Dagur - 14.10.1967, Side 4
4
Si
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síinar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðannaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAM ÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Bjarni hefur orðið
í DAG gefum við forsætisráðherra
orðið, svo ekkert fari milli mála af
því sem um ræðu hans á fimmtudag-
inn og vandræða-aðgerðir stjórnar-
innar verður sagt. Eru menn góðfús-
lega beðnir að hafa fyrri orð stjórnar
flokkanna, t. d. áður en kosið var til
þings og oft síðan, í huga við lestur-
inn. Forsætisráðherrann sagði m. a.
á Alþingi 12. október eftir að liafa
rakið eymdarástand atvinnuveganna
og þörfina á að afla 750 millj. kr.
tekna í ríkissjóð:
„Jafnhliða fjárlagafrumvarpinu.
mun. ríkisstjórnin leggja fyrir Al-
þingi frumvarp um sérstaka tekju-
öflun og aðrar nauðsynlegar ráðstaf-
anir vegna efnahagsörðugleikanna.
Ætlunin er að leggja skatt á farmiða
til útlanda 3000 krónur á hvem
miða og er gert ráð fyrir að þessi
skattur afli ríkissjóði uin 60 millj.
kr. tekna á ári. Ennfremur verður
lagt til, að við álagningu eignaskatts
verði fasteignamat í kaupstöðum og
kauptúnum tólf-faldað í stað þess, að
það er nú sex-faldað, en sexfaldað í
sveitum, þar sem engin matshækkun
er nú, og verður þessi hækkun þó
lægri en hins nýja fasteignamats.
Jafnframt verður lágmarks skatt-
skylda nettoeigna tvöfaldað til þess
að liækkun fasteignamatsins komi
niður á fólki, sem er tiltölulega eigna
lítið. Auk þess munu verða gerðar
ýmsar ráðstafanir til sparnaðar í
opinberum rekstri.
Með framangreindum ráðstöfun-
um á ríkisbúskapurinn að geta orðið
hallalaus á næsta ári, en það er frum-
skilyrði þess, að hægt sé að ráða við
þá efnahagsörðugleika, sem nú
steðja að.
Þess vegna hefur ríkisstjórnin
ákveðið, að fella niður þær niður-
greiðslur á íslenzkum landbúnaðar-
afurðum, sem ákveðnar hafa verið
vegna vei ðstöðvunarinnar. Er hér
um að ræða niðurgreiðslur að upp-
hæð 410 millj. kr. á ársgrundvelli.
Þá hefur verð áfengis og tóbaks nú
verið hækkað, og er áætlað, að það
auki tekjur ríkssjóðs á næsta ári um
75 millj. kr. Óhjákvæmilegt er að
fallast á tillögu Tryggingastofnunar
ríkisins um hækkun iðgjalda um
rúmlega 60 millj. króna því að ella
væri fjárhag stofnnnarinnar stefnt í
voða. Leyfð verður hækkun dag-
gjalda sjúkrahúsa, sem frestað var í
ár með sérstökum greiðslum úr ríkis-
sjóði. Þá munu afnumdar undanþág-
ur sem í gildi hafa verið um greiðslu
söluskatts af póst- og símagjöldum og
afnotagjaldi af hljóðvarpi og sjón-
varpi. Eykur það tekjur ríkisins um
40 millj. kr.“
(Framhald á blaðsíðu 7).
Ameríkubréf 11. september. —
HÚSIÐ nr. 26—28 við Crafts
Avenue í West Lebanon er rauð
málað timburhús, líklega nokk-
uð við aldur. í því eru tvær
íbúðir og bílageymsla, en hér
úti á hlaði standa fjórir fólks-
bílar og notar húseigandinn og
fjölskylda hans þrjá af þeirn.
Þó að bærinn sé lítill — íbúar
um 3 þús. — og umferð öku-
tækja ekki mikil nema á aðal-
götunni, er hér fátt um gang-
andi fólk, strætisvagn enginn og
bifreiðastöð engin. Það lítur út
fyrir, að hvert heimili eigi
einkabíl, einn eða fleiri. Allar
götur eru malbikaðar, og West
Lebanon má heita ryklaus bær.
Við sumar götur eru engar
gangstéttir. Mér er sagt, að til
sé göngubraut yfir þvert landið
austanvert, alla leið norður úr
Maine suður á Florida. En yfir_
leitt sýnist mér, að hér vanti
vegi fyrir gangandi fólk.
Við erum í fremur lítilli íbúð
á 2. hæð, sem undanfarin ár
'hefir verið leigð læknum frá
spítalanum í Hannover, sem er
skammt héðan. Leigan er 100
dollarar á mánuði, og fylgja þá
íbúðinni nauðsynlegustu hús-
gögn, ljós og upphitun að hálfu.
í aðalíbúðinni eru 3 herbergi,
eldhús og baðherbergi, en þar
fyrir framan og til afnota fyrir
leigendur, allstór skáli með
gluggum í þrjár áttir. í þessum
gluggum er ekki gler, heldur
gagnsætt flugnanet, og þama
því nokkurn veginn jafnheitt
úti og inni. f þessum skála borð
um við að jafnaði. í gegnum
hann er gengið inn í íbúðina.
Skálinn snýr frá götu og sézt
út í rjóður milli hússins og lauf
trjánna, sem þal-na standa, en
á milli trjánna glittir í önnur
hús. Þessi tré eru sum miklu
hærri en húsin. Eit't þeirra er
grátviður með mjög ljósgræn-
um, drjúpandi blöðum. Fyrstu
dagana gat ég horft tímum sam
an á dýi'ð hinna grænu lita og
á himinblámann yfir trjánum,
þegar sólin skein í heiði.
Þegar ég kem út í rjóðrið og
horfi niður á götuna, sé ég gegn
um breitt húsasund, undir trjá-
krónum, bratta brekku niður á
við, síðan stóran og dökkan
skuggaflöt, þá iðjagrænan vegg
mjög háan. Enginn skógarjaðar
getur verið svona hár, enda er
þetta fjall, skógi vaxið og
skammt héðan, en skuggaflöt-
urinn er fljótið. í sjónaukanum
sé ég hinn hæga, þunga straum
frá hægri til vinstri og laufblað
sem kemur og hverfur. Sjálfur
er ég ennþá áttavilltur hér. En
svo þegar ég sný mér við, sé ég
þar líka hér og þar brún á öðr-
um iðjagrænum vegg bera yfir
bæinn. Það er líka fjall. West
Lebanon stendur undir því
fjalli og bæjarstæðið hallar í
átt til fljótsins. Við erum hér
stödd í fljótsdal, og fljótið sem
hér er um að ræða — Conne-
ctisut — á upptök sin norður
undir landamærum Kanada.
Það fellur frá norðri til suðurs
eða því sem næst, gegnum lönd
fjögurra sambandsríkja og
syðsta ríkið ber nafn þess, upp-
runnið hjá frumbyggjum lands-
in,s. Hér og á löngu svæði skipt
ir það löndum milli Vermounth
ríkis og New Hampshireríkis,
þar sem við dveljum nú'. Þessi
tvö ríki eru, ásamt fjórum öðr-
um, í þeim hluta Bandaríkjanna
sem kallaður er Nýja England.
Crafts Avenue er malbikuð
eins og allar aðrar götur hér í
bæ og líklega álíka breið og
steinsteypan á Keflavíkurveg-
inum, enda mætast bílar þar
greiðlega, en umferðin er lítil.
st út að þjoSvegunum
Eftir lóðagörðunum öðru meg-
in götunnar liggur heillulögð
gangstétt. Inni á lóðunum þeim
megin standa hávaxin tré nieð
stórar laufkrónur, eitt eða svo
á hverri lóð, auk annars trjá-
gróðurs, og mynda beina línu
meðfram götunni endilangri.
Þetta eru möplutré (maple)
með stórskörðótt blöð. 1 möplu-
trjám myndast sætur safi. Á
sveitabæ í Vermount sá ég 20
slík tré, sem eru nytjuð árlega.
Möplutré er mjólkað í marz og
apríl. Boruð er hola eða holur
í stofninn, pípu atungið í hol-
una og mjólkurfatan hengd á
pípuna. Að sólarhring liðnum
eða svo er fatan tæmd. Safinn
er soðinn, og þegar vatnið, sem
í honum er, gufar upp, verður
eftir möplusíróp, sem er fræg
vara og kostar um 120 kr. líter-
inn í búð. Hér við Craft Avenue
eru 30 íbúðarhús, öll úr timbri,
líka þakflísamar, máluð, en
timburklæðningin að öðru leyti
óvarin, hvít, græn, brún, rauð
og grágræn, litir yfirleitt ekki
skærir og þökin dökk. Ein hæð,
og víða brotið ris eða port, kjall
ari að mestu í jörð með litlum
gluggum. Hér í bæ eru allar
lóðir ógirtar og grasi grónar
milli trjánna, en ekki mikið um
garðblóm. Allstaðar sýnast þess
ir fallegu blettir kringum húsin
vel hirtir og vel um þá gengið.
Annar endi götunnar veit út að
Brúarstræti, þar sem farið er
yfir fljótið. Hinumegin er hún
blindgata og endar við „vegg“
af hávöxnum furutrjám. Gegn-
um þann vegg sézt allstórt
rjóður og handan við það er
annar trjáveggur.
Héðan að heiman sézt upp í
Aðalstræti (Main Street), sem
er samhliða Crafts Avenue, og
leynir sér ekki, að þar er um-
ferðin miklu meiri, enda er
þetta aðalgata bæjarins, og þar
að auki er hún þjóðvegur nr. 10,
sem raunar er ekki hraðbraut,
og mætast bifreiðar á þeim
vegi, en akreinar aðgreindar
með gulu striki. Yfir grasflötinn
milli trjánna upp í Aðalstræti
eru ekki nema 15—20 metrar,
og við eigum oft leið þangað.
Stundum þurfum við að láta
bréf eða kort í póstkassa, sem
þar stendur á grasbletti hinu
megin við strætið, allmikill fyr
irferðar, meir en metri á hæð,
blár með rauðum kolli og
hvergi naglfastur. Ekki væri
það þrekvirki að hafa hann á
brott með sér, ef vilji væri fyrir
hendi. En hér í bæ virðast menn
ekki hræddir við gripdeildir,
því að ekki er óalgengt að fólk
fari frá íbúðum sínum ólæstum
a. m. k. á daginn. Skammt frá
póstkassanum liggur Brekku-
gata, sem við nefnum svo, í
áttina til fjalls, nokkuð brött
sumstaðar og án gangstétta,
þessa götu förum við oft og
þvergöturnar, sem að henni
liggja, köllum við lauslegri þýð
ingu Perlustræti, Vetrarbraut,
Grænuhlíð og Hörpugötu
(Spring Street). í Grænuhlið 15
búa íslenzk hjón, sem við heim-
sækjum næstum daglega. Hús-
bóndinn er frá Reykjavík og
vinnur í Hannover en konan úr
Norður-Þingeyjarsýslu, þau
eiga þrjú börn ung, og tvö hin
eldri læra allt á ensku í skól-
anum en íslenzku heima.
í staðinn fyrir að fara Brekku
götu höldum við stundum
áfram eftir Aðalstræti til hægri,
sem mun vera nálægt suðurátt,
en í þeim enda strætisins er við
skiptahverfi bæjarins. Fyrst
koma benzínstöðvamar báðu-
megin, Esso og Shell og eitt-
hvað fleii-a, og benzíntegundin
(Regular), sem við kaupum,
kostar þar ca. 32 sent gallóið,
sem er eitthvað innan við 4
lítra. En sumstaðar er það dýr-
ara, og í Kanada kostaði það
yfir 40 kanadísk cent, mig minn
ir 45 cent. Þarna er líka bif-
reiðaverzlun, sem kennd er við
Mac Namara, og eigi allfjarri
útfararheimili (funeral hóme)
kennt við Paul Mac Namara.
Svo kemur Bob’s Market, sem
er matvörukjörbúð, apótekið,
sem selur ýmiskonar varning,
þ. á. m. dagblöð, og í því er líka
„bar“ með kaffi og köldum
drykkjum, ekki þó áfengi. Enn
er þarna lítil búð, þar sem
mörgu ægir saman, og „Voice
and vission", sem selur viðtæki
fyrir hljóðvarp og sjónvarp, að
ógleymdu vöruhúsi Barbers,
sem kaupir vörur af þrotabúum
og uppgjafakaupmönnum á
„slump“-verði og selur ódýrt
án ábyrgðar. Þarna er oft hægt
að gera góð kaup á fatnaði,
skóm og mörgu öðru. Miklu
meira úrval er samt í vöruhúsi
Sem kennt er við fjölskyldu sem
heitir Rockdale, í Lebanon hinu
megin við fjallið. Þar er nú
sumarfatnaðurinn úr borgar-
búðunum seldur á lækkuðu
verði, svo sem margt annað á
útsölu, og þetta eru víst góðar
vörur. í Aðalstræti er líka
bankaútibú, pósthús og bæjar-
bókasafn. West Lebanon og
Lebanon eru saman í bæjar-
félagi, sem er álíka fjölmennt
og Akureyri, enda bæirnir
nærri sambyggðir.
Venjulega kaupum við ekki í
matinn í Aðalstræti, heldur í
mjög stórri matvörukjörbúð, í
bæ sem heitir Hartfasd, hinu-
megin við fljótið, í Vermount.
Við förum þetta oft gangandi,
yfir brúna, og erum svona 10
mínútur á leiðinni. Allt er þar
í umbúðum, þ. á. m. kjötið, úr
pappa eða plasti, og verð skráð
á hvern pakka. Fjöldinn af til-
búnum matvörum, allavega til-
reiddum, samanhrærðum, og
oft blönduðum vítamínum, er
svo mikill, að ég kann þar lítil
skil á. Lengi gekk mér illa að
finna molasykur, en tókst þó.
Mikið er um ýmiskonar ávaxta.
drykki, og áfengi er þarna á
boðstólum a. m. k. borðvín, svo
og Coca-Cola, en ekki held ég,
að það sé meira drukkið hér en
á íslandi, líklega minna. Mjólk-
in er í ferköntuðum pappaum-
búðum á hæð við þriggja pela
flösku, 14 eða V2 gallón algengt,
en gallónið kostar í þessari búð
98 cent (100 cent í dollar). Þessi
búð og nokkrar aðrar hér í
nágrenninu, eða fyrirtækið, sem
í hlut á, heitir Super Duper.
Super mun eiga að þýða Super
Market, sem er samheiti á stór-
um búðum hér og þar með
miklu vöruúrvali, en Duper á
víst að ríma við Super, eða svo
er mér sagt, og hefir víst enga
sérstaka merkingu. Þeir eru
sem sé hagmæltir hér líka. Búð
in er kæld eða upphituð eftir
veðri. Kjötið, sem hér fæst, er
einkum nautakjöt, svínakjöt og
hænsnakjöt. Þetta er ágætis-
matur, en ekki er ég viss um,
að það sé neitt betra en það sem
hægt er að fá hér heima af
sömu skepnum. Sama er að
segja um mjólkina, en hér er
líka seld 2% feit mjólk eða
undanrenna. Kindakjöt hefi ég
líka séð hér. Ég hefi stundum
lent í því með öðrum að steikja
kjöt úti, á rist yfir hægum viðar
kolaeldi, sem hér er talið karl-
mannsverk og þykir víst öðrum
þræði góð skemmtun í blíð-
viðrinu, sem hér er að jafnaði
á sumrum. Flestir borða aðal-
Úraniumnámur í New Hampshire.
Gémmissm sjötugur
máltíðina á kvöldin, eða kl. 6—
7 síðdegis, og húsbóndinn byrj-
ar þá á því að kveikja í viðar-
kolunum, á þar til gerðri djúpri
pönnu, þegar hann kemur heim
úr vinnu sinni. Pannan stendur
á fjórum fótum eða stundum á
þrífæti, misjafnlega háum. Þeg-
ar viðarkolin eru orðin hvít, er
ristin með kjötinu á sett á sinn
stað. Algengt er á þessum tíma
árs að steikja maísstengur yfir
glæðunum á eftir kjötinu.
Steikt maískomið er notað sem
eftirmatur, og nagar hver utan
af sinni stöng. Mörgum þykir
það heiTamannsmatur. Máltíð
með eldsteiktu kjöti er við-
hafnarmáltíð, og mun oft reidd
fram, ef aufúsugest ber að
garði.
Stundum göngum við lengra,
og förum yfir brúna á Hvítá,
sem fellur í Comecticut, en
Hartford er í tungunni milli
ánna. Handan við Hvítá er ann-
ar bær, sem heitir á íslenzku:
Vegamót við Hvítá. Mætast þar
fjölfarnir þjóðvegir. Á Vega-
mótum er bílabíó undir beru
lofti. Þar eru sýningar á sumr-
in. Þarna er mjög gott bíla-
stæði og heljarstórt sýningarþil,
en bílunum er skipað í raðir.
Aðgangur er 1 dollar og 25
sent fyrir fullorðna og situr
hver í sínurn bíl. Kl. 9 er orðið
dimmt og þá er hægt að byrja
sýninguna. Við höfum farið
þangað einu sinni, og þá voru,
að ég hygg, nokkur hundruð
bíla úr ýmsum áttum. Á laug-
ardagsmorgni fór ég í „bíla-
banka“. Bíllinn okkar var sá
tíundi í röðinni í bílabiðröðinni.
En þetta gekk fljótt. Ávísanir
borgaðar út og tekið við inn-
lögum gegnum afgreiðsluop á
vegg, og viðskiptamennimir
þurfa ekki að fara út úr bílum
sínum.
Einu sinni stóðum við á
Connericut-brúnni og sáum þá
allt í einu vöruflutningalest
koma út úr skóginum í fjalls-
hlíðinni okkar megin og fara
yfir járnbrautarbrúna neðar á
fljótinu og áfram inn á milli
skógarásanna í Vérmont. Vöru-
vagnarnir á járnbrautinni voru
af ýmsu taki og með ýmsum
litum. Við dokuðum við til að
sjá, hve löng lestin væri. En
biðin varð lengri en ég hugði.
Því miður datt mér ekki í hug
að telja vagnana, en gæti trúað
að þeir hefðu verið kringum
eitt hundrað talsins. Canada-
Pacific (Kanada - Kyrrahaf)
stóð á vögnunum. En ég hefi
aðallega orðið var við vöru-
flutninga með bifreiðum. I
Lebanon er flugvöllur. Þangað
koma stórar farþegavélar frá
New York.
Hér í bæ er yfirleitt myndar-
legt fólk, prúðmannlegt og vin-
gjarnlegt, að mér virðist. Hygg
ég, að íbúar New-Hampshire,
og nJja Englands yfirleitt, séu
mestmegnis af brezkum stofni,
en þó er hér einnig talsvert af
fólki af öðrum uppruna. Jap-
önsk hjón með 5 börn eiga
heima í Grænuhlíð. Bæði hjón-
in fædd í Ameríku, vestur við
Kyrraliaf, og hafa aldrei séð
ættland sitt. Svertingjar eru
hér mjög fáir. Kirkjur eru tvær
hér í bænum, önnur katólsk.
Vel virðist hér séð fyrir skóla-
húsum, en börnin hér í New-
Hampslxire verða víst skóla-
skyld fyrr en heima og árlegur
skólatími lengri. — Opinberar
byggingar eru hér yfirleitt úr
rauðum múrsteini.
Eitt af því, sem mér sýnist
frásagnarvert hér vestra, eru
hin nýju verzlunarhverfi í út-
jöðrum borga eða við þjóðveg-
ina, þar sem fáar eða engar
íbúðir eru nálægar, Sumsstað-
ar eru í þessum hverfum margs
konar búðir, og er þar þá köll-
uð búðamiðstöð — Shopping
Center. Við þjóðveginn milli
ÉG, SEM þessar línur rita,
þurfti að dvelja á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri um
tíma í sumar, og var þá svo lán-
söm að búa á stofu með þremur
ágætis konum, sem mér verða
lengi hugstæðar.
Ein þeirra, Sigríður Jónína
Júlíusdóttir, Klettaborg 4, Ak-
ureyri, átti ekki afturkvæmt
þaðan til heimilis síns og hús-
móðurstarfa, hún andaðist að
áliðnu sumri.
Stofan okkar var með stórum
suðurgluggum og fögru útsýni
suður um Eyjafjörðinn. Var
okkur mikill jmdisauki og af-
þreying að horfa út um glugg-
ann og tala um það sem þar var
að sjá. Grafreitur bæjarins
blasti þar einnig við augum. Oft
sá ég fólk á leið þangað að vitja
um leiði ástvina og hlúa að
þeim. Hversu órafjarri var hug
mínum þá, að svo skammt væri
eftir af ævidögum hennar, svo
skammt þar til henni yrði búin
þar hinzta hvíla; mér fannst að
lífsgleði hennar og hetjuleg
barátta við sjúkdóminn hlyti að
vinna sigur.
Oft sagði hún við mig: Þú
heimsækir mig, þegar þú kem-
ur í bæinn. Ekki verður það á
þann hátt sem hún meinti, en
oft verður mér hugsað til
hennar. -
Kæra nafna mín, mig'langar
að þakka þér með þessum fáu,
fátæklegu orðum alla hlýjuna,
sem þú auðsýndir mér, öll
Boston og Worcester í Mass. sá
ég tvö eða þrjú mjög stór vöru-
hús með stæðum fyrir þúsund-
ir bíla að ég ætla. Þarna er um
landskunnar stórverzlanir að
ræða. Það lítur út fyrir, að
svona stórvérzlanir telji sig jafn
vel betur staðsettar við fjölfar-
irin þjóðveg utan borgar en við
borgargötu. Borgarfólk í bíl
hefur líklega ekkert á móti því
að skreppa út fyrir borgina til
að verzla. Það tekur ekki lang-
an tíma á hraðbraut, þar sem
ekið er með 75—100 km hraða,
og benzínið er ódýrt. Og á að-
alþjóðvegunum er alltaf fjöldi
fólks á ferð landshorna á milli
og úr einni borg í aðra. Þama
getur það skotizt inn og verzl-
að án þess að tefjast í hinni
flóknu umferð meira og minna
ókunnrar stórborgar. Verá má,
að hér sé á ferðinni fyrirboði
þess, sem koma skal, að tæknin
dreifi borgai’byggðinni, þó hún
(Framhald á blaðsíðu 7).
björtu brosin og skemmtilegu
viðræðurnar. Þaðan stafar geisl
um inn í hugskotið, sem ekki
gleymast.
Ég sá að þú varst oft sárþjáð
og spurði þá: Líður þér ósköp
illa núna? Þá sagðir þú með
þinni mildu ró: Nei, nei, þetta
lagast. Svo geisluðu fallegu aug
un þín, og þú sagðir brosandi:
Þetta er búið.
Oft var glatt hjá okkur í stof-
unni, og lézt þú sannarlega þitt
ekki eftir liggja í gamanmálum.
Fallegt fannst mér það sem þú
sagðir, þegar hljóðnaður var is
dagsins og við áttum að fara að
sofa, sem gekk þó misjafnlega.
Nú fer ég að sofa, guð gefi ykk-
ur góða nótt, sagðir þú. Þú hafð
ir varðveitt þinn bjarta bænar-
kyndil.
Ég sá hve þú varst virt og
elskuð af ástvinum þínum, þeg-
ar þeir hópuðust um hvíluna
þína í heimsóknartímum. Heim
sóknir og ástúð hinna mörgu
vina þinna voru uppskera, sem
þú hafðir sáð til með breytni
þinni. Svo sem rnaður sáir mun
hann upp skera.
Það eru orðin þáttaskil, þú
ert horfin bak við tjaldið mikla.
Þegar sumri fór að halla lokað-
ist lífsblóm þitt hér á jörð, en
opnaðist aftur og breiddi út
blöðin í hinu eilifa vori, sem
fagnar góðurn sálum. Hjartans
kveðja og þökk til þín. Guð
blessi þig og varðveiti á landi
lífs og Ijóss. S. P.
KYNNI MÍN af dr. Kristpi Guð
mundssyni hófust, er ég settist
í III. bekk Menntaskólans á Ak
ureyri haustið 1933. Ég man
enn, hvað mér leizt strax vel á
hann, þennan stóra, fríða og
myndarlega mann, dálítið hæru
skotinn þá þegar, og það jók
honum virðuleik í mínum ungu
augum. Það stafaði frá honum
hóglátri karlmennskuró og
hlýrri velvild, sem olli því, að
öllum leið strax vel í návist
hans. Hann var margfróður og
skemmtilegur kennari, og mest
gaman þótti okkur, þegar hann
ýtti kennslubókinni til hliðar og
sagði okkur frá hinu og öðru,
sem hann hafði séð og kynnzt
af dvöl sinni erlendis á náms-
árunum (hann kenndi okkur
landafræði í III. bekk). Við
reyndum auk heldur stundum
að gera samtök um að „halda
doktornum uppi á snakki“. Það
tókst nú misjafnlega. En ég
held, að hann hafi haft gaman
af þessum tilburðum okkar,
þótt hann létist aldrei verða
þeirra var. — Við vorum auð-
vitað ærslakálfar, og ástundun-
in var misjöfn, en hann tók því
með stillingu og vinsamlegri
festu. Við vissum það og fund-
um, að hann var skapstór, þótt
hann stillti sig ætíð vel. Ég er
viss um, að okkur hefði fallið
þungt, ef hann hefði reiðzt við
okkur. Sem betur fór kom það
aldrei fyrir, svo að ég muni til.
— Það' gengu líka tröllasögur
um skólann af kröftum hans.
Ég minnist líka prófsins um
vorið. Ég var svo taugaóstyrk-
ur, að ég vissi ekki mitt rjúk-
andi róð. Ég gat ekki lesið á
miðann, hvaða efni ég dró. En
ég man það, að prófdómarinn
stóð upp og breiddi búk sinn
fyrir landakortið, sem hékk
andspænis mér. — En þá varð
mér, góðu heilli, litið framan í
dr. Kristin. Hann leit til hliðar
á prófdómarann og síðan fram-
an í mig og kímdi. Og í sömu
svipan var eins og belgur væri
dreginn af höfði mér. Ég fann,
að ég var í vinarhöndum og
kunni það, sem um var spurt,
og stóð mig vel. — Frá þeim
degi hefur mér þótt vænt um
hann.
Ég man einnig eftir öðru at-
viki, sem gerðist alllöngu síðar.
Dr. Kristinn Guðmundsson var
þá orðinn utanríkisráðherra Is-
lands. — Það var um haust í
Reykjavík í austan hráslaga-
legu hryðjuveðri, eins og þau
gerast nöturlegust á því lands-
homi. Ég var að brjótast gegn-
um mannþröng við hornið á
Reykjavíkur-Apóteki og setti
hausinn undir mig, því að rokið
lamdi slyddunni framan í mig,
svo að sveið undan. — Allt í
einu var eins og ég rækist á
vegg, og þegar ég leit upp, stóð
ég í fanginu á utanríkisráðherr
anum, sem tók brosandi. utan
um mig báðum höndum og bað
mig að koma blessaðan og sæl-
an, og mér fannst eins og ég
væri lítill strákur, sem væri
kominn heim.
Síðan þetta var, hefur fund-
um okkar sjaldan boi-ið saman,
enda hefur hann dvalizt erlend-
is lengst af síðan sem sendi-
herra og ambassador íslands,
fyrst í Lundúnum 1956—-1961 og
síðan í Moskvu allt til þessa
dags. Ég get ekki hugsað mér,
að margir íslendingar hefðu ver
ið betur til þess fallnir en hann
að vera fulltrúi lands síns út á
við og get vel skilið, að rúss-
neski björninn hafi kunnað sam
Dr. Kristinn Guðmundsson.
vistum hans vel, slíkan bjarnyl
sem leggur frá honum, hvar
sem hann fer.
Ef þessar línur skyldu berast
í hendur hans, tek ég mér það
hessaleyfi að flytja honum ham
ingjuósk og alúðai'þökk frá
Menntaskólanum á Akureyri
fyrir langt og gott starf hans í
þágu þeirrar stofnunár og læt
fylgja orðsendingu um það, að
fáir mundu vera meiri aufúsu-
gestir en hann á kennarastofu
M. A. í löngu frímínútunum,
hvenær sem leið hans liggur um
Norðurland. Sjálfur sendi ég
honum og fjölskyldu hans inni-
legar hamingjuóskir af tilefni
sjötugsafmælisins og einlæga
þökk fyrir okkar görnlu kynni.
Ámi Kristjánsson.
DR. KRISTINSSON ambassa-
dor íslands í Moskvu er sjötug-
ur í, dag, 14. október. Hann
fæddist á Króki á Rauðasandi
og voru foreldrar hans þau Guð
mundur Sigfreðsson bóndi og
hreppstjóri og Guðrún Einars-
dóttir Thoroddsen ljósmóðir.
Kristinn fór fyrst í Núpsskóla
EINS OG undanfarin ár heldur
félagið námskeið í ensku, og
verður nú tekin upp sú nýjung,
að kennsla verður einnig fyrir
börn og unglinga.
Námskeiðið hefst miðvikudag
imi 18. október n.k. og stendur
í 8 vikur.
Kennslu verður hagað þann-
ig: 8 og 9 ára börn: Mánu-
daga, miðvikudaga og föstu-
daga kl. 10 árdegis. Kennslu-
gjald ki'. 300.00. — 10—13 ára:
í Dýrafirði en stúdentsprófi
lauk hann í Reykjavík árið
1920. Síðan fór hann utan og
las hagfræði við háskólann í
Kiel og síðan í Berlín og hlaut
doktorsnafnbót við Kilarhá-
skóla árið 1926. Eftir það fékkst
hann urn skeið við kaup-
sýslu í Hamborg en var settur
kennari við Menntaskólann á
Akureyri haustið 1929 og fékk
veitingu fyrir þeirri stöðu tveim
árum síðar. Hann var endur-
skoðandi hjá sýslumönnum á
vegum ríkisstjórnarinnar um
þriggja ára skeið og var endur-
skoðandi hjá Kaupfélagi Eyfirð
inga, formaður fasteignamats-
nefndar, vann í skattanefnd
bæjarins og ýmsum öðrum opin
berum nefndum á Akureyri er
hann dvaldi þar. Þegar embætti
skattstjóra var stofnað, varð
Kristinn Guðmundsson skatt-
stjóri á Akureyri og gengdi því
frá 1. febrúar 1944 til 1. október-
1953 og varð þá untanríkisráð-
herra. Því starfi gengdi hann til
ársins 1956 en varð þá sendi-
herra í Bretlandi og ambassa-
dor í Sovétríkjunum frá 1961
en fær lausn frá störfum urr,
næstu áramót vegna aldurs. —
Kona dr. Kristins er Elsa Alma
kaupmannsdóttir frá Berlín.
Dr. Kristinn Guðmundsson
er mikill maður að vallarsýn,
bæði hár og þrekinn og hinn
gjörvilegasti. Hann vekur hvar
vetna traust manna enda ex’
hann mikill drengskaparmaður,
Gáfur hans og skarpskyggni
dregur enginn í efa, ekki heldux'
skapfestuna. Og ljúfmennskuna
þekkja þeir, sem átt hafa við'
hann einhver skipti. Þótt rosk-
inn væri hann orðinn þegar hon
um var falið anibassadors-
embættið í Moskvu tók hann
þegar að læra rússnesku og hef
ur það vakið athygli, að hann
flytur ræður sinar á rússnesku,
ensku og þýzku, eftir því sem
við á hvei'ju sinni.
Dr. Kristinn hefur verið virðu
legur og farsæll fulltrúi þjóðar
sinnar í hinum þýðingarmiklu
embættum ísenzku utanríkis-
þjónustunnar.
Dr. Kristinn Guðmundsson
var vinmargur hér á Akureyri
og er ennþá. Munu honum send
ar hlýjar kveðjur að heiman á
sjötugasta afmælisdegi hans.
E. D.
Mánudaga, miðvikudaga og
fimmtudaga kl. 2 s. d. Kennslu-
gjald kr. 400.00. — Fullorðnir:
Mánudaga og föstudaga kl. 8
s. d. Kennslugjald kr. 500.00.
Kennari verður frú Victoría
Guðmundsson.
Innritun fer fram mánudag-
inn 16. okt. ld. 8 s. d. í lesstofr,
félagsins, Geislagötu 5. Nem-
endafjöldi verður takmarkaður,
íslenzk-ameríska félagið
á Akureyri.
Sigríður Jðnína Júlíusdótfir
Fædd 2. nóv. 1917 - Dáin 27. ágúst 1967
MINNING
Talkennsla í ensku
Kennari frú Viktoría Guðmundsson