Dagur - 05.11.1966, Blaðsíða 7

7
- Margar nýjar bækur fyrir jólin
(Framhald af blaðsíðu 8).
Af smásagnasöfnum mætti
nefna „Við morgunsól“ efil(ir
Stefán Jónsson, en það' varð
því miður síðasta bók þessa
vinsæla höfundar. Jakob Thor-
arensen kemur með nýtt smá-
sagnasafn (Helgafell). Bókin
„Prestkonan" eftir Guðmund
Jónsson garðyrkjumann er smá
sögur (Leiftur). Loks mætti
nefna „Hin gömlu kynni“ eftir
Steinunni Eyjólfsdóttur (Leift-
ur), safn stuttra sagna, frum-
smíð ungrar skáldkonu.
Furðulega margar ljóðabæk-
ur munu líta dagsins ljós á
þessu hausti. Eru allar þessar
kvæðabækur keyptar og lesn-
ar? „Síðustu ljóð“ Davíðs Stef-
ánssonar (Helgafell) mun flest
um kunnugt um nú þegar. Þá
sendir hið aldna skáld Jakob
Thorarensen frá sér enn eina
ljóðabók. Heitir hún „Nátt-
kæla“ (Helgafell). Jóhannes úr
Kötlum, Snorri Hjartarson, Jón
Óskar, Kristján frá Djúpalæk,
Heiðrekur Guðmundsson, Matt
híás Johannessen, Rósa B. Blön
dals, Hannes Sigfússon, Böðvar
Guðmundsson, Steinar Sigur-
jónsson og Nína Björk Áma-
dóttir gefa öll út ljóðabækur í
ár. Þetta er vænn skáldafloti,
og eru þó vafalaust nokkrir ó-
taldir.
Ævisögur og endurminning-
ar hafa alltaf verið eftirlætis-
lesefni íslendinga, og svo verð-
ur sjálfsagt enn í ár.
Fyrra bindið. af „Minning-
um“ Stefáns Jóhanns Stefáns-
sonar (Setberg), er komið út'
og hefur þegar vakið talsvert
umtal. „Karlar eins og ég (Set
berg) eru minningar Brynjólfs
Jóhannessonar leikara, en ritað
ar af Ólafi Jónssyni. Þá hefur
Setberg einnig gefið út minn-
ingar Þórarins Guðmundssonar,
fiðluleikara, ritaðar af Ingólfi
Kristjánssyni. Jónas Þorbergs-
son hefur ritað sjálfsævi-
sögu, og nefnist hún „Bréf til
sonar míns“ (Skuggsjá).
„Hipneskt er að lifa“ heitir
minningabók Sigurbjarnar Þor
kelssonar (Leiftur). Sveinn Vík
ingur birtir 2. bindi minninga
sinna „Myndir daganna“
(Kvöldvökuútg.), og fjallar
þetta bindi um skólaár höfund
ar. „Við Urðarbrunn“ eftir Grét
ar Fells (Skuggsjá) og „Einu
sinni var“ eftir Sæmund Dúa-
son (BOB) eru minningabæk-
ur. „Úr lífi foreldra minna“ eft
ir Gísla Jónsson fyrrum alþing-
ismann er að nokkru skráð frá
sögn föður hans (Helgafell).
Guðmundur Hagalín hefur ■
skráð þætti úr ævisögu Adams
Hoffritz á Selfossi. Nefnast þeir
„Danskurinn í Bæ“ (Skugg-
sjá). Rósberg G. Snædal hefur.
ritað ævisögu Sveins frá Eli-
vogum, „Skáldið frá Elivogum"
(Iðunn). Þá má hiklaust telja
hér í hópi íslenzkra ævisagna
bókina „Jóhann Sigurjónsson“
eftir Helge Toldberg (Mál og
menning), þótt hún sé frum-
rituð á dönsku. Það er ágæt
bók og merkileg.
Loks mætti nefna hér með
hina nýju útgáfu ísafoldar á
bókinni „Læknar á íslandi“ eft
ir Vilmund Jónsson og Lárus
Blöndal. Hún er nú í þremur
bindum, svo að aukning hennar
frá fyrri útgáfu er geysimikil.
Ymsar bækur um sagnfræði
og þjóðleg fræði eru væntanleg
ar. Þar mætti telja „íslenzkt
málsháttasafn“ (A. B.) sem
þeir gefa út Bjarni Vilhjálms-
son og Óskar Halldórsson. Þetta
er mikil bók, merkileg og mjög
vönduð. Finnur Sigmundss. gef
ur út safn bréfa Geirs biskups
Vídalins (Bókfell). Falleg bók
og skemmtileg. Mál og menning
gefur út fyrsta bindi af nýrri
íslandssögu, sem ætlunin er að
verði fjögur bindi. Björn Þor-
steinsson ritar þetta fyrsta
bindi, sem nær frá upphafi til
1264. Björn mun einnig rita
annað bindi þessa ritverks, en
það nær til 1550. Einar Laxness
mun rita tvö síðari bindin, en
þau fjalla um tímabilið frá siða
skiptum og fram á okkar daga.
Amheiður Sigurðardóttir frá
Arnarvatni hefur ritað bókina
„Híbýlahættir á miðöldum á ís
landi“ (Menningarsjóður). Hall
dóra Bjamadóttir hefur samið
bók um íslenzkan vefnað á 19.
og 20. öld, „Vefnaður á íslenzk
um heimilum" (Menningarsjóð
ur), stór bók prýdd fjölda
mynda. Steindór skólameistari
Steindórsson hefur þýtt hina
kunnu ferðábók Horrebows
„Frásagnir frá íslaiidi“ (Bók-
fell). Horrebovv var hér 1749—
51, og bók hans „Tilforladelige
Efterretninger fra Island“ kom
út í Kaupmannahöfn 1752, hið
merkilegasta rit. Þá kemur út
2. bindi af hinni miklu og ágætu
sögu íslenzkrar myndlistar eft-
ir Bjöm Th. Björnsson (Helga-
fell).
Af bókum um þjóðleg fræði
mætti nefna „Öldin seytjánda“
eftir Jón Helgason, ritstjóra
(Iðunn). Er hún með sama
hætti gerð og fyrri „aldar“-
bækur. „Feðraspor og fjöru-
sprek“ eftir Magnús Björnsson
á Syðra-Hóli (BOB) er frá-
sagnabók lík í sniðum og fyrri
bækur Magnúsar. Bækumar
„Öruggt er áralag“ eftir Harald
Guðnason, bókavörð í Vest-
mannaeyjum (Skuggsjá),
„Menn í sjávarháska“ eftir
Svein Sæmundsson (Setbei'g)
og „Kastað í flóann“ eftir Ás-
geir Jakobsson . (Ægisútg.)
munu allar ætlaðar sjómönn-
um. Bók Ásgeirs fjallar um upp
haf togaraútgerðar á íslandi. í
flokki með þessum bókum
mætti telja „Skaðaveður 1886—
90“ eftir Halldór Pálsson (Æsk
an) og 3. bindi af „Heimdraga"
(Iðunn), en það ársrit hefur
hlotið vinsældir.
Þá koma út þó nokkrar rit-
gerða- og viðtalsbækur. Kvöld
vökuútgáfan gefur út 4. bindi af
safninu „Því gleymi ég aldrei“.
Jón Eyþórsson gefur út þætti
frá liðnum árum, „Um daginn
og veginn“ (Bókfell). Loftur
Guðmundsson sendir frá sér
„Viðtalsþætti“ (Ægisútg.) og
Steinunn Briem viðtalsþætti,
sem hún nefnir „Svipmyndir".
Stefán Jónsson fréttamaður gef
ur út bók, sem heitir „Gadda-
skata“. Mun hún í svipuðum
stíl og bók hans „Krossfiskar
og hrúðurkarlar“. (Ægisútg).
Þá mætti nefna hér bók Jó-
hanns Kristjánssonar um
íþróttaafrek, „15 íþróttastjörn-
ur“. Ævar R. Kvaran hefur rit-
að bók handa áhugamönnum
um leiklist. Nefnist hún „Á leik
sviði“ (Menningarsjóður). Af
hreinum fræðibókum er auðvit
að mest „Búfjárfræði“ Gunnars
Bjarnasonar (BOB).
Þá er von á miklum fjölda
þýddx-a bóka og barnabóka.
Verður þeirra ef til vill að ein-
hverju getið í næsta blaði. □
FRÁ Kristniboðshúsinu ZION:
Almenn samkoma verður í
húsinu á morgun, sunnudag,
kl. 8.30 e. h. Allir velkomnir.
MYNDIR frá Ástjöm verða
sýndar á Drengjafundinum
að Sjónarhæð n. k. mánu-
dagskvöld kl. 6. Allir drengir
velkomnir.
FRÁ Styrktarfélagi vangefinna.
Þökkum innilega stórrausnar
lega gjöf, frá öldruðum hjón
um sem ekki vilja láta nafna
sinna getið, kr. 40.000.00. —
Jóhannes Óli Sæmundsson.
BRÚÐHJÓN. Hinn 29. október
voru gefin saman í hjóna-
band í Akui-eyrarkirkju ung
frú Kristín Sigi'íður Ásgeirs-
dóttir og Kolbeinn Pétursson
tæknifræðingur. — Heimili
þeirra verður að Álftamýri 18
Reykjavík.
FRÁ Þingeyingafélaginu Akur
eyri. Annað spilakvöld félags
ins verður að Bjargi föstudag
inn 11. nóv. n. k. og hefst kl.
20.30. Skemmtiatriði. Ncfndin
GJÖF til Jónasar-lundar frá
gömlum Öxndælingi krónur
10.000.00. — Kærar þakkii’.
Hermann Ármannsson.
GLERÁRHVERFI. Sunnudaga
skólinn er í skólahúsinu kl.
1 e. h. Öll böm velkomin.
KVENFÉLAGH) Framtíðin á
SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsiðu 8).
„Bátaflotinn, annar en afla-
hæstu síldarskipin, berst nú í
bökkum sökum stóraukins út-
gerðarkostnaðar af völdum dýr
tíðar og vegna minnkandi afla.
Togaraflotinn sömuleiðis. Fisk-
vinnslustöðvamar em þess
ekki umkomnar að greiða það
miklu hærra fiskverð, að nægt
gæti til þess að ná endum sam-
an í rekstri útgerðarinnar, því
að allur reksturskostnaður
þeirra hefur vaxið risaskrefum
í samræmi við aukna dýrtið
innanlands. Þar á ofan bætist
nú verðfall þýðingarmikilla
sjávarafurða á erlendum mörk
uðum og hráefnaskortur hér
heima“,
VONLAUS AÐSTAÐA
Og Jón bætti við:
„Það er við þessar aðstæður,
sem í öllum aðalatriðum er hér
rétt lýst að hæstv. ríkisstjóm
dettur það snjallræði í hug að
flytja frumv. um aukna skatt-
lagningu á útgerðjna, sem er
að sligast undan dýrtíðarstefnu
hæstv. ríkisstjómar og þolir
því ekki nýjar skattaálögur til
þess að styrkja eina grein inn-
lends iðnaðar, veiðarfæraiðnað
inn, sem einnig er að sligast sök
um stóraukins framleiðslukostn
aðar og óréttlætis í löggjöf, sem
lialdizt hefur um áratuga skeið,
og gert starfsaðstöðu hans von
lausa að óbreyttum aðstæðum
og eins og reynslan hefur sýnt“.
ÓLÖGLEG NIÐURJÖFN-
UNARNEFND
Komið hefur í ljós á Akureyri
að niðurjöfnunamefnd var ólög
lega kosin og mun þetta nú
vera leiðrétt. Þá leikur grunúr
á, að aðstöðugjöld séu ólöglega
á Iögð hér í bæ. Mun nú próf-
mál lun þetta á döfinni og verð
ur fróðlegt að fylgjast með
hversu því reiðir af.
MARGIR Á SVEIMI
Bandaríkjamenn skýrðu nýlega
frá því að 1112 gervihnettir
svifu nú umliverfis jörðu, auk
þess þrír óþekktir, sem enginn
veit nein deili á, og eru e. t. v.
vígahnettir. En fjöldi þessara
gervihnatta vex hröðum skref-
um í hinu mikla kapphlaupi
stórveldanna á sviði vísindanna.
MÆLIFELLSPRESTAR
Séra Sigfús á Mælifelli var einn
af brautryðjendum samvinnu-
stefnunnar í Skagafirði og vann
með því að hagsmunamálum
alls þorra manna í sínu héraði
ásamt farsælum prestþjónustu-
störfum. Annar prestur á Mæli
felli séra Bjartmar þjónar guði
sínum, en einnig íhaldinu, sem
með öllum ráðum reynir að
grafa undan því sem séra Sig-
fús og aðrir samvinnumenn
byggðu upp. Má segja að Mæli-
fellsprestar hafist ólíkt að.
NÝ BORG VH) EYJAFJÖRÐ
Magnús Jónsson fjármálaráð-
herra ritar langa grein í síðasta
íslending um málefni Norður-
lands og jafnvægi í byggð Iands
ins. Til mótvægis við hið mikla
höfuðborgarsvæði telur hann
eitt nauðsynlegt, öðru fremur:
„Þar nægir ekkert minna en til
koma nýrrar borgar. Eins og
byggðinni og allri aðstöðu nú
er háttað, sýnist naumast nokk
ur annar staður koma til greina
en Akureyri“, segir ráðherrann.
FALLEGA MÆLT EN----------
Hér er fallega mælt og ber að
meta fögur orð. Og þau hefðu
þó vissulega haft meira gildi, ef
Magnús Jónsson og samverka-
menn hans í stjóm landsins
væru ekki á sama tíma að
hjálpa erlendri stóriðju að
koma fyrir sig fótum við hið
mikla höfuðborgarsvæði, og er-
lendum aðilum að seilast eftir
vinnuafli til hemaðarfram-
kvæmda í Hvalfirði. Og ef
þriðja hver króna af sparifjár-
innlögnum Norðlendinga væri
EKKI send suður í Seðlabank-
ann með lagaboði, svo sem nú
er, og vaxtakjör svipuð og hjá
öðrum vestrænum þjóðum, þá
væri misvægið minna og
byggðajafnvægið ekki eins geig
vænlega úr skorðum gengið og
nú er.
GJÖF til Sjúki-ahússins frá G.
K. kr. 1000. — Með þökkum
móttekið. Guðm. Karl Péturs
son.
VÉLRITUN ARN ÁMSKEH). —
Athygli skal vakin á auglýs-
ingu um vélritunarnámskeiði,
sem Cecilia Helgason hyggst
halda hér í bænum í næstu
viku.
Akureyri gefur út ný jóla-
merki eins og áður, og fást
þau í Pósthúsinu. Ágóði af
sölu jólamerkjana rennur til
Elliheimilis Akureyrar. Merk
in eru teiknuð af frú Alise
Sigui-ðsson.
ST. GEORGS-GILDH).
Fundurinn er á venju-
legum stað kl. 8.30 síð-
degis. Stjómin.
ÁHEIT og gjafir. Flóttamanna-
söfnunin: Frá Kristínu Rafn-
ar og fleiri telpum kr. 225.
Frá Ásrúnu Jörgensdóttur.
kr. 100. Til blinda bamsins
frá Sollu Stínu kr. 200. Til
Strandarkirkju frá sömu
konu kr. 100, og frá Valdemar
Jóhannssyni kr. 300. Til Akur
eyrarkirkju áheit frá N. N.
kr. 500, frá ónefndri konu kr.
100, frá Hilmari Guðmunds-
syni kx'. 500, frá konu í söfn-
uðinum kr. 500, frá ónefndri
konu kr. 200, frá Sollu Stinu
kr. 450, frá ónefndri konu í
Reykjavík kr. 1000, frá
ónefndum hjónum kr. 3000.
Beztu þakkir. p. S.
NÝTT VEIÐIFÉLAG
MÝVETNINGAR stofnuðu ný-
lega veiðifélag. Lögbýli eru 37,
sem land eiga að Mývatni og
eiga landeigendur mikilla hags
muna að gæta þar sem silungs
veiðin er. Tilgangur félagsins
er, að koma á nýrri skipan um
veiðarnar, sem tryggi sem jafn
astan rétt þein-a, er hlut eiga
að máli. Ennfremur mun félag-
ið standa vörð gegn hverskon-
ar hættum, sem að silungsstofn
inn kynnu að steðja.
Stjóm félagsins skipa: Dag-
bjartur Sigurðsson Álftagerði
form., Hallgrímur Þórhallsson
Vogum og Einar ísfeld Kálfa-
strönd. Q
- NÝ VIRKJUN ...
(Framhald af blaðsiðu 8.)
sóknir á stórvirkjun x Laxá, og
umræður um hana, og ýmsar
tillögur Sigurðar Thoroddsen
um 38 metra stíflu. En verði sú
stífla gei’ð, verður Laxárdalur
lagður í eyði því mest af veg-
inum fer í kaf og einnig hin ný
byggða brú, auk landsins, svo
til öll tún og túnstæði ssmra
jarða. En falleg mannvirki
verður hægt að reisa við þá
virkjun og getur Sigui'ður Thor
oddsen sýnt snilld sína þar.
G. Tr. G.