Dagur - 03.05.1967, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Sírnar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERUNGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Sama rót
STUNDUM hefur verið svo að orði
komizt að Samvinnufélögin, ung-
mennafélögin og Framsóknarflokk-
urinn séu af sömu rót runnin. Elzt
þessara samtaka eru samvinnufélög-
in, sem hófu starfsemi sína á öldinni
sem leið. Fyrstu ungmennafélögin
voru stofnuð skömmu eftir aldamót,
en Framsóknarflokkurinn árið 1916.
Það var undanfari þessarar flokks-
stofnunar að boðinn var fram við
landkjör um sumarið „listi óháðra
bænda“. Tveir efstu menn þess lista
voru þjóðkunnir samvinnumenn,
Sigurður Jónsson í Yztafelli, sem
næsta vetur varð fyrsti ráðherra
Framsóknarflokksins, og Ágúst
Helgason í Birtingaholti. Meðal
kunnra áhrifamanna úr sam-
vinnufélögunum, sem voru í þing-
flokki Framsóknarmanna fyrstu ár-
in, voru Ólafur Briem á Álfgeirs-
völlum, sem um skeið var formaður
Sambands íslenzkra samvinnufélágá,
og Þorsteinn M. Jónsson þáverandi
kaupfélagsstjóri í Borgarfirði eystra,
og Einar Árnason á Eyrarlandi og
Þorleifur Jónsson í Hólum, sem báð
ir voru lengi formenn kaupfélaga.
Fyrsti ritstjóri Tímans, Guðbrandur
Magnússon, hafði um skeið verið
sambandsstjóri Ungmennafélags ís-
lands og Tryggvi Þórhallsson, sem
tók við af honum við Tímann, var
áður mikill áhugamaður í ungmenna
félagsskapnum. Sá maður sem yfir-
leitt er talið að manna mest hafi unn
ið að því að efla Framsóknarflokk-
inn í öndverðu, Jónas Jónsson frá
Hriflu, var, áður en hann fór að hafa
afskipti af stjórnmálum, ritstjóri
Skinfaxa, málgagns ungmennafélag-
anna, en síðar nátengdur samvinnu-
hreyfingunni, sem skólastjóri sam-
vinnuskólans. Hallgrímur Kristins-
son var á lista óháðra bænda 1916
og síðar á landlista Framsóknarflokks
ins og varaþingmaður 1922. Þannig
stóð fjöldi áhugamanna úr ung-
mennafélagshreyfingunni og sam-
vinmihreyfingunni að Framsóknar-
flokknum í öndverðu, enda þótt
þessi þrenns konar samtök væru, sem
slík, hvert öðru óháð og séu enn.
Svipuð lífsskoðun og viðhorf til þjóð
mála er sú sameiginlega rót, sem þau
öll voru runnin af.
Af því, sem nú hefur verið sagt,
ætti mönnum að vera það ljósara en
áður, hver skyldleiki er á milli hinna
þriggja félagsmálahreyfinga, sem
óumdeilanlega hafa borið gæfu til
að auðga andlega reisn íslendinga á
síðari tímum og bæta lífskjör fólks-
ins í landinu, hver með sínum hætti.
- Ágæfir fundir Framsóknarmanna
(Framhald af blaðsíðu 1)
stöðugt magnazt og hefði þá
vinnutíminn lengzt í sífellu,
enda gætu heimilin ekki með
öðru móti haft fyrir nauðsyn-
legum kostnaði hér, á meðan
vinnutími styttist í öllum öðr-
um löndum með vaxandi þjóðar
tekjum. Spurningin væri, sagði
Eysteinn, hvað nú þyrfti að
gera til að komast út úr vand-
anum. Að dómi Framsóknar-
manna, sagði hann, hlýtur höf-
uðatriðið að vera að byggja upp
skynsamlegan áætlunarbúskap
Eysteinn Jónsson.
með nánu samstarfi ríkisvalds,
einstaklingsframtaks og félaga-
samtaka. Verkefnin ætti að
taka fyrir eftir ákveðinni röð,
efth’ því hvað þau væru mikil-
væg. Lánamálastefnuna þyrfti
svo að miða við þessar fyrir-
’ætlanir og beina fjármagninu í
réttar áttir. Þetta væri ekki
hægt að kalla höft, enda þótt
stjórnarflokkamir vildu gera
það. Endurskoðun atvinnuveg-
anna þyrfti að fara fram, en aug
ljóst væri, að á því hefði íhaldið
engan áhuga, svo að Framsókn
armönnum ein,um væri treyst-
andi til að framkvæma slíka
endurskoðun. Það yrði þannig
að vera aðalatriði að efla ís-
lenzkt framtak til dáða og
hvetja það til mikilla fram-
kvæmda, og þyrfti jafnframt að
koma í veg fyrir það, að útlend
ingar fái í vaxandi mæli að-
stöðu til stórfellds atvinnu-
rekstrar á íslandi.
Eysteinn Jónsson sagði, að
eftirtektarvert væri, að Fram-
sóknarflokkurinn væri nú eini
stjómmálaflokkurinn í landinu,
sem hefði vaxtarmöguleika, en
þá hefði hann líka verulega í
þeim kosningum, sem framund
an væru. Gat hann þess, að í
11 kaupstöðum landsins hefði
flokkurinn bætt við sig 22%
atkvæða í bæjarstjómarkosn-
ingunum á sl. vori frá næstu
bæjarstjómarkosningum á und
an. Nú þyTÍtu Framsóknar-
menn ekki að bæta við sig nema
15% atkvæða frá síðustu alþing
iskosningum til að hafa mikinn
beinan möguleika á uppbótar-
þingsæti, ef ekki tækist að
vinna neitt sæti í kjördæmi.
Hitt væri svo annað mál, að
víða væru miklir möguleikar á
að vinna sæti í kjördæmi, jafn-
vel hér í Norðurlandskjördæmi
eystra. í kjördæmi eins og
þessu, sagði Eysteinn, hefur því
hvert atkvæði tvöfalda þýðingu,
því að það getur bæði orðið til
að koma fjórða Framsóknar-
manninum inn í kjördæminu og
til þess að útvega flokknum
uppbótarþingsæti einhvers stað
ar á landinu. Að lokum sagði
formaður Framsóknarflokksins,
að það ætti nú að vera hverj-
um manni augljóst, að stjóm-
arflokkunum væri ekki lengur
treystandi til forystu, þegar
ástandið væri svo slæmt, að
síldarflotinn virðist tæplega
geta komizt af stað á þessu
vori.
Jónas Jónsson, ráðunautur,
talaði næstur. Hann sagði, að
eftir tveggja kjörtimabila
stjórn núverandi stjórnarflokka
væri ástandið orðið þannig, að
allir framleiðsluatvinnuvegirn-
ir berðust í bökkum og þyrftu
stuðnings við, og jafnframt
væri lánsfjárskorturinn svo
mikill, að jafnvel sildarútgerð-
in, sem búið hefði við allra
mesta góðærið, ætti erfitt um
vik.
Jónas sagði, að samt hefði
ekki verið annað hægt að sjá
en til hefði verið og væri enn
nóg fjármagn til að kynda und-
ir dýrtíðareldana, þar sem þeir
þó brynnu glaðast fyrir. Verð-
bólgan væri auðvitað frumor-
sökin að vandræðum atvinnu-
Jónas Jónsson.
veganna, enda yki hún stöðugt
framleiðslukostnað og eyðilegði
samkeppnisaðstöðuna á erlend-
um mörkuðum. Jónas sagði, að
orsakir verðbólgunnar væru
margvíslegar, m. a. væri ein
höfuðorsökin sú, að of margt
fólk safnaðist fyrir á einn stað
í landinu, en það leiddi beinlín-
is af sér húsnæðisskort þar,
sem síðan hleypti byggingar-
kostnaði upp úr öllu valdi og
síðan hæfist almennt kapp-
hlaup. Fólk væri farið að trúa
á áframhaldandi dýrtíð og því
vildu allir festa fé sitt strax,
hvort sem fyrirtækið væri arð-
vænlegt eða ekki. Af þessu
leiddi svo almenna vinnuþrælk
im. Þetta kvað Jónas hafa get-
að gengið svona um sinn vegna
óvenjulegs góðæris, einkum að
því er snertir sjávarafla og
verðlag, en það væri ekki
stjómarstefnunni að þakka. —
Jónas kvað nú rétt að líta á
það, hver væru helztu úrræði
þeirra þreyttu manna, sem enn
sætu í ráðherrastólunum og
segðust vera reiðubúnir að sitja
þar áfram, enda þótt af mann-
úðarástæðum einum væri full
ástæða til þess fyrir kjósendur
að gefa þeim hvíld frá amstrinu,
jafnvel þótt fleira kæmi ekki til.
Hvaða atvinnuvegir eiga að
dómi þessara manna að taka við
allri fólksfjölguninni á næstu
árum? spurði Jónas. Eru það
grundvallaratvinnuvegirnir? —
Tæplega sjávarútvegurinn, þar
sem farizt hefur fyrir að end-
urnýja togaraflotann, illa hefur
verið búið að hraðfrystihúsun-
um og ekkert verið gert til
þess að takast mætti að full-
vinna sjávarafurðirnar innan-
lands til að auka útflutnings-
verðmæti þeirra. — Tæplega
heldur landbúnaðurinn, sem
stjórnin teldi sífellt að of marg-
ir ynnu að, enda hefði hún
þrengt sérstaklega að þessum
atvinnuvegi með lánsfjárhöft-
um, vaxtahækkunum, launa-
skatti og markvissri baráttu í
þá átt að koma samvinnufélög-
unum á kné. Ekki væri iðnað-
urinn heldur neitt eftirlætis-
barn ríkisstjórnarinnar, því að
honum hefði einnig verið hald-
ið niðri, til að minni sársauka
ylli, þegar gengið yrði í Efna-
hagsbandalag Evrópu, eins og
stjómin virðist stefna að. Nei,
sagði Jónas, það er stóriðjan,
sem þeir vilja stefna að, stór-
iðja byggð á erlendu fjármagni.
Stóriðjan á að taka við fólkinu
í framtíðinni að þeirra dómi,
hún á að nýta orkulindir lands-
ins í þágu erlendra auðhringa.
Jafnframt þættist svo stjórnin
vera að koma upp jafnvægis-
sjóði, sem raunar ætti þó lítið
annað en mistrygg skuldabréf.
Jafnvægisráðstafanir af þessu
tagi eru alveg út í hött, sagði
Jónas að lokum, en eina leiðin,
ef menn vilja ekki við þessar
ráðstafanir una, er að styðja
Framsóknarflokkinn.
Björn Teitsson sagði frá því,
að ungir Framsóknarmenn
hefðu á þessum vetri ferðast
nokkuð um landið til að kynna
það sem þeir nefndu ný viðhorf
í íslenzkum stjómmálum, og
hefðu þeir víðast hvar fengið
góðar undirtektir. Nú væri að
komast til vits og ára á íslandi
fjölmennari kynslóð en nokkru
sinni áður, sú kynslóð, sem
fædd væri á stríðsárunum síð-
ari og við lok þeirra, og þessi
kynslóð spyrði vitanlega, hvaða
stjómmálaflokki mætti bezt
treysta til, að halda á lofti
merki framfara og framsóknar
í málefnum þjóðarinnar, bæði
atvinnu- og menningarmálum
og þeim málum er sérstaklega
vörðuðu sjálfstæði þjóðarinnar.
Björn kvaðst ætla að reyna að
svara spurningunni að því er
varðaði eitt svið sérstaklega,
nefnilega skólamálin. Hann
sagði, að íslenzka skólakerfið
væri nú orðið um marga hluti
úrelt, og hefði það engum breyt
i
Bjöm Teitsson.
ingum tekið frá því að fræðslu
lögin voru sett 1946, enda væri
ekki í kerfinu neinn þáttur, sem
orsakað gæti þróun á því. Væri
þáð grátleg staðreynd, að nú-
verandi menntamálaráðherra
hefði ekki hugsað um að end-
urbæta þetta kerfi, þess í stað
hefði hann helzt viljað fárast
yfir því að fækka þyrfti bænd-
um. Væri nú spurning, hvort
ekki ætti að veita honum lausn.
Bjöm sagði, að við athugun
kæmi ótvírætt í ljós, að á þeim
árum er Jónas frá Hriflu hefði
verið menntamálaráðherra í
ríkisstjórn Framsóknarmanna
hefði verið lagður grundvöllur
að alveg nýrri aðstöðu ungs
fólks til menntunar hér á landi,
og væri enn búið á þeim
grunni. Þá hefðu verið sett lög
um gagnfræðaskóla í öllum
kaupstöðum og stærri kaup-
túnum, einnig hefði barna-
fræðslan verið efld, héraðsskól-
ar byggðir, menntaskóli reistur
á Akureyri og sett lög um
byggingu háskólans. Þetta væri
langmesta átak í einu í mennta
og menningarmálum hérlendis
til þessa. Um hug Framsóknar-
flokksins þyrfti ekki að efast
nú í þessum efnum. Þeir vildu
láta gera verulegt átak í bygg-
ingu skóla svo að þjóðin gæti
aftur farið að fylgjast með tím-
anum í þessum efnum. Byggja
þyrfti fleiri héraðsskóla, svo
að unglingar víða í strjálbýlinu
yrðu ekki lengur afskiptir að
því er menntunaraðstöðu varð-
aði. Yfirleitt telur Framsóknar-
flokkurinn, að fara ætti fram
endumýjun starfshátta og
skipulags á öllum námsstigum.
Engin athugun hefði farið fram
á skólakerfinu til að leiða í
ljós, hverju þyrfti helzt að
breyta, en flokkurinn myndi
strax láta framkvæma þessa
athugun, ef hann hefði aðstöðu
til. Sérstaklega kvað Björn þó
mikilvægt að menntun kenn-
araefna yrði tekin undir smá-
sjána. Björn sagði, að af því
sem hann hefði fært fram
mætti vera augljóst, að unga
kynslóðin gæti ekki treyst öðr-
um en Framsóknarmönnum til
að framkvæma nauðsynlegar
breytingar á skólakerfinu. —
Sagði hann að lokum, að mikið
átak í þessum efnum væri
nauðsyn, ef þjóðin ætti áfram
að búa við óskert menningar-
legt sjálfsforræði en ef það
glataðist, myndi efnahagslegt og
stjórnmálalegt sjálfstæði henn-
ar einnig fara í súginn áður en
nokkur vissi. □
Vinnuhagræðing í landbúnaðarsförfum

var umræðuefni á síðasta bændaklúbbsfundi.
Framsögu hafði Ketill Hannesson
Á ÞRIÐJUDAGINN var hald-
inn bændaklúbbsfundur á Hótel
KEA á Akureyri. Fundurinn
var allvel sóttur. Fundarstjóri
var Ármann Dalmannsson, en
frummælandi Ketill Hannesson,
sem nýlega 'hefur tekið við
starfi hjá Búnaðarfélagi íslands
rem ráðunautur í hagræðingu
við landbúnað. Erindi Ketils
fjallaði að mestu um búreikn-
inga, en honum hefur verið fal-
in stjórn Búreikningaskrifstofu
ríkisins. Skýrði hann frá nýju
formi, sem upp hefur verið tek
ið við færslu búreikninganna,
sem hann taldi miklu einfaldara
og auðveldara en hið eldra
form. Skýrði hann jafnframt
mól sitt með skuggamyndum.
Miklar umræður urðu að
erindi hans loknu og tóku þess-
ir til máls: Árni Jónsson, Aðal-
steinn Guðmundsson, Sigui-jón
Steinsson, Jón Bjarnason, Stef-
án Valgeirsson, Jónas Halldórs
son, Jón Rögnvaldsson, Stefán
Halldórsson, Þórir Valgeirsson
og Stefán Stefánsson.
í ræðu frummælanda kom
m. a. þetta fram:
Á síðastliðnu hausti var end-
anlega ákveðið að hefjast handa
og endurskipuleggja Búreikn-
ingastofu landbúnaðarins, en
bændur og þá sérstaklega Sig-
mundur Sigurðsson bóndi í
Langholti, hafa hvatti til efling-
ar stofnunarinnar jafnhliða efl-
ingu leiðbeiningaþjónustu í
rekstrarhagfræði.
Mikil vinna hefur verið lögð
í þetta starf og margir hafa lagt
hér hönd að verki, og má segja
að heildarskipulag og verks-
svið Búreikningastofunnar sé
mótað. Endurskoðuð lög um
hana hafa nú gengið í gildi, og
fjármagn til hennar hefur verið
aukið.
í þessu sambandi mætti geta
þess að erlendis er nú lögð mik
il áherzla á aukna þjónustu
bændum til handa á sviði
skýrslugerðar og stefnir sú þró
un mjög í þá átt að hraða og
fullkomna þjónustuna. Þetta
hefur gert það mögulegt að
auka mjög leiðbeiningarstarf-
semi í rekstrarhagfræði og
skipulagningu, er miða að meiri
hagsýni í búskap. Við erum því
miður á eftir í þessari þróun,
en getum þar af leiðandi not-
fært okkur reynslu annarra
þróaðra landbúnaðarþjóða í
þessum efnum.
Skipulagning stofunnar hefur
beinzt í þá átt að ganga eins
langt og fært þykir til móts við
bændur, og láta skrifstofuna og
rafreikna annast meiri hluta
verksins.
Reynsla undanfarinna ára hef
ur sýnt, að bændur munu ekki
notfæra sér þessa þjónustu
nema því aðeins að hún sé full-
komin, enda mála sannast að
það er tilgangslitið að leggja
vinnu í færslu búreikninga ef
að uppgjörið eða rekstraryfh'-
litið er ekki tilbúið fyrr en ári
eftir lok rekstrarárs.
Mikil áherzla hefur verið lögð
á hraða úrvinnslu og því var -
ákveðið að láta bændur senda
frumgögnin mánaðarlega til
stofunnar, til þess að uppgjör-
ið yrði tilbúið skömmu eftir
lok rekstrarárs.
Búi-eikningurinn er því ekki
annað en lausblaðabók, er inni-
heldur þrjár tegundir eyðu-
blaða. Þessi eyðublöð þarf að
fylla út og senda mánaðarlega
til stofunnar.
Þetta fyrirkomulag gerir það
að verkum að úrvinnslu verður
hraðað eins og mögulegt er, auk
þess sem þetta gerir okkur
kleift að fylgjast vel með hvem
ig hverjum aðila gengur við
færslu frumgagna og er þá auð
velt að veita nauðsynlegar leið-
beiningar.
Um þessi áramót fengum við
góðar undirtektir meðal bænda
og um 140 bændur vinna nú í
samstarfi við stofnunina, og er
mér óhætt að segja að þeir séu
yfirleitt ánægðir með snið reikn
inganna og það að hafa mánað-
arlega samband við Búreikn-
ingastofuna.
Vinnunýting stofunnar verð-
ur óneitanlega mjög góð með
þessu fyrirkomulagi og er ekki
ólíklegt að stofan geti annað
250 reikningum, á næsta ári,
vegna þess að úrvinnsla í raf-
reiknum er ódýrari, hraðari og
nákvæmari.
Aðferðir til þess að gera upp
búreikninga hafa verið mjög á
dagskrá erlendis og beinzt í þá
átt að gera uppgjörið einfaldara
og auðskiljanlegra, auk þess að
miða það meira að því að auð-
veldara sé að gera rekstrar-
áætlun og er óhætt að fullyrða
að það hefur gjörbreytt viðhorfi
bændur erlendis til búreiknings
halds.
Þetta fyrirkomulag Búreikn-
ingastofunnar gefur einnig
möguleika á því að senda bænd
um upplýsingar oftar en einu
sinni á ári og þá jafnvel árs-
fjórðungslega, t. d. pientað yfir
lit yfir samtalstölur einstakra
kostnaðar og tekjuliða, en end-
anleg ákvörðun hefur enn ekki
verið tekin um þetta atriði.
Ekki er heldur útilokað að
bændum verði gefinn kostur á
að færa lítinn búreikning þ. e.
taka aðeins fyrir einn þátt rekst
ursins sem þeir vilja rannsaka
sérstaklega.
Ég vil að lokum geta þess að
þessi fundur varð mér til
ánægju og hvatningar þar sem
það kom mjög skýrt fram að
mikill áhugi er fyrir hagræð-
ingu í búrekstrinum og vonast
ég til að í framtíðinni verði auð
veldara að leysa úr fjárhagsleg-
um verkefnum en verið hefur
til þessa, en það er áríðandi að
leggja fasta og örugga undir-
stöðu undir þessa búreikninga-
þjónustu áður en hún er hafin
og þá með meiri þátttöku hér-
aðsráðunauta. □
Kcrling við Drangey.
(Ljósm.: Þorst. Jósepsson)
FUGLiNN IFJÖRUNN!
SJOMAÐUR tjáði þlaðinu, að
hann hefði á laugardaginn séð
nokkrar kríur nájægt Hjalteyri,
og þótt blaðinu þyki það lieldur
snennnt, .þótti ekki ástæða til að
rengja þcnnan glögga sjómann. í
sambandi við komu tarfuglanna
er vert að minna á það, að.börn
Grasadeildin í Lysti-
garði Akureyrar
KONUR stofnuðu Lystigarðinn á
Akureyri árið 1912, að frumkvæði
Anne Katerine Schiöth. Hún og
síðan tengdadóttir hennar, Mar-
SMÁTT OG STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8)
mundi Hákonarsyni. Þar segir:
„Síðan hefur hann starfað við
Höfðaver h.f. og er hann einn
af 5 eigendum þess“. Menn
spyrja hver annan: Hvað er
Höfðaver h.f.? Hvemig hefur
því farnast í höndum frambjóð
andans? Er fyrirtækið lyfti-
stöng á Húsavík? Þetta finnst
mönnum skipta allmiklu máli,
þegar um kynningu er að ræða.
Dagur hefur ekki kunnugleika
til að svara þessum spumingum
manna, en kemur spurningun-
um hér með á framfæri.
RAUÐA SKIKKJAN
Um þessar mundir er verið að
sýna kvikmyndina Rauðu
skikkjuna í Borgarbíói á Akur-
eyri. En mynd þessi var tekin
hér á landi, bæði austur við
Jökulsá í Axarfirði og fyrir
sunnan. Töluvert var skrifað
um þessa myndatöku og svo
myndina sjálfa eítir að hún
kom fyrir augu íslenzkra kvik-
myndahússgesta. Um söguþráð
inn er það að segja, að hann er
byggður á fornum sögnum og
kvæðabrotum og er óvíst um
sannleiksgildið. En hvað sem
því líður, þá er að minnsta
kosti kvikmyndin staðreynd.
Um hana má segja, að þar eru
það íslenzku hestarnir sem bera
myndina að miklu leyti uppi.
Annars fjallar kvikmyndin
mjög um vígaferli og mann-
dráp. Undirleikurinn er hófa-
dynur og vopnaglam. Hin mikla
náttúrufegurð við Jökulsá nýt-
ur sín ekki, eins og vænta mátti
þó eftir staðháttum þar. Ástar-
ævintýri er ofið í myndina og
endar það sorglega. Þessi mynd
er sterk en áhrifin mjög lirjúf
og ekki er hún fyrir böm.
VILLANDI MALFLUTN-
INGUR
I síðasta tölublaði Verkamanns
ins er mjög villandi málflutn-
ingur um Krossanesverksmiðju.
Stjómarformaður verksmiðj-
unnar vinnur þessa dagana að
málefnum hennar syðra. Ef-
laust mun hann gefa upplýs-
ingar um verksmiðjureksturinn
þegar hann kemur að sunnan,
og leiðrétta jafnframt það sem
missagt er í Verkamannin-
um.
grcthe, hölðu umsjón méð garð-
inum til ársins 1954, en síðán Jón
Rögnvaldsson. Lengi j Jiamlaði
fjárskortur störfunr. Arið 1946 var
garðurinn stækkaður nokkuð og
aftur 1954. Nú er hann 3.2 ha.
að stærð. Fyrir 10 árum var scr-
stakur grasagarður gerður í sam-
bandi við Lystigarðinn og átti
Fegrunarfélag Akureyrar frum-
kvæðið að því og síðan styrkti
bæjarsjóðurinn hugrtiyndina. —
Grasagarðurinn eignaðist mikið
jurtasafn frá Fífilgerði í Önguls-
staðahreppi. Síðan hann var stofn-
aður, liafa verið fluttar jrangað
íslenzkar plöntur eftir Jrví sem
unnt hefur verið og vaxa nú í
garðinum 421 tegund og afbrigði
íslenzkra plantna. En samkvænrt
Flóru íslands eru taldar vaxa í
landinu 428 teg. auk nokkurra
slæðinga. í gTasagarðinunr í Lysti-
garði Akureyrar eru samankonrn-
ar rrær aliar tegundir íslenzkra
urta. Auk Jressa eru svo ræktaðar
margar aðrar tegurrdir, svo sem
60 tegundir grænlenzkar.
LIFANDI FLÓRA
ÍSLANDS
Út er kominn listi yfir Jrtöntur
Jressar í nrjög smekklegunr bækl-
ingi, senr Jón Rögnvaldsson garð-
vörður helur látið prenta á góð-
an pappir, bæði á íslenzku og út-
dráttur á ensku.
Grasagarðurinn er lifandi Flóra
íslands, öll á einum stað. □
eru ákaflega nánrfús hvað fuglana
snertir, Jrau vilja vita hvað Jreir
heita og eitthvað unr lifnaðarlrætti
þeirra. l>að er Jrví ánægjulegt, Jreg-
ar feðurnir í frístundum síuura
taka börnin út í náttúruna, og
þarf ekki langt að fara, til þess að
kenna þeinr að Jrekkja fuglana. Þá
ler börnunum að þykja vænt um
Jrá og læra að umgangast Jrá nreð
vinsemd. En eggjarán ,og fugla-
dráp i tíma og ótíma er ljótur
blettur og stafar af skilningsskorti
miklu nreira heldur en al illu inn-
ræti. Konra farfuglanna ylir ltöf-
in, úr fjarlægum heimslrornum,
hingað á norðlægar slóðir er ævin-
týri, hvernig senr á það er litið.
Og fyrir okkur mennina eitt a£
dásanrlegustu ævintýrum vorsins.
Uirdaníarna kuldadaga lrefur:
nrátt sjá ógrynni fúgla í fjörun-
um við Akureyri og Leirunum,’
Jregar lágsjávað er, og nriklir sand-
llákar konra utrdan sjó. Hettu-
máfurinn er hér nú i þúsundatali,
kominn í sinn fallega sunrarbún-
ing, nreð svörtu kollhettuna. Þá
er óvenju mikið af æðarfugli, sem
heldur sig stundum í þéttum lróp-
um og olt nrjög nærri landi. Auð-
séð er á öllu að varptíminn nálg-
ast. Þá eru margar tegundir a£
mávunr. Veiðibjallan er allta£
áberandi hvar sem hún er. Það
er ekki nrjög nrikið af lremri hér
nú, nema af ungri veiðibjöllu,
sem ekki er búin að fá sinn rétta
lit, en af öðrum mávategundum
er töluvert. Ofurlítið er enn eltir
af skegglu. Húrr var hér nrjög
mikið unr tíma, en er nú að miklu
leyti horfin, nrun nú kontin til
varpstöðva sinna, en hún verpir
í björgunum, t. d. í Grínrsey. Þá
hafa vaðfuglarnir sótzt mjög eftir
fjöruætinu núna í kuldunum,
enda jörð ekki tekin að lifna.
Lóur voru í þúsundatali á tún-
blettunr hér á Akureyri um helg-
ina og mjög ntikið einnig á I.eir-
ununt. Stelkurinn er einnig áber-
andi, nrá segja að hann hafi vcrið
f stórurn flekkjum, bæði hvar-
vetna í fjörum og líka á hitrunj
víðáttumiklu Leirunt. p >