Dagur - 06.06.1967, Blaðsíða 4

4
Skrifstoíur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
„UNDIRSTAÐA OG
YFIRLÖGMÁL"
í RÆÐU, sem Bjami Jónsson frá
Vogi flutti frá Lögbergi 1907, sagði
hann:
„Oss er öllum skylt að berjast
fyrir því, að frægð og blómi lands
vors verði sem mestur á ókomnum
tíonum og sjálfstæði þess fullt og
óskert. sEn þeir, sem berjast með
erlendu valdi gegn rétti þessarar
þjóðar, og þeir sem eigi vilja berj-
ast með þjóðinni, — þeir menn
skiulu verða gerðir þjóðernislausir
vargar í véum.
Þessi framtíðarlög las ég í hug-
um yðar og eru þau undir öðrum
lögum og yfir þeim, — undirstaða
og yfirlögmál“.
Þessi orð ættjarðarvinarins, Bjarna,
eru eins og þau væru töluð af Lög-
bergi á þessu vori. Þau eiga sérstak-
Iega vel við nú sem kosningarávarp
þjóðrækinna manna. Hvers vegna?
Vegna þess að sú ríkisstjóm, sem nú
berst fyrir að halda völdum áfram,
hefur sýnt að hún hefur ekki fyrir
„undirstöðu og yfirlögmál“ að efla
sjálfstæði þjóðarinnar. En þá kröfu
verða íslendingar fyrst og fremst og
ætíð að gera til stjórnar sinnar.
Ríkisstjómin á að falla, af því að
hún hefur ekki staðið við fyrirheit
sín í fjármálum. Það er rétt. Hún
hefur farið afarilla með einstæð
tekjuöflunarár, sem þjóðinni hafa
gefizt.
Verðbólga læsir sig eins og eitur
um æðar efnahagslífsins. Aðalat-
vinnuvegimir em settir hjá henni á
bónbjargir.
En þótt þetta, sem snertir efna-
hagsmálin sé meira en nóg stjórninni
til fordæmingar, er þó annað sem út
yfir tekur, henni til óhelgi. Það er
þrekleysi hennar og óvarkárni gagn-
vart erlendu valdi.
Hún gaf eftir af gerðri útfærslu
landhelginnar og skuldbatt þjóðina
um aldur og ævi til að leita leyfis
Breta um frekari stækkun landhelg-
innar, — afsalaði einhliða útfærslu-
rétti fyrir hönd þjóðarinnar.
Hún þóttist ætla að vinna að því,
að viðurkenndur yrði réttur íslend-
inga einna til alls landgrunnsins, en
hreyfir hvorki hönd né fót til þess og
hefur á Alþingi eytt með meirhluta-
valdi öllum tillögum, er þar hafa
fram komið, í þá átt.
Hún heimilaði Ameríkumönnum
að fara inn í íslenzka menningarhelgi
með því að gefa þeim leyfi til að
stækka sjónvarpsstöðina á Keflavík-
urflugvelli og útvarpa óbeizluðu
stundastyttingarsjónvarpi herstöðv-
arinnar yfir meira en helming ís-
lenzku þjóðarinnar.
(Framhald á blaðsíðu 7).
BÚSTÆRÐIIV SÉ MIÐUÐ VIÐ VINNIJ-
GETU FJÖLSKYLDUNNAR
Rætt við HORÐ og ROSFRIÐI
á Rifkelsstöðum í Eyjafirði
— Ég á konunni og dætrun-
um það fyrst og fremst að
þakka, hversu vel búskapurinn
hefur gengið. Við vinnum öll í
þessu, og það er ekki vegna þess
að ég sé svo duglegur, að þetta
hefur gengið svona vel, sagði
Hörður Garðarsson á Rifkels-
stöðum, þegar blaðamaður frá
Degi spurði hann nokkurra
spurninga um búskapinn og dag
lega lífið í sveitinni. Kona Harð
ar, Rósfríður Vilhjálmsdóttir,
sagði okkur um leið frá því,
hvernig er að vera húsmóðir í
sveit, en þau hjón eru mjög
samhent um allt sem við kem-
ur búskapnum og sýnir hið
myndarlega heimili þeirra, að
þar býr óvenjulegt atorkufólk.
Hörður er sonur Garðars
heitins Halldórssonar alþm. og
konu hans, Huldu Davíðsdótt-
ur. Garðar og bróðir hans, Jón-
as, bjuggu tvíbýli að Rifkels-
stöðum, en við fráfall Garðars
tók Hörður við búinu eftir föð-
ur sinn. Rifkelsstaðir eru eitt
mesta stórbýli Eyjafjarðar, þar
er mikil vélvæðing og einskis
látið ófreistað um, að fylgjast
með öllum nýjungum í búnað-
armálum. — íbúðarhús þeirra
Harðar og Rósfríðar er nýtt að
kalla, byggt á árunum 1960 til
1961 og mjög glæsilegt í alla
staði.
— Hvað eruð þið mörg í hehn
ili? spyr ég Hörð.
— Það erum við hjónin, og
svo eigum við fjórar dætur, sú
elzta er 15 ára, þá 13 ára og 8
ára og sú yngsta er nú ekki
nema til þess að tefja fyrir enn-
þá, hún er á öðru ári. Ég hef
auk þess venjulega haft strák á
fermingaraldri yfir sumarið til
þess að létta undir með okkur,
og þá er upptalið. Okkur hefur
tekizt að anna öllum verkun-
um, en það er því að þakka,
hvað dæturnar og konan eru
duglegar við verkin, og hjálpa
mér mikið.
— Hvað eru kýmar margar
hjá þér?
— Mjólkurkýrnar eru í augna
blikinu 26, en höfuð í fjósi eru
allt í allt um 40.
— Og kindumar?
— Við erum með rúmlega
100 kindur. Það er mikið að
snúast í kring um þær, sérstak-
lega um burðinn, en annars er
það ekki svo mjög mikið. —
Reyndar er ekki hægt að bera
sauðburðinn í vor saman við
það, sem gerist undir venjuleg-
run kringumstæðum. Nú hefur
féð orðið að bera allt í húsi, og
husakosturinn varla nægilegur
til slíks. Útihúsin eru orðin það
gömul, að þau fullnægja ekki
kröfunum, sem við gerum í dag
og því er ekki eins þægilegt að
vinna i þeim eins og gæti verið.
— Hvemig er með upprekstr
arland og beitiland?
— Það er mjög af skornum
skammti. Við beitum mjög mik
ið á tún, bæði haust og vor. Beit
um 'lengi fram eftir vori á tún-
in, og tökum féð svo gjaman
aftur nokkru fyrir slátrun til
þess að fita lömbin, og jafnvel í
hálfan mánuð, þrjár vikur og
allt upp í mánuð. Þetta er ekki
sauðfjárræktarsveit, nema þá
hreinlega að miðað sé við að
beita á ræktað land að mjög
miklu leyti, og ég er ekki frá
því, að það væri þess virði að
hugsa um það.
— Hvað hafið þið fleira til
þess að drýgja bútekjurnar?
— Við erum með hænsni. í
svipinn eru þau um 300, því við
erum með unga í uppeldi. Full-
orðnu hænurnar eru ekki nema
eitthvað á annað hundrað, en
hænsnaræktin er samt nokkur
liður í búskapnum.
— Var ekki einu sinni korn-
rækt hér á Rifkelsstöðuni?
— Jú, en það var nú fyrir
einum 20 árum. Pabbi hafði hér
komrækt, fyrst til gamans, en
ég segi samt ekki, að þetta hafi
ekki líka verið til gagns, en þó
varð kornræktin aldrei veiga-
mikill liður í búskapnum. Ég
held mér sé óhætt að segja, að
uppskeran hafi verið sæmileg,
t. d. miðað við það, sem Klem-
enz á Sámsstöðum gaf upp, en
hann er nú eiginlega sá eini hér
á landi, sem hefur staðið eitt-
hvað í komrækt að kalla, en
þetta var aldrei í stórum stíl
hér.
— Ræktið þið dálítið af kart-
öflum?
— Það er nú ekki mikið en
við höfum alltaf eitthvað til
sölu, en héma í Eyjafirði eru
margir miklu stærri kartöflu-
bændur en við.
— Hvað um vinnudaginn, er
hann ekkilangur?
— Vinnudagurinn í sveitun-
um fer mikið eftir því, hvers
konar búskapur er stundaður.
Þar sem er kúabúskapur, eins
og hérna hjá okkur, verður allt
að miðast við að koma mjólk-
inni í mjólkurbílinn á morgn-
anna, og við t. d. verðum að
vera tilbúin með mjólkina fyrir
kl. 8, svo okkur veitir ekkert af
að fara á fætur upp úr 6 til
þess að mjólka og geta verið
búin að öllu, þegar bíllinn kem-
ur.
— Er þetta nokkuð svipað
allan ársins hring?
— Sannleikurinn er sá, að
veturinn er ekkert léttari en
sumarið nú orðið. Á vetuma
notar maður oft frístundimar
til þess að Iagfæra það, sem
aflaga hefur farið á sumrin,
vélar og annað, sem ekki hefur
gefizt tími til að sinna yfir há-
sláttinn. En heyskapurinn hef-
ur breytzt svo mjög með miklu
meiri véltækni, að hann er ekk
ert erfiðari heldur en skepnu-
hirðingin á vetuma. Við hana
er ekki hægt að koma eins
mikilli vélavinnu eða hagræð-
ingu, a. m. k. ekki nema með
nýjum byggingum. Hreinskiln-
ingslega sagt tel ég, að veturinn
sé orðinn miklu erfiðari en sum
arið, og mér finnst, að það, sem
takmarkar bústærðina fyrst og
fremst hjá mér, sé, hvað ég get
hugsað um margar skepnur
yfir veturinn. í öllu venjulegu
árferði get ég heyjað handa
miklu fleiri skepnum heldur en
ég hef. Fleiri skepnur kalla á
stærri útihús, hvort sem það
yrðu þá fjárhús eða fjós, og það
er dýrt að leggja út í slíkt.
— Telur þú að búið, eins og
hjá þér í dag, sé af hagkvæmri
stærð?
— Ég held það sé afar hæpið
að hafa svo stór bú, að bóndinn
og skyldulið hans geti ekki að
mestu leyti annazt það. Það er
hæpinn gróði að vera með
margt vandalaust fólk. í fyrsta
lagi er erfitt að fá það, og svo
er það nú alltaf svo, að fólk er
misjafnt, og það verður aldrei
eins natið við skepnuhirðing-
una eins og heimafólkið sjálft.
— Það er nú t. d. að mjólka
með mjaltavélum, skýtur Rós-
fríður húsfreyja inn í. — Fólk
segir, að það sé enginn vandi,
láta mig langa fremur í kaup-
stað er nú, þegar börnin eru
byrjuð í framhaldsskólunum.
Már finnst nijög mikill galli, að
geta ekki haft þau hjá sér, eða
þá komið þeim í heimavistar-
skóla, þar sem eftirlit er haft
með þeim á meðan þau eru í
skólunum. Það er allt annað, að
hafa börn svona í skóla ein á
Akureyri heldur en hafa þau í
heimavist.
— Hvað segið þið mér annars
um skólamálin í heild?
Hjónin á Rifkelsstöðum mcð yngstu dótturina. (Ljósni.: FB.)
en það er nú öðru nær. Ég
mundi segja, að það væri meiri
vandi en að mjólka á venjuleg-
an hátt, til þess að vel sé farið
með kýrnar.
— Hvernig er að vera liús-
móðir í sveit? spyr ég Rósfríði.
— Það er ekki hægt að segja
annað, en það sé mikið öðru
vísi heldur en að vera í kaup-
stað. Ég er sjálf fædd og upp-
alin á Akureyri, dóttir Vil-
hjálms Guðjónssonar og Katrín
ar Hallgrímsdóttur. Sveitakon-
an vinnur mikið úti, og óhætt
að segja, að oft vinnur maður
fullkomna vinnu úti, og svo
þarf að vinna öll verk innan-
húss að auki. Við það bætist, að
á sumrin er oft margt fólk hjá
manni, bæði gestir, og svo tek-
. ur maður oft krakka til dvalar.
Það er alltaf verið að biðja
mann fyrir blessuð bömin, og
það er líka gaman að geta tekið
þau. Mér finnst börn hafa ákaf-
lega gott af því að vera í sveit.
Sveitakonan byi-jar daginn með
því að fara í fjósið, svo þarf
hún að vinna við heyskapinn á
sumrin, sinna verkunum, og síð
an er ekki til setunnar boðið,
því hún verður að fara í fjósið
aftur að kvöldinu, og ofan á allt
þetta bætist, að bömin þurfa.
umönnunar með líka. Vissulega
hafa orðið gífurlegar breyting-
ar í sveitunum. Nú er svo að
segja alls staðar komið mikið af
rafmagnsheimilistækjum og
þetta er allt svo miklu þægi-
legra, en það var, og húsin eru
ekki lík því sem áður var.
— En þetta er allt annað líf
heldur en að búa í kaupstað,
þetta er svo fjölbreytt. Eina
ástæðan, sem ég hef til þess að
Og hjónin svara bæði í einu:
— Þetta er í lagi með barna-
skólann. Þau eru reyndar ekki
tekin í hann fyrr en þau eru
átta ára, svo þau þurfa helzt að
vera orðin læs, þegar þau byi-ja,
en það gerir ekki svo mikið.
Þau eru sótt heim annan hvern
dag og keyrð heim aftur. Aðal-
vandræðin eru, þegar barna-
prófi lýkur. Þá vitum við ekki,
hvert við eigum að snúa okkur.
Það þarf að sækja um skóla-
vist á mörgum stöðum, því
þrengslin eru alls staðar mikil
eins og kunnugt er, og alveg
undir hælinn lagt, hvar maður
fær inni fyrir bömin. Okkar
dætur hafa verið í Gagnfræða-
skólanum á Akureyri, þ. e. a. s.
önnur þeirra las utanskóla í vet
ur, en hin sat í skólanum. Þar
er engin heimavist, og við urð-
um bara að leigja herbergi úti
í bæ og kaupa fæði handa
henni.
— Það er víst bæði dýrt og
eríitt?
—: Já, og svo er ekki auð-
hlaupið að því að fá fæði. Það
er óhætt að segja, að það er
töluvert erfitt fyrir börnin að
verða að búa ein og stunda
skólanámið. Það er öðruvísi, ef
þau .eru heima. Þá er hægt að
veita þeim þá leiðbeiningu, sem
foreldrarnir eru færir um. 13
ára böm em eiginlega ekki orð
in svo þroskuð, að þau geti ver
ið svona ein, þar sem enginn
hefur eftirlit með þeim. Við er-
um eiginlega orðin langt aftur
úr hér í hreppnum, hvað fram-
haldsskólamálin snertir, og nú
hlýtur hver að verða síðastur
um að komast í Gagnfræðaskól
ann á Akureyri, því að hann er
að verða fullsetinn. Okkur
skilst, að þessi fræðslulöggjöf,
sem við búum við, sé nú orðin
20 ára gömul, og hún er ekki
kornin í framkvæmd, og óhætt
er að segja, að hér í Ongulstaða
hreppi hefur engin tilraun ver-
ið gerð til þes að koma henni í
framkvæmd fram að þessu.
Fólk hefur ekki gengið nægi-
lega hart eftir rétti sínum.
— Hvað um félagslíf kvenn-
anna í hreppnum?
— Jú, við höfum okkar kven
félag, sem hefur starfað býsna
mikið, og svo höfum við líka
saumaklúbb, sem kemur saman
hálfsmánaðarlega. Okkur hefur
heldur fækkað í honum. Ég
man eftir því, að þegar ég byrj-
aði vorum við um 20, en nú er
um við komnar niður í 10 eða
11. Klúbburinn kemur bara
saman yfir veturinn, en það er
sama, þetta er tilbreyting. Mér
finnst mjög æskilegt að hafa
einhvei-ja starfsemi svipaða
þessu, það tengir fólkið saman.
Kvenfélagið hefur staðið fyrir
föndurnámskeiðum og sauma-
námskeiðum, og styrkt ýmis vel
gjörðarmál.
— Og karlamir, hvað gerið
þið ykkur til skemmtunar?
— Við sækjum mikið bænda
klúbbana á Akureyri. Það er
mjög gott og yfirleitt eru fund-
irnir mikið sóttir og vel heppn-
aðir. Þessi starfsemi er nærri
því eins og okkar búnaðarskóli,
að fara að hlusta hvorir á aðra
og svo eru líka alltaf fengnir
menn til þess að fyltja fram-
söguerindi.
— Þú hefur verið á búnaðar-
skóla?
— Já, ég var á Hvanneyri. Það
er alveg nauðsynlegt fyrir nú-
tímabónda að fara á búnaðar-
skóla. Ég bý að því alla mína
ævi, búskapurinn er orðinn svo
fjölbreyttur, og þar lærir mað-
ur eiginlega að læra og getur
svo frekar tileinkáð sér nýjung
ar, þegar þær koma fram, ef
maður hefur einhverja undir-
stöðu. En þetta er líka það eina,
sem ég hef farið í burtu. Ég hef
alltaf verið hér heima, en skóla
vistin er ákaflega þroskandi á
allan hátt.
— Þú hefur mikið af vélum?
— Eitthvað svipað og márgir
aðrir held ég. Það er lífsspurs-
mál fyrir bóndann, finnst mér,
ef hann hefur meðalbú, að hafa
nægilegt vélarafl. Vélarnar
borga sig fljótt, a. m. k. ef vel
er um þær hugsað.
— Geturðu gert við vélarnar
sjálfur?
— Ég get séð um svona minni
háttar viðgerðir, og gæti eflaust
gert meira, en mig skortir hrein
lega tíma til þess. Það er margt
hægt að gera, ef maður hefur
tíma til þess að dunda við þetta
í ró og næði.
— Hvernig finnst þér að búa
svona nálægt Akureyri, Rós-
fríður? Notfærir þú þér það t. d.
í sambandi við matarkaup?
— Að mörgu leyti er gott að
búa nálægt Akureyri. Það er
auðveldara að koma vörunum
frá sér, og auðveldara að kaupa,
ef mann vantar eitthvað, en ég
kaupi ákaflega lítið í matinn.
Ég bý yfirleitt að mínu, mjög
mikið, sýð niður á haustin, bý
til bjúgu og svoleiðis, en auð-
vitað kaupir maður þó fisk í
soðið. Svo kemur fyrir, að keypt
er eitthvað annað, en þá mest
til þess að smakka svona að
gamni sínu, en ekki verulega til
þess að hafa í mat. Mér finnst
mjög fljótlegt að eiga niðursoð-
inn mat, sem hægt er að grípa
til, því ekki er hægt að hlaupa
í búð, ef einhver kemur. Ég
baka allt brauð heima, nema
matarbrauð, og þó geri ég það
nú reyndar stundum líka.
— Þið eruð búin að vera gift
í 16 ár, hafið þið nokkurn tíma
tekið ykkur sumarfrí?
Hjónin brosa bæði að þessari
spurningu og svara síðan:
— Nei, við höfum aldrei tekið
sumarfrí, og það er nú einmitt
það, sem okkur finnst vera erf-
iðast við þennan blessaðan bú-
skap, hvað hann er bindandi.
Kannski er hægt að segja, að
maður gæti skroppið í burtu, en
mér finnst dálítil áhætta að
skilja unglinga eftir með búið.
Mér finnst það ekki forsvaran-
legt, segir Rósfríður húsfreyja
á Rifkelsstöðum að lokum, og
maður hennar tekur í sama
streng.
íb.

Afþakka leiðsögn Alþýðuflokksins
FRIÐJÓN SKARPHÉÐINS-
SON var síðasti ræðumaður
Alþýðuflokksins í útvarps-
umræðunum á dögunum.
Hann lineykslaðist við það
tækifæri á þeim ummælum
Stefáns Valgeirssonar fyrr í
umræðunum, að Alþýðu-
flokkurinn reyndi að svelta
bændur út af jörðum sínum.
Ekki þarf annað en athuga
nokkur söguleg rök til að
finna máli Stefáns fullan
stuðning. Friðjón Skarphéð-
insson var sjálfur landbún-
aðarráðlierra í minnihluta-
stjórn Alþýðuflokksins 1958
—1959. Sú stjórn gaf út hin
alræmdu bráðabirgðalög,
sem fólu í sér 3% kjaraskerð
ingu fyrir bændur, eina allra
stétta, en henni hrundu þeir
raunar af sér með því að
veita Stéttarsambandi bænda
heimild til sölustöðvunar
eins og frægt varð.
Þegar héraðsnefndir
bænda störfuðu á sl. sumri,
fengu þær menn úr öllum
stjórnmáiaflokkum til að
svara opinberlega þeirri
spurningu, hvort þeim fynd-
ist réttlátt, að bændastéttin
ein yrði Játin taka á sig í
mynd kjaraskerðingar afleið
ingar þess, að verð á land-
búnaðarafurðum til útflutn-
ings hafði lækkað og fram-
leiðsluráð hafði ekki séð sér
fært annað en lækka verð
smjörs innanlands. Allir, sem
spurðir voru, einnig Magnús
Guðjónsson þáv. hæjarstjóri
frá Alþýðuflokknum, töldu
óréttlátt, að bændur yrðu
einir látnir taka á sig þessar
byrðar. Eina Akureyrarblað
ið, sem ekki taldi sig hafa
rúm fyrir svörin, ekki held-
ur svar Magnúsar bæjar-
stjóra, var Alþýðumaðurinn,
sem lét þess í stað svo lítið
að lýsa yfir, að bændastéttin
yrði að leysa sín mál sjálf án
opinberrar aðstoðar.
Af þessu og auðvitað
mörgu öðru má glögglega
marka hug Alþýðuflokksins
í garð bændastéttarinnar
þessi árin. Þrátt fyrir við-
leitni bæði Braga Sigurjóns-
sonar og Friðjóns Skarphéð-
inssonar til að ginna bændur
til að kjósa Alþýðuflokkinn
með fögru tali í þeirra garð
í kosningaræðum, hlýtur
bændastéítinni nú að vera
Ijóst, aö Alþýðuflokknum er
sízt flokka trúandi fyrir mál
efnum stéttarinnar. □
Þesr ætluSu ekki aS þola verSbólgu
VIÐ myndun „viðreisnar“-stjórn-
arinnar 20. nóvember 1959, sagði
forsætisráðherra hennar:
„Þsð er meginstefna ríkisstjótr,-
arinnar að vinna að því að efna-
hagslíf þjóðarinnar komist á
traustan og heilbrigðan gtund-
völl, þannig að skilyrði skapist
fyrir sem örastri framleiðslu-
aukningu, allir hafi ÁFRAM siöð
uga atvinnu og lífskjör þjóðar-
innar geti í framtiðinni ENN far-
ið bainandi. í því sambandi legg-
ur stjórnin áherzlu á, að kapp-
hlaup hefjist ekki milli verðlags
og kaupgjalds og ÞANNIG SÉ
HALDIÐ Á EFNAHAGSMÁL-
UM ÞJÓÐARINNAR, AÐ
EKKI LEIÐI TIL VERÐ-
BÓLGU.“

Stefán Valgeirsson
svarar Islendingi
i
y
f
t
%
t
f
t
f
t
f
X
f
SJÁLFSTÆÐISFORKÓLF-
AR hér í bænum kveinka sér
mjög undan ummælum Stef-
áns Valgeij'ssonar í útvarps-
ræðu hans 30. f. m. um Sjálf
stæðisflokkinn og samvinnu
félögin. íslendingur sló um-
mælum Stefáns upp á for-
síðu, og einn af ræðumönn-
um íhaldsins í útvarpsum-
ræðunum 2. þ. m. réðst á
Stefán á miður smekklegan
hátt, vitandi sem var, að
Stefán hafði ekki tækifæri
til þess að svara fyrir sig í
umræðunum þetta kvöld.
Dagur hafði tal af Stefáni
Valgeirssyni, sem staddur er
á fimdaférðalagi í Norður-
Þingeyjarsýslu, og spurði,
hvort hann vildi nokkuð sér-
stakt um þetta mál segja.
Stefán kvaðst í rauninni
engu hafa við hin fyrstu orð
sín að bæta.
— Ég tel sýnt og sannað
með áratuga andróðri Morg-
unblaðsins gegn samvinnu-
fólögunum og margyfirlýstri
andúð íhaldsforkólfanna í
garð þeirra, að Sjálfstæðis-
flokkurinn vinnur eftir
mætti gegn samvinnufélög-
unum. Þessir herrar kalla
samvinnufélögin og kaupfé-
lögin auðfélög og einokunar-
hringa og öðrum álíka nöfn-
um. Þeir brigzla þeim um
yfirgang og atvinnukúgun.
'Ef skilningur Morgunblaðs-
manna og annarra íhalds-
forkólfa er slikur á uppbygg
ingu og starfsháttum sam-
vinnufélaga, þá eru þeir
mjög fjarri því að vera sam-
vinnumenn. Samvinnufélög-
in eru samtök alþýðunnar til
sjávar og sveita. Þau eru
sóknar- og vamartæki alþýð
unnar gegn gróðaöflunum,
óþarfa milliliðum og auð-
hyggjumönnum. Það er min
skoðun, og henni fær ekkert
breytt, sízt af öllu geip
íhaldsblaða og ósvífni íhalds-
frambjóðenda, að Sjálfstæð-
isflokkurinn lúti yfirstjóm
auðvaldsins í landinu. Sjálf-
I
|
f t
stæðisflokkurinn er gerður
út af auðvaldinu. Hver sá,
sem styður Sjálfstæðisflokk-
inn í kosningum, er, viljandi
eða óviljandi, að styrkja
auðvaldið. Styrkur og efling
auðvaldsins er að sama skapi
óhagur samvinnufélögunum.
— Ég veit, að ýmsir þeir,
sem kjósa Sjálfstæðisflokk-
inn, gera það i góðri trú um
eðli hans og tilgang. Þeir
gera sér þess m. a. ekki
grein, að hann vinnur á all-
an hátt á móti gengi sam-
vinnuhreyfingarinnar. Þetta
er mjög skaðleg fáfræði, og
of algeng. E. t. v. má fyrir-
gefa þeim með orðunum, að
þeir vita ekki, hvað þeir
gjöra. — En hitt stendur
óhaggað, sem ég hef haldið
fram, að það getur enginn
verið í senn þvottheldur
Sjálfstæðismaður og sannur
samvinnum aðu r.
— Meira hef ég ekki um
þetta mál að segja, — mælti
Stefán Valgeirsson að lokum.
Í
t
f
t
t
f
I
?
f
t
t
t
t
t
t
I
?
f
t
,f
Hvernig hefur lánazt að standa
við þessi loforð? Ekki sem bezt,
svo að ekki sé meira sagt. Sigið
befur meira og meira á ógæfu-
hliðina í efnahagslífi þjóðarinn-
ar, og er nú svo komið, að allir
höfuðatvinnuvegirnir eiga í stór-
kostlegum rekstrarerfiðleikum.
Þrátt fyrir hið mesta góðæri á
undanförnum árum (dæmi: fisk-
afli landsmanna veginn upp úr
sjó var 503 þús. smálestir 1958
en 1238 þús. smálestir 1966),
hefur kaupmáttur tímakaups í
almennri vinnu verið að meðal-
tali árin 1960 til 1966, 89,2 á
móti 100 árið 1959, og enn á
þessu ári hefur kaupmátturinn
ekki náð grunntölunni 100 frá
1959 (hér er byggt á útreikn-
ingum Kjararannsóknarnefndar).
Út yfir tekur þó, þegar minnzt
ér á verðbólguna. Jafnvægi milli
verðlags og kaupgjalds hefur
aldrei verið fjarlægara stefnu-
mark en einmitt á dögum „við-
reisnar“-stjórnarinnar. Verðbólg-
an hefur aukizt með ævintýraleg-
um hraða, svo t d. verð 370
rúmmetra íbúðar hefur hækkað
um 600 þús. kr. Einkum hefur
þó byggingarkostnaðurinn vaxið
allra síðustu árin og þó mun
meira á frjálsum markaði en
segir í hagskýrslum. □
Spurning, sem nú er á
allra vörum: Hvaða at-
kvæðaaukningu fær
Framsóknarflokkurinn
í þessum kosningum?
Enginn minnist á tylgis-
aukningu hinna.
Rödd frá Rauf arhöfn
ÞAÐ fór eins og spáð var, að sá
mæti maður og Alþýðubanda-
lagsleiðtogi til skamms tíma,
Ásgeir Ágústsson oddviti á
Raufarhöfn, myndi í þessum
kosningum tilkynna fylgi sitt
við þá, sem völdin hafa. Sú til-
kynning birtist í Mbl. 2. júní,
en þar skorar Ásgeir oddviti á
„alla íbúa Raufarhafua.r., að
styðja þá ágætu alþingismenn
Jónas G. Rafnar og Magnús
Jónsson“. Áskorun þessi mun
sérstaklega ætluð Alþýðubanda
lagsmönnum á Raufarhöfn, og
vera má, að þeir geri það fyrir
fyrrum ötulan samherja sinn
að kjósa fjármálaráðherrann og
bankastjórann. í tilkynningu
sinni í Mbl. talar oddvitinn um
hina „dauðu hönd, sem hvíldi
eins og mara yfir þessum stað
meðan Framsóknarmenn voru
upp á sitt bezta“. — Ljótt er að
heyra! Það hefði samt verið
skemmtilegra fyrir Ásgeir að
geta þess, að Framsóknarmenn
gengust fyrir því, á sínum tima,
að ríkið hóf síldarverksmiðju-
rekstur á Raufarhöfn, og nú-
verandi síldarverksmiðja og
flestar söltunarstöðvarnar voru
byggðar á þeim tíma, þegar
Framsóknarmenn fóru með
völd í landinu. — Þess mætti sá
góði maður líka minnast, að
fyrir atbeina stuðningsmanna
vinstri stjóroarinnar eignaðist
Raufarhafnarhreppur, ásamt
Þórshafnarmönnum og Vopn-
firðingum, tvö síldveiðiskip,
sem nú eru talin með þeim
beztu í ílotanum — og að út-
gerð þeirra skipa var svelt burt
af staðnum eftir að stjóm hinna
„ágætu alþingismanna“ kom til
valda. Margir kjósendur a. m. k.
muna eftir þeim. IQ