Dagur - 20.01.1971, Blaðsíða 5
4
(--------------------^
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Síniar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Ferðamál og vegir
HEIMIR Hannesson lögfræðingur
ritaði í Tímann nýlega um vaxandi
fjölda útlendra ferðamanna hér á
landi og um framtíðarmöguleika í
ferðamálum. Er grein hans mjög
athyglisverð og leiðir hugami að því,
að einmitt hér, á austanverðu Norð-
urlandi, er margt af því, sem erlend-
um ferðamönnum, þar á meðal vís-
indamönnum og íþróttamönnum, er
eða mun verða hugleikið að sjá og
kynnast. Hitt er þá jafnframt aug-
ljóst, að enn er mikið ógert, sem
gera þarf til þess að móttaka ferða-
manna, innlendra og erlendra, og
fyrirgreiðsla í því sambandi geti orð-
ið vaxandi atvinnugrein í þessum
landsliluta.
Gistirými hér norðanlands er að
sjálfsögðu allt of lítið til þess að
hægt sé að auka gestamóttökur til
mikilla muna. Má þá m. a. hafa í
huga, að hér á Akureyri eru hin
ákjósanlegustu skilyrði til vetrar-
íþrótta, sem ætla má, að útlendingar
vildu nota sér, ef þeir ættu þess kost
á þann hátt er nú tíðkast, á hinum
kunnu skíðaslóðum austan hafs og
vestan. Varðandi gistihús er það að
segja, að þau eru nú tæpast annars-
itaðar til að neinu ráði en á Akur-
eyri og í Mývatnssveit, og þyrfti þar
þó miklu við að bæta, ef ferðamála-
þróunin verður sú, sem spáð er.
Gamla gistihúsið á Húsavík brann í
vetur. A hinu víðlenda svæði austan
Reykjaheiðar eru sáralítil skilyrði til
móttöku ferðamanna, ef frá er talið
lítið gistihús á Kópaskeri og svipað
má segja um Ólafsf jörð. En gistihús-
in er ekki það eina, sem máli skiptir.
Samgöngurnar gera það ekki síður.
Er ástæða til að minnast þess þegar
rætt er um að gera samgöngumála-
áætlun fyrir Norðurland.
Fyrir atvinnulíf verzlunarstað-
anna og umhverfis þeirra, eru það
auðvitað markaðsleiðirnar eða kaup-
staðaleiðirnar, sem mestu skipta, t. d.
mjólkurflutningaleiðirnar liér við
Eyjafjörð. En ef örva skal ferða-
mannastrauminn þurfa sem flestir
akvegir að vera fljótfarnir, a. m. k.
um sumartímann. Má þar minna á
hina fyrirhuguðu hraðbraut hér við
innanverðan Eyjafjörð og fljótfarn-
ari leið yfir Vaðlaheiði. Greiðfærara
þyifti að vera en nú er, um ferða-
mannaslóðir í Mývatnssveit og ná-
grenni svo sem um Laxárdal og suð-
ur þaðan um óbyggðir. Og af Hóls-
fjöllum upp á Bungu og Haugsf jall-
garð, sem er stutt leið, melöldur með
dýrðarsýn til allra átta. Dettifossveg-
ur vestan Jökulsár frá Ásbyrgi um
(Framhald á blaðsíðu 2)
JÓN H. ÞORBERGSSON:
Sfórf hðgsiminamál fyrir sauðfjárbændur landsins
í FYRSTA tölublaði Dags þ. á.
er viðtal ritstjórans við Jón
Bjarnason bónda í Garðsvík á
Svalbarðsströnd, í tilefni þess
að hann var í hópi þeirra
bænda, sem að tilhlutan Bún-
aðarfélags íslands, sóttu Smit-
feild-sýninguna í Lundúnum, í
síðasta mánuði.
Ég fer ekki vítt út í þetta við-
tal en vík að því þar sem Jón
bóndi segir að við, hér heima,
ættum að hafa tækifæri til að
hagnýta okkur kynfasta eigin-
leika holdafjár, sem Bretar hafa
ræktað í sláturfénaði sínum. En
upphaf þeirrar starfsemi er tal-
in vera frá um 1770.
Holdanaut höfum við en sem
betur þarf að halda við með
nýju blóði. En þau eru ekki
æskileg hér, nema í snjóléttustu
sveitum landsins. Það þarf að
vera hægt að beita þeim að vetr
inum. En það sem gei'a þarf nú,
í þessu máli, er að mynda. hér
í landi, annað sauðfjárkyn til
þess að fá vænni sláturdilka.
Það er hægt, á einfaldan hátt,
með því að fá innflutt sæði úr
Border Leicester hrúturn og
hreinrækta fyrsta liðs kynblend
inga út af þeim og innlendum
ám. Þá mundum við fá slátur-
dilka með breitt bak og malir
og vel lagaða skrokka og þyngri
bæði á kjöt og gærur. Á rækt-
uðu landi mundu þessir dilkai'
taka miklu örari framförum.
Kynblöndun til að fá vænni
sláturlömb viðgéngst um öll
lönd þar sem sauðfjárrækt er
stunduð að ráði.
Samandregið er rökfærsla
mín á þessa leið:
1. Border Leicester-féð er
mest notað til blöndunar, víða
um lönd, vegna þess hvað það
er hraust, afurðasamt, kyn-
sterkt og bráðþroska.
2. Nota ætti langræktaðar
Þingeyskar ær við stofnræktun
nýja fjárkynsins.
3. Fyrsta liðs kynblending-
arnir yrðu mjög líkir í föður-
ætt. Stórir, drifhvítir á ull og
kollóttir, þótt mæðurnar væru
hymdar og vaxtai'lag líkt í
föðurætt.
4. Af þessu fyrsta liðs hrein-
ræktaða fé, á svo að nota hrúta
handa ám, sem slátra skal und-
an, til þess að fá vænni dilka
bæði á skrokk og gæru og betri
vöru — ekki laus fita í kjötinu.
5. Á þennan hátt gætu bænd-
ur árlega grætt milljónir króna
án aukins tilkosnaðar.
6. Við í stjórn Búnaðarsam-
bands Suður-Þingeyjarsýslu
gerðum tilraun með þetta, þeg-
ar við höfðum Border Leicester-
féð. Ærnar nýja fjárins reynd-
ust stálþrifnar, mjólkurlægnar
og hraustar. Dilkar undan
fyrsta liðs hrútum og heimaám
reyndust vænir.
7. Svona tækifæri, til hag-
sældar bændum, má ekki þegja
í hel og láta ónotað.
8. Innflutningur á sæði á ekki
að valda nokkurri sjúkdóms-
hættu.
9. Holdanautamáhð er smá-
mál á móti þessu.
10. Arður af þessu er hárviss.
Ég vil taka það fram, að fyrir
langvarandi áróður okkar Hall-
gríms heitins bróður míns, feng
um við leyfi landsstjómarinnar
til að gera þessar tilraunh- með
útlenda féð. Landssjóður Iagði
til stofnféð til búsins, en Hall-
grímur keypti féð í Bretlandi,
hafði tilraunirnar og búið og lét
það bera sig. Þetta fé tók ekki
mæðiveikina, en lenti þó allt í
niðurskurðinum.
Frá 1906 til 1920 var ég að
segja má, með annan fótinn í
útlandinu. Á Noi'ðurlöndum,
Skotlandi og Hjaltlandi og
kynntist þá meðal margt annars
framleiðslu kynblendinga til
slátrunar. Hún var almennt
stunduð í Skotlandi og Hjalt-
landi. f Hjaltlandi er líffjár-
stofninn hinn sami og hér í
landi. En féð þar mikið smá-
vaxnara en hér — fénu aldrei
gefið. Þar fengu bændur marg-
falt verð fyrir kynblendings-
lömbin. Mikið líka vegna þess
að þau tóku miklu meiri fram-
Laxamýri er bezt að fitunar-
landið sé tún, hafragras og út-
hagi með svo að haldist gott
bragð af kétinu. Mikið fóðurkál
skemmir mjög kétbragðið. Kál-
ið er ágaett handa mjólkurkún-
um. Bragðið af dilkakétinu er
stórt atriði á markaðinum.
Sleppi ég þó að minnast á það
frekar að þessu sinni.
Búnaðarfélag íslands á að
taka upp forustu í þessu máli.
Ég hefi sent erindi um það á
Búnaðarþing og mun endurtaka
það nú í vetur. Ég hefi líka rit-
að um málið í mörg blöð í land-
inu. Vona að bændur standi fast
að þessu máli. Fá upp nýtt sauð
fjárkyn til þeura nota, sem hér
er vikið að og á þann hátt.
Hver munur yrði á vænleik
dilka, með þessum hætti, vil ég
láta nýjar tilraunir skera úr
um. Tel mig ekki taka djúpt í
árinni, þótt ég nefni 3—5 kg. á
kjöti og 1—2 kg. á gæru á dilk.
Munurinn yrði tiltölulega meiri,
ef förgunardilkar yrðu bataðir
á ræktuðu landi, undir slátrun.
Ég spái vel fyrir tilrauninni ef
úr verður — sem þarf að verða.
Þótt rekja megi ættir búfjár-
stofna okkar til fénaðar sem
landnámsmenn fluttu inn; þá er
það í lagi. Við höfum — á
skömmum tíma — gert stórkost
legan kynbætur á þeim og þeir
henta okkur vel til hreinrækt-
unar. Þótt umrædd framkvæmd
kæmist á, yrði að sjálfsögðu áð
hafa beztu ærnar til viðhalds
heimafénu.
Þingeyingar byrjuðu um 1850
að bæta sitt sauðfé. Þar er líka
kynfestan mest. Halldór Páls-
son segir mér að það fé, verði
hiklaust ofan á, í tilraunabúinu
á Hesti. Ég byrjaði að ferðast
um landið 1909. Framförin síð-
an er stórkostleg. Ég byrjaði að
halda hrútasýningai- 1911 —
sem ég skipulagði um alla land.
Tíminn er ekki lengri.
11. janúar 1971.
Árni Jóhannesson á Þverá
Meistarar Bridgefélags Akureyrar í sveitakeppni 1970—1971: Talið frá vinstri: Haraldur Sveinbjörns
son, Guðinundur Guðlaugsson, sveitarforingi, Jóhannes Sigvaldason, Sveinn Tryggvason, Gunnar
Sólnes og Bogi Nílsson.
Ljósmynd: Fr. Fr.
Sveit Guðimmdar Akureyrarmeisfari í bridge
MINNINGARORÐ
ÁRNI Jóhannesson, hreppstjóri
á Þverá í Öngulsstaðahreppi
var jarðsunginn á Munkáþverá
8. janúar að viðstöddu fjöl-
menni.
Hann fæddist á Kussungsstöð
um í Hvalvatnsfirði 2. septem-
ber 1892 og andaðist 30. desem-
ber sl. Foreldrar hans voru Jó-
hannes Jónsson prests Reykja-
lín og Guðrún Sigríður Hall-
grímsdóttir, Olafssonar frá Hóli
í Þorgeirsfirði. Þau áttu margt
barna, en elztur var Óli, sem
lengi átti heima á Hellu á Ár-
SL. ÞRIÐJUDAG lauk sveita-
keppni Bridgefélags Akiueyrar.
Keppni var jöfn og spennandi
Hressinsarliæli á Norðurlandi
Jón H. Þorbergsson.
förum er þau komu á ræktað
land, undh' slátrun. Bændur á
Bretlandi keyptu þessi lömb til
eldis undir slátrun.
Meg tímanum verður það al-
mennara hér á landi að bændur
láti förgunardilka sína á rækt-
að land lengi'i eða skemmri tíma
fyrir slátrun. Það er hagnaðar-
mál og mikil undirstaða þess að
hægt sé að hafa miklu fleira
sauðfé í landinu, en úthagi og
afréttir duga fénu, til fullra
þrifa. — Þetta mál þarf athug-
unar með, hjá bændum. Sam-
kvæmt okkar reynslu hér á
- Nautgriparæktin . .
(Framhald af blaðsíðu 8).
tagi, sem um getur hér á landi.
Hrafn er frá Fellshlíð í sömu
sveit, imdan Surti og Tinnu.
Dætur hans skiluðu 3420 kg. af
4.05% feitri mjólk, og er þetta
einnig framúrskarandi árangur.
Afurðir kúnna á sambands-
svæði SNE síðustu 40 ár sýna
mikinn árangur kynbótastarfs
og bættrar meðferðar. Fyrir
fjórum áratugum mun meðal-
nythæð kúnna oft hafa verið
um 2000 kg. en nú fjölgar þeim
bændum ört, sem fá að meðal-
tali 4000 kg. og upp í 4500 kg.
eftir árskúna.
Fóðurmeistari á Lundi er
Björn Sigurðsson.
(Upplýsingar þessar eru sam-
kvæmt viðtali við Sigurjón
Steinsson ráðunaut).
FRAM til vorra daga hefur heil
brigðisþjónusta okkar ein-
kennzt að mestu af því að
lækna sjúkdómana, eftir að þeh*
hafa orðið til. Nú síðustu ára-
tugina hafa augu fólks sér á
landi opnazt meir og meir á því
sviði að koma í veg fyrir þá og
verjast þeim. Ýmis félagssam-
tök hafa verið stofnuð í þessum
tilgangi, og hafa þau komið
nokkru áleiðis. Ennþá einblín-
um við samt of mikið á þær
stofnanir, sem mest eru áber-
andi í baráttunni við sjúkdóm-
ana, svo sem sjúkrahús, lækna-
miðstöðvar o. fl. Það er að vísu
góðra gjalda vert, svo langt sem
það nær.
Einn þáttur í heilbrigðisþjón-
ustu rnargra landa, sem við höf
um ennþá lítið farið inná, en sá
er hvíldar- og hressingarhæli
fyrir fólk, sem ekki er sjúkt í
þeirri merkingu, sem við hingað
til höfum lagt í það orð. Fólk
sem þarfnast hvíldar og hress-
ingar frá önnum dagsins og
skarkala lífsins. Fólk sem virð-
ist heilbrigt og er það í mörg-
um tilfellum, en er með vísirinn
af sjúkdómnum í sér. Er með
andlega og líkamlega þreytu,
lífsleiða, spennu hins daglega
lífs.
Við höfum að vísu vísi að
slíkri stofnun, en það er Heilsu
hæli Náttúrulækningafélags ís-
lands í Hveragerði, sem stofn-
sett var fyrir atbeina þess
ágæta hugsjónamanns Jónasar
Kristjánssonar læknis. Það var
stofnað fyrst og fremst til hvíld
ar og hressingar og að kenna
réttara matarræði, sem að áliti
Jónasar, myndi hjálpa okkur til
betri heilsu. Heilsuhælið í
Hveragerði hefur vaxið og öðl-
azt sinn sess í heilbrigðisþjón-
EITT OG ANNAÐ FRA BÆJARSTJORN
(Framhald af blaðsíðu 8).
hæð kr. 2 milljónir hjá Atvinnu
jöfnunarajóði.
Heimild til ráðningar lögreglu-
manns.
Lagt var fram bréf dagsett 14.
október 1970 frá bæjarfógetan-
um á Akureyri, þar sem þess
er farið á leit við bæjarstjórn,
að heimilað verði að ráða tvo
lögreglumenn í lögreglulið bæj-
arins til viðbótar þeim, sem fyr-
ir eru, frá áramótum að telja.
Bæjarráð leggur til, að einn
lögreglumaður verði ráðinn til
viðbótar frá 1. febrúar n.k. Jafn
framt leggur bæjai'ráð til, að
bæjarstjóri taki upp samninga
við lögreglustjóra um fulla end-
urgreiðslu ríkissjóðs á löggæzlu
kostnaði, sem svarar launum
tveggja lögreglumanna, vegna
löggæzlu á vegum í nágrenni
Akureyrar.
Heiniild til ráðningar bru-na-
varðar.
Lagt var fram bréf dagsett 10.
desember 1970 frá slökkviliðs-
stjóra þar sem hann fer þess á
leit, að ráðnir verði tveir nýir
brunaverðir til starfa á slökkvi-
stöðinni á árinu 1971.
Bæj'arráð leggur til að ráðinn
Verði einn nýr brunavörður á
slökkvistöðina.
ustu landsins, að sómi er að. En
samt hefur það æ meira horfið
inn á þá braut að vera nokkurs
konar endurhæfingarstöð fyrir
sjúklinga af stóru sjúkrahúsun-
um. Hefur sú þróun orðið vegna
mikillar þarfar fyrir slíka stofn
un, en hlutverk þess sem hvíld-
ar- og hressingarhælis orðið æ
minna.
Heilsuhælinu í Hveragerði
var valinn staður, þar sem það
er nú vegna ýmissa kosta, sem
sá staður hafði upp á að bjóða,
heitt hveravatn, heitan leir, og
ekki hvað sízt ilræktin, sem þar
hefur verið ört vaxandi og sér
heimilinu fyrir jurtafæðu. Að-
sókn að því hefur farið vaxandi
ár frá ári, og fólk leitað þangað
úr öllum fjórðungum landsins,
og er nú svo komið að alllangan
tíma tekur að komast þangað
inn.
Hér á Norðurlandi hefur síð-
ustu árin öðru hvoru skotið upp
hugmynd um að ekki væri van
þörf á að stofnsetja yrði hér
hvíldarhæli í líkingu við Heilsu
hælið í Hveragerði, og hefur
þá einkum Reykjahlíð við Mý-
vatn verið efst í hugum manna.
Hefur sá staður ekki síður en
Hveragerði upp á að bjóða nátt
úrugæði og allmiklu meira
fram yfh- Hveragerði, svo sem
náttúrufegurð, vatnið til veiða
og bátasiglinga til dægrastytt-
inga og betra veðurfar. Aukinn
áhuga og aukna þekkingu er-
lendra ferðamanna á Mývatns-
sveit og nágrenni. Einnig er
Reykjahlíð vel í sveit sett, hvað
Norður- og Austurland snertir.
Svo ekki sé talað um orkuna
sem þar er í jörðu falin, og þeg-
ar er byrjað að virkja.
Hér á Akureyri hefur um ára
bil verið starfandi náttúrulækn
ingafélag en starfsemi þess ver-
ið í nokkru dvala, þar til nú að
áhugi hefur vaknað meðal fé-
lagsmanna um að gera að veru-
leika hugmyndina um hressing
ar- og hvíldarheimili hér á
Norðurlandi, og þá með Reykja
hlíð í Mývatnssveit í huga. Árni
Ásbjarnarson forstjóri Heilsu-
hælisins í Hveragerði mætti á
öðrum fundinum og kynnti
rekstur hælisins þar. Varð
mönnum þá ljósari þörfin fyrir
slíkt hæli hér á Norðurlandi,
sem myndi annast heilsu og vel
ferð Austfirðinga og Norðlend-
inga. Hefur stjórn félagsins,
sem skipuð er konum, ásamt
áhugasömum félagsmönnum
fyrirhugað að koma af stað öfl-
ugri hreyfingu í þessum fjórð-
ungum, til þess að koma þessari
hugmynd í framkvæmd, og hafa
samband við bæjar- og sveitar-
félög, félagssamtök og eihstakl-
inga viðvíkjandi þessu nauð-
synjamáli.
Kjörstað til slíks rekstrar tel-
ur stjórnin vera í nágrenni
Reykjahlíðar við Mývatn af
fyrrgreinudum ástæðum, ef sá
staður fengist og nægur stuðn-
ingur til framkvæmda. Myndi
stofnun hressingarhælis jafn-
framt tryggja þessu ört vaxandi
byggðarlagi læknisþjónustu.
Hugmynd stjómarinnar er að
koma upp í.fyrsta áfanga hæli,
sem tæki á móti 60—80 manns,
og að reksturinn yrði að mestu
í svipuðu formi og rekstur
Heilsuhælisins í Hveragerði, en
því til viðbótar að vinna .að sam
starfi við íþrótta- og ungmenna
félög í fjórðungunum, til að
koma á æfinganámskeiðum fyr-
ir íþróttamenn og aðra, nokkurs
konar æfinganámskeiðum. Yrðu
þau námskéið einkum yfir vetx
armánuðina, er aðsókn að heim
ilinu dregst óhjákvæmilega sam
an. Myndu . slíkar æfingabúðir
íþróttamanna auka þjálfun
þeirra og getu, er til stórátaka
sumarsins kæmi og forða þeim
frá slitúm og meiðslum vegna
þjálfúnarleysis. Jafnframt telur
stjórnin" að méð stofnun sliks
heilsuhælis mýndi ferðamanna
straumurinn í Mývatnssveit og
á Norðurlandi lengjast allveru-
lega. "ý '
Tilgangur skrifa þessa, er að
vekja áhuga fyrir þessari hug-
niynd og kynna, hvað stjórn
N áttúrulækningafélagsins
hyggst beita sér fyrir á næst-
unni. Væntum við stjórnarkon-
úr, að þéssu baráttumáli okkar
vérðiljað éýfáj og skorum sér-
staklega á konúr þessara fjórð-
unga landsins að sameina'st enn
þá einu sinni til störátaks, Við
höfum ekki 'komið svo litlu
áleiðis með sámeiginlegu átaki
áður, þegar við höfum farið af
stað. Við vérðum að hugsa um
heilsu og vélferð þessarar byggð
af, ’eins' og mæður hugsa um
börn sín, það' ér skylda okkar.
Einhig 'skorum við á ritstjóra
blaða fjórðunganna að taka rösk
lega undir með okkur í þessu
velfefðafrriáli. 'Taka sér til fyrir
myndar ritstjóra’Dags á Akur-
eyri, er harin vann að Krist-
nesmálinu ásamt kVennasam-
tökum.
Fyrir hönd stjórnar N.F.L.A.,
Anna Oddsdóttir.
milli efstu sveita, og úrslit óráð
in allt fram að síðasta spili. —
Sigurvegari varð sveit Guð-
mundar Guðlaugssonar, en
auk hans eru í sveitinni: Har-
aldur Sveinbjörnsson, Jóhannes
Sigvaldason, Sveinn Tryggva-
son, Gunnar Sólnes og Bogi
Nílsson. — Hlaut sveit Guð-
mundar 105 stig.
Röð sveitanna er gnnars
þessi: 2.—3. Sveit Páls Pálsson-
ar og sveit Mikaels Jónssonar
102 stig. 4. Sveit Harðar Stein-
bergssonar 92 stig. 5. Sveit Hall
dórs Helgasonar 77 stig. 6. Sveit
Gunnars Berg 22 stig. 7. Sveit
Sveinbjörns Sigurðssonar 12
stig. 8. Sveit Olafs Ágústssonar
8 stig.
Bókhald fyrirfækja í moliim
RANNSOKNARDEILD rikis-
skattstjória eða „skattalögregl-
an“ heimsótti á síðustu misser-
um eitt þúsund fyrirtæki í land
inu og athugaði bókhald þeirra.
Niðurstaða athugana leiddi í
Ijós, að 650 fyrirtæk höfðu ófull
nægjandi bókhald, þar af höfðu
270 fyrirtæki lítið sem ekkert
bókhald og aðeins tíunda hvert
fyrirtæki af þeim eitt þúsund,
sem athuguð voru höfðu gott
bókhald.
Skattrannsóknarstjóri, Olafur
Nílsson, segir um þetta, að rann
sóknir hefðu byrjað seinni
hluta árs 1969, og yrði rannsókn
um haldið áfram af krafti.
Kvaðst hann vona að takast
mætti að rannsaka bókhald hjá
öllum fyrirtækjum landsins á
næstu fjórum árum.
Sagði Ólafur að niðurstöður
fyrrgreindra rannsókna sýndu,
að mikil óreiða og formleysi
væri á bókhaldi og reiknings-
skilum fjölda fyrirtækja. Þá
sagði Ólafur, að þau fyrirtæki
þar sem rannsóknir fóru fram,
hafi verið lítil, og í ljós hafi
komið, að eftir því sem fyri'r-
tækin voru minni, þeim mun
lélegra hafi bókhald þeirra yfir-
leitt verið.
Það er flestum ljóst, sagði
Ólafur Nílsson, að grundvöllur
skattframtala fyrirtækja er bók
hald þeirra og reikningsskil,
auk þess sem bókhald þjónar
margs konar öðrum tilgangi.
Þegar þessar undirstöður vant-
ar, hafa skattstjórar heimild til
að áætla gjaldstofna til álagn-
inga opinberra gjalda. □
Árni Jóhannesson.
skógsströnd, Trausti, sjómaður
og selaskytta á Hauganesi, Jó-
hannes, drukknaði ungur og
Árni. Systurnar voru: Inga, sem
á heima í Grímsey og enn lifir
ein þeirra systkina, Sigríður,
kona Sæmundar skipstjóra,
Halfdanía, í Hraunkoti í Aðal-
dal, gift Ármanni Þorgrímssyni,
Sigurbjörg, gift Kristjáni hrepp
stjóra á Hellu, Valgerður, gift
Guðmundi bónda á Lómatjörn
og Guðrún, fyrri kona Snorra
Sigfússonar námsstjóra.
Þessi stóra fjölskylda flutti í
Stærra-Árskóg á Árskógsströnd
1897 og var þar um skeið ásamt
Góð þátfaka í Jólagetraun Samvinnufrygginga
S AMVINNUTRY GGIN G AR
efndu til jólagetraunar fyrir
börn og unghnga, að 15 ára
aldri, og birtist hún í dagblöð-
unum í desembermánuði.
Þrautin var í því fólgin að
setja átti rétta tryggingu við
númer á mynd af óhappaatburð
um, sem bættir yrðu með fé af
Samvinnutryggingum, ef við-
komandi trygging væri fyrir
hendi. Hina miklu óhappa- og
slysakeðjumynd gerði Halldór
Pétursson og stílfærði með sínu
alkunna skopskyni.
500 verðlaunum var heitið
fyrir rétta lausn á getrauninni.
Mjög mikil þátttaka varð í
getrauninni og bárust alls 5.637
svör, hvaðanæva af landinu, en
þar af reyndust 1.520 með rétt
svör. Farið var yfir öll svör og
hverjum einstökum svarað með
jólakorti, þar sem honum var
þökkuð þátttaka og tilkynnt
hvernig svar hans hefði verið.
Þar sem svo mörg svör bár-
ust, varð að draga um hverjir
hljóta skyldu verðlaunin, sem
voru 500 myndarlegir konfekt-
kassar.
Verðlaunin voru send út fyrir
jól og munu hafa borizt verð-
launahöfum fyrir jól og aukið
á jólagleði þeirra, en ekki var
unnt að póstleggja öll svarbréf-
in fyrir þann tíma. Utsendingu
lauk strax eftir jólin og eiga því
allir þátttakendur að hafa feng-
ið svar.
Ánægjulegt var að finna hve
ahnenn þátttakan varð, svo og,
hvað börnin lögðu sig fram við
lausn þrautarinnar. Ekki fer á
milli mála, að þau hafa notið
aðstoðar foreldra sinna og eldri
systkina og má því lauslega
áætla, að 20—25 þúsund ein-
staklingar hafi staðið að inn-
sendum lausnum.
Mun vart í annan tíma hafa
verið jafn mikið um tryggingar
og tjónabætur rætt á heimilum,
í skólum og á vinnustöðum og
nú í desember.
Við yfirferð lausna var það
mest áberandi, hve þátttakend-
um hætti til að rugla saman
frjálsri ábyrgðartryggingu og
almennri slysatryggingu. Það
er nú í athugun hjá forráða-
mönnum Samvinnutrygginga,
hvernig úr megi bæta og koma
aukinni fræðslu út til fólksins
um þessar nauðsynlegu trygg-
ingar, því til heilla og hagsbóta.
(F r éttatilky nning)
Starfsstúlkur Samvinnutrygginga ganga frá verðlaunum í Jóla-
getrauninni.
Sæmundi skipstjóra og -konu
hans.
Árni Jóhannesson fór að
vinna fyrir sér á fermingar-
aldri, og á meðan hann enn var
unglingur, varð hann ráðsmað-
ur á Þverá, gekk síðan í Hóla-
skóla, en kvæntist Þóru Jóns-
dóttur Arasonar á Þverá árið
.1919, tók þar litlu síðar við búi
og bjó þar síðan alla ævi.
Börn Árna og Þóru á Þverá
eru þessi á lífi: Anna, gii't og
búsett í Noregi, Jón, lönguni
heima og önnur hönd foreldra
sinna við búskapinn, Guðrún,
yfirhjúkrunarkona á Blönduósi,
Guðbjörg, gift og búsett i Olai's-
vík, Helga, gift og búsett í Kéflr.
vík, Sigríður, gift og búsett á
Akureyri og Rósa Elín, gift og
búsett í Danmörku. Öll vora
■börnin við útför föður síns.
Árni á Þverá var um átta ára
skeið oddviti í Öngulsstaða-
hreppi og hreppstjóri frá 1948
til dauðadags, og fórust honum
þau störf vel úr hendi. En fyrsi)
og fremst var hann bóndi, rækt'
aði og byggði á jöi'ð sinni og
var ágætur fjárræktarmaður.
Ungi ráðsmaðurinn á Þverá
fékk orð fyrir atorku og hag-
sýni, skaphita og gamansemi og'
hélt hann þeim einkenriun.
langa ævi. Hann var tæplega
meðalmaður á vöxt, snar i hreyl:
ingum fram á elliár, starfssam'-
ur gleðimaður, vakandi um vei-
ferð samfei'ðamanna og ág'ætur
nágranni.
Fyrir sjö öldum og fimmtár.
árum betur var síðasta mann-
skæða stórorrustu á íslandi hác
á eyrunum norðan við bæinr.
Þverá, þar sem samnefnd á fell-
ur úr skógivöxnu gljúfri Garðs-
ái'dals niður á víðáttumiklar
eyrarnar. Þá voru vopn látin
skera úr deilum.
Þar hefur nú setið í meira en
hálfa öld góður drengur, gildur
bóndi og um langt skeið yfir-
vald sveitar sinnai', Árni Jo-
hannesson, og jafnan á friðstóli
Hann unni mjög jörð sinni og’
umhverfi, fann þar lífsstarf sitú
og lifshamingju og var gæfu-
maður.
Bærinn Þverá er nálægs
miðju Öngulsstaðahrepps og
stendur hann á allháu og þurr-
lendu nesi. Norður að Þverann.
eru háar brekkur og einnig ao
vestan, en þar tekur við mikið
flatlendi allt til Eyjafjarðarár,
norðan hinna víðendu títaðar-
byggðarmýra, grasi vafið lanci
á hverju sumri. í þessai'i svei;
hafa bændur keppzt við það á
undanförnum áratugum ad
rækta og byggja, og að búa :l
haginn fyrir framtíðina, og med
meiri árangri en í flestum sveit-
um öðrum. Landið er frjósamt,
en moldin þurfti að bíða í þús-
und ár þeirra handa, er íóku
upp ný vinnubrögð, og skiluðu
búskaparháttum lengra áieioij
á skömmum tíma en a öldanum
sjö, sem liðnar eru frá vopna-
viðskiptunum á Þveráreyrum,
Árni Jóhannesson og margir
jafnaldrar hans vöktu moidina
til mikils afraksturs, en yngri
menn, sem höfðu góð dæmm
fyrir augum sér, byggðu mörg
nýbýli í sveitinni og una veii
sínum hag. Þegar horft er ura
öxl, sjáum við hve hlutur þeirr .
er mikill í framförum landsinu,
sem lif&ð hafa og starfað eiii;
og bóndinn á Þverá. Þeim se
bæði heiðui' og þökk.
E. D.
I