Dagur - 24.10.1959, Page 8

8
Baguk
Laugardaginn 24. október 1959
Heldur snemmt að skipfa heiðrinum
Björn Jónsson og Friðjón Skarphéðinsson komn-
ir í hár saman út af væntanlegri niðursuðu-
verksmiðju á Akureyri
Síðustu daga liafa efstu menn
Alþýðuflokks og Alþýðubanda-
íags á framboðslista í Norður-
landskjördæmi eystra, þeir
Björn Jóhsson og Friðjón
Skarphéðinsson, deilt um heið-
urinn af flutningi þingsályktun-
artiHögu um athugun á byggingu
niðursuðuverksmiðju á Akur-
eyri.
Verksmiðjunni er sérstaklega
ætlað að vinna úr smásíld til
sölu á erlendum markaði. — En
mikið magn smásíldar er hér á
PoIIinum og innanverðum Eyja-
firði ár hvert, og hefur svo verið
í áratugi.
Þingsályktunin var samþykkt
á Alþingi fyrir tæpu ári og frum
rannsóknir gerðar. Þingmönnun-
um ber að þakka tillöguflutning-
inn.
ÞAÐ ER AF SEM ÁÐUR VAR.
í þessu sambandi er gott að
minnast þess, að það er af sem
áður var, þegar enginn virtist
hafa áhuga á því að fullnýta þá
milljónaauðlegð, sem smásíldin
hér við bæjardyr Akureyrar er.
Eg skrifaði nokkrar gseínar um
þetta mál hér í blaðinu, og að
því er virtist fyrir daufum eyr-
um bæjaryfirvaldanna og full-
trúa okkar á Alþingi. Þó er skylt
að minnast þess, að tveir sjó-
mcnn hér í bænum, mér ókunn-
| Sjálfstæðisflokkur- |
| inn styður eftir sem |
| áður ríkisstjórnina j
j Emil Jónsson skýrði frá því j
| í ræðu sinni á Iðnófundinum í ;
\ gær, að ríkisstjórnin hefði \
| kannað afstöðu Sjálfstæðis- j
\ flokksins til útgáfu bráða- i
= birgðalaganna um landbún- =
\ aðarverðið, þar sem Sjálf- j
\ stæðisflokkurinn veitir henni \
i stuðning til að verjast van- i
I trausti Alþingis. Var Sjálf- I
i stæðismönnum gert ljóst, að =
= yrðu ekki mögulcikar á að i
i koma þessu máli fram, mundi i
1 stjómin segja af sér þegar' í i
i stað, enda ekki eðlilegt að i
i hún sæti, ef hún nyti ekki i
I þingmeirihluta. Sjálfstæðis- j
i flokkurinn svaraði því, að i
i þrátt fyrir öndverða skoðun á H
i bráðabirgðalögunum, mundi i
i flokkurinn veita stjórninni i
i sama stuðning og hingað til. i
I Niðurstaða: Stjórnin gaf út i
i bráðabirgðalögin og situr i
i áfram. j
(Alþýðubl. 22. sept.). i
i Þurfa menn svo frekar vitn- j
i anna við?
ugir þá, hringdu til mín og þökk-
uðu mér fyrir nýskrifaða grein
um smásíldveiðarnar og betri
hagnýtingu þessa hráefnis. Ann
ar þeirra sagði: „Þetta verður
einhvern tíma stórmál fyrir Ak-
ureyringa.“
VÆNLEGRA TIL ARANGURS.
Þögnin er enn rofin um þetta
stórmál. Flutningsmenn nefndrar
tillögu deila um heiðurinn af því,
hver skeleggari hafi verið í und-
irbúningi og flutningi málsins,
sem þeir stóðu báðir að. Það er
of snemmt á meðan ekkert er
ákveðið um bygginguna. Nær
væri, að norðlenzkir alþingis-
menn héldu áfram að vinna
þessu máli gagn sameiginlega og
án þess að telja það eftir, að
minnsta kosti þangað til búið er
að leggja hornstein hinnar vænt-
anlegu byggingar. Það væri væn
legra til árangurs.
MILLJONIRNAR VIÐ
BÆJARVEGGINN.
Á meðan mál þetta er á frum-
stigi verður að vinna því fylgi
með þeim rökstuðningi, sem áð-
ur hefur verið fluttur hér í blað-
inu og þeir Björn og Friðjón
drógu saman í greinargerð sinni
með tiliögunni. Þar er m. a. sett
upp dæmi af 40 þús. mála smá-
síldarafla. Mjöl og lýsi var 5,5
millj. króna virði. En hefði síldin
verið Iögð niður í dósir,
verðmæti hennar 58 milljónir
miðað við erlent tilboð í þá vöru.
Af þessu má auðsætt vera, hve
mikilsvert þetta mál getur verið,
ef fullnaðarrannsóknir verða því
hagstæðar.
En þá þurfa þingmennirnir
okkar að vinna saman og leggja
smámunasemina á hilluna. Og þá
er vonandi, að blaðið geti flutt
ánægjulegar fregnir af niður-
suðuverksmiðjumálinu
Iangir tímar líða.
Á meðan þing og stjórn hefur
málið til mcðferðar, bíða milljón-
irnar við bæjarvegginn.
ERLINGUR DAVÍÐSSON.
Yarnarliðsvimia á
Keflavíkurflugvelli
Reykvískir pörupiifar á ferð hér
Hlupu frá ógreiddum skuldum, brutu um-
ferðalög og fölsuðu nafn sitt
Blöð Alþýðubandalagsins og
frambjóðendur gæta þess
vendilega í kosningabarátt-
unni, að þegja sem fastast um,
hve mjög íslenzkum verka-
mönnum í þjónustu varnar-
liðsins fækkaði í ráðherratíð
dr. Kristins Guðmundssonar á
árunum 1953—1956.
Dr. Kristinn tók við síðla
var sumars 1953 og voru þá um
3000 manns í varnarliðsvinnu
(júní 2898, júlí 2916 manns).
I júlímánuði 1954 var sam-
bærileg tala 2368 manns og í
júlí 1955 2002 og í júlímánuði
1956 var tala verkamanna
komin niður í 1523 manns. —
Mönnum í varnarliðsvinnu
hefur því á þessum tíma, sem
dr. Kristinn fór með stjórn
varnarmálanna, fækkað um
áður en nálega helming.
A næstu mánuöum hélt
þeim enn áfram að fækka og
var það bein afleiðing á ráð-
stöfunum hans.
Ef Alþýðubandalagsmenn
hefðu raunverulega áhuga á
umbótum á þessum málum
hefðu þeir ekki þagað um
annað eins og þetta. Og þá
Um helgina voru tveir ungir
Reykvíkingar hér á ferð. Þeir
gleymdu að borga gistihúss-
reikning sinn. Annar þeirra var
tekinn fyrir of hraðan akstur o.
fl. hér í bæ, ennfremur hafði lög-
reglan annan þeirra grunaðan
um ölvun við akstur. Þeir voru á
bifreið frá Akureyri, nýlega
keyptri, og bar hún enn það
skráningarnúmer.
Héðan fóru piltar þessir austur
í Reykjadal og gengu þeir
inn á bæjum. — Þar falsaði
annar nafn sitt, kvaðst heita Við-
ar Nordal og vera erindreki
Framsóknarflokksins, en kynnti
félaga sinn ýmist sem flugmann,
þjón eða bílstjóra.
Reykdælskir bændur munu
fljótt hafa séð, að menn þessir
voru aðrir en þeir sögðust vera
og gerðu sýslumanni aðvart,
Sýning í
í Þórshamri
dag
Iðnskóli Akureyrar fékk ný-
lega Benedikt Sigurjónsson vél-
fræðing til að leiðbeina nem-
endum sínum o. fl. í uppsetningu
og meðferð olíukynditækja.
Á morgun verður sýning a
tækjum þeim, sem notuð hafa
verið við kennsluna og leiðbein-
ingar gefnar þeim er óska.
Sýning þessi verður á Smur-
stöð Þórshamars.
enda hafði þá fallið grunur á þá
um hnupl. En þeir forðuðu sér
hið bráðasta heim á leið.
Nöfn þeirra eru kunn, þótt hér
séu ekki birt, og er mál þeirra í
rannsókn.
Fyrsti vetrardagur
í dag er fyrsti vetrardagur. —
Norðlendingar kveðja hagstætt
sumar og óvenju milt og fagut
haust.
Jörð hefur enn ekki frosið og
aðeins tvisvar gi'ánað í fjöll. —
Blóm standa enn í górðum.
í nótt verður klukkunni seinkað.
Ósennilegt að Bjarfmar gefi orðið
uppbófarmaður á Alþingi
Til [iess þyrftu frambjóðendur íhaldsins
í öðrum kjördæmum að stráfalla
Sjálfstæðisblöðin eru að reyna að telja fólki trú um, eink-
um í sveitum, að Bjartmar á Sandi geti komi/.t að sem upp
bótarþingmaður fyrir Sjálfstæðisflokkinn. Ef svo ætti að
verða, yrði hann væntanlega að koma inn sem annar uppbót-
armaður flokksins og þá á hlutfallstölu. En samkvæmt kosn-
ingaúrslilunum í vor, voru fjórir Sjálfstæðismenn, sem ætla
má að falli í öðrum kjördæmum með hærri hlulíallstölu en
Bjartmar.
Þessir menn eru fjórði maður á Suðurlandslista (10,6%),
annar maður .á Austurlandslista (10,42%), fjórði maður á
Vestfjarðalista (10,38%) og fjórði maður á Vesturlands-
lista (9,83%).
En þriðji maður á lista Norðurlands eystra (Bjartmar) hef-
ur mun lægra hlutfall en sá sem lægstur er af hinum. Til
þess að Bjartmar á Sandi komist að, sem uppbótarþingmaður,
þurfa hinir að fara niður fyrir hann í hlutfalli. Og falli þriðji
maður á lista Sjálfstæðisins á Veslfjörðum, cða þriðji maður
á Vesturlandi verða þeir sennilega langt fyrir ofan alla þá,
senr nefndir hafa verið hér að íraman.
Vonir Bjartmars um uppbótarsætið hljóta því að byggjast
á því, að frambjóðendur Sjálfstæðisflokksins, sem ættu að
komast að, samkvæmt kosningatölunum frá í vor, en tæpastir
eru, stráfalli í kosningunum á morgun.
hefðu einhverjar tillögur frá
þeim komið á meðan þeir
áttu sæti í ríkisstjórn.
I júlí 1958 voru verkamenn
í varnarliðsvinnu 1501, og
verður ekki sagt að tilkoma
Alþýðubandalagsráðherranna
hafi A'aldið neinum straum-
hvörfum í þessu efni frá því
sem var í ráðherratíð dr.
Kristins Guðmundssonar.
Ekki varð þess lieldur vart,
að varnarliðsverkamönnum
fjölgaði við það, að Þjóðvarn
arflokkurinn hvarf af þingi
1956, enda er tal þeirra Þjóð-
varnarmanna um áhrif
tveggja þingmanna sinna í
þessuin málum 1953—1956
skrum eitt.
Þjóðvarn’armenn geta auð-
vitað alveg eins komið á fram-
færi skoðunum sínum og rök-
um, þótt þeir eigi ekki menn
á Alþingi, og vænlegra er það
til áhrifa en að stofna sérstak-
an stjórnmálaflokk uin þetta
mál og er ekki þar með sagt,
að hersetan sé smámál.
Atburðir síðustu Arikna liafa
vissulega sýnt okkur meiri
óhugnað í því sambandi en
svo, að það gleymist, þótt ekki
kæmi allt annað til. En það
þarf sterk samtök til varnar
hinni erlendu ágengni á með-
an Sjálfstæðisflokkurinn er
hinn opinberi máÍSvari varn-
arliðsins á Islandi. *
i Kjördæmamálið I
I ER EKKI I
| ÚR SÖGUNNI |
i Kjördæmamálið er ekki úr i
I sögunni, þó að formælcndur i
1 þess staðhæfi nú að svo sé. i
i Flestir munu sammála um, i
\ að stjórnarskráin verði innan |
I skamms tekin til endurskbð- i
= usar í hcild. Þá munu Fram- 1
j sóknarmenn sjá til þess, að i
H kjördæmamálið verði cndur- 1
1 skoðað og vinna að leiðrétt- i
i ingu á núverandi kjördæma- i
j skipun. i
i En formælendur þríflokk- i
: anna vilja líka breytingu, cn i
i í aðra átt. i
| Þeir vilja gera landið allt i
i að einu kjördæmi, láta i
i höfðatöluregluna eina j
i ráða. i
i Þessu lýsti Gunnar borgar- i
i stjóri yfir í efri deild Alþing- i
j is, Emil Jónsson og Einar Ol- i
i geirsson tóku í sama strcng. i
j sögðu t. d. báðir, að kjör- j
i dæmabreytingin margum- j
j rædda væri aðeins áfangi í \
j kjördæmaskipun landsins. j
j Þetta skyldu menn hafa í I
j huga, um leið og þeir ganga til j
i kosninga á morgun.
I :
-LISTiNN ER LISTIFRAMSOKNARFLOKKSINS UM LAND ALLT