Dagur - 05.03.1966, Blaðsíða 5

4
AGUR
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Akureyri viS
Eyjafj
AKUREYRI er að ýmsu leyti lán-
samur bær og líf fólksins er mótað
af meira efnahagslegu öryggi en títt
er. Lán bæjarins liggur að sjálfsögðu
að nokkru í legu hans við góða höfn,
sem þó er í raun og veru langt inni
í landi, og gróskumiklum landbún-
aðarhéruðum á alla vegu. Ræjarstæð-
ið er fagurt og veðráttan mild. Hið
efnalega öryggi byggist á mikilli
verzlun og þó enn meira á þróttmikl-
um iðnaði, sem hér hefur dafnað í
áratugi og öllum er kunnugt. Og oft
hefur Eyjafjörður, jafnvel Pollurinn,
verið aflasæll.
Sjálft er bæjarfélagið efnalega
sterkt. Fjármálastjórn bæjarins er
gætileg, rninni pólitísk átök í bæjar-
málum en í flestum öðrum kaup-
stöðum landsins, engar árstíðabundn-
ar fólksflutninga- eða atvinnusveifl-
ur, ævintýralegar tekjur einstaklinga
fátíðar, fáir örsnauðir og vandræða-
fólk nær ekkert. Menningarstofnanir
svo sem skólar og söfn setja sinn svip
á bæinn og andi þjóðskálda svífur
þar yfir vötnunum. Menningar- og
félagslíf er fjölþætt. Allt þetta ætti
að veita bænum aðdráttarafl fyrir
það fólk í ýmsum stöðum landsins,
sem búferlum flytur af ýmsum sök-
um. En sú kakla staðreynd blasir við,
að Akureyri, höfuðstaður Norður-
lands við liinn fagra Eyjafjörð, vex
ekki eðlilega, hvað fólksfjölgun snert
ir, svo jafnvel er um hlutfallslega
fólksfækkun að ræða. Og sé það rétt
sem hermt er, að Akureyringum hafi
aðeins fjölgað um hálfan áttunda
tug á síðastliðnu ári, er tími til þess
kominn að leita orsakanna að þeirri
vaxtarkreppu.
Það er metnaðarmál bæjarbúa og
Norðlendinga yfirleitt, að Akureyri
verði þess umkomin að rækja hlut-
verk sitt sem höfuðstaður þessa lands
hluta og miðstöð þeirrar baráttu,
sem heyja þarf til að fá framgengt
réttlátum og lífsnauðsynlegum kröf-
um Norðlendinga til fjármagns og
framkvæmda á vegum þjóðfélagsins
og til þess að efla norðlenzkar bvggð-
ir, atvinnulíf þeirra og menningu,
en sporna við þeirri óheillaþróun,
sem felst í ofvexti höfuðborgarinnar
á kostnað annarra landshluta.
Það fer naumast milli mála að
vöxtur bæjar okkar hlýtur að veru-
legu leyti að byggjast á eflingu iðn-
aðarins, sem núverandi stjórnar-
stefna torveldar.
Haligrímur Einarsson Mm
MINNINGAR - ÞRÍR ÆTTLIÐIR
i.
Á FYRRI HLUTA 19. aldar og
fram um 1880 var sá maður
uppi í Svarfaðardal er Hallgrím
ur hét. Hann var Jónsson. Hall
grímur Jónsson var maður mik
ill vexti svo að af bar, hár og
þrekinn, fríður og vænn á velli,
gjörfilegur í fremstu röð. Var
hann talinn tveggja maki um á-
tök og afköst. Greindur að nátt
úru, enda fróðleiksgjarn og bók
elskur. Dulur í skapi, hugrór
og jafngeðja og innhverfur
nokkuð. Maður kurteis, bón-
þægur og vinsæll í bezta lagi.
Hallgrímur Jónson bjó fyrst um
nokkur ár á Steindyrum, þá á
Bakka frá 1847—1864. Þar næst
á Skröflustöðum frá 1864—1866
og síðast á Skeiði frá 1866—
1880.
Hallgrímur Jónsson var tví-
kvæntur. Fyrri kona hans var
Sólveig Jónsdóttir. Börn þeirra
er upp komust voru:
a) Margrét Hallgrímsdóttir,
seinni kona Rögnvaldar Jóns-
sonar bónda á Steindyrum. Son
ur þeirra var Sigurjón Rögn-
valdsson, hinn ágæti, fjölvirki
og athafnasami maður, barna-
kennari í Skagafirði og Svarf-
aðardal og síðast á Akureyri
(sjá um Sigui'jón Rögnvaldsson
Kennaratal íslands, bls. 155).
b) Sigríður Hallgrímsdóttir,
átti Skúla Árnason, líklega frá
Stokkhólma í Skagafirði. Son-
ur þeirra: Hallgrímur Skúla-
son, átti Guðrúnu Jóhannsdótt-
ur, er lengi dvaldi á Tjörn í
Svarfaðardal á vegum þeirra
Þórarins hreppstjóra Eldjám
og konu hans Sigrúnar Sigur-
hjartardóttur.
c) Sólveig Hallgrímsdóttir,
átti Gísla Sigurðsson frá Göngu
stöðum. Bjuggu fyrst í Svarf-
aðardal og síðar á Böggvisstaða
sandi. Meðal barna þeirra var
Hallgrímur Gíslason, er keypti
býlið Bjarnastaði í Ufsalandi á
Ufsaströnd. Bjó þar til æviloka.
Kona hans var Ilansína Jóns-
dóttir bónda í Miðkoti Hansson
ar.
d) Þuríður Hallgrímsdóttir,
átti Jón Sigurðsson. Bjuggu
fyrst í Ytra-Garðshorni. Síðar
og lengst á Göngustöðum, at-
orku- og þrifabúskap alla stund.
Börn þeirra voru 9 er upp kom-
ust. Meðal þeirra voru þeir
bræður Sigurður, Ágúst og Jón,
er bezt ófu og mest í Svarfaðar-
dal um langt skeið.
e) Helga Hallgrímsdóttir,
seinni kona Sigurðar Ólafsson-
ar. Eitt barn þeirra var Hall-
grímur Sigurðsson, bóndi á
Hrafnsstöðum í Svai'faðardal
um margt maður nýrri og betri
tíma. Hann átti Þorláksínu Sig-
urðardóttur frá Ölduhrygg. Syn
ir þeirra þeir Hrafnsstaðabræð-
ur Gunnlaugur Hallgrímsson,
kennari, síðast í Reykjavík.
Stefán Hallgrímsson skrifstofu-
stjóri á Dalvík. Gunnar Hall-
grímsson tannlæknir síðast á
Akureyri og dr. Snorri Hall-
grímsson yfirlæknii' í Lands-
spítalanum í Reykjavík.
f) Einar Hallgrímsson, varð
þríkvæntur. Hans verður nánar
getið síðar.
Seinni kona Hallgríms Jóns-
sonar var Sigríður alsystir Jó-
hanns hreppstjóra og bónda á
Ytra-Hvarfi Jónssonar Þórðar-
sonar fra Hnjúki. Börn þeirra
Hallgríms og Sigríðar er upp
komust voru Sólveig og Sveinn.
Sólveig átti Gamalíel Hjartar-
son frá Uppsölum. Synir þeirra
Hannes og Sveinn. Báðir all-
kunnir og góðkunnir víða um
land. Sveinn Hallgrímsson lærði
í Möðruvallaskóla, ágætur náms
maður. Kona hans var Matthea
Matthíasardóttir prests og
skálds á Akureyri. Sveinn Hall
grímsson var einn hinn vænsti,
fríðasti og glæsilegasti maður
er ég hefi séð.
II.
Þessu næst ætla ég að fara
nokkrum orðum um Einar Hall
grímsson. Hann var maður í
hærra lagi á vöxt og þrekinn við
hæfi. í látbragði og framkomu
prúður og hæglátur. Fámáll í
fjölmenni, var og ætíð hljótt
um manninn. Hins vegar gat
Einar í fámennum hópi góðkunn
ingja sinna verið skrafhreifinn
og kom þá upp hjá honum
kímnigáfa, svo og góð greind,
með orðavali í frásögn.
Einar var burða- og þrekmað
ur mikill. Fór í hákarlalegur á
yngri árum, stundaði fiskiróðra
frá Dalvík um vertíðir vor og
haust. Þótti mikill liðsmaður
við hvert bæði á sjó og landi.
í júlímánuði árið 1873 var Ein-
ar Hallgrímsson staddur vestur
á Dýrafirði, sem einn af háset-
um á hákarlaskútunni „Hrísey-
ingur“ frá Eyjafirði. Skipstjóri
var Þorlákur Þorgeirsson frá
Sauðanesi á Ufsaströnd. Hafði
hann svo og nokkrir hásetanna
farið í land ,á skipsbátnum til
þess að sækja vatn og eldivið.
Var Einar Hallgrímsson einn
þeirra. Gekk þeim vel að afla
nauðsynja og með fyllsta leyfi
þeirra er með áttu. Unnu þeir
harðmannlega að og fluttu föng
sín í fjöru ofan og báru á ferj-
una. Vannst þeim fljótt. Einar
hafði vikið sér frá en kom eftir
litla stund til félaga sinna,er
þá höfðu varnað sinn á bátinn
borið. Þotti honum hleðsla báts
ins ekki forsjálleg og langt úr
hófi. Vakti um það varhygðar-
mál. Var því ekki gaumur gef-
inn. Hafði Einar ætlað sér að
verða félögum sínum samferða'
útí skipið, en hætti við. Hinir
lögðu frá landi og munu hafa
verið fimm eða sex að meðtöld-
um skipstjóranum. Logn var
veðurs og nálega bárulaus sjór.
En af bátnum og mönnunum,
sem á honum voru er það að
segja, að allt sökk í sævardjúp,
þá komið var nær miðja leið út
að skipinu. Einn þeirra báts-
verja kunni dálítið til sunds og
bjargaðist til lands. Hinir fórust
allir. Einar Hallgrímsson varð
að þola þá raun, að standa í
fjörunni og horfa á óbætanlegt
slys, afleiðingar hörmulegrai'
vanhyggju og glapráða. Haust-
ið 1881 komu fjórir Svarfdæl-
ingar á bát handan úr Hrísey.
Barst þeim á í lendingu við
Böggvisstaðasand, svo bátnum
hvolfdi. Tveir þeirra félaga kom
ust á kjöl, var Einar Hallgríms-
son annar þeirra og björguðust
báðir, Hinir tveir fórust. Mun
Einar hafa mátt þakka það hand
styrk sínum, að eigi var öll ævi
hans daginn þann.
Einar Hallgrímsson var þrí-
giftur, átti fyrst Önnu, ekkju
Björns Jónssonar bónda í Upp-
sölum. Börn Önnu og Bjöms
voru: Friðrik bóndi á Hánefs-
stöðum, Stefán bóndi í Hofsár-
koti, Elísabet Guðrún kona
Jóns oddvita og bónda síðast á
Hreiðarsstöðum Rúnólfssonar
og Björn er ungur fór vestur í
Húnavatnssýslu. Kvæntist þar
og þótti merkur bóndi. Einar
og Anna áttu ekki börn.
Miðkona Einars var Kristín
Sigurðardóttir (Urða-Sigurðar).
Jónssonar bónda á Hóli á Ufsa-
strönd Jónssonar Rögnvalds-
sonar Jónssonar (Krossaætt hin
eldri). Börn þeirra Einai’s og
Kristínar voru Anna, lézt á
fyrsta aldursári, Sigurður, lézt
á unglingsaldri og Kristín er síð
ar varð kona Sigurhjartar bónda
á Auðnum Sigurðssonar. Hún
var greindar- og mannkosta-
kona.
Síðasta og þriðja kona Einars
var Lilja Jónsdóttirsíðastbónda
á Skeggsstöðum, Sigurðssonar
bónda á Þverá í Skíðadal Hall-
gi’ímssonar bónda sama stað
Jónssonar. Kona Hallgríms var
Þóra Sigurðardóttir. Kona Sig-
urðar á Þverá og móðir Jóns á
Skeggsstöðum var Ragnhildur
Jónsdóttir Arnfinnssonar. Móð-
ir Lilju Jónsdóttur var Sigríð-
ur Guðmundsdóttir bónda á
Yngvörum Jónssonar. Kona
Guðmundar og móðir Sigríðar
var Guðrún Magnúsdóttir prests
og skálds að Tjörn í Svarfaðar-
dal Einarssonar og seinni konu
hans Guðrúnar Höskuldsdóttur.
Sonur þeirra Einars Hallgríms-
sonar og Lilju Jónsdóttur var
Hallgrímur Einarsson sá er eigi
fyrir löngu síðan lézt að heimili
sínu Urðum í Svarfaðardal.
Verður hans lítillega minnzt síð
ar í greinarkorni þessu.
Einar Hallgrímsson bjó lengi
ævinnar í ofanverðum Svarfað-
ardal á Skeiði og Hæringsstöð-
um. f Koti bjó hann frá 1894—
1907 og ætíð snotrum bjargálna
búskap. Naut vinsælda allsstað
ar þar sem hann var eitthvað
þekktur. Urðu örlög hans og
lífsreynsla allmikil. Hiklausum
hljóðlátum skrefum, gekk hann
á móti vonum og vonbrigðum
lífsins, böli þess og blessun.
Ekki uppnæmur fyrir öllu eða
æðrugjarn. Einar Hallgrímsson
lézt í júnímánuði 1915 og þá
um 74 ára gamall. Nýlega kom-
inn að Þorsteinsstöðum á veg-
um Hallgríms sonar síns og
tengdadóttur Soffíu Jóhannesar
dóttur frá Hæringsstöðum.
III.
Hallgrímur Einarsson var
fæddur 6. júlí 1888 að Skeiði í
Svarfaðardal. Fluttist með for-
eldrum sínum Einari og Lilju
að Koti 1894 og þá tæplega 6
ára gamall og ólst þar upp með
þeim til 1907. Um nokkur næstu
árin í húsmennsku á ýmsum
stöðum í ofanverðum Svarfað-
ardal, Var Hallgrímur þegar hér
var komið orðinn stoð og stytta
foreldra sinna, er bæði gerðust
nú öldruð með hrörnandi heilsu.
Vorið 1915, 6.júní kvæntist Hall
grímur og gekk þá að eigá
Soffíu Jóhannesardóttur frá
Hæringsstöðum'. Þar bjuggu
þau til 1926. Fluttu þá búferl-
um að Klaufabrekknakoti. Árið
1946 byrjuðu þau búskap á
Urðum Einar sonur Hallgríms
og Soffíu og kona hans Guð-
laug Guðnadóttir. Fylgdu þau
eldri hjónin þeim þá að Urðum
og dvöldu þar eftir það. Að
kveldi hins 15. janúar síðast-
liðinn lézt Hallgrímur Einarsson
mjög snögglega, þá nýlega til
rekkju genginn. En Soffía Jó-
hannesardóttir er enn á lífi við
bærileg heilsukjör. Börn þeirra
Hallgríms og Soffíu eru þrjú.
Jónína húsfreyja á Klaufabrekk
um, gift Hreini Jónssyni frá
Dalvík. Lilja húsfreyja í Klaufa
brekknakoti gift Karli Karls-
syni frá Draflastöðum í Fnjóska
dal og Einar bóndi á Urðum,
kvæntur Guðlaugu Guðnadótt-
ur frá Hofsós.
Ég þekkti Hallgrím Einars-
son mjög vel frá æsku til ævi-
loka. Við vorum á svipuðu ald-
ursreki. Olumst upp á efstu
bæjum í Svarfaðardal við ræt-
ur Heljardalsheiðar og Unadals
jökuls. Heimilismenning, venj-
ur, siðir, trú og skoðanir var
okkar skóli og ekkert framyfir
það. Með það veganesti urðum
við að leggja út á vegi og veg-
leysur lífsins og að sjálfsögðu
annað hvort að duga eða deyja
ella. Þetta mundi þykja einhliða
uppeldi nú á tímum og ekki lík
legt til frama eða mikilla af-
reka.
Brátt fannst það á og kom
síðar betur í ljós, að Hallgrímur
litli í Koti, mundi vera vel gerð
ur maður. Maður blessunarlega
laus við flestar þær langanir,
þrár, og lineigðir, er mörgum
reynast viðsjálar, ef ekki er trú
lega um tauma haldið. Maður
ósnortinn af metorða- valda- og
virðingargirni. Horfði ekki til
fjárafla, nema hver eyrir og
eyrisvirði, væri rétt og heiðar-
lega fengið. Fór vel með hverja
skepnu, sem hann átti og hafði
til umsjónar eða varðveizlu.
Neytti ekki tóbaks eða áfengis.
Börnum, gamalmennum og öðr-
um þeim, sem höllum fæti
standa var hann umhyggjusam-
Ur og ráðhollur. Maður hið
bezta skapi farinn, hvorki þrætu
eða deilugjarn. Fann þó og sá
glögglega hvort heldur að hon-
um snéri handarbakið eða lóf-
in. Manngildismaður um þrek,
átök og afköst, meiri en í með-
allagi og hvergi sérhlífinn. Bjó
við bjargálnir, skilvís og efnda-
viss. Hallgrímur Einarsson var
virkur þegn í rílci ráðvendninn-
ar, mildinnar og góðleikans.
Þess vegna varð hann hamingju
maður.
Rúnólfur í Dal.
Nýju „liflu hjúkrunarkonurnar”
ÞAÐ E RGAMAN að frétta, að
Fjórðungssjúkrahúsið á Akur-
eyri er að mennta „litlu hjúkr-
unarkonurnai'11, sem kallaðar
voru hér áður, þó í nokkuð öðr
um stíl sé, en námstíminn er sá
sami, 8—9 mánuðir.
Það eru nú 49—50 ár síðan
okkar ágæti og elskulegi lækn-
ir, Steingrímur Matthíasson,
gerði það fyrir okkur konurn-
ar að taka nokkrar stúlkur, sem
til þess voru valdar og hæfar
þóttu, til náms ög æfinga í
Sjúkrahúsi Akureyrar með góð
um kjörum. Fyrst til þriggja
mánaða náms, svo smálengdist
þetta og komst, að mig minnir,
upp í 9—10 mánaða nám síðast.
Sigurlína húsfreyja á Æsu-
stöðum í Eyjafirði átti víst upp
tökin að þessu, eins og svo
mörgu þarflegu í félagsskapn-
um, en svo hafði Hjúkrunar-
félagið „Hlíf“ á Akureyri, hið
merka, mikla félag, á sínum veg
um árum saman hjálparstúlkur,
sem félagið sendi til hjálpar á
heimilum þar sem sjúkdómar
eða aðrir erfiðleikar steðjuðu
að. Félagið átti líka sinn þátt í
þessu framtaki.
Þessi fræðsla læknis og hjúkr
unarkonu á Sjúkrahúsi Akur-
eyrar varð mjög vinsæl. Stúlk-
urnar fóru, að loknu námi, út
um sveitir og þoi-p, og voru bet
ur við öllu búnar vegna veru
sinnar á Sjúkrahúsinu.
Fréttir af þessum samtökum
bárust víðar um og fleiri lækn-
ar tóku þennan sið upp. Lækni
heyrði ég segja, að ein þessara
stúlkna hefði áreiðanlega bjarg-
að lífi sjúklinga hjá sér með
snarræði sínu og hjálpfýsi.
Ég man eftir að merkur bóndi
á Suðurlandi sagði við mig að
enduðu erindi mínu um heim-
ilisiðnað: „Þetta er nú allt gott
og blessað, sem þú hefur sagt
okkur um samtök ykkar norð-
ankvenna um heimilisiðnaðinn,
en ekkert hafið þið eins vel gert
°g að fá menntaðar „Litlu hjúkr
unarkonurnar“.
Hjúkrunarfélag íslands var
þessu mjög mótfallið, og kom
því til leiðar að læknum var
bannað að taka stúlkur til náms
með þessum kjörum. Féll þetta
þannig um sjálft sig.
En nú er öldin önnur.
Hjálparstúlkurnar, sem enn
eru undiivverndarvæng kven-
félaganna og njóta nú ríflegs
styrks af opinberu fé. Stúlk-
urnar eru mjög vinsælar
og starf þeirra mikils metið,
þakkað og þegið. Þær starfa
víða um landið, þessar stúlkur,
en þyrftu að vera margfalt
fleiri, allir viðurkenna þörfina.
Það er mjög ánægjulegt að
ríki, bæir og sveitir viðurkenna
þörfina með framlagi sínu.
Ágætar stúlkur hafa valizt til
starfsins, hafa orðið vel að liði
við þetta vandasama og merki-
lega starf.
Vegna mikils og góðs styrks
hefur verið hægt að bjóða þeim
sæmilega góð kjör.
En félögin, sem stjórna starfi
þeirra, þyrftu að hafa samtök
um námskeið þeim til handa og
þær einnig að hafa samtök sín
á milli.
Allur landslýður samfagnar
nýju hjúkrunarkonunum, sem
útskrifast frá Sjúkrahúsi Akur-
eyrar og frá fleiri sjúkrahúsum
í landinu, fagnar hinni nýju
stétt, sem á eftir að vinna mikil-
vægt starf til góðs í landinu.
Blönduósi á Öskudaginn 1966.
Með kærri kveðju.
Halldóra Bjarnadóttir.
- Náttúrugripasafn
(Framhald af blaðsíðu 8.)
um, að stofnað skyldi opinbert
náttúrugripasafn.
Vestmannaeyjasafnið er ann-
að náttúrugripasafnið, sem rís
utan höfuðstaðarins, en hið
fyrsta var Náttúrugripasafnið á
Akureyri, sem stofnað var 1952.
Er þess að vænta að fleiri kaup
staðir fylgi á eftir, enda hafa
þegar borizt fregnir af stofnun
náttúrugripasafna í Neskaup-
stað og á Húsavík. í Neskaup-
stað er málinu svo langt kom-
ið, að skipuð hefur verið safn-
nefnd, sem falin hefur verið all
ur undirbúningur að stofnun
safnsins, en formaður nefndar-
innar er Hjörleifur Guttonns-
son kennari.
Þessi náttúrugripasöfn bæta
úr brýnni þörf, þar sem náttúru
gripasafn Ríkisins hefur nú ver
ið lokað almenningi í um það
bil áratug, og litlar líkur til að
það verði aðgengilegt á næstu
árum, □
LÍTIL KVEÐJA
Ingibjörg Eldjárn
F. 9. ágíist 1884 - D. 22. febrúar 1966
ÉG er ein þeii'i'a, sem sakna
gamla fólksins, sem hverfur frá
okkur, meir en orð fá lýst. Það
er venja að segja, að það sé
gangur lífsins, að gamla fólkið
hverfi af sjónarsviðinu — það
sé í raun réttri hvorki sorglegt
né heldur saknaðarefni, og víst
er það rétt, að þetta er lífsins
gangur og getur ekki á annan
veg orðið. Engu að síður er eft-
irsjá í gamla fólkinu, og hún oft
svo mikil, að mér finnst stórir
fjársjóðir glatast mér, þegai'
gömlu vinirnir hverfa.
Nú hefir einn þessara gömlu,
góðu vina kvatt þennan heim.
Það er Ingibjörg Eldjárn frá
Tjörn í Svarfaðai'dal. Hún lézt
á Akureyri 22. febrúar sl. á átt-
ugasta og öðru aldursári.
Með Imbu, eins og hún var
ávallt nefnd, er horfinn vinur
allar götur frá bernskuárum
mínum, og mér finnst Akureyri
hafa glatað stórum skerfi af að
dráttarafli sínu.
Það fór ekki mikið fyrir
Imbu, en samt fyllti hún hugi
allra, er þekktu hana, góðleik
og friði. Hún ólst upp með glað
værum og gjörvilegum systkin-
um á Tjörn í Svarfaðardal, en
foreldrar hennar voru merkis-
hjónin sr. Kristján Eldjárn og
Petrína Hjörleifsdóttir. Þegar
leiðir lágu burt frá bernsku-
stöðvunum fylgdi Ingibjörg
yngri systur sinni Sesselju út í
lífið. Um langan aldur hafa þær
systui' búið saman og þegar Ingi
bjargar er minnzt er óhugsandi
annað, en að nefna nafn Sesselju
í sömu andránni svo samrýmdar
hafa þær verið, og beti'i systur
munu vandfundnar. Sjaldnast
var manni hugsað til annarrar,
heldur beggja í senn, aldrei
skrifuð lína annarri heldur til
beggja og, er um þær var rætt
og á þær minnst, þá var það
ævinlega: Sella og Imba. Nú er
Sesselja ein eftir í heimilinu
þeirra indæla við Þingvalla-
stræti. Margir munu verða til
að senda henni hlýjar kveður
nú og minningarnar frá liðnum
stundum munu létta henni
söknuðinn, en ennþá er Sesselja
sístarfandi að áhugamálum
þeirra systra, slysavarnamálun-
um.
Ingibjörg var ein þessara
hljóðu, sístarfandi og góðu
kvenna. Hún hafði ekki mörg
orð um hlutina, en lagði alltaf
gott til allra mála. Hún var heil
og sönn, tryggur vinur vina
sinna, vel greind og hafði kímni
gáfu í ríkum mæli, þótt ekki
yrðu allir varir við það. Hún
var ákaflega bundin fólki sínu
og átthögum og unni frændliði
sínu öllu' heitt og innilega. Marg
ir munu minnast Brekkugötu
9 á Akureyri með þakklátum
huga, þegar Ingibjörg Eldjárn
er kvödd. Þar höfðu þær systur
matsölu og rausnarheimili um
árabil. Þar áttu margir góða og
glaða daga og þar réð ríkjum
hjartahlýja og höfðingsskapur,
þeirra systra.
Nú hverfur Ingibjörg heim í
dalinn sinn kæra, Svarfaðardal-
inn. Aldrei var hún glaðari en
þegar hún var að tygja sig a£
stað út í dal í heimsókn til bróð
ur síns, Þórarins og konu hans
Sigrúnar, sem lengi bjuggu á
Tjörn og hin síðari ár til Hjart-
ar bróðursonar síns og Sigríðar
sem nú búa á ættaróðalinu.
Hugur hennar var alltaf
heima á Tjörn og í raun réttri
fór hún aldrei alfarin úr daln-
um sínum fagra, þótt hún byggi
annars staðar.
Með Ingibjörgu Eldjárn er
horfin góð kona, sem mar’gir
munu sakna og þeir mest, sem
þekktu hana bezt.
Það er stórt skarð eftir hina
lágvöxnu og hljóðlátu konu —
söknuðurinn sár en minningin
um hana hugljúf og falleg.
Anna Snorradóttir.
<$x$k»><$><$>$x$><$xík$*$><£<$x$«$x$><$>3><$>3x$x$>3*®>3xS>®xS>^.$><$><$><Sx$x$><^®x$>3><$>3xS>3x$>3x$>^$x$k$kSx$k$><$x$x$x$x$k®*$><$x$<$x»><$>3x$x$^
A m
i Rauðhausafélagið f
Saga eftir
SIR ARTHUR CONAN DOYLE
5

maður okkar stofnaði. Eruð þér kvæntur maður, herra
Wilson?; Eigið þér fjölskyldu?
— Ég svaraði sem var, að ég væri einn míns liðs. Við þá
játningu dró þegar áhyggjusvip á andlit forstjórans.
— Kæri vinurl mælti hann af miklum alvöruþunga. Það
er vissulega rnjög illa farið. Já, það þykir mér leitt að heyra.
Markmið félagsins hefur auðvitað alltaf verið það að auka
og útbreiða rauðhært fólk, engu síður en styrkja það til
lífsþæginda. Það er ákaflega slæmt, að þér skuluð vera
piparsveinn.
— Nú var það ég, sem setti upp áhyggjusvipinn, herra
Elolmes, því að mér flaug í hug, að nú rnundi ég missa af
stöðunni eftir allt saman. En þegar Ross hafði velt þessu
íyrii’ sér stundarkorn, sagði hann, að þetta mundi allt
blessast.
— Ef um einhvern annan hefði verið að ræða, sagði hann,
hefði máÍJð vafalaust strandað á þessu óh'agræði, en ég held
það sé alvýg óhjákvæmilegt, að við sjáum svolítið í gegnum
fingur við mann með annað eins hár og þér hafið. Hvenær
gætuð þér byrjað?
— Ég veit það ekki, herra Ross, sagði ég. Á öllu þessu er
sá annmarki, að ég hef öðru starfi að gegna.
— Ó, setjið það ekki fyrir yður, herra Wilson, sagði þá
á’incent Spaulding. Ég get vel séð um það fyrir yður.
— Á hvaöa tímum væri þetta? spurði ég.
— Frá tíu til tvö.
— Nú er því svo farið, herra Holmes, að veðlánaviðskipt-
in eiga sér aðallega stað síðdegis, sérstaklega á þriðjudags-
og föstudagskvöldum, þ. e. a. s. kvöldið fyrir útborgunardag.
Það kom sér þess vegna mjög vel fyrir mig að hafa einhverja
aukagetit einmitt fyrri hluta dagsins. Auk þess vissi ég, að
aðstoðarmaður rninn var fær í flestan sjó og mundi afgreiða,
hvað sem ræki á okkar fjörur.
— Það er mér mjög þægilegt, sagði ég. Og kaupið?
— EjögUr pund á viku.
— En vinnan?
— Hún er engin, sem heitir, eða mestmegnis í orði
kveðnu.
— I Ivað eigið þér við með „í orði kveðnu"?
— Ja, þér verðið að vera hér á skrifstofunni, eða að
minnsta kosti í húsinn, allan tímann. Ef þér laumist burt,
þá missið þér samstundis starfann og það fyrir fullt og allt.
Erfðaskráin er mjög skýr og ákveðin varðandi það atriði
málsins. Þér rjúfið setta skilmála, ef þér rótið yður úr skrif-
stofunni þennan ákveðna tíma á dag.
— Úr því að þetta eru nú ekki nema fjórir tímar, dytti
mér varla í hug að svíkjast um.
— Engin afsökun yrði tekin til greina í þeim efnum,
sagði Duncan Ross, hvorki veikindi, viðskipti né nokkuð
annað. Hér verðið þér að vera, eða yður verður sagt upp
vistinni. .
— Og starfið?
— Það er að afrita hina ágætu alfræðibók Encyclopædia
Britanníca. Fyrsta bindið liggur þarna. Þér verðið að sjá
yður sjálfum fyrir pappír, penna og bleki, en við leggjum
yður til þetta borð og þennan stól. Getið þér byrjað á
morgun?
— Auðvitað, sagði ég.
— Verið þér þá sælir, herra Jabez Wilson, sagði Ross, og
leyfið mér að óska yður enn einn sinni til hamingju með
hlutskipti yðar. Hann hneigði sig og leiddi mig til dyranna.
Ég fór heim með Spaulding og vissi varla, hvað ég átti að
segja eða gera. Ég var alveg himinlifandi yfir heppni minni.
— Allan daginn var ég nú samt að velta þessu fyrir mér,
og um kvöldið var mér orðið þyngra í skapi. Þá hafði ég
nefnilega sannfært sjálfan mig um, að þetta hlyti að vera
gabb eða svik, þó að mér væri með öllu óljóst, hver gæti ver-
ið ástæðan til þess. Mér fannst það ofvaxið öllum skilningi,
að nokkur maður gerði slíka erfðaskrá, eða, að nokkur
greiddi svo mikið fé fyrir jafneinfaldan hlut og að afrita
Encyclopædia Britannica. Vincent Spaulding gerði allt, sem
hann gat, til þess að hýrga mig og hressa, en þegar ég fór
í háttinn um kvöldið, hafði ég sannfært sjálfan mig um,
að bezt væri, að flækja sig ekki í neinni vitleysu. Morgun-
inn eftir ákvað ég samt sem áður að hnusa svolítið betur að
þessu, svo að ég keypti mér nýja blekbyttu og skundaði síð-
an til Popes Court með byttuna, mína beztu pennastöng og
sjö blöð af vandaðásta skjalapappír í arkarbroti.
— Mér til nokkurrar furðu, var allt í bezta lagi á skrif-
stofunni. Borðið hafði verið sett á bezta stað í herberginu
og Duncan Ross var þarna, til að setja mig inn í starfið.
Hann lét mig bara byrja á bókstafnum A og hvarf síðan á
brott. En hann leit inn til mín öðru hvoru, til þess að vita,
hvort ekki væri allt í lagi með mig. Klukkan tvö kvaddi
hann mig með virktum, hældi mér fyrir dugnað minn og
læsti svo skrifstofudyrunum á eftir mér.
— Svona gekk þetta dag eftir dag, herra Holmes, og á
laugardag kom forstjórinn inn til mín og skellti í mig fjór-
um gullpundum fyrir vi.kuvinnu mína. Næstu tvær vikiirn-
ar gekk allt eins. Ég mætti á skrifstofunni klukkan tíu á
hverjum morgni og hélt svo heimleiðis klukkan tvö eftir
hádegi. Smám saman varð það svo, að Duncan Ross kom.
Framhald. ,