Dagur - 07.10.1959, Síða 8

8
Miðvikudaginn 7. október 1959
Dagub
„FURÐU MIKILL ÚTFLUTNING-
UR FRÁ SJÁVARÞORPU!
segir Garðar Halldórsson m. a. í viðtali við Ðag
Einn góðviðrisdaginn var
skroppið í heimsókn til Garðars
Halldórssonar oddvita á Rifkels-
stöðum og rætt við hann um
stund. Rifkelsstaðir eru eitt aí
stórbýlum sýslunnar og þar er sá
búskapur rekinn, sem í ýmsu
hefur þótt til fyrirmyndar. Þar
býr eyfirzki bóndinn, er skipar
þriðja sæti á lista Framsóknar-
manna í þessu kjördæmi. —
Þennan dag var annríki á skrif-
stofu oddvitans, pólitisk funda-
höld framundan og enn unnið að
nýjiun framkvæmdum þar
heima. Tíminn hefur jafnan ver-
ið of naumur fyrir áhuga- og
framkvæmdamanninn Garðar
HalIdórsson.Hann var það einnig
nú, en hins vegar er honum lítt
að skapi, að láta neinn synjandi
frá sér fara.
Hvers vegna — eða hvað kom
þér út í stjórnmálin?
Eg hef nú haft áhuga fyrir
stjórnmálin frá því eg var krakki
Eg gerði mér snemma ljóst, að ef
maður ætlar að vera sjálfum sér
trúr, er ekki hægt að vera hlut-
laus í stjórnmálum. Stjórnmálin
Hafa svo mikil áhrif á afkomu
manna, að þau eru óaðskiljan-
legur hluti lífsbaráttunnar. Sá
sem ekki hugsar og brýtur til
mergjar stefnur stjói-nmálaflokk-
anna og kýs samkvæmt sinni
hfsskoðun, vinnur á móti sér og
sínum hagsmunum.
Það er mikill misskilningur
sem maður verður stundum var
við, að afskipti af stjórnmálum
séu mannskemmandi, það fer al-
veg eftir því hvaða starfsháttu
maður velur sér.
Stærstu eða stærsta málið að
þínu áliti?
Tvímælalaust landhelgismálið.
Það er sjálfstæðismál þjóðar-
innar í dag. Það veltur áreiðan-
lega' á miklu fyrir framtíð þjóð-
arinnar, að giftusamlega takist
að leysa það.
Hvaða framkvæmdrr telur þú
að séu mest aðkallandi í Norður-
landskjördæmi eystra?
Ja, þær eru nú raunar margar
aðkallandi. Þjóðinni fjölgar svo
ört, að úlit er fyrir að innan tíu
ára verði fólksfjöldinn orðinn
200 þúsund, og með sömu fjölg-
un tvöfaldast íbúatalan á um það
bil 35 árum. Að því þarf að
keppa að hvert hérað geti tekið
við sinni fólksfjölgun, annars er
allt tal um jafnvægi í byggð j
landsins innantóm orð.
Hvaða einstök mál vildir þú
helzt nefna?
Til þess að svo geti orðið,
Hrísey á Eyjafirði. — ("Ljósmynd: Edvard Sigurgeirssofi.)
PERLAN 4 EYJAFIRÐI
A norðanverðum Eyjafirði rís
Hrísey úr sævi, ávöl, gróðri vaf-
| in og byggileg. Ekki á hún tröll-
aukin hamraþil, himinháa
klettadranga eða annan þann
hrikaleik, sem bezt þykir hæfa í
átökum við hamrammar úthafs-
öldur, er þrengja sér inn fjarðar-
armynnið undan ofríki Norðra.
Þó stenzt Hrísey átök öll við
hamfarir náttúrunnar. Hún klýf-
ur brotsjóa, svo að þeir falla
máttlausir að fótum hennar.
þurfa að vera jafngóð lífskjör,
hvar sem er á landinu og undir-
staðan er: aukin atvinnutæki og
þægindi til jafns við það, sem nú
er bezt. Það þarf að bæta sam-
göngur til lands og sjávar. T. d.
er ekki von að Grímseyingar geti
unað því, að hafa aðeins hálfs-
mánaðarlegar ferðir til lands eða
Olafsfirðingar að hafa ekki vega-
samband út úr héraðinu nema
þriðjunginn af árinu. Eg er hissa
á því, að ekki skuli vera búið að
koma því í kring að skipaútgerð
ríkisins hafi áætlunarferðir til
Grímseyjar.
Það þarf að halda betur við
vegakerfum, en gert er, og end-
Framhald á 2. síðu.
Fólk og saga.
Hrísey á stórmerka sögu, sem
nauðsynlegt er að skrá eins fljótt
ög kostur er á. Þar bjuggu lengi
stórbrotnir menn og höfðingjar
og glæsilegar konur. Þar voru
blómatímar á „síldarái'unum
miklu“, fólksfjölgun mikil og
velmegun.
Enn er fólkið hið sama, nýir
kvistir á sama stofni, með öll
einkenni feðranna. En síldin
breytti göngum sínum, og .þá
„Eitt vár kom Þorvaldur ór Haga (á Árskógsströnd) við í
Hrísey, ok ætlaði at halda til fengjar, ok er Klængur (í Hrís-
ey) varð varr við, réðst hann til ferðar með honuni. Enn er
þeir kómu út úr firðinum, fundu þeir reyði nýdauða, keyrðu
í festar og sigldu með imi eftir firðinum um daginn.“ —
Svo segir í Víga-Glúins sögu, og jafnan síðan hafa Hríseying-
ar átt skammt að sækja á fengsæl mið.
Hrísey er öldubrjótur og
vegvísir.
Um leið og Hrísey er öldu-
brjótur, þá er hún máttugur og
óhvikull útvörður Eyjafjarðar og
byggðanna beggja megin fjarð-
arins. Ennfremur ber hún ]ýs-
andi vita til að vísa vegfar-
endum leið. Jafnframt er hún
perla Eyjafjarðar, sem skartar á
firðinum í hreinleika sínum og
hógværð, að afloknum hverjum
veðraham og með blómlega
byggð að sunnan og vestan.
Rifkelsstaðir í Eyjafirði. (Ljósmynd: E.
fækkaði ævintýrum atvinnulífs-
ins á útgerðarstöðvum á Norð-
urlaiídi. Hrisey fór ekki varhluta
af því.
Fólki fjölgar.
En nú fjölgar fólki í Hrísey á
ný vegna þess að atvinnan hefur
komizt á traustari grundvöll. Sjór
inn er fast sóttur sem fyrrum og
öll rök hníga að því að friðun
fiskimiða auki fiskgengd á nær-
liggjandi miðum og er þegar stór
breyting á orðin hvað sumar
fisktegundir snertir. Og nú er
aflinn betur nýttur og verðmæti
hans aukin í landi, meira en áður
var.
Hraðfrystihúsið vinnur úr 20
tonnum fiskjar á dag og getur
raunar tekið á móti langtum
meiri afla. Beinamjölsverksmiðj-
an nýtir úrganginn og vir.nur
einnig úr feitum fiski, svo sem
síld, og stundum er gripið til
fisjíihjallanna.
Fimm dekkbátar og 10 trillur
sækja sjóinn og leggja afla á
land.. Til viðbótar leggja bátar
frá Grenivík og Árskógsströnd
afla þar á land til vinnslu.
Frá Hrísey eru flutt mikil
verðmæti á erlendan markað,
sem gefa góðar tekjur í þjóðar-
búið.
Um þessar mundir er látlaus
vinna í hraðfrystihúsinu og
góður afli.
I;
Ýsan og stútungurinn.
Mikið af aflanum er fremur
smár fiskur, sem sennilega fellur
undir nöfnin „Framsóknarýsa".
og „Eysteinsstútungur“, sem
reykvísk bókmenntatímarit hafa
stundum notað um smáfisk, sem
Framsóknarmenn fengu verð-
bættan til ómetanlegra hagsbóta
fyrir bátaútveginn víða um land.
Trúlegt er, að meira en helm-
ingur af afla dekkbátanna og
trillubátanna hér við Eyjafjörð,
sem þessa nafngift hlýtur, njóti
þá jafnframt hlunnindanna af
þessum „Eysteinsráðstöfunum“,
og er gott að kenna þær við einn
harðvítugasta stjórnmálamann
þessa lands, úr hópi þeirra, sem
berjast fyrir hagsmunum lands-'
hyggðarinnar í sveit og við sjó.
Kaupa mjólk en selja töðu.
Landbúnaður hefur ætíð verið
stundaður í Hrísey, ásamt út-
gerðinni. Hríseyingar munu hafa
átt 7—800 fjár á fjalli í sumar.
En ekki eru þar til nema 2 hest-
ar og 10 kýr. Kúnum fækkar
stöðugt, en mjólk er flutt til eyj-
arinnar frá Akureyri. Hins vegar
eru ræktarlönd miklum mun
meiri en nægileg til þess að fóðra
bústofninn. Þess vegna er á ári
hverju selt allmikið af heyi til
Siglufjarðar, nú hin síðari ár að
minnsta kosti.
Kaupmennirnir íluttu burtu.
Útibú KEA í Hrísey er
eina verzlun eyjarinnar nú
sem stendur, en voru áður
fleiri. En kaupmönnum mun
finnast að aðrir staðir séu lík-
legri til skjótfengins fjár og hafa
flúið af hólmi í samkeppni við
samvinnumenn. Á vegum sam-
vinnumanna er fiskiðjuverið
einnig, bæði hraðfrystihús og
beinaverksmiðja. í sambandi við
verzlunina má líta svo á, að í
Hrísey, svo sem á öðrum stöðum,
óski sumir íbúanna að verzla við
kaupmenn fremur en kaupfélag.
Frarnhald á 7. siðu.
B-LISTINN ER LISTIFRAMSÓKNARFLOKKSINS UM LAND ALLT