluta.
Hvað segirðu um bráðabirgfta-
lögin nýju?
Þau eru einstakt obeldisverk í
íslenzkri stjórnmálasögu. Aldrei
fyrr hefur neinni stétt verið sýnt
slíkt ofbeldi, að_afnema með
bráðabirgðalögum lagalegan við-
urkenndan samningsrétt um
kaup sitt og kjör.
Slíkan verknað hljóta allar
stéttir að fordæma’svo kröftug-'
lega, að þetta verði stjórnarvöld-
um landsins til viðVbTúriár' etir-
lciðis.
Hefur þú ferftast íílikift um
kjördæmið.
Nei, því miðurT of lítið. Þegar;
kjördæmið er orðið svona stórt,
hefði ekki veitt af að verja löng-
um tíma í ferðalög, til þess að
kynnast fólkinu og ástæðum
þéss' bg‘ áhúgamálum,
Eg skrapp að vísu austur í
Þingeyjarsýslur nýlega, en hafði
alltof nauman tíma. Þó kynntist
eg mönnum og málefnum ofur-
lítið, þótt stutt væri staðið við á
hverjum stað. Víða eru framtíð-
armöguleikar nær ótakmarkaðir.
En hér vei'ður engin ferðasaga
sögð, segir Garðar að lokum og
lítur á klukkuna.
Um leið og blaðið þakkar við-
talið, óskar það þess, að sem
flest þingmannsefni hafi eins
mikinn áhuga fyrir ramtíðarmál-
um Norðurlands, og sé eins ús til
þess og hann, að vinna að fram-
gangi þeirra.
Flogið milii Fagurhóls-
mýrar og Akureyrar
Á sunnudaginn kom Sólfaxi
hingað til Akureyrar frá Fagur-
hólsmýri, hlaðinn ull og húðum.
Héðan lutti hann svo 7 tonn af
síldarmjöli frá Krossanesi. Er
þetta í fyrsta sinni að beinir
vöruflutningar milli Fagurhóls-
mýrar og Akureyrar fara fi-am í
lofti og verður e. t. v. framhald á
þeim. Flugstjóri Sólfaxa á sunnu