Dagur - 22.06.1966, Blaðsíða 4

4
'5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1168 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingat og afgreiðsla:
JÓN SAMÚÉLSSON
Prentverk Odds Bjömssonar hi.
Harðir
dómar
í PRENTAÐRI skýrslu formanns
og framkvæmdastjóra KEA, stærsta
kaupfélags landsins, segir m. a. svo
um stefnu ríkisstjórnarinnar:
„Þær verksmiðjur félagsins og
fyrirtæki, sein hafa getað aukið sína
sölu í samræmi við dýrtíðina, sýna
sæmilega útkomu, en hin, sem
standa í stað með sölu eða lækka frá
fyrra ári, eru með taprekstur, meiri
eða minni. Innflutningur á ýmiss
konar iðnvamingi hefur aukizt veru
lega á árinu, og veldur því, að inn-
lendar iðnaðarvörur dragast aftur úr
í sölu. Úr framleiðslukostnaði verð-
ur aftur á móti ekki dregið án veru-
legs undirbúnings og er þá rekstrar-
halli óhjákvæmilegur. Ekki er útlit
fyrir annað en dýrtíðin fái að leika
lausum liala og því fyrirsjáanlegt, að
iiætta verður ýmsum þeim innlenda
iðnrékstri, sem á undanförnum ár-
um hefur verið byggður upp og tal-
inn nauðsynlegur í íslenzku efna-
hagslífi.
Mun stjórn KEA athuga á yfir-
standandi ári, hvaða framleiðslufyrir
I tæki vor hafa möguleika til áfram-
haldandi rekstrar, og draga úr fram-
leiðslu hinna eða leggja þau niður,
el hún telur enga von um breytta
stjórnarstefnu í málefnum íslenzks
iðnaðar“.
í skýrslu framkvæmdastjóra SÍS,
| Erlendar Einarssonar segir:
„Það er augljóst hve rekstur skip-
anna og iðnaðurinn eiga nú mjög í
viik að verjast og yfirleitt allur sá
| rekstur, sem þarf að keppa beint og
óbeint við titlönd. Ullar-, og skinna-
iðnaðurinn fyrir útlendan markað
stenzt ekki lengur hinar gífurlegu
hækkanir framleiðslukostnaðar inn-
anlands. Framundan er stöðvun í
þessum iðngreinum, ef frekari hækk
un rekstrarkostnaðar á sér stað“.
Þetta eru harðir dómar forsvars-
manna traustra fyrirtækja, ekki sízt
þegar þess er gætt, hve árTerði hefur
verið hagstætt til lands og sjávar hin
síðustu ár, metafli ár eftir ár, og
hækkandi verð á sjávarafurðunum á
erlendum mörkuðum. En verðbólg-
an grefur undan atvinnuvegunum
og er sjúkdómur í öllu efnahagslífi
landsmanna. Hvað um önnur og
ótraustari fyrirtæki þegar SÍS og
KEA stynja undan þunga verðbólg
, unnar og sjá frá á það, að þurfa að
j draga saman seglin? □
Á ÁRSFUNDI Mjólkursamlags KEA, höldmím á Akureyri 26. maí
1966, var kosin fimm manna nefnd, sem falið var að fá samstöðu
allra bænda í landinu, með það fyrir augum að tryggja bænda-
stéttinni sömu laun og aðrar stéttir hafa og framleiðsluráðslögin
mæla fyrir.
Nú- liefur nefndin ákveðið að leggja spurningar fyrir nokkra
menn úr hópi neytenda og verða öll blöðin á Akureyri, góðfúslega
beðin að birta þennan þátt.
Nefndinni væri einnig mjög kærkomið, éf öll dagblöðin í Reykja
vík, vildu birta spurningar þessar og svör, ásamt meðfylgjandi
greinai'gerð.
Þessi barátta sem nú er hafin, er stéttarlegs eðlis og ætti að vera
óháð stjómmálaskoðunum einstaklinga.
í hverju blaði, verða þessar spurningar lagðar fyrir fjóra menn,
einn úr hverjum stjórnmálaflokki.
Spurningarnar eru þessar:
1. Er það réttlátt og skynsamlegt, að bændastéttin ein beri þá
kjaraskerðingu sem leiðir af vaxandi dýrtíð og sölutregðu á
vinnsluvörum mjólkurinnar.
2. Hvaða leiðir telur þú réttlátar og skynsamlegar til úrbóta.
Stefán Valgeirsson, Björn Halldórsson,
Stefán Halldórsson, Jón Hjálmarsson,
Þót' Jóhannesson.
Ingvar Gíslason,
alþingismaður:
NEI, ég tel það síður en svo
réttlátt — og ekki skynsamlegt,
hvað sem annars má um þetta
mál segja, fyrst og fremst af
því, að meðaltekjur bænda eru
mjög lágar. Ég tel það vitaskuld
ranglæti að lækka kaup lág-
tekjufólks og efnalítils, hvort
sem bændur eða aðrir eiga í
hlut. Ég efast þó ekki um, að
ýmsir grónir bændur muni rísa
undir þeim byrðum, sem nú
eru á þá lagðar. En það eru eng
in rök fyrir því, að rétt sé að
lækka kaup bænda í heild, enda
munu þeir fleiri, sem ekki fá
risið undir neinni kjaraskerð-
ingu. Eða mundi nokkur vilja
halda þvi fram, að rétt væri að
lækka kaup opinberra starfs-
manna, svo dæmi sé tekið,
vegna þess, að margir einstakl-
ingar í þeirra hópi eru efnaðir
menn og ágætlega launaðir?
Ég mæli ekki offramleiðslu
bót á nokkurn hátt. En er ekki
allt eins líklegt að offramboð
ákveðinna búsafurða að undan-
förnu sé tímabundið og megi
blátt áfram kalla „sölutregðu"
eins og gert er í fyrirspurn
þeirri, sem fyrir mig er nú
lögð? Þessi „sölutregða“ kann
að stafa af atvikum, sem bænda
stéttin út af fyrir sig er ekki
ábyrg fyrir, þar á meðal stjórn-
lausri verðbólgu og dýrtíð.
Það ber og að hafa í huga, að
bændur hafa um mjög langt
skeið verið hvattir til bústækk
unar og framleiðsluaukningar
og ofan á bætist að verðlagn-
ingu landbúnaðarafurða var
hagað þannig alltof lengi, að
leiða hlaut til aukinnar mjólkur
framleiðslu. Og bændastéttin
réð minnstu um ákvörðun verð
hlutfalls milli mjólkur og kjöts
þann veg, að hallaði á kjötfram
leiðendur um langt skeið.
f stuttu máli sagt, tel ég að
ríkissjóður hefði átt að þessu
sinni«. m. k., að kaupa umfram
birgðirnar, eða alténd hluta
þeirra, og greiða bændum það
verð, sem nægt hefði til þess að
firra þá þeirri kjaraskerðingu,
sem þeir nú hafa orðið fyrir.
Þó ég ætli ekki að gera neina
formlega tillögu um skipan
verðlagsmála landbúnaðarins
og telji, að það eigi að vera mál
Stéttarsambands bænda og
stjórnar þess að marka stefnu í
þeim málum og bera upp við
stjórnarvöld landsins, þá vil ég
eigi að síður lýsa yfir þeirri
persónulegu skoðun minni, að
heppilegasta leiðin í sambandi
við verðlagningu landbúnaðar-
afurða er sennilega sú, að ríkis
sjóður tryggi bændum ákveðið
lágmarksverð, miðað við meðal
slóðir og reist á gagnkvæmum
skilningi. Við Akureyringar
tökum ekki undir þann söng að
bændur séu of fjölmennir í
landinu. Við vitum, að þeim,
sém landbúnað stunda, fer hlut
fallslega sífækkandi meðan
fjölgar í öðrum starfsstéttum.
Þaðan af síður tökum við undir
þá kenningu, að bændur séu of
styrktir og beri mikið úr být-
um fjárhagslega. Við vitum, að
meðaltekjui' bænda eru lægri
en annarra starfsstétta. Við vit
um einnig, að vandamál land-
búnaðarins í nútíma þjóðfélagi
er ekki íslenzkt sérfyrirbæri. f
öllum iðnþróunar þjóðfélögum
nútímans er sömu sögu að
segja. Efnahagslögmál iðnaðar-
þjóðfélaga virðast yfirleitt ekki
eiga við landbúnað, — raunar
ekki fiskiveiðar heldur. Það rýr
ir þó á engan hátt þjóðhags-
gildi þessara atvinnugreina. Því
er það svo víðast hvar í heim-
inum, að ýmsar opinberar ráð-
stafanir eru nauðsynlegar í
þágu landbúnaðar — og fiski-
veiða — og er til þeirra gripið
af hálfu ríkisstjórna, sem að
grundvallarstefnu eru annars
andvígar opinberum afskiptum
af atvinnumálum og verðlagsá-
kvörðunum. En hvenær brýtur
nauðsyn ekki lög?
Opinber stuðningur við land-
búnaðinn er óhjákvæmilegur
þörfum þjóarinnar á hverjum
tíma og hagfelldast er fyrir
landbúnaðinn,“ eins og segir í
framleiðsluráðslögunum. Fram
leiðsluráðið hefur einnig að lög
um haft ákvörðunarvald um
verð hinna ýmsu landbúnaðar-
afurða (ásamt sexmanna nefnd
inni) þ. á. m. að breyta því inn
byi'ðis, til að hafa áhrif á fram-
leiðslu einstakra tegunda af-
urða og búvara.
Of há verðskráning mjólkur-
afurða árum saman miðað við
sauðfjárafurðir leiddi til þess,
að margir sauðfjárræktarbænd
ur hurfu að nautgriparækt og
mjólkurframleiðslu, jafnvel í
héruðum, sem voru vel til sauð
fjárræktar fallin, en ræktunar-
möguleikar takmarkaðir og
voru fjarri markaðs- og vinnslu
stöðvum. Þessi umbreyting
leiddi sjálfkrafa til mikillar fjái'
festingar í ræktun, útihúsum
og nýjum mjólkurvinnslustöðv
um víða um land.
Um skipulagsmál landbúnað-
arframleiðslunnar hefur lítið
verið rætt opinberlega á undan
fömum árum, en verið flotið
sofandi að feigðarósi. Og það er
mjög miðui' farið, að orðum
þeirra fáu ráðamanna, sem á
undanförnum árum hafa bent á
hina aðsteðjandi hættu í þess-
um málum, skyldi ekki hafa
verið meiri gaumur gefinn, en
I Stúdentar frá Menntaskólanum á Akureyri 1966.
.................................111111111111IIIIIIIIlllllllllIIIII111111111111111llll1111111111II
Ljósmyndina tók Eðvarð Sigurgeirsson í Lystigarði Akureyrar.
I•ll•llllllllll•llll•lllll•l•lll•l••llll••ll•<lllllll•f•l•IV•l•llll•llflll•llllll•IJIIIIIIIIIIIIIIItlll••l•ll•llllllllllllllll•IIIIIIIJIV■l«llllllillllllltllill•ll•lllllllll•llllll•ll•ll■IIIIIIIIIJIIIIJ•«flJlltlCIIIII
sjávai'útveginum, þegar hann
er í vanda staddur.
Björn Jónsson,
alþingismaður:
VANDAMÁL bændastéttarinnar
eins og þau nú blasa við og nýj-
hátt verðlag á framleiðslunni.
Stórfelld lækkun hinna ýmsu
kostnaðarþátta búrekstrarins,
vinnslu afurðanna og dreifingar
á markað er að mínu viti bæði
vel framkvæmanleg og jafnframt
skynsamlegasta leiðin til þess að
bæta Hfskjör bændastéttarinnar
og tryggja neytendum hagkvæm
viðskipti við landbúnaðinn. —
Lækkun vaxta, hagkvæmari
Er kjaraskerðing bændanna réttlát?
framleiðslukostnað og almennt
kaupgjald í landinu.
Útsöluverð til neytenda æ'tti
hins vegar að ákveðast ; sem
næst af framboði og eftirspurn,
eftir því sem við verður komið.
Mismuninn hlyti ríkissjóður
að taka á sig. Þessu líkt fyrir-
komulag tíðkast í sumum lönd-
um, en hefur ekki verið reynt
hérlendis. Þeirri skipan mundi
að vísu fylgja verulega aukin
opinber afskipti af framleiðslu-
magni einstakra afurða og verð
ur tæpast við það ráðið etida
óhjákvæmilegt að mínum dómi.
Ég held, að bændur og neytend
ur yndu slíku fyrirkomulagi
vel, ef á reyndi.
Hitt vil ég taka fram, að verð
lagsmál í þrengri merkingu eru
aðeins hluti af þeim vandamál-
um, sem við er að glíma í sam-
bandi við landbúnað og kjör
sveitafólksins. Ekki skiptir
minna máli að gera ráðstafanir
til lækkunar á framleiðslukostn
aði og meiri framleiðni, auk fjöl
margra félags- og menningar-
legra aðgerða í þágu sveitanna.
Framtíð sveitanna byggist ekki
á því að einblína á verðlagsmál,
heldur engu síður hinu að efla
félags- og menningarlega að-
stöðu í sveitunum í samræmi
við kröfur nútíðar og framtíðar.
Sú staðreynd vill stundum
gleymast nú í seinni tíð, að land
búnaðurinn, — ásamt sjávarút-
veginum —, er slíkur grund-
vallar atvinnuvegur hér á
landi, eins og yfirleitt annars
staðar, að án hans væri ólíft í
landinti. Landbúnaðurinn er
ekki einungis aðalmatgjafi þjóð
arinnar, heldur er mikill hluti
iðnaðar, verzlunar og sam-
gangna beinlínis grundvallaður
á honum. Landbúnaðurinn er
hin raunverulega kjölfesta fjöl-
margra kaupstaða og annars
þéttbýlis. Akureyri er þar skýrt
dæmi, en ekkert einsdæmi, og
gleðilegt til þess að vita, að sam
búð bæjarbúa og bændafólks
er yfirleitt með ágætum hér um
og þjóðhagslegt nauðsynjamál,
en form þess stuðnings skiptir
að sjálfsögðu eigi alllitlu máli.
Magnús E. Guðjónsson,
bæjarstjóri:
Svör mín við framangreind-
um spurningum eru:
1. Vegna skipulagsleysis í
framleiðslumálum landbúnaðar
ins og misræmis um margra ára
skeið á verðskráningu landbún
aðarafurða, hefur framleiðsla
mjólkur og mjólkurafurða auk-
izt óeðlilega mikið á síðustu ár-
um miðað við sauðfjárafurðir
til óhags fyrir bændur. Síðasta
hálfan áratug hefur mjólkur-
framleiðslan aukizt rúmlega
tvöfalt á við innanlandsneyzl-
una .af mjólk og mjólkurafurð-
um.
Það er þessi offramleiðsla
sem leitt hefur til þess ástands,
sem nú ríkir í þessum málum.
Væri ekki um offramleiðslu á
mjólkurvörum að ræða, væri
verðbólgan út af fyrir sig ekki
meira vandamál fyrir bændur
en ýmsa aðra framleiðendur og
stéttir í þjóðfélaginu.
Það ástand, sem skapazt hef-
ur vegna offramleiðslúbii'gð-
anna af landbúnaðarvörum er
þjóðarvandamál, en vissulega
ekki vandamál bændastéttar-
innar einnar, úr.því sem kom-
ið er, er því ósanngjarnt, að
bitni á bændum einum. Einstak
ir bændur eiga hér enga sök á.
Þeir hafa haft takmarkaða að-
stöðu til að ráða hér málum
einum sér, enda hefur það ver-
ið lögmælt hlutverk Fram-,
leiðsluráðs landbúnaðarins
(sem að vísu er skipað af stétt-
arsambandi bænda og söluaðil-
um landbúnaðarvara) a. m. k.
síðustu tvo áratugi að skipu-
leggja landbúnaðarframleiðsl-
una „eftir því sem samrýmist
þeir þess í stað jafnvel verið
titlaðir óvinir bændastéttarinn-
ar. Hér er vissulega ekki um
neitt feimnismál að ræða, sem
ekki þolir dagsins ljós frekar en
t. d. vandamál togaraútgerðar-
innar vegna aflaleysis togar-
anna, en þau mál hafa verið
rædd opinberlega árum saman.
Ég tel það ekki réttlátt, að
bændur einir beri þá kjara-
skerðingu, sem af framan-
greindu ástandi leiðir eða kann
að leiða. Ekki fæ ég heldur séð,
að það geti talizt skynsamlegt.
2. Eflaust er um fleiri en eina
skynsamlega leið að ræða til úr
bóta því ástandi, sem skapazt
hefur, en um réttlætið má auð-
vitað endalaust deila. Réttlætið
er afstætt hugtak. En mér
finnst til dæmis ekki óskynsam
leg sú leið, sem Framleiðsluráð
landbúnaðarins lagði til, sbr.
forustugrein dagblaðsins Tím-
ans í dag (11. júní), að tekinn
verði upp sérstakur kjarnfóður
skattur, sem varið yrði til út-
flutningsuppbóta, en hefði jafn
framt þau áhrif að draga úr inn
flutningi erlends fóðurbætis.
Því fásinna virðist — við nú-
verandi aðstæður — að nota
mikinn, dýran, erlendan fóður-
bæti til framleiðsluaukningar á
vöru, sem erfitt er að afsetja.
Engum er greiði gerður með
þvílíku háttalagi.
Eins virðist ekki óeðlilegt, að
mjólkurframleiðendur í góðum
sauðfjárræktarhéruðum verði
hvattir til þess með orðum og
aðgerðum (jafnvel með styrkj-
um frá ríki) að breyta til um
framleiðslugreinar, í því skyni
að unnt verði að takmarka
heildarmj ólkurf ramleiðsluna,
unz jafnvægi skapast milli fram
boðs og eftirspurnar. Þar til
slíku jafnvægi er náð, finnst
mér réttlátt, að þjóðfélagið
hlaupi undir bagga með land-
búnaðinum, elzta atvinnuvegi
íslendinga, ekki síður en með
ustu aðgerðir ríkisstjórnarinnar
og Framleiðsluráðs verða naum-
ast rædd af viti nema menn geri
sér grein fyrir því að þar er um
hluta af stærra vandamáli að
ræða. Að hér er við að glíma
beina afleiðingu af verðbólgu-
stefnu undanfarinna ára og af
þeirri allsherjarringulreið og
skipulagsleysi, sem dafnað hefur
í skjóli hennar. Hraður vöxtur
verðbólgu og dýrtíðar hefur í sí-
fellu aukið tilkostnað allra fram-
leiðslugreina landsmanna, svo að.
þær eru nú margar að þrotum
komnar og verða stöðugt ófærari
um að standast samkeppni við er-
lenda framleiðslu og í annan stað
leiðir svo þessi þróun til vaxandi
tregðu á því að veita vinnustétt-
unum eðlileg lífskjör og kjara-
bætur, sem árgæzka og aukin
framleiðsla ættu að réttu lagi að
gera auðveldan og sjálfsagðan.
Hið stóra sameiginlega vandamál
framleiðslustéttanna og launa-
fólksins er verðbólgan og því eru
allar skottulækningar á einstök-
um þáttum þessa vanda tilgangs-
lausar í bezta falli og oftast
óskynsamlegar og ranglátar að
auki. Svo tel ég hiklaust vera um
þá harkalegu árás á bændastétt-
ina, sem felst í ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar og Framleiðsluráðs
um sérstakt innvigtunargjald á
mjólk og aðrar aðgerðir svipaðs
eðlis, sem ekki stefna að því að
ráðast gegn orsökum vandamál-
anna með vitlegum og réttlátum
hætti.
Sem neytandi og fyrirsvars-
maður í samtökum verkamanna
hlýt ég auðvitað að æskja þess
að þær mikilvægu neyzluvörur,
sem bændur framleiða séu verð-
lagðar á skynsamlegan og rétt-
látan hátt með tilliti til hagsmuna
beggja, neytenda og framleið-
enda, og með hliðsjón af hags-
munum þjóðarheildarinnar. —
Framhjá því verður hins vegar
ekki gengið, að verðlagning bú-
vara eitt fyrir sig er ekki ákvarð-
andi fyrir hag bændastéttarinn-
ar. Eigi henni að vera sæmilega
borgið þarf fleira að koma til en
stofnlán, lækkun tolla á vélum
og tækjum, aukin hagkvæmni í
dreifingarkerfinu, bættar sam-
göngur, skipulagning framleiðslu
og framleiðslumagns, allt eru
þetta málefni, sem krefjast úr-
lausnar og leiða mundu til lækk-
unar á verði búvara til hagsbóta
báðum, bændum og launþegum,
en jafnframt málefni, sem ekki
verða farsællega leyst nema með
nánu pólitísku samstarfi verka-
fólks og bænda, hagsmunasam-
taka beggja og stjórnmálaflokka
beggja.
I því sérstaka máli, sem nú
hefur, góðu heilli, vil ég segja,
kveikt baráttueld í hugum bænda
og þrýst þeim saman í brýnni
hagsmunabaráttu þeirra tel ég
forustumenn þeirra í Stéttarsam-
bandi bænda og í Framleiðslu-
ráði landbúnaðarins hafi brugð-
izt á hinn furðulegasta hátt. For-
saga innvigtunargjaldsins og for-
senda er það pólitíska samkomu-
lag, sem gert var á sl. vetri í 7
manna nefnd ríkisstjórnarinnar,
sem fjallaði um hin nýju Fram-
leiðsluráðslög. Þar tóku höndum
saman fplltrúar stéttarsambands-
ins og ríkisstjórnarflokkanna, m.
a. um þær lagaheimildir, sem
gera hrossalækningarnar nú og
árásirnar á bændastéttina að lög-
formlegum athöfnum. Barátta
bændastéttarinnar næstu vikurn-
ar og mánuðina gegn þeirri stór-
felldu kjaraskerðingu, sem henni
er hér boðin, þarf að sjálfsögðu
að vera stéttarlegs eðlis og hafin
yfir flokkamörk. En hinu væri
bæði óskynsamlegt og óréttmætt
að gleyma, að það var fulltrúi Al-
þýðusambandsins, Hannibal
Valdimarsson einn, sem stóð með
málstað bænda í 7 manna nefnd-
inni og að Alþýðubandalagið eitt
flokka tók sömu afstöðu þegar
málið kom til kasta Alþingis.
Barátta bændastéttarinnar nú
er að því leyti erfiðari en oft áð-
ur, að hún er háð við þau skilyrði
að foringjarnir hafa verið vélaðir
af ríkisstjórnarvaldinu og verða
bændur því að byggja upp nýja
samstöðu sína frá grunni. Ástand-
ið kallar einnig á djarflegar hnit-
miðaðar aðgerðir, sem miða verð-
ur við þá vissu, að ríkisstjórninni
er líkt farið og Þorgeiri Hávarðs-
syni að hún viðurkennir þann
sannleik einan sem í „sverði“ er
falinn. Bændur hafa nú með
merkum og miklum fundum
hvatt „sverð“ nýrrar samstöðu í
hagsmunabaráttu sinni. Vinnu-
stéttir landsins vona að því verði
beitt til réttláts sigurs.
Gísli Jónsson,
meniitaskólakeniiari:
SPURNINGIN er að vísu óheppi
lega orðuð, allt of víðtæk og öðru
vísi en ég gerði ráð fyrir, er ég í
símtali við formann undirbún-
ingsnefndarinnar tjáði mig fúsan
til að segja álit mitt á þeirri ugg-
vænlegu neyðarráðstöfun Fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins að
taka svo kallað innvigtunargjald
af mjólkurinnleggi bænda.
Eg mun eingöngu halda mig við
það „tilefni dagsins“ og skal þá í
upphafi játa, að ég er eðli máls-
ins ekki nógu kunnugur, enda
hafa þeir, sem ég hef talið, að
vera ættu kunnugastir, túlkað
málið allmisjafnt fyrir mér, þ. e.
a. s. hvort innvigtunargjaldið
mundi koma bændum til skila
aftur eða væri bein skerðing á
tekjum þeirra. Má jafnvel vera,
að reynzlan ein skeri úr því.
Nú, en að svo miklu leyti sem
þetta gjald yrði til að skerða
kaup bænda og valda því, að þeir
fengju ekki grundvallarverð fyr-
ir vöru sína, þá er það að m'mum
dómi hvorki réttlátt né skynsam•
legt.
Réttlátt getur það ekki verið
að lækka kaup einnar stéttar,
þegar aðrar stéttir búa sig undir
að hækka það, og hvað mundum
við embættismenn segja, ef
lækka ætti kaup við okkur á
þeim forsendum, að við ynnum
of mikla yfirvinnu, og hvað
mundu sjómenn segja, ef lækka
ætti fiskverðið á þeim forsend-
um, að þeir væru of duglegir að
draga fisk úr sjó?
Skynsamlegt getur það heldur
ekki talizt.
Enda þótt ég hafi fyrir satt (af
skattframtölum),að hagur margra
bænda hafi verið með bezta móti
sl. ár, má bændastéttin í heild að
sjálfsögðu ekki við neinni veru-
legri kaupskerðingu. Margir
bændur, sem lagt hafa í mikinn
kostnað og erfiði, mundi þá neyð-
ast til að bregða búi og við það
mundi framleiðslan minnka svo,
að eftir stuttan tíma gæti orðið
skortur á mjólkurvörum, t. d. í
stað offramleiðslu nú. Verra er
að vinna slíkt upp en halda í
horfinu, og hætt er við, að þá
færi mjólkin að verða dýr til
neytenda.
Ef svo horfist á, að innvigtun-
argjaldið komi bændum ekki til
skila og þeir fái ekki óskert
grundvallarvéi'ð fyrir vöru sína,
þá tel ég mig því miður ekki
dómbæran um það á stundinni,
hvaða aðferðir væru réttlátastar
og skynsamlegastar til úrbóta.
Af bænda hálfu sýnist mér
skynsamlega hafa verið á málinu
tekið og af þeirri stillingu og hóf-
semi, sem þeim er lagin, en þeir
eru nú að efla með sér sem víð-
tækust samtök til að gæta hags-
muna sinna i von um stuðning af
hálfu opinberra aðila, sbr. álykt-
anir hins fjölmenna Selfossfund-
ar.
Ég treysti því, að Framleiðslu-
ráð og ríkisstjórnin muni koma
til móts við eðlilegar óskir
bænda og finni ráð til þsss, að
þeir geti a. m. k. haldið óskertu
kaupi. Ef með þarf verður þjóð-
félagið í heild að taka á sig
þyngsli af lausn vandans, því hér
er ekki um að ræða einkavanda
bændastéttarinnar, heldur vanda
þjóðarbúsins alls. Verður að haga
aðgerðum í samræmi við það, og
ég er sannfærður um, að neyt-
endur almennt muni láta sér það
vel skiljast og heldur vilja taka á
sig nokkur óþægindi en horfa
upp á það, að bændurnir og land-
búnaðurinn verði fyrir háskaleg-
um áföllum. Þar eru einmitt hags
munir þjóðarinnar allrar, að
blómlegur búskapur geti þrifizt,
í landinu.
- Úfsvarsskráin lögð fram
(Framhald af blaðsíðu 1). Lagt var á samkvæmt gild-
Útsvör 1.500.00 og lægri voru andi útsvarsstigum, en þeir eru,
felld niður samkvæmt lögum. svo sem hér segir:
(
Tekjuútsvarsstigi:
Af fyrstu 22.500.00 kr. greiðast 10%.
Af 22.500.00—67.500.00 kr. greiðast kr. 2.250.00 af 22.500.00 og 20%
af afgangi.
Af 67.500.00 kr. og þar yfir greiðast kr. 11.250.00 a£ 67.500.00 »g
30% af afgangi.
Eignaútsvör greiðast samkvæmt neðanskráðum stiga:
Af 40— 70 þús. greiðast 100 kr. af 40 þús. kr. og 5% af afgangi.
Af 70—100 þús. greiðast 250 kr. af 70 þús. kr. og 6% af afgangi.
Af 100—150 þús. greiðast 430 kr. af 100 þús. kr. og 7% af afgangi.
Af 150—200 þús. greiðast 780 kr. af 150 þús. kr. og 8% af afgangi.
Af 200—250 þús. greiðast 1.180 kr. af 200 þús. kr. og 9% af afgangi.
Af 250 þús. og þar yfir 1.630 kr. af 250 þús. kr. og 10% af afgangi.
Þegar útsvörum hafði verið jafnað niður samkvæmt framan-
skráðum reglum, voru þau öll lækkuð um 5%. Til samanburðar
má geta þess, að við álagningu á sl. ári þurfti að hækka útsvörin
um 15%.
Akureyri, 20. júní 1966,
(Samkvæmt greinargerð framtalsnefndar)
50 TELPUR VIÐ
VESTMANNSVATN
Á MÁNUDAGINN hófst sumar
búðastarf þjóðkirkjunnar við
Vestmannsvatn í Aðaldal. Þá
fóru þangað austur 50 telpur
8—10 ára. Sumarbúðastjóri er
Gylfi Jónsson stud. theol. en
einnig er þar að staðaldri ein-
hver prestur auk fjögurra
kvenna er sjá um heimilishald-
ið. Hér er um að ræða 16 daga
námskeið, sem verða fjögur
talsins fyrir börn á þessum
aldri, en síðar verða 11 daga
námskeið fyrir 12—14 ára
telpur. □
- Bændur kref jast...
(Framhald af blaðsíðu 1).
Ákveður fundurinn að kjósa
sex manna nefnd til þess að
leita samninga við ríkisstjóm-
ina að lausn málsins ásamt
stjórn Stéttarsambandsins og
Framleiðsluráði.
Fáist ekki viðhlítandi niður-
staða þessara mála við stjórnan
völdin, — skorar fundurinn á
stjórn Stéttarsambandsins að
boða til sérstaks fulltrúafundar,
samtakanna til þess að taka
ákvörðun um sölustöðvun land
búnaðarvara eða aðrar aðgerðii'.
Hér er skýrt og ákveðið að
orði komizt og á grundvelli
ályktunai' þessarar m. a. verð-
ur mál þetta sótt, þar til við-
unandi úrbætur fást. Q