Dagur - 17.10.1959, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Laugardaginn 17. október 1959
/
Shrilstol.i i ‘XI — sími IKilj
RITsTJÓKI;
E R L í X C, 11 R 1) A V í 1) S S <> X
■Vni;lýsiiií»:i<;tjmí:
J Ó \ S V \f Ú E LSSON
Árganftiirinn kostar kr. SS.00
Hlaðið keuun út á tui<>> ikiutiiguin og
lattjtanlíigHin, |>ft;ar olni startíla til
ííjaUUlagi rr I. jtili
1‘KENTVF.RK OM)S IJJÖRNSSONAR H.F.
Landið og höfuðborgin
Gísli Guðmundsson alþingismaður sagði
m. a. í útvarpsræðu sinni 14. þ. m.:
„Norðurland hefur á þessu ári setið á liak-
anum við ráðstöfun nýrra togara, þvert á
móti því, sem vinstri stjómin og atvinnu-
tækjanefnd, undir forystu Framsóknarflokks-
ins, ætlaðist til og hafði undirbúið. Og nú
fvrir nokkrum dögum fengu sveitirnar sína
aðvörun, með útgáfu bráðabirgðalaga Al-
þýðuflokksstjórnarinnar, sem hún birti al-
menningi, EFTIR að forráðamenn Sjálfstæð-
.isflokksins höfðu, samkvæmt frásögn forsæt-
isráðherra í Alþýðublaðinu 22. fvrra mánað-
ar, tjáð henní, AÐ LÖGBINDINGIN
MYNDI AF SJÁLFSTÆÐISMANNA
HÁLFU EKKI LÁTIN HAFA SAM-
STARFSSLIT í för með sér.
Þeir sem vilja safna saman fjármagninu,
atvinnutækjunum og fólkinu — og gera
mestan hluta landsins að einhvers konar
þjóðgarði — geta án efa fært fram rök fyrir
sínu máli, og mér finnst að þeir ættu þar að
ganga HREINT TIL VERKS í stað þess að
bera kápu á báðum öxlum og hafa tæpi-
tungumenn í kjöri. Þetta er skýr þjóðmála-
stefna. Að baki henni standa ákveðnir, at-
hafnasamir menn í Reykjavík, bæði í Sjálf-
stæðisflokknum og flokkunum, sem kenna
sig við alþýðu — þótt ekki eigi það við um
alla, sem þá flokka hafa stutt. — En við
Framsóknarmenn erum á allt annarri skoðun
— og við segjum það hreint og beint alls stað-
ar, líka við kjósendur í höfuðborginni. Við
höfum hér engu að leyna. Við vitum að það
getur verið að sumu leyti reikningslega hag-
kvæmt að safna fólkinu saman á lítið lands-
svæði, kannski í eina borg, og búa um sig
þar. En við teljum, að ókostirnir séu meiri.
íslendingar eiga þetta land, af því að þeir
hafa byggt það allt, og þeim ber að halda
áfram að byggja af því það, sem byggilegt er.
Það er rangt, sem eg hef oft heyrt haldið
frarn, að fólkið í fámennu byggðarlögunum
víðs vegar um landið, skili lítilli framleiðslu
í þjóðarbúið. Eg hef sjálfur gengið úr
skugga um það með athugun, að t. d. mörg
fámenn sjávarpláss, kauptún eða kaupstaðir,
framleiða hlutfallslega mjög mikið af út-
flutningsvöru miðað við íbúatölu. Það er m.
a.vegna þess, að svo að segja hver vinnufær
manneskja þar, einnig börn og unglingar,
vinna beinlínis að sjálfri framleiðslunni. —
Þetta geta menn sannfært sig um, t. d. hér á
Framsóknarmenn erum á allt annarri skoðun
Norðurlandi. Samkvæmt útreikningum lítur
úí fyrir,að þjóðinni fjölgi um meira en helm-
ing á næstu 40 árum. Svo ætti fólk að fara að
leggja sveitir og sjavarþorp í eyði og yfirgefa
þar mikil verðmæti. Það er ekkert vit í slíku.
Við viljum þvert á móti, að stefnt sé að því
af hálfu þjóðfélagsins, að sem mest af þjóðar-
aukanum í hverjum landshluta geti numið
land í átthögum sínum — stofnað þar heimili
í bæjum, þorpum og sveitum.“
Hafnarstræti — Skipagata —
Hafnarstræti.
Á SÍÐKVÖLDUM er mikið um
bílaférðir í bænum. Þá aka menn
um Hafnarstræti, þaðan inn í
Skipagötu og svo aftur inn í
Hafnarstræti. Þessi hringur er
sífellt ekinn frá kl. 814—12. Eins
og öllum má ljóst vera, er ákaf-
lega heilsusamlegt að aka þenn-
an hring í góðu veðri. Það er
hart, ef þessi ágæti siður þarf að
leggjast niður vegna umgangs
unglinganna — eða þeirra ungl-
inga, sem ekki vilja eyða sumar-
kaupinu til þessarar hring-
keyrslu. Það gleður mig innilega
eins og alla löghlýðna menn
aðra, að lögreglan skuli hafa tek-
ið í taumana, svo að hinir róm-
antísku og fjáðu geti framvegis
ekið í hring á síðkvöldum. Það á
að taka hart á því, ef hugsunar-
laus og óábyrgur unglingahópur
tefur þessar bráðnauðsynlegu og
hollu bílaumferð í miðbænum á
kvöldin. — A.
„Á eftir hverjum öðrum.“
ERINDREKI frá Slysavarna-
félagi íslands hefur verið hér í
bænum að undsnförnu. Hefur
hann sýnt börnunum kvikmynd-
ir um umferðarmál, og er það
gott verk og gagnlegt, þótt leið-
beiningar til ungs fólks um, hvað
það megi ekki gera, hafi oft á
tíðum gagnstæð áhrif við það,
sem til er ætlazt.
Erindrekinn gaf börnunum
ljómandi fallega og myndskreytta
stundaskrá, og á hana eru prent-
aðar ýmsar leiðbeiningar. Þar er
meðal annars sagt, að börnin
skuli ekki fijóla samhliða, held-
ur „á eftir hverju öðru“. Stunda-
skrá þessi verður áður en lýkur
í höndum þúsundá, og það er
leitt, að hið ágæta félag skuli
dreifa þessari „íslenzku" meðal
æskulýðsins í landinu. Virðist
óþarft að láta þá semja reglur,
sem ekki kunna móðurmálið
betur. — A.
LITIÐIBÆJARBLÖDIN
Friðjón fellur.
Dagur benti nýlega á, að sam-
kvæmt atkvæðatölum í vor,
vantar Alþýðuflokkinn um þriðj-
ung atkvæða til að fá einn mann
kjörinn á þing í Norðuriands-
kjerdæmi eystra.
Ritstjóri Alþýðumannsins, sem
enn horfir fram á áframhaldandi
fylgishrun Alþýðuflokksins,kall-
ar þetta þó „grófar blekkingar,
sem ekki styðjist við nokkrar
líkur, hvað þá sannindi.“
Ritsti. Alþm. verður að kingja
þeim beizka bita, hvort sem hon-
um er geðfellt eða ekki, að kosn-
ingatölurnar frá í vor, eru engar
„blekkingar", ekki aðeins „lík-
ur“, heldur „sannindi“, og þær
segja eins skýrt og tölur geta
talað, að Alþýðuflokkurinn hlaut
aðeins % af því atkvæðamagni,
sem til þess þurfti að fá einn
mann kjörinn í Norðurlandskjör-
MOKKURKALFI
ÍHALDSINS
Framhald af 8. siöu.
leirjötunninn lirynur til grunna.
En víst eru stefnuhvörf orðin. —
Höfuðandstæðingur hans liefur
náð öruggri fótfestu í heimkynn-
um hans.
Nú skelfur Mökkurkálfi af
hræðslu og hjartað það hið að-
fengna er óstöðugt.
Vísitalan óbreytt
Kauplagsnefnd hefur reiknað
vísitölu framfærslukostnaðar í
Reykjavík 1. október 1959 og
reyndist hún vera 100 stig, eða
óbreytt frá grunntölu vísitölunn-
ar 1. marz 1959.
dæmi eystra. Af þessu er fall
Fi'iðjóns augljóst, og ekki síður
þótt ritstj. Alþýðumannsins færi
„veigamikil rök fyrir kjördæm-
iskjöri Friðjóns". Þau . „rök“
minna aðeins á, að fylgið hrundi
af Alþýðuflokknum í vor — líka
hér á Nofðurlandi.
Vel taminn.
Sjálfstæðisflokkurinn hælir sér
af því hve vel hafi tekizt að gera
Alþýðuflokkinn hlýðinn og auð-
sveipa.n til hvers sem vera skal
— hann sé vel taminn. Sumum
Alþýðuflokksmönnum líkar þetta
að vonum miður. Svo er að sjá,
sem ritstjóri Alþýðumannsins
kunni þó ekki illa við hlutverk
sitt. Að minnsta kosti birtir hann
eftirfarandi klausu í blaði sínu,
án þess að hafa hugmynd um hve
vel hún skilgreinir samstarf hans
og flokks hans við íhaldið!
„Blessaðir góðir, vitið þið ekki
að skottið og kjafturinn eru að-
eins tveir mismunandi líkams-
hlutir á honum seppa? Þegar
gripið er í rófuna, geltir kjaftur-
inn, og þegar klappað er á trýn-
ið, dillar skottið?‘‘
- Efling Akurevrar
Framhald af 8. siöu.
kjördæminu, ættu Framsóknar-
ménn að vinna á við þessar kosn-
ingar. Baráttan er að vísu tvísýn,
en Framsóknarflokkurinn hefur
liinum mætustu mönnum á að skipa
og styður það vonir manna um, að
fjórir menn verði kjörnir á þing af
lista þeirra, og að Ingvar Gíslason,
sem nú er í baráttusæti flokksins,
verði kjörinn. Til þess benda kosn-
ingarnar frá í vor á Akurcyri, að
hann fnuni auka fylgi flokksins,
einnig að þessu sinni.
FRÁ ÞVOTTAHÚSINU MJÖLL
Opnum aftur 19. þessa mánaðar í
SKIPAGÖTU 12.
ÞVOTTAHÚSIÐ MJÖLL
ÞANKAR OG ÞÝÐÍNGAR
ÞETTA SAGÐI GRÖNDAL FYRIR ÖLD.
.... „Svona er það á íslandi, í því smáa. Þar er
fjöldi fólks, sem vill endilega vera í Reykjavík, af
því að þar er meira drasl en annars staðar á land-
inu; svo eru foreldrarnir, sem eru vitlausir eftir
að senda dætur sínar til höfuðborgarinnar, „til að
framast og læra að sauma.í1 O, herre Gud, o, herre
Gud! Hvern andskotann ætli þær læri nema dufl
og daður “ — (Úr bréfi frá B. Sv. Gröndal til Sig-
ríðar Magnússon, árið 1869.)
KARFAN.
Þegar Macmillan ákvað kosningarnar, sem fram
fóru nýlega í Bretlandi, þá gerði hann það vafa-
laust með tilliti til þess, að þá voru helztu andstæð-
ingar hans, foringjar Verkamannaflokksins,
staddir í Rússlandi. Þetta kom þeim illa, og þeir
flugu hið skjótasta heim, miklu fyrr en þeir ætl-
uðu. Hér er saga frá ferðalagi þeirra.
Er Verkainannaflokksforingjarnir komu frá Bret-
landi til Moskvu, var farangur þeirra tekinn úr
flugvélinni og settur á einn stað. Meðal farangurs-
ins var stór, ómerkt tágakarfa. Hún var svo flutt
upp í herbergi Bevans, en hann kvaðst ekki eiga
hana. Þá var reynt við Denis Healy, en hann
kannaðist ekki við gripinn. Ekki vildi Davíð Enn-
ols, sérfræðingur Verkamannaflokksins í utanrík-
ismálum, heldur vðurkenna körfuna sem sína eign,
og eftir nokkurra daga hrakning lenti karfan til
flokksformannsins, Gaitskell. Hann þekkti körfuna
á augabragði og horfði á hana með undrun og
skelfingu. Þetta var karfa Gaitskellfjölskyldunnar,
sem notuð er undir óhreinan þvott. Hún hafði lent
með af misskilningi, er farið var frá London. Ea
óhrein föt voru þó engin í körfunni, því að hún
hafði verið nýkomin frá þvottahúsinu.
JONATHAN SIVIFT
(16G7—17-15) írskur prestur og rithöfundur.
Samdi m. a. Ferðir Gullivers.
Svwft fór oft í langar gönguferðir sér til skemmt-
unar. Eitt kvöld lenti hann í illviðri, svo að hann
neyddist til að fara inn á lítið gistihús oð biðja um
gistingu.
Gestgjafinn sagði honum, að það hefði verið
torgsala í þorpinu þennan dag, og hvert einasta
herbergi væri upptekið. Það væri að vísu aðeins
einn maður í ein herberginu, en það væri einn alr
ræmdasti dóninn í héraðinu, svo að hann kynni
ekki við að bjóða presti að sofa í sama herbergi
— Nú, því ekki það, sagði Swft. Hálft rúm er
betra en ekkert.
Hann lét því næst fylgja sér til herbergisins.
Maðurinn sat við borðið, ljótur á svip.
— Gott kvöld! sagði Swift.
Ekkert svar.
— Gerðuð þér góð kaup á torginu?
Steinhljóð.
— Eftir því, sem eg hef heyrt, þá voru margir
þarna í dag.
Enn virti maðurinn hann ekki svars.
— Já, eg vildi, að það gengi eins vel fyrir mér,
sagði Swift og stundi við. Maður þénar bara ekki
neitt. Síðustu þrjá mánuðina hef eg ekki hengt
nema fjóra menn.
— Ha, hvað hafið þér? spurði maðurinn við
borðið, steinhissa. Hengt? Hvað hafið þér hengt?
— O, bara fjórg veslings syndara.
— Hver eruð þér?
— Nú, vitið þér það ekki? Eg er böðullinn frá
London. Eg var á leið til Tyburn til þess að
hengja tvo ræningja... .! • •
Swift komst ekki lengra. Maðurinn rak upp
vein, þaut upp af stólnum og hvarf hið skjótasta.
Eitt sinn sat Swift í veizlu við hlið konu nokk-
urrar, sem spurði hann meðal annars:
— Segið mér nú eitt, prestur minn. Þó að eg líti
í spegil á hverjum morgni og gleddist yfir fegurð
minni, væri það þá synd?
— Nei, svaraði Swift, hálfgramur, það væri eng-
in synd, það væri misskilningur!