Dagur - 10.10.1959, Blaðsíða 2

2
D A G U R
Laugardaginn 10. októbcr 1959
Sögufölsun skólanna
Þcgar að því kemur, að full-
trúar þjóðar vorrar eiga að gera
grein fyrir rétti lands vors til
Grænlands fyrir alþjóðadómi, ntun
andstöðuþjóðin hreykin leggja þar
fram kaíla úr skrifum Sigurðar
Nordals, Jóns Jóhannessonar,
Bjarna Benediktssonar og heiidar-
verk eftir Ólaf Lárusson, Einar
Amórsson og Gizur Bergsteinsson.
Svo mun andstöðuþjóðin leggja
íram langa runu af úrklippum úr
íslenzkum kennslubókum, sem
lengi hafa verið kenndar, og enn
eru kenndar í íslenzkum skólum að
boði landsstjórnarinnar, og með
ærnum kostnaði af almannafé.
Svo mun verða lagt lrani mikið
safn af úrklippum úr íslenzkum
blöðurn og tímaritum frá 19. og
þessari 20. öld.
Efni allra þessara þrennu ó-
sæmdarsafna mun á eina lund og
samróma, og þessa efnis:
1) Grænland tilheyri ekki nú og
hafi aldrei tilheyrt íslenzka þjóð-
félaginu.
2) Ilinir fornu Grænlendingar
hafi ekki verið íslendingar, hcldur
sérstök lullvalda þjóð, sem nú sé
útdauð: a) strádrepnir af skræl-
ingjum, cða b) aldauða af and-
stvggiiegustu glæpum, siðspillingu
og úrkynjun.
3) Þótt Islendingar hafi að vísu
íundið Ameríku, hafi þetta aðeins
verið ævintýri, er enga sögulega
þýðing hafi haft.
Allur þessi ósómi mun ekki verða
lagður fram til þess, að afsanna
það, að Grænland hafi verið hluti
liins íslenzka þjóðfélags. jní jjótt
jretta allt sé orðið ærið bciskt á
bragðið, ræður það j)ó engu um
það, því Iiinn sögulegi réttur ís-
Jands er sannaður og viðurkennd-
ur.
1) Það liggur fyrir vísindalega
sannað, að á 10. öld var Grænland
fundið og numið af íslenzkum
jjjóðveldisþegnum, er fóru sjálfir
varanlega með jjjóðfélagsvald fsl.
þjóðfélagsins yíir Grænlandi. En
Jretta jafngildir þjóðarréttarlegu
námi. Stöðu Grænlands sem ísl.
nýlendu mcð - forngcrmönskum
liætti vófía' Grágás, járnsíða og Itiri
núgildandi Jónsbók, er j)ó ekki
frcmur en önnur forngermönsk liig
tala um jrjóðfélag sitt sem slíkt.
Með Gamla sáttmála og lögbókun-
um komst íslenz.kt konungsvald og
íslenzk umboðsstjórn og fram-
kvæmdastjórn á Grænland, svo sem
við hlið liins íslenzka jjjóðíélags og
]>ví til styrkingar. Og annar kon-
ungdómur en J>essi íslenzki hefur
aldrei verið til yfir Grænlandi.
2) Fram á annan þriðjung 19.
aldar var það óumdeilt, að Græn-
land væri nýlenda íslands. Því lét
stjórnin í Khöln, með góðu sam-
Jrykki Svíþjóðar, Grænland fylgjast
með íslandi frá krónu Noregs und-
ir krónu Danmerkur 1814, og fyrst
nálægt siðustu aldamótum gáfu
menn upp þá trú, að Eystribyggð
stæði enn á Austur-Grænlandi og
væri íslenzk að uppruna, tungu og
menningu, og að j>ar gengju íslenzk
lög.
3) í forsendum Grænlandsdóms-
ins 5. apríl 1933 komst Fasti al-
þjóðadómstólfinir að þeirri niður-
stöðu, að um miðja 13. öld hetði
þessi forni yfirráðaréttur yfir
Grænlandi (sem Island átti) geng-
jð undir Noregskonung. (Það gerð-
ist með Gamla sáttmála og hand-
göngu með svardaga 1262—64, en
ekki með loforði um skatt, óákveð-
inni fjárgreiðslu, 1257—61). Einn-
ig álvktaði dómstóllinn, að kon-
ungar Islands, hinir norsku, norsk-
dönsku og dönsku konungar, hefðu
óslitið haldið jressum yfirráðarétti
nægilega vel við, svo að liann liafi
verið í lullu gildi, er nám Norð-
manna fór fram í Grænlandsó-
byggðum 10. júlí 1931, og tilvist
]>essa íslenzka yfirráðaréttar ]>á
verið nægileg til j>ess að gera nám
Norðmanna ólöglegt og ógilt (bls.
46—64 í hinni opinberu útgáfu
dómsins).
4) Fyrir Fasta alþjóðadómstóln-
urn 1931—33 lýsti Danmörk því yf-
ir, að hún hefði ekki eignast yfir-
ráðarétt yfir Grænlandi nteð af-
leiddum hætti lrá Noregi 1814—
1819. Hún ætti ekki annan rétt til
Grænlands en að hafa stjórnað j>ví
lengi. En mcð þeim hætti er ekki
hægt að eignast yfirráðarétt yfir
svæði, sem stendur undir yfirráða
rétti ánnars lands.
5) A aðalj>ingi S. J>. í nóv. 1954
lýsti danska stjórnin og formaður
sendinefndar hennar því Jnívegis
yfir, að Grænland hefði aldrei átt
nokkurt pólitískt sjálfstæði, heldur
alla tíma verið dóminión cða ný-
lenda með sérstökum hætti, og allt
aftur á víkingaöld vcrið liluti ís-
lcnzka þjóðfélagsins, cn verið
mannlaust er J>að var numið á 10.
öld, og því ekki verið tekið frá
nokkurri þjóð.
6) 1 yfirlýsingu danska utanríkis-
ráðuneytisins frá 27. nóvember
1954 gerir þetta ráðuneyti (vegna
blaðaskrifa í Danmörku) dönsku
þjóðinni kunnugt, að allt það, sem
Danmörk hafi j>á sagt Sj>. sé satt
og rétt, og leggur áherzlu á, að
formaður dönsku sendinefndarinn-
ar, landsréttarmálafærslumaður
Hermod Lannung, hafi sagt: „í
þjóðfélagslegu tilliti heyrði Græn-
land íslandi til (I politisk herise-
cnde hiirtc Grönland sammen mcd
Island).
Allur sá áðurncfndi auðvirðilegi
og ósanni ósómi dugar j>ví ekki til
að afsanna vorn sögulega rétt til
Grænlands, og honum verður ]>á
heldur ekki slengt framan í okk-
ur til J>ess,-heldur færður fram senr
SöririúfV 'fýfir fu1lk'omnú“fæk'táfreýsi
og viljaleysi íslands til að eiga
Grænland, sem sönnun fyrir J>ví,
að Island hafi gelið Grænland upp,
vilji ekki eiga j>að, og cigi }>að af
þeirri ástæðu ekki lengur.
Vildu hinir virðulegu skólastjór-
ar og sögukennarar ekki ihuga
þetta n ú, þegar skólarnir eru að
byrja.
Jún Dúason.
- Á Stafnsrétt
Framliald af 8. síðu.
segir að við skulum sleppa hest-
unum í túnið, það verði litið eft-
ir þeim á meðan við stönzum. —
Við komum inn í stóra stofu, þar
sem lagt er á borð fyrir marga.
Stúlka er að störfum í eldhúsinu,
en aldraði bóndinn gengur að
mestu um beina sjálfur. Hann er
jafnvökull og snúningalipur að
sjá um að gestina skorti ekkert.
Enn rennur bíll í hlað og inn
koma nokkrir Eyfirðingar og
taka sæti við borðið. Þegar
lækkar í bollunum stingur ein-
hver upp á að taka lagið, og er
það gert.
Nú verðum við að rýma fyrir
nýjum gestum, og við förum að
hugsa til ferðar. En fyrst göngum
við suður fyrir túnið til að sjá
fossinn fagra og sérkennilega,
sem ekki sést fyrr en komið er
niður fyrir tún. Svo kveðjum við
gestgjafa okkar, þessa traustu og
yfirlætislausu afdalabúa, sem
„eru það sem þeir sýnast og vel
það“. Þegar við komum aftur út
á réttina er okkur sagt, að það
eigi að fara að sækja „safnið“
fram í hlíðina og reka það í hólf
heim við rétt. Okkur er boðið að
hafa hestana meðan verið er að
reka heim féð. Við látum ekki
bjóða okkur það tvisvar, en stíg-
um á bak aftur.
Þegar féð er komið í hólfið er
dagsverki heimamanna að mestu
lokið, og þá finnst þeim vel við
eigandi að taka upp léttara hjal.
Veitingaskálinn fyllist af glöðu
fólki.
Nú heyrast harmonikutónar
á grundinni, og þangað safn-
ast fljótt saman margt fólk, og
þar þarf ekki að dekstra því til
að „fara af stað“. Harmoniku-
pilturinn stendur upp við bíl, en
fólkið dansar í kringum hann á
auðu svæði milli bílanna. Ljós
eru kveikt á bílunum til skiptis,
en stundum myrkvast „dans-
gólfið“ alveg. Einhverjir sitja á
hestum sínum og horfa yfir
dansinn, en fólkið dansar hik-
laust kringum þá. Grundin er
hörð og slétt, en öðru hvoru stíg-
ur maður þó á smástein.
Margt af réttargestum ætlar
að gista og njóta hér næsta dags,
en þeir sem heim ætla fara nú að
tygja sig til ferðar. En á „Grund-
inni við réttahvegginn" dunar
clansinn erin', og Svártá raular
tindir sjtt jafna, seiðandi lag. —
Skemmtilegri réttarferð er senn
lokið, og einn hlekkur hefur
bætzt í minningarkeðjuna.
Réítargestur.
x B
Gísli Jónssoní Hofi í Svarfað-
ardal verður níræður á sunnu-
daginn, 11. október.
Sölubúðir verða til áramóta
opnar til kl. 4 á laugardögum, en
lokað kl. 6 á föstudögum sem
aðra daga vikunnar, að laugar-
dögum undanskildum.
|
Frá kosningaskrifsfofunni
Framsóknarmenn og aðrir stuðningsmenn B-LISTANS
eru minntir á að kjósa sem fyrst, ef |>eir verða ekki á
kjörstað á kjördegi. — Hér á Akureyri fer utankjör-
fundaratkvæðagreiðsla fram hjá bæjarfógeta alla virka
daga, nema laugardag, frá kl. 9—12, 13—16.30 og 20.00—
22.00. Á lugardögum kl. 9—12 og 16—18
og á sunnudögum kl. 13—15.
Símar Framsóknarskrifstofunnar eru
1443 og 2406
- Einhuga sóknarvilji ...
Framliald af 1. siðu.
og Sigríður Magnúsd. skemmtu
með söng og leikþáttum. Að lok-
um var stiginn dans.
Á Akureyri var kvöldskemmt-
un 19. september. Ingvar Gísla-
son lögfræðingur stjói-naði sam-
komunni. Karl Kristjánsson al-
þingismaður flutti aðalræðuna,
Karl Guðmundsson leikari
skemmti með upplestri og leik,
spiluð var Framsóknarvist og að
lokum var dansað.
Þann 20. september var enn
skemmtun, og þá á Húsavík. —
Karl Kristjánsson setti samkom-
una. Ræður fluttu Gísli Guð-
mundsson og Ingvar Gíslason.
Karl Guðmundsson skemmti og
að síðustu var stiginn dans.
Á Þórshöfn var kvöldskemmt-
un haldin þann 3. október sl. —
Jóhann Jónsson kaupfélagsstjóri
stjórnaði þeirri samkomu. Ræð-
ur fluttu Karl Kristjánsson og
Ingvar Gíslason. Jóhann Ög-
mundsson frá Akureyri söng
með undirleik Árna Ingimundar-
sonar. Ennfremur sagði hann
gamansögur. Svo var að sjálf-
sögðu stiginn dans, svo sem jafn-
an þykir hæfa á skemmtifundum.
sem þessum.
ALMENNIR
KJÓSENDAFUNDIR.
Laugarborg.
Almennur kjósendafundur var
haldinn að Laugarborg 29. sept.
Fundarstjóri var Ragnar Davíðs-
son hreppstjóri að Grund. Fram-
söguræður fluttu fjórir efstu
menn á lista Framsóknarflokks-
ins, þeir Karl Kristjánsson, Gísli
Guðmundsson, Garðar Halldórs-
son og Ingvar Gíslason. — Af
hálfu fundarmanna talaði Hall-
dór Guðlaugsson oddviti í
Hvammi og lýsti ýmsum héraðs-
málum, sem korpa þurfa til kasta
f ’ 1 Í ‘ * ■
Alþingis að leysa og gerði fyrir-
spurnir, sem Karl Kristjánsson
svaraði.
- Ýmiss tíðindi
Framhald af 8. síðu.
var haldinn hér almennur stjórn
málafundur af hálfu Framsókn-
arflokksins. Ræður fluttu fjórir
efstu menn á lista flokksins í
kjördæminu. Var fundurinn
mjög vel sóttur, eða á annað
hundrað manns, þar á meðal all-
margir framan úr Svarfaðardal
og innan af Árskógsströnd. Að
loknum ræðum frummælenda
tóku allmargir til máls og lýstu
aðkallandi verkefnum innan
héraðs og skýrðu væntanlegar
framkvæmdir fyrir þingmanns-
efnunum.
Eru Framsóknarmenn hér um
slóðir staðráðnir í að standa fast
saman í þeirri kosningahríð, sem
nú dregur yfir af suðri, og missa
ekki sjónar af því marki, sem að
er stefnt, en það er, að fá í friði
að erja sína jörð, þó að norður
við heimskaut sé, hugsa sjálf-
stætt og framkvæma að hugsuðu
ráði, en reka af höndum sér her
landeyðingarmenn. — T. G.
Reistará.
Næst var kjósendafundur hald-
inn að Reistará 1. október.
Bændaöldungurinn Jón Mel-
stað var fundarstjóri. Málshefj-
endur voru Karl Kristjánsson,
Garðar Halldórsson og Ingvar
Gíslason. Bernharð Stefánsson
flutti auk þess snarpa hvatning-
arræðu, um að duga vel í næstu
kosningum, Ingólfur Guðmunds-
son bóndi í Fornhaga gerði fyr-
irspurnir og athugasemdir, sem
Karl Kristjánsson svaraði, og
Sigtryggur Sigtryggsson í
Hvammi flutti fráfarandi þing-
manni, Bernharð Stefánssyni,
þakkarávarp, sem fundarmenn
tóku skörulega undir.
Akureyri.
Almennur kjósendafundur var
haldinn að Hótel KEA mánudag-
inn 5. október. Brynjólfur Sveins
son menntaskólakennari stýrði
fundi og kynnti frummælendur
með nokkrum orðum, en þeir
voru fjórir efstu menn listans,
>ví að Gísli Guðmundsson hafði
á bætzt í hópinn. Að frumræð-
um loknum kvöddu sér hljóðs:
Arnþór Þorsteinsson forstjóri,
Þorleifur Ágústsson yfirfiski-
matsmaður og Gunnar Berg
prentari.
Grenivík.
Á Grenivík var kjósendáfund-
ur haldinn þriðjudaginn 6.' bktó-
ber. Sverrir Guðmundsson odd-
viti á Lómátjörn var fundar-
stjóri. Fjórir efstú menn listans
voru frummælendur. Aðrii’ ræðu
menn fundarhwi voru- Valtýr
Kristjánsson oddviti í Nesi (sjö-;
undi maður á listanum), Jón'
Bjarnason bóndi í Garðsvík og
Stefán Tryggvason bóndi á Hall-
gilsstöðum. Frambjóðendur svör
uðu fyrirspurnum.
Dalvík.
Á Dalvíkurfundinum, sem
haldinn var 7. október, stjórnaði
Gestur Vilhjálmsson bóndi í
Bakkagerði. Málshefjendur voru
enn hinir sömu, fjórir efstu menn
á framboðslista Framsóknar-
manna.
Að frumræðum loknum kvöddu
sér hljóðs: Valdimar Óskarsson
sveitarstjóri, Björn Jónsson
bóndi Ölduhrygg, Þórarinn Eld-
járn hreppstjóri á Tjörn og
Svanlaugur Þorsteinsson í
Ráuðuvík. Af hálfu frambjóð-
enda tók Karl Kristjánsson þátt
í hinum almennu umræðum.
Húsavík.
Almennur kjósendafundur var
haldinn í Húsavík í fyrrakvöld.
Fundarstjóri var Finnur Krist-
jánsson kaupfélagsstjóri.
Málshefjendur voru fjórir
efstu menn listans.
Að ræðum þessum loknum
tóku til máls Jón Sigurðsson
bóndi í Yztafelli, Baldur Bald-
vinsson bóndi Ófeigsstöðum og
Stefán Pétursson útgerðarmaður
á Húsavík, og af frummælendum
tóku aftur til máls Garðar Hall-
dórsson og Karl Kristjánsson.