Dagur - 11.03.1967, Blaðsíða 5

4
5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Simar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar ög afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
. Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Verðuppbælur sjáv-
arvara komnar upp
í 350 millj. kr.
SNEMMA í vetur sagði forsætisráð-
herrann í ræðu, að þjóðin stæði á
vegamótum velgengni og vandræða.
Með velmeguninni átti hann við
markaðs- og aflagóðæri „viðreisnar-
innar“, en vandræðin stafa af hinum
öra vexti verðbólgunnar, sem búin
er að gleypa allar verðhækkanir. er-
Iendis og meira til. Hlutverkið, sem
núverandi ríkisstjórn tók að sér, var
að koma í veg fyrir þessa verðbólgu,
en það hefur mistekizt, sem kunn-
ugt er.
Síðasta tákn vandræðaástandsins
er frumvarp það, um „ráðstafainit-
vegna sjávarútvegsins“, sem stjómin
lagði fyrir Alþingi nú fyrir
skemmstu. Samkvæmt þessu frum-
varpi, ef að lögum verður, greiðir
ríkissjóður á árinu 1967 samtals 100
millj. kr. í verðuppbætur á allan
þorskafla upp úr sjó (5% og 11%)
og þar að auki 20 millj. kr. á línu-
fisk og handfærafisk. Enn fremur á
að greiða 130 millj. kr. í verðupp-
bætur til frystihúsanna og raunar 50
millj. kr. til viðbótar, sem sagt er að
greitt sé til framleiðniaukningar en
er í rauninni verðuppbót í hlutfalli
við framleiðslumagn. Loks á að
greiða fiskverkunarstöðvum 10 millj.
kr. verðuppbót, sem ekki er bundin
við frystingu. Samtals em þetta 310
millj. kr. Af þessari upph^eð em 230
milljónir króna nýmæli á þessu ári.
Enn em þó ótaldar 40 millj. kr., sem
ríkissjóður greiðir sérstaklega upp í
taprekstur togaranna og er sú upp-
hæð verðuppbóta á sjávarvömr kom-
in upp í 350 millj. kr.
Tillag ríkisins til aflatryggingar-
sjóðs (áætluð 34,5 millj. kr.) er þá
ekki meðtalin og ekki heldur það
sem greitt verður af ríkisábyrgðar-
lánum fyrirtækja á Jjessu sviði (sl. ár
30—40 millj. kr.).
Nú munu einhverjir e. t. v. hugsa
sem svo, að þegar þessar verðuppbæt
ur hafa verið greiddar úr ríkissjóði
muni rekstur þorskveiðaútgerðarinn
ar og frystihúsanna standa með
blóma á þessu ári. Því miður er víst
ekki útlit fyrir að svo verði. Fiskverð
ið upp úr sjó mun ekki mega lægra
vera, eftir öllum sólarmerkjum að
dæma og mikill meirihluti frystihús-
anna verst í vök. Verðuppbætumar
em greiddar vegna vandræðaástands-
ins, en ekki til að skapa gróða á fisk-
veiðum eða í fiskvinnslu.
Fréttir Irá Búnaðarþingi
AFGREITT hefir verið frá Bún
aðarþingi erindi Búnaðarsam-
bands S.-Þing. varðandi stofn-
lánadeild landbúnaðarins.
Ályktun:
Búnaðarþing beinir þeirri
áskorun til sjómar Búnaðar-
banda íslands, að láta fyrirvara
um hækkun stofnlána vegna
hugsanlegrar breytingar á
skráðu gengi íslenzkrar krónu
aðeins ná til lána, sem veitt eru
af erlendu fé, teknu að láni eft-
ir 1962 og einungis í því hlut-
falli, sem erlent fé er, af heildar
lánunum.
Þingið telur, að ekki sé heim-
ilt að framkvæma ákvæði 12.
gr. stofnlánadeildarlaganna
þannig, að aðilar, sem fengið
hafa stofnlán eftir 1962 greiði
halla, sem hljótast kann af
gengishalla erlendra lána, sem
tekin voru fyrir þann tíma.
Erindi Þórarins Kristjánsson
ar um vinnuathuganir við út-
keyrslu búfjáráburðar, tækni-
•búnað við hirðingu búfjár o. fl.
. Ályktun:
Búnaðarþing felur stjórn
Bún. ísl. að vinna að því við
Rannsóknarstofnun landbúnað-
arins, að hún hefji nú þegar
skipulegar tilraunir með vinnu
brögð og tæknibúnað við fóðr-
un og hirðingu búpenings, til-
færslu búfjáráburðar o. fl.
Verði jafnan höfð samvinna við
Teiknistofu landbúnaðarins
þannig að sem fyrst verði unnt
að taka tillit til hagkvæmra nýj
unga í þessum efnum við gerð
teikninga að nýjum peningshús
um og breytingum á eldri hús-
um.
Tillaga til þingsályktunar um
endurskoðun laga um jarða-
kaup ríkisins o. fl. Send af Al-
þingi.
Ályktun:
Búnaðarþing telur að 1. tölu-
liður þessarar ályktunar sé
leystur að mestu, ef samþykkt
verður frumvarp til laga um
jarðeignasjóð ríksins, sem nú
liggur fyrir Alþingi.
Búnaðarþing telur þó rétt að
skipuð verði nefnd af Alþingi
til að gera tillögur um aukna
fjölbreytni í atvinnulífi sveit-
anna og um fjáröflun samkv. 3.
og 4. tölulið þingsályktunarinn-
ar og mælir því með samþykkt
tillögunnar, breyttri á þann
veg.
Erindi Búnaðarsambands
Dalamanna um bústofnslán.
Ályktun:
Búnaðarþing felur stjórn
Bún. ísl. að vinna að því við
Alþingi og ríkisstjóm, að stofn-
að verði hið fyrsta og starf-
rækt Bústofnslánadeild við Veð
deild Búnaðarbanka fslands.
Deildin hafi það hlutverk að
lána frumbýlingum hagstæð
lán til kaupa á búfé.
Erindi Mjólkursamsölunnar
um styrk til rannsóknar á júg-
urbólgu í kúm.
Ályktun:
Búnaðarþing telur, að Mjólk-
ursamsalan hafi unnið mjög
þarft verk í heilbrigðismálum
þjóðarinnar með því að koma
upp rannsóknarstofu til skipu-
lagðrar útrýmingar á júgur-
bólgu í mjólkurkúm.
Til þess að þessi starfsemi nái
tilætluðum árangri er nauðsyn
legt að gert verði heildarskipu-
lag um útrýmingu á júgurbólgu
í kúm á öllu landinu og að
tryggt verði nægilegt fjármagn
til þessarar starfsemi.
Búnaðarþing felur stjórn
Bún. ísl. að vinna að framgangi
þessa máls við yfirdýralæknis-
embættið og landbúnaðarráðu-
neytið.
Erindi Gunnars Guðbjarts-
sonar og Guðmundar Jónasson-
ar um breytingu á reglugerð
um búfjárflutninga.
Búnaðarþing samþykkti til-
lögu þeirra er hljóðaði svo:
Búnaðarþing ályktar að fela
stjóm Bún. ísl. að vinna að því
við menntamálaráðuneytið að
fá nauðsynlegar breytingar á
reglugerð um búfjárflutninga
o. fl. frá 6. september 1958.
Það er að bætt verði inn í
reglugerðina ákvæði um að
heimilt sé að flytja búfé á aft-
anívögnum, þegar um stuttar
vegalengdir er að ræða.
Að sjálfsögðu sé þess krafizt
að allur útbúnaður sé í full-
komnu lagi svo að vel fari um
skepnurnar. Um þetta verði
haft fullt samstarf við dýra-
verndarráð.
Breytingartillaga við girðinga
lög nr. 10 1965.
Ályktun:
Búnaðarþing felur stjórn
Bún. ísl., að beita sér fyrir því
að svofelld breyting verði gerð
á girðingalögum nr. 10 frá 1965.
Að inn í 7. gr. laganna á eftir
orðunum „eins og segir í 5. gr.“
komi ný setning.
Um girðingakostnað milli af-
réttarlanda gilda sömu reglur
og um landamerkjagirðingar sé
að ræða. Framhald greinarinn-
ar komi síðan óbreytt.
Erindi sýslunefndar Ámes-
sýslu varðandi hundahreinsun.
ÁJyktun:
Búnaðarþing felur stjóm
Bún. fsl. að láta athuga í sam-
ráði við heilbrigðisyfirvöld,
hvort ekki sé rétt að breyta
lagaákvæðinu um eftirlit með
hundahreinsun á þann veg, að
það verði falið héraðsdýra-
læknum,
K. G.
Verklegar fram-
kvæmdii* í liættu
SEGJA MÁ, að það þyki ekki tíðindum sæta, þó að ríkis-
stjórnin hafi nú lagt fram frumvarp um ný fjárframlög um
verðuppbætur á útfluttar sjávarafurðir. Það hefir ekki leynt
sér undanfarið, að slík aðstoð hlaut að vera óhjákvæmileg
eins og málum er nú komið af völdum verðbólgunnar. Hitt
er svo nýtt alvörumál og uggvænlegt, sem fram er komið í
þessu sambandi, þar sem stjórnin ætlar nú að standa straum
að verulegum hluta hinna nýju útgjalda með því að minnka
framlög til verklegra framkvæmda um 10% eða 65 millj. kr.
og draga 20 millj. kr. af jöfnunarsjóðsfé sveitarfélaganna,
sem að líkindum kemur einnig niður á verklegum fram-
kvæmdum víðsvegar um landsbyggðina. Hér í blaðinu var
fyrir nokkrum árum varað við þeirri hættu, sem í því fæl-
ist fyrir framtíðina að lækka hundraðshluta verklegra fram-
kvæmda t. d. hafna, vega, skóla, raforkuframkvæmda o. s.
frv. af heildarupphæð fjárlaganna eins og gert hefir verið.
Nú sýnir reynslan eins og vænta mátti, að þegar aðrir út-
gjaldaliðir þurfa enn að hækka eiga verklegar framkvæmdir
í vök að verjast. Vegið er í hinn sama knérunn og þann er
sízt skyldi. ' □
NÝTT KERFITIL DREIFINGAR UPPLÝSINGA
UM KJARNORKUNA
Arfurinn dýri og félagshyggjan
STIGIÐ hefur verið fyrsta
skrefið til að koma á kerfi fyrir
alþjóðleg skipti á upplýsingum
um friðsamlega notkun kjarn-
orkunnar.
Hópur sérfræðinga, sem ný-
lega hafði málið til athugunar í
aðalstöðvum Alþjóðakjamorku
stofnunarinnar (IAEA) í Vínar
borg, er í meginatriðum sam-
mála um áætlunina, sem á að
RÖKRÆÐUR
Það er athyglisverð nýbreytni
og þörf, sem ríkisútvarpið hef-
ur staðið að, að undanförnu. Á
ég þar við samtalsþættina og
rökræður, sem fram hafa farið
að undanförnu, bæði um andleg
og veraldleg málefni. Þar koma
fram ýms viðhorf, sem eru um
hugsunarverð og af má læra.
Þannig lagaðar rökræður eru
nauðsynlegar og ætti að gera
þetta að föstu útvarpsefni,
nokkrum sinnum á ári hverju.
Það, sem fram hefur komið,
verður ekki gert að umtalsefni
að sinni, en ekki getur neinum
dulizt, að bseði hinir andlegu og
veraldlegu leiðtogar hafa lent í
varnarstöðu og eigi siður þeir,
sem með andlegu málin fara.
Það eru hrein undur að hlusta
á málflutning þeirra, og ekki er
auðmýktinni fyrir að fara, sem
mig minnir þó að sé einn af
hornsteinum kristinnar trúar,
og má Andrés Kristjánsson vel
una sinni hispurslausu ein-
lægni.
Rökræður sem þessar eru
nauðsynlegar, þær varpa ljósi
yfir það sem er að gerast, jafn-
framt því, að almenningi gefst
kostur á að fylgjast með og
kynnast viðhorfum þeirra, sem
trúað hefur verið fyrir fram-
'kvæmd á málefnum þjóðarinn-
ar, og mætti slíkt nokkurt gagn
gera. S. G.
ÞJÓÐGARÐUR ÍSLENDI-NGA
f sept. sl. átti ég þess kost, að
líta Þingvelli í þriðja sinni. Veð
ur var fagurt, en gustaði svo-
heita INIS (International
Nuclear Information System).
Fram kom allhörð gagnrýni
á þeim hætti sem nú er á dreif-
ingu nýrra niðurstaðna og ann-
arra upplýsinga um kjarnorku-
rannsóknir. Ætlunin er að nota
rafeindaheila til að samræma
upplýsingar hvaðanæva úr
heiminum, og er búizt við að
INIS-kerfið verði talsvert ódýr
ara en það sem nú er notað. Q
litið af norðri, og þótt sólar
nyti að fullu varð veðrið dálítið
kaldsamt.
Vegurinn frá Reykjavík var
þurr og harður og dálítið vara-
samur, því nýlega hafði hann
verið yfirkeyrður með bindings
lausri möl en bílaumferð var
mikil og við lá að sumir misstu
bíla sína útaf. Allt gekk þó
slysalaust og þegar horft var
yfir Þingvallasveitina kom
manni í hug vísubotn Stein-
gríms: „Ekkert fegra á fold ég
leik, en fagurt kvöld á haustin“.
Þama blasti við manni hinir
fegurstu litir, hvert gras og
lyngtegund bar sinn lit, jafnvel
skófir á steinum. En hvað? Það
var eitthvað fleira sem fyrir
augu bar — eitthvað sem ekki
átti þama heima, eða var þetta
ekki þjóðgarður íslendinga,
sem framsýnir menn fengu
framgengt með lögum frá Al-
þingi fyrir nokkrum árum, að
yrði friðað svæði og kosin
nefnd til þess að sjá um, að svo
yrði í framkvæmd. En friðurinn
er úti. — Eitthvað hefur gerzt
— engin Þingvallanefnd til, eða
hvað? Og þó svo væri, þá er
hún skilningslaus á hvað meint
er með friðun Þingvalla.
Mitt í þessu friðaða umhverfi
er búið að klessa niður sumar-
bústöðum — búið að opna svæð
ið fyrir almenningi, það er ekki
hægt, eða rétt að neita neinum
um að byggja samskonar bú-
staði þama og fyrir eru. Fagrir
staðir eru víða um land og ekki
nema eðlilegt, að fólkið í þétt-
býlinu óski eftir að fjarlægjast
(Framhald af blaðsíðu 8)
byggðarlögum, færðist gleði-
bros um andlit hans og ég sá að
augu hans ljómuðu. Það skipti
hér engu máli hvort þessir fram
tíðarmöguleikar voru á hans
eigin jörð eða jörðum annarra
manna. Og bjartast sýndist
verða yfir honúm þegar talið
barst að rýrðarjörð á hinum
enda sveitarinnar, þar sem
hann sá hilla undir stórbýli, ef
landareignin væri ræst fram og
ræktuð. Sjálfur átti hann stórt
tún og þjóðvegur lá við tún-
garð hans. En hann sagði hvað
eftir annað: Minnstu túnin og
minnstu bæirnir í sveitinni, þau
verða að stækka og allir verða
að fá veg heim til sín. Þá mun
sveitinni vegna vel.
Af einhverjum ástæðum tók
ég sérstaklega eftir því, hvern-
ig bóndi hagaði orðum sínum
að þessu leyti. En við nánari
athugun minntist ég þess, að ég
hafði heyrt fleiri bændur tala á
sömu lund, eða svipaða, og síð-
an hefi ég oft veitt hinu aama
athygli, þegar ég hefi verið á
ferð á sömu slóðum. Þetta er sú
félagshyggja, sem hefur verið að
þróast með þjóðinni á 19. og 20.
öld: Að hugsa um hag annarra
jafnframt sínum eigin hag. Að
gera sér grein fyrir þýðingu
þess, að sveitarfélaginu eða þjóð
arheildinni vegni vel og að hafa
áhuga fyrir sameiginlegri fram
för. Að láta sér ekki nægja vel-
gengni sjálfs sín, nema annars
staðar miði í sömu átt. Að hafa
ys og þys öðru hvoru. Hins veg
ar er það þjóðarskömm ef Þing
vellir verða gerðir að einhvers-
konar fótaskinni og ber að
hreinsa þessa óværð, sem á þá
hefur fallið, hið allra fyrsta.
Mjög var ánaégjulegt á að
hlusta og frétta, að til eru. þeir,
sem stendur ekki á sama hvern
ig þarna er að verið, sem kom
fram í útvarpserindi Árna Vág
19. febrúar sl. og skömmu áður
hafði þetta verið til umræðu
hjá stúdentafélaginu í Reykja-
vík.
Heiður sé hverjum þeim, sem
varðveita vill þennan sögustað
íslendinga, með öllum sínum
sérkennileika og fegurð, sem
sýna vill og sanna að til séu í
landi voru aðrir en þeir, sem
ekki ná að hugsa lengra en um
munn og maga.
Heyrt hef ég haft eftir merk-
um manni sem ekki er lengur
ofar moldu, að í Almannagjá
væru samankomnar fleiri
blómategundir á einum stað, en
nokkursstaðar annarsstaðar á
landinu. Væri ekki gaman að
fjarlægja nú veginn úr gjánni
og stuðla að því, að þetta mætti
aftur verða, þá væri vel að ver-
ið, fleira mætti þama gera, sem
minnti á liðna tíma án mikils
kostnaðar, og vonandi tekur
Stúdentafélag Reykjavíkur mál
þetta upp á sína arma og með
aðstoð góðra manna og reynir
að bjarga því sem bjargað verð-
ur svo hægt sé að sanna öðrum
þjóðum að við séum menn fyrir
svona litlu. S. G.
löngun til að stuðla að því, sem
er til sameiginlegs gagns fyrir
alla, og vinna að því í félagi við
aðra. Að vilja ekki láta neina
dragast afturúr í sameiginlegri
framsókn til meiri framfara og
betra lífs.
Félagshyggjan meðal almenn
ings er nú meiri en hún var fyrr
um í þessu landi. Nú sem fyrr
kveður þó stundum við í öðrum
tón. Sumir segja: Félagshyggj-
an er upprunnin í hugskoti
draumóramanna." Hún er óraun
sæ draumórastefna. Vissulega á
félagshyggjan sína drauma, en
gildi hennar er meira en ekki
minna af þeim sökum. Því að
hún felur í sér máttinn til að
gera draumamyndir sínar að
veruleika. Oeigingjörnum mönn
um er hún að jafnaði vel að
skapi, þótt þar séu einnig und-
antekningar því að persóna
hvers manns er að jafnaði mörg
um þáttum saman slungin. En
jafnvel þeir menn, sem taldir
eru í eigingjarnara lagi, geta,
ef þeir eru jafnframt framsýnir,
oft á tíðum ekki komizt hjá að
gera sér grein fyrir möguleik-
um félagshyggj unnar til þess
að fullnægja óskum þeirra
sjálfra.
Við íslendingar á 19. og 20.
öld höfum tekið þann hugsunar
hátt í arf frá eldri kynslóðum,
að hverjum manni standi næst
að sjá um sig og sína. Þeir, sem
þetta hafa ástundað með auð-
sæustum árangri, hafa löngum
notið mikillar virðingar, þótt
ekki fylgdi þeirri virðingu alltaf
almennt lof eða almennings-
hylli. Um sjálfa sig hafa menn
reynt að sjá með því, að afla sér
eignarhalds eða umráða á verð
mætum og um hag niðja sinna,
með því að gerast þess umkomn
ir að eftirláta þeim verðmæti í
arf.
Ekki skulum við draga það í
efa, að það hafi haft og hafi enn
sitt gildi, að sjá um sig og sína
á þennan hátt, og ekki ber
að lasta slíka viðleitni, held-
ur fremur að lofa. Aldrei
hefur þó þessi aðferð einhlít
verið, og sízt er hún það nú á
tímum. Eitthvað mun þann
mann skorta, þótt góss eigi nóg
eða gangandi fé, sem hfir í sam
félagi örsnauðra þegna, sem
ekki geta notið meira af þeim
félagslegu lífsgæðum eða þæg-
indum, sem nú tíðkast og eitt-
hvað — kannski nokkuð mik-
ið — mun hann verða að láta
af hendi rakna áður en lýkur.
Betur væri hann settur í vel-
megandi samfélagi bjargálna
manna, jafnvel þótt það hefði á
sínum tíma kostað hann nokk-
uð að vera með í því, að efla
almannahag. Greitt getur það
götu þeirra, sem eru að hefja
göngu sína út í lífið, að fá pen-
inga eða aðrar eignir í arf eftir
efnaða foreldra eða forfeður.
Hitt mun þó skipta meira máli,
að eiga þess kost að lifa lífi sínu
í því umhverfi og í því sam-
félagi, sem getur veitt hverjum
manni tækifæri til að njóta
krafta sinna og stutt hann, þeg-
ar þess er þörfin. í hverju því
samfélagi, þar sem til er búkot
eða betlistofur, getur það orðið
sérhvers manns hlutskipti að
gista hreysið, jafnvel þeirra,
sem frá höfuðbólum koma eða
skrauthýsum, svo sem reynslan
vottar.
Sá, sem vill verja kröftum
sínum til þess að skapa afkom-
Síðustu 100 árin hefur félags
hyggja verið áhrifarík hér á
landi. Ekki sú félagshyggja sem
sköpuð er með heraga í styrj-
öld eða byltingu, heldur sú, sem
byggð er á frjálsri hugsun og
þroska. En spurningin er þá
þessi: Tekst félagshyggjuþjóð-
inni, íslendingum, að vemda og
hagnýta hina miklu félagseign
ef henni tekst það, þá verður
það hinni vaxandi félagshyggju
að þakka fyrst og fremst. Sú
félagshyggja, sem innan sveítar
eða sýslu hefur stefnt að því að
gera jafnvel kotbýlin að ný-
tízku bújörðum, hún mun á
vettvangi landsmálanna stefna
að því, svo langt sem máttur
hennar nær, að styðja til fram-
endum sínum fjárhagslegt og
almennt öryggi, gerir það bezt
á þann hátt, að hjálpa til þess
að skapa góð lífsskilyrði fyrir
alla í sínu samfélagi á komandi
sína, landið, vernda hana og
hagnýta giftusamlega, til handa
þeim, sem nú lifa, og niðjum
þeirra frá kyni til kyns?
Vonandi tekst henni það. En
sóknar þá landshluta, sem í vök
eiga að verjast og byggðarlög
innan þeirra, stefna að verndun
og eflingu landsbyggðar á ís-
landi. G. G.
tímum: Beti'a land. Betra þjóð-
félag. Betri sambúðarhættir
manna í milli, samhliða hollu
uppeldi. Þetta er dýrmætasti og
öruggasti arfurinn, sem hægt er
að láta bami í té nú á tímum,
hvað svo sem áður hefur verið.
Þetta er hugsjón félagshyggj-
unnar, en það er líka hagnýt
aðferð til að sjá um sig og sína.
Eignarrétturinn er friðhelg-
ur, segir í stjómarskránni. Þar
er átt við rétt einstaklinganna,
eins eða fleiri saman, til þess að
eiga út af fyrir sig það, sem þeir
hafa aflað eða fengið eignar-
heimild á með löglegum hætti.
Þennan rétt viljum við, af góð-
um og gildum ástæðum, í heiðri
hafa. En það, sem mest er um
vert, eigum við í félagi, íslend-
ingar allir. Það er landið sjálft.
Þjóðin á landið í heild og eign-
arréttur hennar á því er form-
Undanfamar vikur hafa veríð hér í bæ tveir erlendir menn
og liaft hér samkomur. SI. SUnnudag höfðu þeir samkomu í
Alþýðuhúsinu, og var þessi mynd þá tekin af þeim Calvin
Casselman og John Holm. Þeir munu tala á samkomu á
Sjónarhæð n.k. sunnudág kl. 5 e. h. (Ljósm.: E. B.)
lega og óvéfengjanlega viður-
kenndur af öðrum þjóðum.
Þessi sameiginlegi eignarréttur
er hinum æðri. Hans má neyta,
ef þjóðarnauðsyn krefur, enda
komi fullt verð fyrir það, sem
af hendi er Iátið.
Það er í rauninni ævintýri
líkast, að ein smæsta þjóðin af
öllum smáum skuli eiga slíkt
land, eiga það ein, og hin gjöf-
ulu mið við strendur þess.
Hverju er það að þakka? Það
er þeim að þakka, sem námu
þetta land í öndverðu, ekki
hluta þess, heldur landið allt.
Og það er að þakka afkomend-
um landnámsmannanna, sem
héldu áfram að byggja landið
allt. Með hinni dreifðu byggð
hélt hin örsmáa þjóð áfram að
helga sér landið og skilaði því
þannig í hendur okkar, sem nú
lifum.
Út frá þröngu einstaklings-
sjónarmiði margra manna kann
það að vera sérvizka ein, að
halda landinu í byggð. Landið
er svo stórt, einstaklingarnir
svo fáir, að þeim þyrfti ekki að
verða skotaskuld úr því að
koma sér fyrir í landnámi Ing-
ólfs, einu saman, og lifa þar,
sem kallað er, mannsæmandi
lifi.
Ein félagsleg nauðsyn alþjóð-
ar — og nauðsyn framtíðarinn-
ar — leggur á hendur okkar þá -
skyldu að halda áfram að
^yggja landið okkar eins og
þeir gerðu, forfeður vorir í önd
verðu og þeirra niðjar í þúsund
ár. Jafnframt ber að minnast
þess, að ísland er ekki aðeins
félagseign okkar allra, sem nú
lifum í landinu. Þjóð heldur
áfram að lifa þótt kynslóðir
komi og fari. Landið var og er
félagseign kynslóðanna, einnig
þeirra, sem á eftir koma.
Getur nokkuð gott
ÞEGAR JESÚS hafði komið
fram á sjónarsviðið í Gyðinga- .
landi, og fylgendur hans voru
að kynna hann fyrir öðrum, —
var einn úr hópi Gyðinganna,
sem lét sér fátt um finnast, þeg
ar hann vissi úr hvaða byggðar
lagi Jesús var, og spurði: „Get-
ur nokkuð gott verið frá Naza-
ret?“
Mér flaug þetta í hug, þegar
ég las grein Ketils Indriðason-
ar í síðasta tölublaði Dags, þar
sem hann er að furða sig á því,
að við skyldum láta tvo skipti-
nema kirkjunnar segja frá utan
för sinni, þar sem þeir fengu að
kynnast blómlegu kirkjulífi og
gestrisni bandarísku þjóðarinn
ar, — og að þau fjögur urig-
menni, sem sungu skyldu nóta
enskan texta í söng sínum..
Nokkur undánfarin : ár hefir
islenzka kirkjan góðu heilli tek
ið þátt í mjög merkilegu al-
þjóðastarfi, en það eru hin
kristilegu ungmennaskipti, sem
stofnuð voru til þess að eyða
fordómum og hatri þjóða í
milli, — en með auknum kynn-
um á trú og lífsvenjum annarra
þjóða er hægt að ná langt á
þeirri braut. Þessi nemenda-
skipti hófust eftir seinustu
heimsstyrjöld, er prestur einn
úr kirkju bræðranna í Ameríku
vann að því að unglingar frá
þýzkum heimilum kæmu vest-r
ur um haf til ársdvalar á vegum
þeirrar kirkjudeildar. — á sl.
sumri fékk ég af eigin' raun að
kynnast hreyfingunni og sá þá,
hvernig ungmenni frá mörgum
þjóðum og með ólík tiingumál
sýndu hvemig hægt var að
starfa saman í sátt og bróðerni
að hugsjón bræðralags í heim-
inum.
Ég álít það hið brýnasta verk
efni að vinna í þessa átt, og
þess vegna er hin kristilega
hreyfing nemendaskiptanna,
sem hófst í Bandaríkjunum
einn þátturinn í því jákvæða
verið frá Nazaret?
starfi, sem þarf að sameinast
um.
Okkur — sem að kirkjuvik-
unni stöndum — fannst tilvalið,
að fá skiptinema til að fræða
safnaðarfólk um þessa starf-
semi, og skiptu þessi tvö ung-
menni verkefninu milli sín, þar
sem annað þeirra sagði frá
ferðalaginu til og frá Ameríku,
en hitt um reynsluna af dvöl-
inni þar. — Af máli þeirra var
Ijóst, að við getum margt lært
af starfi kirkjunnar í Banda-
ríkjunum, og kom mér það ekki
að óvörum. — Ég er þeirrar ,
skoðunar, að við eigum að læra
það gott, sem við getum af öðr-
um þjóðum, og á þann hátt
mun menning okkar standa enn
öruggari fótum.
Að ekki megi nota enska
tungu í einstaka tilfelli í kirkj-
unni tel ég fráleitt, — ef það er
gert af kunnáttu og list. Og það
vil ég segja um söng nemend-
anna, að hann ber að þakka,
eins og annað, sem þetta kvöld
kom fram. Einkanlega var það
einsöngur ungu stúlkunnar,
sem var framúrskarandi, list-
rænn og fagur, og hreif kirkju-
gesti. Við erum í mikilli þakkar
skuld við allt það fólk, sem legg
ur okkur lið á kirkjuvikunni
kvöld eftir kvöld af fómfúsum
vilja og áhuga.
Ef við erum svo þröngsýnir í
okkar þjóðmetnaði að þola ekki
að fram komi hið góða og
kristilega í fari annarra þjóða
hvort sem það er túlkað í söng
eða frásögn, — þá eigum við
eitthvað eftir að læra til þess
að geta sameinast í bæn séra
Matthíasar, sem er lokasöngur
kirkjuvikunnar. Nóg er hinu
haldið á lofti, sem miður fer í
heiminum og_ veldur illindum.
Kirkjan á einn texta, sem hún
vill útleggja með lífi sínu og
starfi, — en það er texti kær-
leikans, og honum er ekkert
tungumál óviðkomandi.
P. S.