Dagur - 05.03.1966, Blaðsíða 8

8
Ungar konur að störfum í Niðursuðuverksmiðjunni við Sjávargötu.
(Ljósm.: E. D.)
DAl'Ð KENNING
íhaldið liefur löngum haldið því
fram, að þar sem Sjálfstæðis-
menn hefðu aðstöðu til úrslita-
áhrifa í verkalýðsfélögum, næð
ist réttlát kjarabót án verkfalla
vondra kommúnista. Þessi kenn
ing ætti að vera umhugsunar-
efni nú, þegar fjölmennasta
verzlunarmannafélag landsins,
Verzlunarmannafélag Reykja-
víkur, undir forystu kunnra
Sjálfstæðismanna er í verkfalli.
ÓLÍKT HÖFUMST VIÐ AÐ
Menn sjá það betur og betur
hve kapp ríkisstjómarinnar til
að fá liingað erlent fjármagn til
stóriðju er varhugavert. Norð-
menn fá 20% hærra verð fyrir
rafmagn selt til alumbræðslu en
hér á landi er ráðgert. Norð-
menn hafa ákvæði um hækk-
andi raforkuverð, láta alum-
bræðslur ekki njóta sérréttinda
í tolla og skattamálum. Norð-
menn eignast verksmiðjurnar
eftir tiltekið árabil. Ekkert af
þessu virðast íslenzk stjómar-
völd liafa lært, er þau nú setj-
ast við samningaborð.
VERÐUG VERKEFNI
Fiskimálastjóri hefur sagt, að ef
íslendingar nýttu sjávarafla
sinn á svipaðan hátt og t. d. V.-
Þjóðverjar, yrði útflutningsverð
rnæti aflans helmingi rneira en
nú er. Af þessu er Ijóst, hve
stórkosílegir möguleikar eru
enn ónotaðir í meðferð hráefna
þeirra, sem úr sjó konxa. Þessi
stórkostlegu verkefni bíða úr-
lausnar, en bjóða um leið upp á
þúsundir milljóna í aukinni
gjaldeyrisöflun árlega, þótt sjálf
ur sjávaraflinn stæði í stað. Að
sjálfsögðu þurfa fslendingar
einnig að hafa opin augu fyrir
nýtingu annarra auðlinda lands
ins. En þar mega íslenzk sjónar
niið aldrei vikja.
AFSTÝRA VERÐUR SLÍKRI
ÞRÓUN
I samþykktum frystihúsaeig-
enda er tekin afstaða til stóriðju
málsins. Þar segir:
„Með tilliti til þeirrar aðstöðu,
sem útflutningsiðnaður lands-
manna hefur með samkeppni á
erlendum markaði, lýsir fund-
uriiin yfir sérstökum ótta við
ráðagerðar stórframkvæmdir út
lendinga í landinu, á sama tíma
sem landsmenn ráðast í stærri
og nxeiri raforkuframkvæmdir
en nokkru sinni fyrr. Mikilvægt
er, að stórfrainkvæmdum á ýms
unx sviðum verði liagað með
þeim hætti, að ekki verði axikið
á spennu vinnunxarkaðsins, eða
efnt til óeðlilegrar samkeppni
við sjávarútveg og fiskiðnað um
íslenzkt vinnuafl, og er eindreg-
ið hvatt til þess, að gerðar verði
ráðstafanir til að afstýra slíkri
þróun og forða þar með fyrir-
sjáanlegum vandræðum í út-
flutningsframleiðslunni af þeim
sökum“.
LANAKJÖRIN ÞARF AÐ
BÆTA
„Til að styrkja núverandi sam-
keppnisaðstöðu fiskiðnaðarins
álítur fundurinn þýðingarmik-
ið, að lánakjör hans verði bætt
til nxuna, m. a. með endurskip-
Framhald á blaðsíðu 7.
NÁTIÚRUGRIPÁSAFN í eyjum
EINS og getið var í útvarps-
fréttxim nýlega, hefur nú verið
opnað náttúrugripasafn í Vest-
mannaeyjum. Safnið er rekið
af bænum en safnvörður hefur
verið ráðinn Friðrik Jensson
kennari, á fullurn launum. Er
hér stórmyndarlega af stað
farið.
Náttúrugripasafn í Vest-
mannaeyjum á sér orðið nokk-
urn aðdraganda. Fyrir um það
bil tveimur áratugum, byrjaði
Þorsteinn Víglundsson, þá skóla
stjóri Gagnfræðaskólans, að
safna skeldýrum og fiskum.
Þetta safn Þorsteins er nú mik-
ið orðið, og hafa verið haldnar
á því sýningar nokkrum sinn-
um, sem vakið hafa mikla at-
hygli bæjarbúa, og munu hafa
orðið því valdandi', að bæjar-
stjórnin ákvað fyrir fáum ár-
(Framhald á blaðsíðu 5).
Niðurlögð síld á Akureyri seld Rússum fyr-
GRÁSLEPPU-
KÓNGAR
Dalvík 4. marz. Björgvin land-
aði 55 tonnum fiskjar á Dalvík
á miðvikudaginn eftir rúmlega
þriggja daga útivist og er það
góður afli. Línubátar á Dalvík
fá engan fisk en sæmilega hefur
aflast í net.
Grásleppukóngar hyggja gott
til veiði og undirbúa sig af
kappi. J. H.
ir 25 milljónir á ári
ástæða er til að þessu málefni
verði meiri gaumur gefinn í
framtíðinni, og sérstaklega, að
hið opinbera hafi forustu í þess
um aðgerðum, þar eð niðursuðu
verksmiðjur í landinu hafa ekki
bolmagn til að standa straum
af víðtækri markaðsleit og aug-
lýsingastarfsemi.
Hér á landi eru ýmsir erfið-
leikar í sambandi við rekstur
niðursuðuverksmiðja. Ef um er
að ræða verulega framleiðslu
til útflutnings verður verksmiðj
an að hafa geysimiklar birgðir
af alls konar hráefnum og um-
búðum. Má t. d. nefna dósir svo
hundruðum þúsunda skiptir,
inatarolíu, tómatkraft, krydd
alls konar o. fl. Þá þarf fyrir-
tækið einnig að festa kaup á
nokkrum þúsundum tunna af
kryddsíld fyrirfram, oft í óvissu
um max-kaði erlendis.
Augljóst er, að geysimikið
fjármagn þarf til þessara vöru-
kaupa, sem stöðugt fara vax-
andi með aukinni framleiðslu
og fjölbreytni.
Á sl. sumri var byrjað á við-
bótarbyggingu við verksmiðj-
una, sem er stálgrindarhús, 755
ferm. að flatarmáli. Það mun
leysa úr brýnni þörf fyrir
geymslupláss og pökkunarsal,
auk þess sem hluti þess.verður
nýttur sem vinnupláss.
Á árinu voru einnig keyptar
nokkrar dýrar vélar, sem brýn
Framhald á blaðsiðu 7.
Frá vinstri: Mikael og Kristján Jónssynir við stóran stafla af köss-
um með gaffalbitum. (Ljósm.: E. D.)
r
Attatíu manns vinna nú að niðurlagningu
BLAÐAMENN áttu þess kost á
fimmtudaginn, að skoða Niður-
suðuverksmiðju Kr. Jónssonar
& Co við Sjávargötu á Akur-
eyri. Þar var þá verið að leggja
niður gaffalbita í dósir fyrir
Rússlandsmarkað. Aðaleigend-
ur verksmiðjunnar, þeir bræður
Kristján og Mikael Jónssynir og
Hjalti Eymann verkstjóri sýndu
gestunum verksmiðjmia og
vinnubrögðin. Áttatíu manns
voru þama að störfum en með
fullunx afköstum þarf verksmiðj
an um 120 manns. Það var
kryddsíld frá Neskaupstað, sem
verið var að leggja niður.
Nú í ár verður væntanlega
flutt út framleiðsla frá þessari
verksmiðju fyrir 25 milljónir
króna. Dósirnar eru norskar.
Jnnihald hverrar síldartunnu
fjórfaldast í verði við niðurlagn
inguna.
í verksmiðjuxmi er hlýtt og
bjart, vixmuskilyrði sýnast góð.
I sfarfsliðinu var margt af full-
orðnxmi og eldri konum en einn
ig nokkrar blómarósir. Gestir
vom leiddir í kaffisal verk-
smiöjufólksins þegar búið var
að líta á vinnubrögðin, og við
kaffidrykkju var m. a. þetta
upplýst:
Hlutafélag um rekstur Niður
suðuverksmiðju Kr. Jónsson &
Co. h.f. var stofnað 1947. Fram
til 1960 starfaði fyrirtækið í
mjög ófullkomnu húsnæði og
við lítinn vélakost, enda þá ein-
göngu framleitt í smáum stíl
fyrir innlendan markað,
Árið 1960 var ráðizt í stór-
fellda stækkun verksmiðjunnar
m. a. vegna áeggjan þess opin-
bera, sem hafði látið rannsaka
skilyrði fyrir slíkum rekstri við
Eyjafjörð, aðallega með útflutn
ing fyrir augum.
Byggt var nýtt verksmiðju-
hús og keyptar nýtízku niður-
suðuvélar frá Noregi.
Á árunum 1961—1965 hafa
verið framleiddar niðursuðu-
vörur að verðmæti 65 millj. kr.
Þar af hefir útflutningur verið
47 millj. kr., sem skiptist þannig
eftir vörutegundum:
Sardínur 3 millj. dósa.
Smjörsíld 1 millj. dósa.
Gaffalbitar 4,6 millj. dósa.
Aðalmarkaðslandið hefur
ávallt verið Rússland. Nokkuð
hefir einnig verið flutt út til
Tékkóslóvakíu, Rúmeníu og
Bandaríkjanna.,
' Þrátt fyrir þessa framleiðslu
hefir verksmiðjan aldrei starfað
með fullum afköstum allt árið,
þar eð erlendir markaðir hafa
ekki verið fyrir hendi, enda
engin skipulögð markaðsleit
framkvæmd, hvorki af hálfu ís-
lenzkra niðursuðuverksmiðja né
hins opinbera. Fullkomin
Sauðfjáreigendur á Akureyri ætla
ao láfa vélklippa féð í vefur
T '
FJÁREIGENDAFÉLAGIÐ á
Akureyri hefur ákveðið að láta
vélklippa sauðféð í vetur, að
dæmi þeirra ýmsu bænda hér
á Norðurlandi, sem þegar hafa
góða reynslu i þessu efni. Þetta
staðfesti formaður Fjáreigenda-
félagsins hér i bæ, Guðmundur
Snorrason, og sagði einnig, að
félagið ætti nauðsynleg tæki og
hefði ráð á vönum manni. En
námskeið hafa verið haldin í
vélklippingu sauðfjár og þessi
kunnátta fyrir hendi meðal
bænda. Formaður Fjái'eigenda-
félagsins hefur leitað álits
bænda, er reynslu hafa af vél-
klippingunni og er umsögn
þeirra mjög jákvæð. Kostirnir
eru þessir:
Ullin verður betri vara og féð
fóði'ast betur í húsi. Hér í bæ
er féð í húsi fram í græn grös,
en hin langa húsvist eykur
áhuga fyrir vetrai’klippingunni.
Guðmundur Snorrason hefur
beðið blaðið að birta símanúm-
er þeira manna, sem taka á
móti pöntunum um vélklipp-
ingu sauðfjár, og eru þau
þessi: 12112, 11073, 12094 og
12958. — Pantanir þurfa að
berast fyi'ir 10. þ. m. Q
SMÁTT OG STÓRT