Dagur - 09.07.1966, Blaðsíða 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla: ,
JÓN SAMÚELSSON /' /
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
KJÖRDÆMISÞIHG
FÉLAGSSAMBAND Framsóknar-
manna í Norðurlandskjördæmi
eystra (F.F.N.E.) var stofnað 1960,
eítir að gömlu kjördæmunum liafði
verið steypt saman með stjórnar-
skrárbreytingu og fyrstu kosningar í
nýja kjördæminu farið fram. í stofn-
lögum sambandsins var ákveðið, að
það héldi fulltrúaþing einu sinni á
ári, en aukaþing ef þurfa þætti.
Þingstaður er ekki ákveðinn í lögun-
um. En reyndin er sú, að öll hin
reglulegu þing sambandsins hafa
verið haldin á Laugum í Reykjadal,
en eitt aukaþing á Akureyri í árs-
bvrjun 1963.
í sambandinu eru sjö almenn
Framsóknarfélög í kaupstöðum og
þremur sýslum kjördæmisins en auk
þess sjö félög ungra Framsóknar-
manna á sambandssvæðinu.
í löguin sambandsins eru ákvæði
um tölu þingfulltrúa hjá hverju fé-
lagi og samciginlega fulltrúa, er at-
kvæðisrétt hafa.
í stjórn sambandsins em nú:
Hjörtur E. Þórarinsson Tjörn, sem
er íörmaður, Jónas Halldórsson Rif-
kelsstöðum, Sigurður Jóhannesson
Akureyri, Óli Halldórsson Gunnars-
stöðum, Hlöðver Hlöðvesson Björg-
um, Magnús J. Kristinsson Akureyri
| og Aðalsteinn Karlsson Húsavík.
i Kjördæmisþing kýs einnig ár hvert 7
menn í miðstjórn Framsóknarflokks-
ins, sem er íjölmenn stjórn og kem-
ur saman til funda árlega.
Kjprdæmissambandið og félögin,
sem að því standa í kjördæminu, eru
skipulögð með það fyrir augum, að
sérhver áhugamaður um almenn
mál, sem flokkurinn stvður, eigi þar
vettvang til að láta til sín taka og
eiga sinn þátt í að móta liina sameig-
inlegu stefnu. Sá vettvangur er öll-
um flokksmönnuin opinn á félags-
fundum og þingfulltrúum á kjör-
dæmisþingum. En flokksfélögin eru
öllum opin, er samleið geta átt um
hin helztu mál, sem til þess eru fall-
in að skapa varanlega heildarstefnu.
A svipaðan hátt eru samtök Fram-
sóknarmanna byggð upp í öðrum
kjördæmum. í þessu skipulagi felst
trygging þess, að landsflökkur Fram-
sóknarmanna verði áfram á komandi
tímum lýðxæðisflokkur í staxfi og
stefna hans mótist af skapandi krafti
þúsundanna, sem taka þátt í því
starfi — en ekki af reykvískri eða út-
lpndrj skiifstofulínu, eins og sums
staðar hefur tíðkazt. En því aðeins
fær þetta skipulagskerfi notið sín, að
ahnenningur meti það sem skyldi og
haldi vöku sinni.
|_____________________________
fllger samstaia bænda gegn
éviðunandi tekjuskerðingu
Stefán Valgeirsson bóndi á Auðbrekku svarar
nokkrum spurningum
Á UNDANFÖRNUM 5 árum
hefur dregið úr smjörneyzlu
hér á landi. Aukning á neyzlu-
mjólk hefur aftur á móti verið
3.5% á ári að meðaltali, en
2.5% söluaukning á osti á ári
á sama tíma. Hinsvegar hefur
neyzla smjörs minnkað um 2%
á ári. Ef smjörneyzla hefði auk
izt, þó ekki væri meira en ost-
neyzlan, væru smjörbirgðir
ekki neitt verulegt vandamál á
þessu sumri.
Ástæður þær, sem þessi þró-
un byggist á eru t. d. sala jurta
smjörlíkis og svo áróður gegn
smjörneyzlu sem er hinn alvar-
legasti. En allt þetta hefur haft
áhrif til minnkandi smjör-
neyzlu í landinu. Til viðbótar
má svo nefna verðlagningu bú-
vara, sem á þátt í örari aukn-
ingu á mjólkurframleiðslu, en
æskilegt er nú talið, en um
þetta hafa jafnan verið skiptar
skoðanir, við ákvörðun verð-
lagsgrundvallar landbúnaðar-
ins. Og enn má nefna, að verð
á neyzlumjólk hefði átt að
vera milli 10 og 11 kr. líterinn,
miðað við hækkun matvæla yf-
irleitt. Ríkisstjórnin leyfði ekki
90 aura Ixækkun á mjólk, til að
leysa vandræði bænda nú og
er það furðulegt. En sú hækk-
un átti að koma til fram-
kvæmda samhliða smjörlækk-
uninni, sem gerð var í vor.
Hin mikla óánægjualda bænd
anna í landinu nú, stafar af því,
að bændur fá ekki greitt það
verð fyrir framleiðsluvörur sín
ar, sem þeim ber. Hér norðan-
lands geta t. d. mjólkurvinnslu-
stöðvar bændanna ekki greitt
bændum fulla mjólkuruppbót
og vantar 85 aura á líter hér
og meira annars staðar. Bænd-
ur telja ríkisstjórnina ábyrga
fyrir því að þeir fái grundvall-
arverðið, sem úfskurðað var,
því að þær ástæður, sem nú
varna því að bændur fái við-
< unandi vinnutekjur í gegn um
J búvöruverðið, eru ekki þeirra
^ sök. Þeir hafa jafnan verið
hvattir til að auka framleiðsl-
una, jafnvel opinberlega skorað
á þá að gera það. Og ekki eiga
bændur sök á dýrtíðinni, sem
er mesti bölvaldurinn.
Um s.l. áramót lækkaði Seðla
bankinn afurðalánin og hafa
þau lækkað síðan um 14.5%, og
mjólkurvinnslustöðvarnar gátu
aðeins greitt helming mjólkur-
uppbótarinnar til bændanna,
a. m. k. hér norðanlands.
Á 400 manna fundi á Akur-
eyri og 700 manna fundi á Sel-
fossi stóðu bændur saman sem
einn maður, mótmæltu innvigt
unargjaldinu og kröfðust ó-
skertra og lögákveðinna tekna.
Fyrirsjáanleg árleg tekjurýrn-
un meðalbónda hér í sýslu nem
ur hátt í 30 þús. kr. Getur hver
maður séð, að bændastéttin,
sem sannanlega var áður tekju
lægsta stétt landsins, getur ekki
unað því, að tekjur bænda séu
Stefán Valgeirsson
enn rýrðar um tugi þúsunda
króna, eða hvaða stétt þjóðfé-
lagsins mundi una slíku um
þessar mundir? Þetta gerist á
sama tíma og verkalýðsfélögin
fá hækkuð laun verkamanna og
styttingu vinnuvikunnar!
Blaðið leitaði frétta af þess-
um málum hjá Stefáni bónda
Valgeirssyni í Auðbrekku, sem
er einn þeirra manna er kosinn
var í þessu héraði til að vinna
að úrbótum, ásamt fjórum öðr-
um bændum.
Hvernig unnuð þið í nefnd
þeirri sein hér var kosin á sam-
lagsfundi?
Þegar þessi mál lágu ljóst fyr
ir, bæði stórkostleg tekjuskerð-
ing okkar bændanna og í ann-
an stað hækkandi rekstrarvör-
ur, varð eitthvað að gera. Það
vantaði hvorki meira eða minna
en 80 millj. kr. til að jafna þenn
an halla, á því verðlagsári, er
lýkur nú 1. ágúst í sumar. Rík-
isstjórnin hafði þá hafnað þeim
óskum Framleiðsluráðs og Stétt
arsambands bænda að koma til
móts við bændastéttina í þess-
um vanda. En innvigtunargjald
ið á mjólkina var sett til að
jafna skakkaföllin. Við Eyfirð-
ingarnir sættum okkur alls ekki
við þetta. Kosnir voru á aðal-
fundi Mjólkursamlagsins fimm
menn til að vinna að samstöðu
meðal bænda í landinu í þess-
um málum — til þess svo að
reyna að fá stefnu ríkisstjórnar
innar breytt í málum landbún-
aðarins. Okkar vinnubrögð
voru þau, að við höfðum sam-
band við stéttarbræður í öllum
héruðum landsins, bændur
kusu sér fulltrúa og ráðstefna
var svo haldin í Reykjavík, þar
sem stefna okkar var mótuð í
ályktun, sem hver einasti full-
trúi stóð að. En ráðstefnuna
sóttu 47 fulltrúar úr öllum hér-
uðum nema Mýra- og Borgar-
fjarðarsýslum, sem komu síðar
og hafa samstöðu með okkur
hinum. Ályktanir okkar hafa
verið birtar eins og kunnugt er
og samstaðan er óvenju sterk.
Svo genguð þið á ráðherra-
fund með kröfur ykkar?
Já, nefnd úr hópi okkar, sem
kosin var, ásamt stjórn Stéttar-
sambands bænda, og ræddu
lengi við landbúnaðarráðherra,
lýstum kröfum okkar og rök-
studdum þær. En þetta var auð
vitað lokaður fundur og ekki
viðeigandi að skýra frá orða-
skiptum.
Helztu kröfur ykkar?
Að innvigtunargjaldið yrði
fellt niður, ennfremur að af-
urðalánin yrðu hækkuð upp í
68.6%, eins og þau voru um s.l.
áramót. Þó myndi þetta hvergi
nærri nægja, því að enn vant-
aði um 22 milj. til að bændur
hér nyðra gætu fengið fullt
verð fyrir mjólkina. Fyrir júní
mjólkina núna eigum við að fá
kr. 8,42 pr. kg en nú, eftir að
innvigtunargjaldið er tekið, er
greitt kr. 1.20 pr. fitueiningu
eða um kr. 4,74. Þar frá dregst
flutningskostnaður. Við fáum
m. ö. o. rúml. helming mjólkur
verðsins jafnóðum. Geta allir
séð hvernig þetta kemur út.
ÞÓTT hér verði aðallega rætt
um Glerárhverfi, væri ástæða
til að ræða skipulagsmál bæjar
ins í heild, því að vafalaust
mætti, ef vel væri að unnið,
gera bæinn okkar, Akureyri, að
fegursta bæ á landinu.
Það mun hægt að telja á
fingrum sér þær götur, sem eru
vel skipulagðar, hvað snertir
byggingar þær, sem við þær
eru íæistar. Venjan er sú, að
varla er hægt að sjá tvö hús
eins við sömu götu.
Fyrir nokkrum árum var
Glerárhverfi skipulagt, eða að
minnsta kosti gerður uppdrátt-
ur af hverfinu. Sá uppdráttur
var mjög sæmilegur og hefði
ekki þui'ft að gera á honum
stórar breytingar til þess að
hverfið hefði orðið hinn feg-
ursti bæjarhluti. Nú er ekki
hægt að sjá að nokkurs staðar
hafi verið farið eftir honum,
enda víst búið að gera marga
uppdrætti síðan, og að því er
virðist, fer skipulagið alltaf
versnandi.. Við sömu götu eru
blokkir, einbýlishús og keðju-
hús, allt í einum graut. Þó er
skylt að viðurkenna, að Ein-
Hefur suðurgangan borið
sýnilegan árangur?
Of snemmt er að tala um
árangurinn. En víst er, að þetta
kom af stað umræðum á opin-
berum vettvangi, sem allir hafa
eftir tekið. Og nú vita það allir,
að bændastéttin stendur ein-
huga að kröfum sínum. Við
berjumst fyrir skýlausu réttlæt
ismáli, sem ekki verður hvikað
frá. Leiðir til úrbóta eru marg-
ar til og við höfum á þær bent,
svo sem fram kom í ályktun
okkar og í viðræðum við lands-
feður syðra.
Að síðustu, Stefán?
Hér hefur aðeins verið stikl-
að á stóru. Ástandið er óviðun-
andi, eins og það er nú og von-
leysi er áberandi meðal bænda.
Vorið var mjög erfitt víða um
land, gjafafrekt og dýrt. Þegar
þetta bætist svo við, er engin
furða þótt bændum finnist þeir
hart leiknir. Bændur hafa ætíð
notað samningaleiðina í sínum
málum og það viljum við enn
gera og treysta eins og ætíð
áður, á skilning i'áðamanna og
þjóðarinnar allrar. Við vonum
fastlega, að þessi leið sé okkur
enn fær og að við verðum ekki
neyddir til að nota samtaka-
mátt okkar á annan veg, segir
Stefán Valgeirsson að lokum.
En hann er formaður nefndar
þeirrar,. sem héraðsnefndirnar
á 47 manna fundinum syðra
kusu til þess að vinna fyrir sína
hönd með öðrum félagssamtök-
um bændastéttarinnar að hags-
munamálum bændanna.
Dagur þakkar viðtalið. E.D.
holtið er þar undantekning.
Þar eru keðjuhús öðrum megin
við götuna og er það mjög stíl-
hreint og sýnir bezt hvernig
aðrar götur gætu hafa litið út,
ef sömu reglu hefði verið fylgt
annars staðar.
Eitt sinn var búið að ákveða
tvær götur, Fögruhlíð og Engi
hlíð. Þær voru mjög vel settar,
þó Langahlíðin betur. Átti hún
að liggja frá þjóðveginum (að-
alinnakstursbraut bæjai'ins)
við Glerái'brúna neðri, upp
með ánni og á gamla þjóðveg-
veginn við Glerárbrúna efri.
Við þessa götu átti að byggja
einbýlishús, að því er skildist,
samanber Útskála og Glerár-
bakka. Þetta hefði sennilega
orðið snjólétt gata og mikill
munur frá því sem nú er.
En hvað gei'ist? Fagrahlíðin
er felld niður og Lönguhlíðinni
klesst upp undir brekku, með
eins mörgum ki-ókum og unnt
var á hana að koma; ekki
lengri en hún verður, eða ca.
300—400 metrar. Þvílík for-
smán á einu skipulagssvæði.
Ég vona að skipulagsnefnd
(Framhald á blaðsíðu 7)
Nokkur orð um skipulagsmál
5
Moldin beið í þúsund ár
Minning VAGNS SIGTRYGGSSONAR
Fæddur 28. júlí 1900 - Dáinn 28. júní 1966
FYRIR nokkru lagðist Vagn
Sigtryggsson bóndi í Hriflu til
hvíldar eftir venjulegan vinnu-
dag. En á þessari kyrrlátu nótt
kom dauðinn í hús hans og
flutti hann frá konu og sex son
um. Fáum dögum síðar var
Vagn jarðsettur á Ljósavatni
við hlið bóndans, sem gerði ís-
lenzku þjóðina kristið fólk með
orðfáu múrskurði, sem er ó-
vanalega fullkominn, jafnt að
efni og formi.
Vagn Sigtryggsson var alda-
mótabarn, fæddur og uppvax-
inn á Hallbjarnarstöðum í
Reykjadal. Hann var kominn
af fjölmennri gáfumannaætt.
Forfeður hans og frændur
höfðu verið bændur í Þingeyj-
arsýslu á þeim tíma, þegar
bændur í því héraði uppgötv-
uðu samvinnuhugsjónina, ortu
ljóð og sömdu sögur. Þeir, sem
sátu heima á jörðum feðra og
mæðra, ortu sín ljóð með öðr-
um og mjög virðulegum hætti.
Vagn var alinn upp í fjölmenn
um systkinahópi í góðri og vök
ulli sveit. Hann var hærri en
meðalmaður, beinvaxinn mað-
ur og karlmannlegur, djarfur í
framgöngu en yfirlætislaus. Á
æsku- og unglingsárum tók
hann þátt í íþróttum sinna jafn
ingja, einkum glímu og hesta-
mennsku. Þegar Laugaskóli
kom á dagskrá, gekk Vagn í
sveit sjálfboðaliða úr sveitinni
með mönnum á hans aldri og
öðrum, sem ortu kvæði við að
brjóta harðan melinn í undir-
stöðu fyrir fyfsta héraðsskól-
ann og fyrstu skólasundlaug-
ina, sem risið hefur hér á landi.
Vagn var síðan .meira tengdur
Laugaskóla. Hann gerðist þar
nemandi og síðar um árabil
ráðsmaður og fjárhaldsmaður
héraðsskólans. Vagn hugði á bú
skap eins og margir frændur
hans. Hann gekk í Hvanneyrar
skólann í tíð Halldórs Vilhjálms
sonar og bjó varanlega að
þeirra kynnum. Skömmu eftir
Hvanneyrai'dvölina festi Vagn
xáð sitt. Kona hans, Birna Sig-
urgeii’sdóttir, var Norður-Þing
eyingui', greindarkona, vel
mennt og búin mörgum þeim
kostum, sem gera konu að mik-
illi húsmóður á landnámsjörð
og móður traustra sona. Sam-
búð þeirra hjóna var til fyrir-
myndar og þá ekki síður upp-
eldi sona þeirra.
Búskapur Vagns og fram-
kvæmdir í Hriflu hefðu verið
óframkvæmanlegar á skömm-
um tíma með svo mikilli orku,
nema af því að saman störfuðu
faðir, móðir og börn þeirra. Bú
jörð, sem barst upp í hendur
Vagni og fjölskyldu hans, var
að almanna áliti aðeins lítið
kot, engjalaust en gott til beit-
ax. Jörðin er eins og dálítið tafl
borð að lögun, umlukt Skjálf-
andafljóti og Djúpá, sem renn-
ur úr Ljósavatni. Bæði þessi
vatnsföll gera Hriflu að hálf-
gildings eyju. Stundargangur
er yfir landið á báða vegu milli
ánna frá suðri til norðurs og
vestri til austurs. Enginn lækur
er í landareigninni og lands-
hættir þannig, að tveir þriðju
hlutar eru uppgróið hraun, en
þriðjungur á bökkum Djúpár,
grói ðvalllendi og þurrt mýr-
lendi.
Þegár Vagn og fólk hans kom
í Hriflu, höfðu tveir athafna-
samir bændur búið þar um
stund, girt túnið og landareign-
ina milli Fljótsins og Djúpár og
byggt þar viðunandi hús yfir
fólk og fénað. Gei'ð hafði verið
tilraun með vatnsrækt úr Fljót
inu. Það var framkvæmanlegt
en ekki lengur tímabært. Þegar
Vagn kom að Hriflu, var véla-
öldin að hefjast til alveldis í
landinu, Vagn hafði alla þá
kosti, sem með þurfti til að
verða mikill þátttakandi í
þeirri fi'amsókn. Bæði hjónin
voru samgróin sveitalífinu um
ætt, uppeldi og fæddan áhuga.
Jafnskjótt og synir þeirra kom-
ust á legg, studdu þeir foreldr-
ana með sjálfboðavinnu, ekki
sízt við vélanotkunina. Vagn
skipulagði nú nýjar frarn-
kvæmdir og var ærið stórtæk-
ur. Skurðgröfur þurrkuðu ár
eftxr ár, hvert gróðurlendið af
öðru. Síðan komu aðrar vélar,
plægðu landið og dreifðu á-
burði og fræi yfir túnefnið.
Brátt kotti gróðurinn. Eitt sinn
þegar ég heimsótti Hrifluhjón-
in, var einn akur 10 dagsláttur.
Þar var áður graslítið valllendi,
en nú fullbúið til sláttar. Þann-
ig óx ræktað land ár frá ári.
Sýnilegt ýar að Vagn og fjöl-
skylda hans mundu innan tíðar
hafa gert allt ræktanlegt land
að túni eða dýrmætum bithaga
fyrir sauðfé og nautpening.
Eitt sinn þegar ég horfði með
aðdáun yfir hin miklu ræktun-
arlönd Vagns bónda, brá ég á
gamanmál. Hann var úrvals-
maður frá Halldóri Vilhjálms-
syni á Hvanneyri. Ég spurði
hvort hann gæti komið á fót í
Hriflu jafnstóru kúabúi eins og
á Hvanneyri. Vagn svaraði, að
það væri hægt en ekki hyggi-
legt. Mætti segja, að betur væri
.svarað en spurt. Vagn fjölgaði
nautpeningi hóflega og í sam-
ræmi við aðra stórræktarbænd
ur í sveitinni. En hann hafði
líka önnur háspil á hendi en
mjólkurframleiðslu. Hann var
afbragð fjármaður, bæði að með
fæddum eiginleikum og lær-
dómi. Hann kunni að nota beit-
arland jarðar sinnar eins og
bezt hafði verið gert í grasleys-
isárum fyrr á tímum. Hann jók
fjárstofninn og notaði útbeit
með áhuga og gætni. Þegar vor
aði rak hann geldfé sitt snemma
fram á afrétt Bárðdæla. Leysir
snjó þar fyrr en í byggðinni og
landkostir góðir. Það þóttist ég
skilja, að Vagn teldi næstu
framkvæmd sína í ræktunar-
málunum, þegar valllendi og
mýrar hefðu verið fullnýttar,
að rækta sneið af hrauni, sem
er slétt á yfirborði með vel
grasi grónum dældum. Þetta
hraun myndi auðsigrað með ýt
um og gróðurinn skjótt ná yf-
ir hið plægða hraun.
Nú verður nokkur hvíld í
þeim málum, en sú hugsjón
Vagns, að rækta sauðfjárstofn-
inn með hóflegri beit og notkun
afrétta á fjöllum og fullræktuð
um túnum á hverjum bóndabæ,
mun eiga mikla framtíð.
Vagn Sigtryggsson varð for-
göngumaður í einni af hinum
nýju landnámsdeildum íslands.
Fyrir þúsund árum var allt
landið alnumið á hálfri öld. Þá
stóðu hlið við hlið karl og kona
og þeirra börn. Landnámsfólkið
og nýjar kynslóðir sköpuðu
með því sögufrægt menningar-
líf í landinu við erfið skilyrði.
Þúsund ára sigursæl lífsbar-
átta forfeðra og formæðra á ís-
landi verður aldrei fulldáð eða
fullþökkuð. Með aldamótunum
síðustu bárust hlýir og hress-
andi menningarstraumar yfir
landið. Þá bjó þjóðin við frelsi
og vaxandi tækni. Þjóðin hafði
beðið og barizt örugglega í 10
aldir. Þá kom nýr liðsauki.
Moldin hafði beðið allan þenn-
an langa tíma eftir fullum sigr-
um. Nýtt landnám er hafið.
Vagn Sigtryggsson var einn af
þessum vökumönnum. Nú er
hann lagður til hvíldar. En víð-
áttumikil gróðurlönd í nám-
unda við Goðafoss munu um ó-
komin ár bera glæsilegan vott
um hið nýja landnám aldamóta
mannanna. Að þessu landnámi
stóð sterk fjölskylda, drengileg
og þróttmikil hjón með sex
vaska syni sér við hlið. Þessi
fjölskylda vakti moldina á litl-
um sveitabæ af löngum dvala.
Allt um kring í byggðinni og
öðrum jörðum stendur alda-
mótafólk að nýjum og glæsileg
um þætti í sögu landsins. Hvar-
vetna um landið sér ferðamað-
urinn, að aldamótamoldin er
lifandi
Jónas Jónsson frá Hriflu.
Möðruva I laklaustursprestakal 1
NÝMÓÐINS
UNDIRSTAÐA vestræns lýð-
ræðis er það, að meirihlutinn
ráði og beitir valdi sínu með
almennum kosningum eða at-
kvæðagreiðslu. Minni hlutinn
er að sjálfsögðu oft óánægður
með úrslitin, en verður þó að
hlíta þeim og telur það í flest-
um tilfellum sjálfsagt. Til eru
þó þeir menn, sem ekki þola að
lenda í minnihluta og grípa þá
til alls konar ráða, jafnvél of-
beldis, til að reyna að ónýta á-
kvarðanir meiri hlutattá eða
hrekja þá úr störfum, ér hann
kýs. Þess vegna hafa átt sér
stað uppreisnir, jafnvel í lýð-
ræðisríkjum.
Þann 8. maí sl. fór fram
prestskosning í Möðruvalla-
klausturs prestakalli. Þar var
séra Ágúst Sigurðsson settur
prestur þar kosinn lögmætri
kosningu prestur prestakalls-
ins. Mikið hafði þó verið gert
til að vinna á móti kosningu
hans. Samt skyldu menn halda,
að með kosningunni hefði mál-
ið verið útkljáð samkvæmt öll-
um lýðræðisreglum. Svo reynd
ist þó ekki. í gær les ég það í
tveim Akureyrarblöðum, að
þessi kosning hafi verið kærð
af 48 sóknarbörnum og jafn-
framt þeir feðgar báðir, séra
Sigurður Stefánsson vígslubisk
up og séra Ágúst sonur hans.
Jafnframt hafi séra Ágúst á-
kveðið að taka ekki veitingu
fyrir brauðinu. Þessi frásögn
blaðanna mun þó á nokkrum
misskilningi byggð. Sjálf kosn-
ingin mun ekki vera kærð, held
ur þeir feðgar persónulega og
séra Ágúst mun alls ekki hafa
ákveðið að taka ekki veitingu,
þó hann að vísu sæki um Valla-
nes á Héraði. Vegna þeirrar um
sóknar mun sr. Ágúst hafa látið
orð falla um að hann mundi
ekki verða á Möðruvöllum í
framtíðinni, en það er annað
en að afsala sér veitingu.
Hvað vakir fyrir þessum 48?
Auðsjáanlega fyrst og fremst
það að þeir, eða forsprakkar
þeirra, vilja ekki una úrslitum
löglegrar og lýði-æðislegrar
kosningar. Hvar væri þjóðfélag
ið statt, ef slíkir hópar manna
færu almennt að vaða uppi?
Auðvitað lenti þá allt í stjórn-
leysi.
Svo kæra þessir menn þá
feðga. Ekki hef ég séð þetta
kæruskjal, en þó aðeins heyrt
um efni þess. Virðist mér það
hégóminn einber. Meðferð yf-
irvaldanna á því virðist og
benda til þess að svo sé: Hér-
aðsdómarinn vill ekkert nærri
því rnáli koma, fulltruar hans
ekki heldur og ekki saksóknari
í'íkisins. Vei'a má að sérstakur
setudómari verði skipaður í
málinu, en ekki býst ég við að
mikið hafist upp úr því.
En það eru fleiri hliðar á
þessu máli heldur en sú laga-
lega. Það mannlega á líka rétt
á sér. Séra Sigurður vígslubisk
up hefur gegnt pi'estsembætti á
Möðruvöllum frá því áríð 1928
og þar til í fyrra að hann varð
að segja því af sér heilsunnar
vegna. Hann er haldinn ttijög
erfiðum sjúkdómi. Ég hef því
miður ekki verið sóknarbarn
hans, en ég hef oft verið við
messu og aðrar kirkjulegar at-
hafnir hjá lxonum. Ég er líka
nákunnugur að m. k. í tveim
af sóknum hans og ég get full-
yrt, að þar hefur hann verið
elskaður og virtur ,af svo að
segja hverjum mauní. Sviþað
LÝÐRÆÐI
hefur sjálfsagt verið í hinuna
sóknunum. Nú er hann kærðui'
af nokkrum ofstopamönnum og
þeim, sem þeir hafa fengið í liö
með sér. Vita þessir menn hvaS
þeir eru að gera og hvaða afleiS
ingar þetta gæti haft í för með
sér? Ég held ekki. Ég vona þó
að þetta verði ekki síðasta.
kveðja sóknarbarna séra Sig-
urðar til hans, heldur fái hann
fljótt aðra hlýrri og frá fleirum.
Svo er það séra Ágúst. Kæi'-
endurnir kváðu halda því fram
að hann sé ekki hæfur til prests
þjónustu af siðferðisástæðum.
Út af því vildi ég segja: Maður
líttu þér nær. Ekki trúi ég neiti
á það, að aðgerðir kærendanna
séu sprottnar af siðferðisvand-
lætingu. Þar munu aðrar og
lægri hvatir hafa verið að verkj.
Séra Ágúst er ungur og ör x
skapi. Mér finnst ekkei't undar-
legt, né óprestlegt við það, þó
honum hafi ef til vill orðið á
að segja einhver ógætnisorð út
af ofsóknum þeim sem hann
varð fyrir í vor. Slíkt var aðr-
eins mannlegt og prestar eru
líka menn. Hann hefur verið
settur prestur á Möðruvöllum
í rúmlega ár. Ég hef verið við
nokkrar kirkjulegar athafnir
hjá honum og mér hefur fund-
izt honum farast þær prýðilega
úr hendi. Mér finnst það raunar
aðalatx-iðið um pi-esta og aðra
embættismenn hvernig þeir
rækja stax-f sitt, en ekki það þó
þeim t. d. í bernsku eða á ung,-
lingsaldri hafi orðið á einhver
bai'nabi’ek. Hver er sá sem
aldrei hefur hent slíkt? Eru það
ef til vill kæx-endurnir? Maður
skyldi halda það, a. m. k. í eig^
in augum. Ég held og byggi
það á nokkrum kunnugleika,
að enginn geti með'réttu sefat
út á embættisvei'k séra Ágúst-
ar þetta ár, sem hann hefur
gegnt pi’estsþjónustu.
Ég veit ekki hverjir þessir 4«
menn og konur eru og satt að.
segja vil ég ekki vita það. Ég
óttast n.l. að einhverjir sem ver
ið hafa vinir mínir séu meðal
þeirra. Ég missi nógu marga
vini nú oi'ðið á bak við tjaldið
mikla, þó ég missi þá ekki á
þennan hátt, en engan þeirra
vil ég vita í þessum hópi.
Bemharð Stefánssoit.
Fráfarandi ríkisstjórn
(Framhald af blaðsíðu 1)
En af Alþýðuflokknum væntu
menn aldrei mikils á því sviði,
og þá lieldur ekki fellt á hann
lians hluta af sökinni.
Hvernig sem viðskilnað rflt,-
isstjórnarinnar kann að bera að
höndum, þegar þar að kemuir,
mun á árinu, senx eftir er af
kjörtímabilinu, verða litið á nú
verandi stjóm sem „fráfarandi
stjóm“ af miklum hluta þjóðr
arinnar. Það stjórnleysis- og
óðaverðbólguástand, sem nú
ríkir, verður að breytast, og
ljóst er, að það breytist ekki á
meðan þessi stjórn situr. Þegar
Sjálfstæðisnienn í Reykjavík
gerðu sér það ónxak að strika
forsætisráðherrann út í þrítug—
asta sæti á bæjarstjómarlista,
var bersýnilega letruð sú aðh
vörun á vegginn, sern auðvelt
er að lesa. Q
»♦