Dagur - 10.09.1969, Page 4

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
KRÖNAN
ÞAÐ þótti fyrrum tíðindum sæta, ef
breyta þurfti gengi krónunnar einu
sinni á áratug, 1939 og aftur í árs-
byrjun 1950, að lokinni beimsstyij-
öld. En nú er búið að lækka krón-
una f jórum sinnum á einum áratug.
Dollarinn var skráður á kr. 16.32
árið 1959 og kostaði þá ca. 25 krón-
ur, með yfirfærsluálagi, en nú kostaij
hann 88 krónur. Þjóðfélag, sem svo
oft og stórkostlega þarf að breyta
gengi peninga sinna, er að margra
dómi óreiðuþjóðfélag og traust þess
í hættu út á við.
Hér verður því ekki lialdið fram,
að stjórnarvöld geri það að gamni
sínu, að fella gengi krónunnar, enda
þótt það kunni að hafa verið gert
oftar en efni stóðu til. Flestir gera
sér nú grein fyrir því, að gengisfell-
ingin 1961, númer tvö í röðinni, hafi
verið misráðin, enda mun lands-
stjómin þá hafa verið haldin þeirri
meinloku, að sanna þyrfti með
hraði, að kauphækkun leiddi af sér
gengisfall. En um þessar mundir var
verð sjávarvara stórhækkandi erlend-
is og gengisbreytingin sprengdi þau
tök, sem viðreisnarstjómin hafði
haft á efnahagsmálum í öndverðu.
Síðan hefur ekki verið nein ráðandi
stjóm á þessu sviði. 1963 og 1967
kaus þjóðin stjórnleysi. Hún kaus
ekki „leiðina til bættra lífskjara“,
eins og stóð á breiða borðanum í
Austurstræd, heldur verðbólgu og
tvö gengisföll í viðbót, stjóm sem
ekki gat stjórnað, og nú er þjóðin
komin á atvinnuleysisstigið.
En gangurinn er yfirleitt þessi:
Vegna verðbólgu, sem er mest í góð-
æri, minnkar verðgildi krónunnar
innanlands þangað til hið skráða
yerð gjaldeyrisins í íslenzkum krón-
um nægir ekki lengur til þess, að út-
flutningsframleiðslan geti borið sig.
Þá byrja hin almennu töp. Síðan
verðuppbætur. Að lokum gengis-
breytingin til að fjölga krónunum,
sem útflutningsframleiðslan fær. En
gengisbreytingin hækkar síðan verð
erlendra vara og vexti og afborganir
af erlendum lánum og eldri skuld-
um, og hringrásin eykst á ný. Vegna
vaxandi skuldasöfnunar erlendis,
verður gengisbreyting stöðugt erfið-
ari en áður. Það hefur verið sagt, að
gengisbreyting létti skuldabyrðar
innanlands, en því aðeins gerir hún
það, að tekjur haldist og að skuldim-
ar séu í krónum. En í vaxandi mæli
fara lánveitingar nú fram með geng-
is- eða vísitölufyrirvara. Hafnarsjóð-
ir, útgerðarmenn, frystihús, ræktun-
arsambönd, íbúðaeigendur o. fl.
þekkja slík lán, þar sem höfuðstóll-
(Framhald á blaðsíðu 2)
Um norrænu simdkeppnina
NÚ líður óðum að lokum Nor-
rænu sundkeppninnar (15.
sept.). Enn eru Akureyringar á
eftir, Reykvíkingar t. d. hafa
synt miklu fleiri nú þegar, en
að lokum síðast, en okkur vant-
ar um 250 upp á okkar tölu, —
um 1800 búnir að synda nú. Því
er mál komið að hrista af sér
drungann. Aðstaða okkar Akur
eyi'inga til sundsins er ágæt og
sumarið hefur verið óvenju sól-
ríkt og laðandi til útivistar og
sunds svo að deyfðin er lítt af-
sakandi.
Yngri og eldri höfum við les-
ið um drengileg viðskipti þeirra
Kjarians Ólafssonar og Ólafs
Tryggvasonar á sundi í ánni
Nið — og e. t. v. fundið til mikil
lætis yfir afreki íslendingsins.
Einnig höfum við undrast afrek
Grettis á Drangeyjarsundi. Við
minnumst Helgu jarlsdóttur,
sem synti með soninn úr Harð-
arhólma og Lalla frá Botni, sem
Þing Landssamb. verzlunarmanna
SJÖUNDA þing Landssam-
bands íslenzkra verzlunar-
manna var sett í félagsheimil-
inu Bjargi 4. sept. kl. 2 e. h.
Þingið sátu 53 fulltrúar víða að
af landinu. En félagar Lands-
sambandsins eru 5100 talsins og
var sambandið stofnað 1957.
Formaður sambandsins,
Sverrir Hermannsson, setti þing
ið og minntist Óskars Jónssonar
á Selfossi við það tækifæri. For
seti bæjarstjórnar, Bragi Sigur-
jónsson, og Björn Jónsson vara
forseti ASÍ, ávörpuðu þingið.
Forseti þingsins var kjörinn
Kristján Guðlaugsson, Kefla-
vík og varaforseti Hafliði Guð-
mundsson, Akureyri, en ritarar
Hannes Þ. Sigurðsson, Reykja-
vík og Ari Guðmundsson,
Blönduósi.
Þinginu lauk um hádegi á
laugardag, 6. september.
Aðalstjórn sambandsins
skipa: Guðjón Finnbogason og
Garðar Einarsson fyrir Vest-
firðingafjórðung, Ari G. Guð-
mundsson og Hafliði Guðmunds
son fyrir Norðlendingafjórðung,
Björn Jónsson og Kristján
Magnússon fyrir Austfirðinga-
fjórðung, Arnar Sigmundsson
og Sigurfinnur Sigurðsson fyrir
Sunnlendingafjórðung. En
Sverrir Hermannsson var kjör-
inn formaður framkvæmda-
stjórnar. □
Sembal-tónleikðr á Akureyri
SÍÐASTLIÐIÐ mánudagskvöld
efndi Helga Ingólfsdóttir til
sembaltónleika í Borgarbíói á
Akureyri. Á efnisskrá voru
verk eftir J. S. Bach, Mozart,
Handel og Dom. Scarlatti.
Helga Ingólfsdóttir stundaði
nám í píanóleik við Tónlistar-
skólann í Reykjavík árin 1956—
1963. Aðalkennari hennar var
Rögnvaldur Sigui-jónsson. Hún
stundaði framhaldsnám í Det-
mold í N.-Þýzkalandi, en flutt-
ist síðan til Múnchen og hóf
nám við tónlistarháskólann þar í
borg með sembal sem aðalnáms
grein. Sembalkennari Helgu var
ung listakona Hedwig Bilgram
að nafni og prófi lauk Helga í
Múnchen sumarið 1968. Hún
hefur komið fram á tónleikum
Tónlistarháskólans í Múnchen,
leikið í íslenzka ríkisútvarpið
svo og í sjónvarp á íslandi og í
Noregi. Hún er nú búsett í
Boston í Bandaríkjunum og
hélt þar tvenna opinbera tón-
leika sl. vetur.
FUNDUR í SÓLGARÐI
FRAMSÓKNARFÉLAG Saur-
bæjarhrepps hélt fund sl. mánu
dagskvöld í Sólgarði, en for-
maður félagsins er Hjalti Finns
son bóndi í Ártúni. Á fundinum
mættu alþingismennirnii' Gísli
Guðmundsson og Stefán Val-
geirsson og ræddu stjórn- og
héraðsmál. Margir tóku til máls
og lögðu spurningar fyrir þing
mennina en þeir svöruðu greið-
lega og þótti fundurinn góður.
(Framhald af blaðsíðu 4)
inn getur liækkað við afborg
anir. Þegar til lengdar lætur
verður það fáum til farsæld-
ar að minnka krónuna,
kvarðann, sem mælir verð-
mætin, æ ofan í æ. Verðmæl-
irinn er sama eðlis og lóðin
á vogarskálinni. □
Hún Iék í Norræna húsinu í
Reykjavík nú fyrir skemmstu
og ég held mér sé óhætt að full-
yrða, að þetta séu fyrstu ein-
leikstónleikar á sembal hér á
landi og ennfremur að Helga sé
fyrst íslendinga til að leggja
stund á semballeik. Ekki virtist
þetta þó ná að vekja neina sér-
staka forvitni auk heldur áhuga
hjá Akureyringum, því að Borg
arbíó var því miður næsta þunn
skipað. Er það illa farið þar sem
svo ágæt listakona á í hlut, flytj
andi svo vandaða efnisskrá og
þeim mun hrapallegra sem Ak-
ureyringar eru sízt ofhaldnir af
tónleikum, sem fengur er að.
Sembalið skipaði stóran sess
og mikilvægan meðal hljóðfæra
allt frá því á 16. öld og fram til
loka 18. aldar, og frá því tíma-
bili er til mikil tónlist, sem sam
in er fyrir sembal. Síðan þokaði
það fyrir píanói, og hin róman-
tísku tónskáld 19. aldar sömdu
engin verk fyrir sembal. Eftir
aldamótin 1900 hafa tónskáld
aftur farið að beina athygli
sinni að þessu skemmtilega, sér
kennilega hljóðfæri, sem ræður
fyrir hinum margbreytilegasta
tóni, og ýmsir úr hópi nútíma-
tónskálda hafa samið verk fyrir
sembal. Þungamiðja tónbók-
mennta fyrir þetta hljóðfæri
liggur innan baroktímabilsins,
og þessir tónleikar Helgu Ing-
ólfsdóttur báru því órækt vitni,
hve handgengin hún er þeim
meisturum þess tíma, J. S. Bach
og Hándel. Tónleikarnir enduðu
á þrem sónötum eftir Dom.
Scarlatti (1685—1757). Sónötur
þessa frábæra, en því miður lítt
þekkta tónskálds, eru aldeilis
ekki á allra færi, og þær eru
raunar töluverður prófsteinn á
alhliða hæfni og getu flytjanda.
Flutningur Helgu á þessum
verkum bar vissulega kunnáttu
hennar og tónnæmi öllu fagurt
vitni. Áheyrendui' létu óspart í
ljós hrifningu sína og að lokum
lék hún eitt aukalag.
Um leið og Helgu Ingólfsdótt
ur er þökkuð koman hingað til
Akureyrar er henni óskað heilla
og gengis í framtíðinni.
S. G.
dreginn var að dauða kominn
upp úr sundpollinum og sagði
þó: „Ég skal samt læra að
synda!“ Og síðast lét hann verk
in tala og synti fyrstur allra
yfir Oddeyrarál — í öllum sjó-
klæðum.
Og nú síðast höfum við senni
lega fylgzt með keppni ungra
íslendinga í Skotlandi og Dan-
mörku, við Dani og Svisslend-
inga. Sumir sjá aðeins töpin,
ósigrana, og ógna sér yfir þess-
um flækingi í fólkinu. Aðrir
fagna ákaflega yfir sigrunum,
ekki sízt sigri yfir Dönum, nú
við 3. tilraun í slíkri lands-
keppni. Hver mun sá íslend-
ingur, sem ekki finnur til gleði
og metnaðar, þegar hugsað er
til þessa dugmikla drengskapar
fólks frá ýmsum tímum, sem
þannig hefur unnið sér og landi
sínu til frægðar í þessari ágætu
og mikilsverðu íþrótt. í þeirra
spor er fáum fært að ná, en nú
býðst okkur hér heima þó tæki-
færi að láta verkin tala — eins
og það. Nú er það okkar alha
að stuðla að góðri þátttöku og
glæsilegum sigri í þessari mestu
— að höfðatölu — íþróttakeppni
hér á norðurhveli jai'ðar. Hér
veltur allt á vilja og viðhorfi
----líka þeirra, sem ekki eru
sundfærir sjálfir. Þeir geta
hvatt hina og hjálpað á annan
hátt. Minnimáttarkenndar á hér
ekki að gæta, sem kemur sum-
um lötum, þótt færir séu, að
segja að þeir „séu ekki að gera
sig að því fífli að vera með í
þessari vitleysu.“ Enginn ætti
að „gera sig að því fífli“ — að
tala svo. Og sá tónn er skað-
legur.
— Þenna tíma, sem eftir er
til loka verður innilaugin líka
til reiðu — eftir kl. 5 á daginn
— til sundkeppninnar. Mörg
fyrirtæki í bænum keppa eftir
góðri þátttöku hjá sínu starfs-
fólki — og engir mega nú liggja
á liði sínu. Reykjavík og Hafnar
fjörður hafa sem fyrr boðað til
bæjakeppni með Akureyri —
og er okkar vandi nú meiri en
fyrr, þar sem altalað er, að þeir
syðra séu nú — vegna rigning-
anna í sumar — farnir að anda
með tálknum og svamla um
pollana með sundfitjar milli
tánna! En missum ekki móðinn,
Akureyringar, — en tökum
sprettinn. Þá verða margir að
marki komnir 15. sept. Leikur
ætti að vera að fá 2Vz þúsund
til keppni.
Lítið svo í gluggann í Amaró
og fylgist með. Dregið verður í
fyrsta sinn í happdrætti keppn-
innar, þegar 2 þús. hafa synt.
Sækjum nú fram og til sigurs
Framkvæmdanefndin.
Stúdentafélag
Austurlands
STÚDENTAFÉLAG Austur-
lands hélt aðalfund sinn þ. 23.
águst. Skólamál Austfirðinga-
fjórðungs var aðalmál fundai'-
ins. Urðu miklar umræður en
allir sammála um að mjög væru
skólamál í fjórðungnum á eftir
tímanum og á eftir öðrum lands
hlutum. Ein tillaga kom fram
og var samþykkt samhljóða:
„Aðalfundur Stúdentafélags
Austurlands, haldinn að Hall-
ormsstað 23. ágúst 1969, skorai'
á menntamálaráðherra að
ákveða nú þegar stofnun og
staðsetningu menntaskóla á
Austurlandi.“
(Fréttatilkynning frá Stúd-
entafélagi Austurlands).
5
Fjórðungsmót að Einarsstöðum
Henny Hermannsdóttir, Ragnheiður Pétursdóttir og Theodóra Þórðardóttir sýna köflóttan vetrar-
jakka, með hettu úr íslenzku ullarefni, létta sportblússu úr næloni og terelinjakka með hettu.
Haustkaupstefnan „ísl. fatnaður"
HAUSTKAUPSTEFNAN „ís-
lenzkur fatnaður" er haldin í
Laugardalshöllinni í Rvík. 7.—
10. september. Sautján íslenzk
fyrirtæki munu kynna þar nýj-
ungar í fataframleiðslu sinni og
sýna þann fatnað, sem á boð-
stólum verður í haust og vetur.
(Framhald af blaðsíðu 8).
teknum tíma, er senn rennur út.
Fyrir skömmu mun það mál
flutt í bæjarstjórn Húsavíkur,
að hún gripi inn í læknadeiluna
og ógilti uppsögn þá, er áður
var frá sagt og var tillaga um
það efni felld í bæjarstjórn með
5:4 atkv.
Undanfarin ár hefur mikið
verið rætt um, að koma upp
læknamiðstöðvum hér á landi,
til að bæta úr miklum lækna-
skorti í dreifbýlinu. Hefur verið
talið, að slíka tilraun væri verið
að gera á Húsavík, með þrem
áðurnefndum læknum. Þessi
tilraun virðist ekki hafa tekizt,
a. m. k. virðist svo um þessar
mundir.
Læknadeilan á Húsavík er
enn óleyst. Átök þau um málið,
sem þegar hafa orðið og hin
almenna þátttaka í þeim, svo
sem undirskriftasafnanir og
borgarafundur, gera ágreinings
efnin ennþá torleystari. Almenn
ingur hlýtur að gera þær kröf-
ur til lækna, að þeir, vegna sér-
þekkingar sinnar, eigi að leysa
slík mál sem þetta. En hér hef-
ur hann orðið fyrir vonbrigð-
um og sér nú framá, að hvort
sem umdeildur læknir á Húsa-
vík fer eða fer ekki, verða spor
deilunnar nokkurn tíma að
gróa. !|MVtt
Það síðasta, sem gerðist í
læknadeilunni var borgarafund
urinn á Húsavík á fimmtudags-
kvöldið. Nítján menn boðuðu
til hans og var hann fjölsóttur.
Fundarboðendur buðu for-
manni sjúkrahússtjórnar, að
koma á fundinn eða senda ann-
an fvrir sig, en það boð var ekki
þegið. Þar var samþykkt eftir-
farandi, án mótatkvæða:
„Stjórn Sjúkrahúss Húsavík-
ur — Co. Þormóður Jónsson.
Eftirfarandi tillaga hefur í dag
verið samþykkt með 615 at-
kvæðum, mótatkvæðalaust á
almennum fundi á Húsavík:
Almennur borgarafundur fyr
ir Húsavík og nágrannasveitir
haldinn á Húsavík 4. sept. 1969
samþykkir að gera þá kröfu til
stjórnai' Sjúkrahúss Húsavíkur,
að hún afturkalli þegar í stað
og án skilyrða uppsögn á starfi
Daníels Daníelssonar, yfirlækn
is Sjúkrahúss Húsavíkur, þar
sem augljóst er, að sá er vilji
þorra íbúa á starfssvæði sjúkra
hússins. Sjái sjúkrahússtjórn
sér ekki fært að verða við þess-
ari kröfu, þá segi hún tafai'-
laust af sér störfum.
Húsavík 4. sept. 1969.
Baldvin Baldvinsson, fundar-
stjóri, Kári Arnórsson, fundar-
stjóri, Ornólfur Örnólfsson fund
arritari og Hrólfur Árnason,
fundarritari.“ Q
Það er Félag íslenzkra iðn-
rekenda, sem gengst fyrir kaup
stefnu þessari en hún er sú
þriðja í röðinni; þær fyrri voru
haldnar haustið 1968 og dagana
13.—16. apríl sl. — Á haustkaup
stefnunni 1968 voru seldar vör-
ur fyrir átta milljónir króna og
á vorkaupstefnunni 1969 voru
seldar vörur fyrir hálfa sautj-
ándu milljón króna. — Vor-
kaupstefnuna 1969 sóttu 111 inn
kaupastjórar verzlana um land
allt.
Eins og við fyrri kaupstefn-
urnai' hefur nú náðzt samkomu
lag við Flugfélag íslands og
helztu hótel í Reykjavík um
25% afslátt á fargjöldum og
gistirými fyrir þá innkaupa-
stjóra, sem sækja haustkaup-
stefnuna 1969.
Aðalkostirnir við kaupstefn-
ur sem þessa eru, að þar fá inn-
kaupastjórar tækifæri til að
kynna sér allar vörur, sem á
boðstólum eru, á einum stað.
Þannig fá þeir glöggt yfirlit Og
samanburð á verði, gæðum og
því öðru, sem vörunum við-
kemur. — Framleiðendur fá
tækifæri til að ná til mun stærri
kaupendahóps en ella og geta
fyrirfram komizt á snoðir um
álit kaupenda á þeim nýjung-
um í framleiðslunni, sem ráð-
gerðar eru. □
EINS og kunnugt er, var fjórð-
ungsmót norðlenzkra hesta-
manna haldið að Einarsstöðum
í Reykjadal 18.—20. júlí sl.
í „Degi“ 13. ágúst birtist við-
tal við formann framkvæmda-
nefndar, Sigfús Jónsson, um
mótið. Tvennt var það einkum,
sem virtist bera hæst í svorum
Sigfúsar. Hið fyrra, að tekizt
hefði að byggja þarha 1. flokks
hlaupabraut, hið síðara, að lítil
sem engin framför væri í hesta-
eign og hestamennsku Norðlend
inga, þó kannski helzt í hryss-
unum.
Um' fyrra atriðið er það að
segja, að byggð hefir verið 800
m. bein hlaupabraut, með íburði
af vikurmöl. Að mínu áliti ork-
ar það tvímælis, hvort 800 m.
bein braut sé æskileg miðað við
þá alls ófullnægjandi þjálfun,
sem hross hér á landi fá í hlaup
- KJÖRDÆMISÞINGIÐ
(Framhald af blaðsíðu 1)
aldur Gíslason, Húsavík, Guð-
laugur Halldórsson, Merkigili,
Ingi Tryggvason, Kárhóli og
Guðmundur Sigurðsson, Fagra-
nesi.
í miðstjórn Framsóknarflokks
ins (landssamtakanna) voru
þessir menn kjörnir: Óli Hall-
dórsson, Gunnarsstöðum, Björn
Teitsson, Brún, Indriði Ketils-
son, Ytra-Fjalli, Björn Guð-
mundsson, Akureyri, Hjörtur E.
Þórarinsson, Tjörn, Áskell Ein-
arsson, Húsavík og Haraldur M.
Sigurðsson, Akurfeyri.
í lok kjördæmisþingsins
ávarpaði Gísli Guðmundsson
þingið fyrir hönd alþingismann
anna, formaður sambandsins,
Eggert Olafsson, og forseti, Karl
Kristjánsson, fluttu ávörp og
var þingforseti hylltur með
lófataki og starfsmönnum þings
ins þökkuð ágæt störf.
Á þessu þingi voru samþykkt
ar reglur um skoðanakönnun í
sambandi við framboð til al-
þingiskosninga og kosin 12
manna framboðsnefnd, þrír úr
hverju gömlu kjördæmanna,
ennfremur þriggja manna fjár-
málaráð, sem gerir tillögur um
tekjuöflun vegna starfsemi sam
bnadsins, þar á meðal skrifstof-
unnar á Akureyri.
Að kveldi fyrra fundardags
var héraðshátíð Framsóknar-
manna í kjördæminu haldin í
félagsheimilinu á Húsavík og
var þar fjölmenni. Eggert Ólafs
son setti samkomuna og ávörp
fluttu Ingvar Gíslason, Stefán
Valgeirsson og Jónas Jónsson,
en Eiríkur Stefánsson, Akur-
eyri, söng við undirleik Þor-
gerðar dóttur sinnar, en Hljóm-
sveit Ingimars Eydal lék fyrir
dansi.
□
ið. Ég er andvígur þessu langa
hlaupi, eins og það er fram-
kvæmt. Það er engan veginn
vanzalaust fyrir alla hestaunn-
endur, að sjá hrossin dragast
áfram hálf máttlaus síðustu
hundrað metrana, eins og því
miður er alltof algengt.
Víkjum þá nánar að hlaupa-
brautinni. Það er mikil skamm-
sýni að bera vikurmöl í svona
velli án þess að sjá um leið fyrir
nægilegu bindiefni svo viðspyrn
an geti orðið nægilega þétt.
Hrossum er ekki vel við vikur-
mölina, og fást ekki, nema þau
ákveðnari, til að leggja sig öll
fram. Út yfir tekur þó, að eiga
að leggja skeiðhesta á slíkan
völl, aðeins þrekhestar með mik
ið framtak skila verulegum
árangri við slíka aðstöðu. Sáust
þess enda glögg merki í öllum
hlaupum. (Folahlaupið þó und-
anskilið). Það mun verða tor-
sótt að fá góðan hlauptíma á
þessum velli, nema úr verði
bætt,- eins og bent hefir verið
hér á. Ég tel því völlinn ekki
1. flokks, eins og hann er nú.
Um síðara atriðið, framför
hrossanna, tel ég að endilega
þurfi nánari athugun. Hvernig
fær það t. d. staðizt fræðilega,
að stóðhestarnir standi í stað,
þ. e. hafi ekkert farið fram, en
hryssurnar, sem af þeim fæðast
séu í framför, og geltir hestar,
sem einnig hljóta að fæðast út
af stóðhestunum standi í stað?
Hér er áreiðanlega eitthvað á
ferð, sem skýtur skökku við. Ég
teldi það t. d. merkilegt fyrir-
bæri, ef meira fæddist af gæð-
ingshryssum en gæðingum, og
væri það út af fyrir sig verðugt
rannsóknarefni!
Ég leyfi mér að fullyrða, að á
þessu fjórðungsmóti hafi komið
fram allmargir álitlegir stóðhest
ar, og alls ekki síðri en á öðrum
fjórðungsmótum. Afkvæma-
sýndu stóðhestarnir „Fjölnir“
og „Glæsir“ sýndu mjög já-
kvætt ræktunarstarf. Unghest-
arnir „Sörli“ og „Eyfirðingur“
eru í fremstu röð.
Góðhestarnir, sem sýndir
voru frá félögunum, voru um
60 talsins, en dómnefnd þeirra
skipuðu Hafnfirðingurinn Krist
inn Hákonarson, Reykvíkingur
inn Kristján Þorgeirsson og
Akureyringurinn Zophonías
Jósepsson. Norðlendingum mun
sýnilega ekki hafa verið treyst
í þetta vandasama verk.
Ég hef reynt eftir föngum að
fylgjast með dómum, allt frá
1950, bæði frá landsmótum og
fjórðungsmótum. Það verð ég
að segja, að furðulegra plagga
hef ég aldrei augum litið en
gæðingadómana á Einarsstöð-
um. Fjölmargir áhorfendur létu

*»-■ m « 1 ~
fS
Fulltrúar á kjördæmisþingi Framsóknarmanna á Húsavík 5.—6. sept. sl.
(Ljósm.: H. S.)
einnig í ljós undrun sína, og
segir það miklu meira. í þessu
sambandi þykir mér rétt að til-
færa hér nokkrar staðreyndir,
er sýna glöggt, hvrenig að var
unnið. Það skal tekið fram, að
grasvöllurinn norðan hlaupa-
brautarinnar, þar sem sýning og
prófun fór fram, er engan veg-
inn góður, nema fast meðfram
brekkunni. Hann er frekar lin-
ur, og alls ekki vel sléttur. Það
kann að hafa haft einhver áhrif.
Mér er það hrein ráðgáta,
hvers vegna Kristinn Hákonar-
son, sem mun hafa verið for-
maður dómnefndar, gamal-
reyndui' hestamaður og stjórn-
armeðlimur í L. H., lætur sig'
hafa það að víkja algjörlega frá
hefðbundinni venju um eink-
anagjöf. Það svo, að aðeins tveir
hestar úr öllum hópnum töldust
1. floklts gæðingar, þ. e. fengu
einkunn yfir 8 stig. Hitt allt
dæmt annars og þriðja flokks.
Slíkt getur ekk talizt annað en
móðgun við norðlenzka góð-
hesta og eigendur þeirra. Skulu
nú tilfærð hér nokkur dæmi, er
sýna hin handahófskenndu
vinnubrögð.
Topphesturinn „Léttir“ hlýt-
ur 5.0 stig fyrir brokk. Sam-
kvæmt gildandi reglum þýðir
það, að hann hafi ekkert brokk
eða mjög óverulegt. Samt er
þetta dæmdur bezti hesturinn.
Gæðingurinn „Gáski“ frá Álfta
gerði, einn af fremstu gæðing-
um landsins um árabil, skipaði
þriðja sæti að Húnaveri og
þriðja sæti á landsmóti að Hól-
um fyrir þremur árum, hlaut
þar í einkunn 8.67 stig og um-
sagnirnar: „Hágengur glæsileg-
ur gæðingur með miklu gang-
rými“. Á Einarsstöðum fékk
hann 7.7 stig, þ. e. heldur léleg-
ur annars flokks hestur. Hann
mun að vísu hafa veikzt lítils-
háttar fyrir brjósti, fyrir um
ári síðan, því ekki notaður þá
um skeið, en að hans mikli
snilligangur sé svo gjörsamlega
fyrir borð borinn, að hann verð
skuldi slíka niðurlægingu, er
fjarri öllum sanni. „Gustur“ frá
Hömrum og „Stormur“ frá
Yzta-Gerði, fjölhæfir gæðingar
með rúmar hreyfingar hafa báð
ir staðið efstir á innanhéraðs-
mótum (Gustur hvað eftir ann-
að) fengu í einkunn 7 stig (Gust
ur) og 7.3 stig (Stormur). Báðir
þessir hestar eru mér persónu-
lega kunnir, og mundi ég veigra
mér mikið við að dæma þá í
annan flokk. — „Tvistur“ frá
Starrastöðum, snjallvakur hest-
ur, og „Ymir“ frá Mosfelli, að
vísu að byrja að tapa (16 vetra)
en ágætir reiðhestar samt, fá
sömu útreið. Margt fleira mætti
tilfæra, en þetta ætti að nægja
til að sýna hversu fráleit vinnu-
brögðin voru.
Alveg sama var uppi á ten-
ingnum hvað kláshestana
snerti. T. d. fær. „Stjarni“ frá
Karlsstöðum, prýðis reiðhestur
með góðan vilja og mikið fjaður
magnað tölt aðeins 6.9 stig, en
„Brúnn“ frá Þverá í sömu sveit
(báðir Ólafsfirðingai') og mikl-
• um mun lakari hestur, vilja-
lítill, einkunn 7 stig. Þannig
mætti halda áfram að telja upp.
Þetta eru þó alltaf tölur, sem
tala, en hér skal staðar numið,
enda þótt ærin ástæða væri til
nánari skrifa. Ég tel mig mega
segja fyrir munn fjölmargra
norðlenzkra hestamanna: Við
frábiðjum okkur meira af þessu
tagi. Mætti og segja mér, að
æðimargir góðhestaeigendur
yrðu ekki ginkeyptir fyrir að
leggja hesta sína undir slíka
dóma, ef svo skal fram fara.
G. Snorrason. t1