Dagur - 24.12.1966, Blaðsíða 14

14
JÓLABLAÐ D A GS
HELGI HALLGRÍMSSON:
Ferð á Flateyjardalsheiði
Flateyjarskagi eða Eyjaskagi.
Skagar þeir hinir miklu, sem ganga
fram sinn hvorum megin Eyjafjarðar
hafa aldrei átt nein sérstök nöfn.
Virðist það benda til þess, að menn
hafi aldrei litið á þá sem skaga, annað
tveggja vegna þess hve þeir eru stórir
og hálendir, eða vegna þess hve Eyja-
fjörður er mjór.
Eðlilegt virðist að kenna þessa skaga
við Eyjafjörð og kalla Eyjafjarðarskaga
vestri og eystri, sem í daglegu tali
myndi verða Vesturskagi og Austur-
skagi. Nú hafa fróðir menn hins vegar
einhversstaðar grafið upp nafnið
Tröllaskagi á vestari skaganum, og
sýnist mér þá einsætt að kalla eystri
skagann eftir Flatey, Flateyjarskaga
eða stytt í Eyjarskaga, og verður sú
nafngift yfirleitt notuð hér. (Gaman
væri að heyra álit manna, ekki sízt
gamalla Eyjarskagabúa, á þessum
nafngiftum).
Eyjarskagi er nú allur að heita má
kominn í eyði, ef frá eru taldir tveir
bæir syðst á Látraströnd, og hefur svo
verið um nokkurt skeið. Reyndar hef-
' ur byggð aldrei verið mikil á skagan-
um, og víða stopul.
' Saga byggðarinnai' verður ekki rakin
hér, ehda hefur það verið gert rækilega
í Þingeyjarsýslulýsingu, í blaði Ferða-
félags Akureyrar og víðar.
Sumarið 1963 gerði ég mína fyrstu
ferð á þennan skaga, þá á Látraströnd
í fylgd með Herði Kristinssyni frá
Arnarhóli. Sannfærðist ég þá um það,
sem ég hafði reyndar heyrt áður, að
,gróðurfar Eyjarskagans, einkum utan-
til er með allt öðrum hætti en í inn-
sveitum héraðsins, og reyndar öðru
vísi en flest annað gróðurfar, sem ég
hefi kynnzt á íslandi.
Skapaðist þá sá ásetningur, að kanna
flóru og gróður þessa skaga, betur en
áður hafði verið gert. Næsta sumar fór
ég svo, ásamt Þóri Sigurðssyni mennta
skólakennara, út á Látraströnd og það-
an í Fjörðu, og suður Leirdalsheiði til
baka. Sama sumar skrapp ég einnig í
Víkur, sem svo eru kallaðar, austan á
skaganum. Eftir var þá aðeins Flat-
eyjardalsheiðin og Flateyjardalurinn,
og beið hann næsta sumars (1965), en
HELGI HALLGRÍMSSON.
þá lagði ég enn upp með nesti og nýja
skó, og enn var Þórir fylgdarmaður
minn.
Búizt til ferðar.
Snemma í júlí var hafinn undirbún-
ingur íei'ðarinnar, sem var áætluð a.
m. k. 10 dagar. Skyldi þetta verða al-
hliða rannsóknarferð, og skiptum við
Jiannig með okkur verkum, að Þórir
skyldi aðalega sjá um jarðfræði— og
veðurfræðilegu hliðina, en ég um grasa
og dýrafræðilegu hliðina. Þessi verka-
skipting víxlaðist þó dálítið, sem síðar
verður getið.
Af útbúnaði okkar má nefna, tvær
stórar grasapressur, fullar af Morgun-
blaðspappír, plastpokar og bréfpokar í
hundraða tali, glerglös og flöskur tóm-
ar, formalínflaska, etherflaska, halla-
mælir, áttaviti, mælistika, seglgarn,
snæri, skeiðarhnífur, jarðfræðihamar,
lítil reka, kort á ýmsum mælikvarða,
skrifbækur og ritföng, hitamælir, hæð-
armælir, loftvog o. fl. Svo auðvitað föt
og fæði, sem varla þarf að taka fram.
En hvernig áttum við að flytja þetta
allt saman út á Flateyjardal og til baka,
það var meira vandamál.
Við höfðum haft þær fregnir af veg-
inum út Heiðina, að hann væri að vísu
fær jeppabifreiðum, en vai'la öðrum
bílum, og væri það Jdó allmikið undir
veðri komið hvernig hann gæfist til
ferðalaga. Einhversstaðar hafði ég lesið
að aka þyrfti mikinn hluta leiðarinnar
eftir á, ofan í djúpu gili, og að þessl á
væri stundum ekki lambið að leika sér
við.
Farartæki höfðum við ekkert, nema
gamlan Ford-vörubíl (1931), sem að
visu var í ágætu lagi, en hafði sjálfsagt
aldrei á sinni löngu æfi verið lagður í
slíkt, og Jjví hæpið að fara að leggja
hann í það á gamals aldri, auk þess,
sem engin sönnun var fyrir ví, hvort
hann kæmist þetta, Jjótt jeppar færu
það greiðlega.
Hins vegar var á hitt að lítaj að dýrt
var að leigja bíl til fararinriar Qg erf-
itt að fá slíkan bíl á þessum árstíma.
Þrátt fyrir allan bílafjöldann á okk-
ar ágæta landi, hafa íslenzkir náttúru-
fræðingar, sem þó má segja að þurfi
flestum öðrum meira á góðu farartæki
að halda, orðið að láta sér nægja smjör-
þefinn af þeim réttum.
Það var því ákveðið að „búa upp á“
Jaann gamla og láta skeika að sköp-
uðu eða hvort guð almáttugur reynd-
ist hliðhollari náttúrufræðingum en
mannfólkið, sem Jjetta land byggir.
Um hádegi þann 20. júlí var svo lagt
af stað frá Akureyri. Farangur allur
var í stórum kassa á pallinum, því hús-