Dagur - 30.10.1979, Blaðsíða 4

Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur Tryggvabraut 12. Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreióslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): ERLINGUR DAVÍÐSSON
Blaóamaóur: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.. JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
íhaldið boöar fráhvarf
frá velferðarþjóðfélag inu
I kosningum þeim sem í hönd fara
verður aðalbaráttan í því fólgin að
kveða niður boðskap íhaldsafl-
anna um að láta óheft markaðs-
lögmál og peningavald ráða
stjórnarstefnu og þjóðfélagsþró-
un. Þessi stefna hægri aflanna í
landinu, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn boðar af auknum ákafa, er um
þessar mundir slíkur ógnvaldur
velferðarþjóðfélagi á fslandi að
félagshyggjumenn, hvar í stétt og
stöðu sem þeir eru, verða að
sameinast um að stöðva fram-
gang hennar. Þessi stefna er fyrst
og fremt aðaláhugamál Sjálf-
stæðisflokksins og felur í sér víð-
tækt fráhvarf frá þeirri þjóðfélags-
gerð, sem einkennist af sam-
hjálpar- og velferðarhugmyndum.
Sjálfstæðismenn hafa gefið þess-
ari stefnu sinni fegrunarheitið
„frjálshyggja,“ sem er álíka
blekkingarhugtak eins og það að
kenna flokk íslenskra hægri
manna við sjálfstæði.
En peningavaldsstefnan, ný-
kapitalisminn, á einnig hljóm-
grunn meðal Alþýðuflokksmanna.
Þess vegna felst hætta í því ef
Sjálfstæðisflokkurinn nær meiri-
hluta með Alþýðuflokknum. Það
er aðgætandi að þótt sjálfstæðis-
menn tali stundum um möguleika
þess að þeir fái hreinan meirihluta
á Alþingi, þá gera þeir raunveru-
lega ekki ráð fyrir að svo geti
nokkru sinni orðið. Von þeirra og
ætlun er að ná meirihluta með Al-
þýðuflokknum. Það veltur á kjós-
endum hvort slík von íhaldsins
rætist.
Það á að vera hlutverk þessara
kosninga að koma í veg fyrir
meirihluta hægri aflanna. Fyrsta
skilyrðið til þess er að sjálfsögðu
að varast áróður íhaldsins og öðl-
ast vilja til þess að berjast gegn
hinni andfélagslegu stefnu þess.
Annað er að taka afstöðu með
þeim flokkum, sem andstæðir eru
hægri stefnunni og áformum
hægri aflanna um meirihlutaað-
stöðu. Það verður ekki best gert
með því að efla Alþýðubandalagið
frekar en orðið er. Alþýðubanda-
lagið er þegar meira en nógu stór
flokkur, auk þess sem mörgum er
hulin raunveruleg stefnuskrá
þess. Alþýðubandalagið gengur
til kosninga nú eins og jafnan áður
sem hentistefnuflokkur með laus-
beislaðan málflutning og mein-
ingarleysur um pólitísk grundvall-
aratriði. Hins vegar á Alþýðu-
bandalagið sér leynda stefnuskrá,
sem hefur að geyma lausnarorðið
um alræði kommúnismans. Lýð-
ræðissinnað félagshyggjufólk á
enga samleið með slíkum flokki.
Flokkur þess er Framsóknar-
flokkurinn.
MINNING
Viðar Helgason
BYGGINGAMEISTARI
Fæddur 29. ágúst 1939
Dáinn 17. október 1979
Við ókum burt frá gröfinni, enginn sagði neitt,
og undarleg var gangan heim í hlaðið,
því fjallið hans og bœrinn og allt var orðið breytt,
þó auðnin væri mest, þar sem kistan hafði staðið.
Þó ennþá blöktu í stjökum örfá kertaljós,
var alstaðar í húsinu döpur rökkurmóða.
Á miðju stofugólfi lá föl og fannhvít rós,
sem fallið hafði af kistu drengsins góða.
Ég laut þaryfir rósina, svo enginn annar sá,
að öllum sóttu lífsins þungu gátur.
Svo kyrrt var þarna inni, að klukkan hœtti að slá,
en klökkvans þögn er innibyrgður grátur.
í silfurvasa lét ég mína sumarbjörtu rós,
en samt var henni þrotið líf og styrkur.
Svo brunnu þau að stjökum hin bleiku kertaljós,
og blómið hvarf mér — inn íþögn og myrkur.
Davíð Stefánsson.
hefur þú vitað betur. Kannske hef-
ur þú farið á undan til að leggja
grundvöll að nýju samstarfi síðar.
Guð einn ræður.
Viðar Helgason fæddist í Ólafsfirði
29-8 1938, næst yngstur tólf syst-
kina, kom ungur til Akureyrar og
nam húsasmíði. Kvæntist eftirlif-
andi eiginkonu sinni Birnu Eiríks-
dóttur 1959 og eignuðust þau fimm
mannvænleg börn. Fyrirtækið Að-
algeir & Viðar h.f. stofnuðu þeir
æskufélagarnir Viðar og Aðalgeir
Finnsson árið 1963.
Fjölskyldur þeirra hafa alla tíð
verið mjög samrýndar og djúp er sú
sorg sem ríkir hjá Aðalgeir, Lilju og
þeirra börnum vegna fráfalls hins
besta vinar og félaga. Það er átak-
anlegt að horfa á þann mikla trega
og þá djúpu sorg sem lýsir sér hjá
Aðalgeir, sem fyrstur varð til þess
að færa okkur, starfsfólki þeirra
félaga, harmafregnina. Aðalgeir
minnist hins ánægjulega samstarfs
þau ár sem þeir hafa verið saman
með rekstur fyrirtækja. Við starfs-
fólkið höfum alla tíð litið á þá fé-
laga sem eina órofa heild. Aðalgeir
og fjölskyldu hans vottum við
dýpstu virðingu.
Birnu og börnunum vottum við
öll dýpstu samúð og hluttekningu í
sorg þeirra, og biðjum góðan Guð
að styrkja þau og styðja í þeim erf-
iðleikum sem fráfalla hins ástríka
föður og elskulegasta eiginmanns
hefir að geyma.
Starfsfólk fyrirtækjanna,
Aðalgeir & Viðar h.f.
íspan h.f.
Gler og speglar s.f.
Okkur setti öll hljóð er harma-
fregnin barst, laust fyrir hádegi 17.
okt. sl. þess efnis að Viðar væri lát-
inn. Slíku er ekki hægt að trúa,
getur þetta verið satt, hann var
hérna rétt áðan, ég var að tala við
hann, hann ætlaði að koma eftir
hádegi og ræða betur við mig,
þurfti aðeins að skreppa heim sagði
hann. Er ekkert réttlæti til, hver er
tilgangurinn með því að hrífa burtu
athafnamann í blóma lífsins frá
konu, börnum og gróskumiklum
fyrirtækjum? Hann var vanur að
koma snemma á morgnana, gust-
mikill í fasi og myndarlegur á velli,
berandi með sér lífsþróttinn og at-
hafnaþrána við upphaf hvers
vinnudags, þessa ómetanlega eig-
inleika til fangbragða við um-
fangsmikið daglegt starf. Jú því
miður er þetta víst satt og þess
vegna höfum við öll verið svo hljóð
og talað svo lágt, því hvort sem
menn líta á endalok mannlegs lífs
sem upphafs annars æðra tilveru-
stigs eða ekki, eru sorg og tregi
fylginautar dauðans, þessa óhjá-
kvæmilega atburðar sem fylgir öllu
lífi. Það mun verða gengið hljóð-
lega um lengi lengi í fyrirtækjun-
um. Við munum reyna að rækja
okkar störf af vandvirkni og trú-
mennsku eins og þú brýndir svo oft
fyrir okkur. Það er ekki hægt annað
en tala um þig eins og þú værir
hérna, því það rúm sem þú fylltir í
hugum okkar allra, sem göngum
hér að daglegum störfum, er það
stórt að án vitundarinnar um ná-
lægð þína er nær óhugsandi að
framkvæma það sem fyrir liggur.
Er það ekki einkennilegt að sjúk-
dómurinn sem þú kenndir fyrst
fyrir tíu árum síðan og við vitum öll
að leiðst mikið fyrir og sem hefir nú
fullkomnað verk sitt, kom okkur
algjörlega á óvart. Elja þín og
vaknandi áhugi á öllu því sem var
að gerast villti okkur sýn. Kannske
■
I

Skilin í stjórn-
málunum skýrari
— segir Ingvar Gíslason, fyrrverandi alþingismaður
Ber að harma stjórn-
arslitin?
Að ýmsu leyti ber að harma
þau. Ég tel að stjórnarslit á þess-
um árstíma séu ákaflega óheppi-
leg hvað snertir löggjöf og lands-
stjóm, en auðvitað koma fleiri
ástæður til m.a. veðurfarsástæður
þegar kosið verður. Hitt er svo
annað mál að við megum ekki
mikla desemberkosningar fyrir
okkur úr því að þær hafa verið
ákveðnar. I dag er það aðalatriði
að berjast og fá fram úrslit, sem
verða til þess að koma á verulegri
breytingu í stjórnmálunum.
— Liggja straumarnir á annan
veg en fyrir síðustu kosningar?
Já, þeir gera það. Að sumu leyti
eru skilin í stjórnmálunum skýr-
ari, en þegar gengið var til kosn-
inga fyrir einu og hálfu ári. Til
dæmis er augljóst að Alþýðu-
flokkurinn fær ekki sama hljóm-
grunn hjá kjósendum og síðast.
Hins vegar falla hugmyndir okk-
ar framsóknarmanna í betri jarð-
veg — áróður okkar er ekki ofsa-
fenginn eins og hjá andstæðing-
unum — heldur reynum við að
stilla upp málefnum og viljum
takast á við raunveruleg þjóðfé-
lagsmálefni.
í þessum kosningum verður
tekist á um stefnu Sjálfstæðis-
flokksins þ.e. það sem þeir kalla
frjálshyggju, en er ekki annað en
nýkapítalismi. I þessum nýkapí-
talisma, sem þeir kalla „frelsis-
stefnu“ má finna flest þau atriði
sem við framsóknarmenn erum
andstæðir. Þar er verið að brjóta
niður landsbyggðarstefnuna, sem
við höfum barist fyrir. Sjálfstæð-
iðmenn stefna einnig að því að
opna landið fyrir erlendum auð-
félögum og gegn því verður að
berjast af hörku. Nýkapítalism-
inn er árás á velferðarþjóðfélagið.
Það hefur komið
fram í blöðum, and-
stœðum Framsóknar-
flokknum, að það
megi kalla síðustu 10
árin — Framsóknar-
áratuginn. Ber ekki
að fagna þessu nafni?
Það má vel til sanns vegar
færa að árin 1971,-1979 megi
kenna við Framsóknarflokkinn.
Ég álít að við framsóknarmenn
megum vera hreyknir af þessu því
síðustu 8 árin hafa verið fram-
faratími. Þjóðarauðurinn hefur
vaxið, lífskjör batnað á þessum
tíma og síðast en'ekki síst verða
sigramir í landhelgismálinu
kenndir við þennan áratug. Þegar
fræðimenn seinni tíma fara að
kanna það mál munu þeirkomast
að þeirri niðurstöðu að Fram-
sóknarflokkurinn hafi haft þar
meginforustu.
Nú hefur verið sagl
að Framsóknarflokk-
urinn, og reyndar Al-
þýðuflokkurinn.líka,
séu óþarfir í íslensk-
um stjórnmálum. Það
sé nœgilegt að hafa
tvo flokka, Alþýðu-
bandalagið og Sjálf-
stœðisflokkinn.
Það er mikill misskilningúr
að halda því fram að ékki sé þörf
fyrir Framsóknarflokkinn. Sann-
leikurinn er sá að ef við stillum
málunum svona einfalt upp —
eins og Sjálfstæðisflokkur og Al-
þýðubandalag vilja gera og virð-
ist vera þökk í — sjáum við fljótt
að hér er falskenning á ferðinni.
Annarsvegar á fólk þá um að
velja þennan nýkapítalisma
Sjálfstæðismanna og hinsvegar á
þá að vera um að' ræða þann
sósíalisma sem Alþýðubandalag-
ið stefnir auðvitað að.
Ég álít einmitt að það sé þörf á
íslenskri félagshyggjustefnu og
það er Framsóknarflokkurinn
sem boðar hana. Hinsvegar ætla
ég ekki að segja að stefna Fram-
sóknarflokksins sé einhver
miðjustefna eða að hún sé ein-
hver sáttargerð milli þessara
tveggja öfga. Þannig vil ég ekki
túlka þetta heldur segi ég: „Okk-
ar félagshyggjustefna er eina
leiðin til þess að ná eðlilegu tak-
marki í íslenskum stjórnmálum."
Er ekki kominn tími
til að breyta kjör-
dœmaskipaninni?
;Jú, en þá verður líka að gera
það þannig að breytingin sé til
bóta. Ég er ekki reiðubúinn til
þess að svara hvaða leiðir eigi að
fara. Þó hallast ég að því að kjör-
dæmin eigi að vera minni en nú er
— meðal annars tel ég að Akur-
eyri eigi að vera sérstakt kjör-
dæmi. Skoðanir manna um
breytingar á kjördæmaskipuninni
eru ákaflega mismunandi og ég
held að við verðum að gefa okkur
tíma til að ræða allar hliðar þess
máls.
— Ef listi framsóknarmanna
verður eins og Dagur sagði í síð-
usu viku er það ekki sönnun þess
að nauðsynlegt sé að breyta kjör-
dæmaskipuninni?
Ekki þarf það nú endilega að
vera. Við sem sátum fyrir flokk-
inn á síðasta þingi lítum ekki á
okkur sem fulltrúa tiltekinna
hluta kjördæmisins. Slíkt væri
fjarstæða. Við erum þingmenn
alls kjördæmisins og bjóðum
okkur fram sem slíka.
í síðustu viku var til-
kynnt um að hlutverk
Byggðasjóðs hefði
verið útvíkkað. Til
dœmis verður nú
heimilt að lána til
iðnaðar í Reykjavík
svo eitthvað sé nefnt.
Er þetta ekki enn eitt
dœmi þess að Reykja-
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
unum er að vaxa ás-
megirii
víkur- Reykjaness öfl- |
I
I
I
I
;
I
Það má túlka breytingamar.á
reglum Byggðasjóðs þannig. Ég á
sæti í stjóm Byggðasjóðs og þau
ár sem ég hef setið þar, hef ég
staðið mjög fast gegn því að regl-
unum yrði breytt þannig að
Reykjavík og Reykjanesssvæðið
kæmi þar inn í. Hins vegar hefur
á undanförnum árum smám
saman verið að linast afstaðan _
gegn ásælni Reykjavíkurvaldsins |
innan Byggðasjóðsstjórnar. Ég er g|
því ekki ánægður með nýju «
regluna eins og hún var sam- |
þykkt, ef túlka má það svo að I
Reykjavík og nágrenni sé þróun- ■
arsvæði. Hins vegar kom til I
greina að líta öðrum augum á ■
Suðumesin. Þau hafa sína sér- |
stöðu á þessu svæði, tilheyra J
„landsbyggðinni"
segjum, en ekki
svæðinu.
eins
og við '
höfuðborgar- I
Ber Framsóknar-
flokknum að stefna í
stjórn að loknum
kosningum?
I
I
I
I
I
Við verðum að meta það eftir J
kosningar hvernig fer með |
stjórnarsamstarf. Það er oft sagt mt
sem svo að stjórnmálaflokkar séu B
myndaðir til þess að hafa áhrif á ■
landsstjórnina og það er hverju I
orði sannara. Til þess að geta haft 5
áhrif er öruggast að eiga menn í |
ráðherrastólum. En ég hef oft sagt ■
að það sé líka markmið sjó-1
mannsins að veiða fisk og koma I
með sem mestan afla til lands — _
en hitt vitum við að sjómaðurinn |
rær ekki í hvaða veðri sem er. ■
-áþ. *
Framboðslistar Framsóknarflokksins
BL'IÐ er að ákveða framhoðslista Framsóknarflokksins í sex af sjö kjördæmunt: Listinn í Norðurlandskjördæmi eystra verður ákveðinn á kjördæmisþingi um næstu helgi.
Norðurland vestra
1. Páll Pétursson,
bóndi, Höllustöðum.
2. Stefán Guðmundsson,
framkvæmdastj., Sauðárkróki.
3. Ingólfur Guðnason,
hreppstjóri, Hvammstanga.
4. Bogi Sigurbjömsson,
skattaendurskoðandi, Sigluf.
5. Jón Ingi Ingvason,
rafvirki, Skagaströnd.
6. Brynjólfur Sveinbergsson,
mjólkurbússtj., Hvammstanga.
7. Helga Kristjánsdóttir,
húsfrú, Silfrastöðum.
8. Sverrir Sveinsson,
rafveitustjóri, Siglufirði.
9. Gunnar Oddsson,
bóndi, Flatartungu.
10. Ólafur Magnússon,
hreppstjóri, Sveinsstöðum.
Austurland
1. Tómas Árnason,
fyrrv. alþm., Kópavogi
2. Halldór Ásgrímsson,
fyrrv. alþm., Höfn.
3. Guðmundur Gíslason,
kaupfélagsstj. Stöðvarf.
4. Jón Kristjánsson,
fulltrúi Egilsst.
5. Alrún Kristmannsdóttir,
húsfrú, Eskifirði.
6. Kristján Magnússon,
sveitarstj., Vopnafirði.
7. Beta Einarsdóttir,
húsfrú, Kálfafellsst., Suðursv.
8. Sveinn Guðmundsson,
bóndi, Sellandi.
9. Friðjón Skúlason,
húsasmíðam., Neskaupsst.
10. Þórdís Bergsdóttir,
bæjarfulltr. Seyðisf.
Vestfirðir
1. Steingrímur Hermannsson,
fyrrv. alþingism. Garðabæ.
2. Ólafur Þórðarson,
skólastj. Reykholti.
3. Sigurgeir Bogason,
skrifstofustj., Bolungarv.
4. Finnbogi Hermannsson,
kennari, Núpi.
5. össur Guðbjartsson,
bóndi, Lága-Núpi.
6. Madgalena Sigurðard.,
húsfrú Isafirði.
7. Jósep Rósinkransson,
bóndi, Fjarðarhorni.
8. Sigurjón Hallgrímsson,
sjómaður, Isafirði.
9. Gunnlaugur Steinsson,
bóndi, Hvilft.
10. Guðmundur Ingi Kristjánsson,-
skáld, Kirkjubóli.
Suðurland
1. Þórarinn Sigurjónsson,
fyrrv. alþm., Laugard.
2. Jón Helgason,
fyrrv. alþm., Seglbúðum.
3. Böðvar Bragason,
sýslumaður, Hvolsvelli.
4. Ríkharð Jónsson,
framkv.stj., Þorláksh.
5. Jóhann Bjömsson,
forstj. Vestm.eyjum.
6. Guðni Ágústsson,
eftirlitsmaður, Self.
7. Sólrún Ólafsdóttir,
húsfrú, Kirkjubæjarkl.
8. Einar Steingrimss.
flugumf.stj., Vestmannaeyjum
9. Garðar Hannesson,
stöðvarstj., Hveragerði.
10. Steinþór Runólfsson,
ráðunautur, Hellu.
Vesturland
1. Alexander Stefánsson,
fyrrv. alþm., Ólafsvík.
2. Davíð Aðalsteinsson,
bóndi, Ambjarnarlæk.
3. Jón Sveinsson,
lögfræðingur, Akranesi.
4. Haukur Ingibergsson,
skólastjóri, Bifröst.
5. Kristmundur Jóhannesson,
kennari, Giljalandi.
6. Ingibjörg Pálmadóttir,
hjúkrunarfræðingur, Akranesi.
7. Sigurður Þórólfsson,
bóndi, Fagradal.
8. Magnús Óskarsson,
yfirkennari, Hvanneyri.
9. Dagbjört Höskuldsdóttir,
skrifstofumaður, Stykkishólmi.
10. Halldór E. Sigurðsson,
fyrrv. ráðherra, (Framhald á bls. 7).
Troðið í körfuna
Unglingar á Laugum í
Reykjadal voru í fótbolta
er áþ bar að garði í síðustu
viku. Áhorfendur voru
margir og leikmenn sýndu
mikil tilþrif. Á efri mynd-
inni er sótt, en á þeirri
neðri varið.
Þegar þetta er skrifað er Ijóst
að íslenska unglingalands-
liðið í handknattleik, er
komið í úrslitariðil heims-
meistarakeppninnar í hand-
knattleik. Þeir sýndu stórleik
á laugardaginn á móti stór-
veldinu Vestur-Þýskalandi,
þar sem handknattleikurinn
er nánast þjóðaríþrótt, þegar
þeir sigruðu örugglega.
Þeir urðu í öðru sæti í sínum
riðli, fast á eftir heimsmeistur-
unum Rússum. Tvö lið úr
hverjum af hinum fjórum riðl-
um berjast í úrslitakeppninni,
og er það nú ljóst að íslendingar
eru í hópi átta bestu hand-
knattleiksþjóða heims og eftir
úrslitakeppnina færast þeir ef til
vill ofar í þeirri keppni. Akur-
eyringurinn Alfreð Gíslason
keppir með íslenska landslið-
inu, eins og áður hefur verið
greint frá í þessu blaði, og óskar
íþróttasíðan honum og félögum
hans til hamingju með glæsi-
legan árangur.
Körfuknattleiksdeild Þórs
var með skemmtilega nýjung
um helgina, en þá buðu þeir
bandarísku körfuboltamönn-
unum, sem leika með Reykja-
víkurliðunum, að koma og •
leika gegn Þór. Leiknir voru
tveir leikir, bæði á laugardag og
á sunnudag. í báðum leikjunum
var lið Þórs styrkt með Banda-
ríkjamönnum til að gera leikinn
skemmtilegri og kunnu hinir
fjölmörgu áhorfendur vel að
meta hæfni þeirra.
í fyrri leiknum léku með Þór
þeir Tim Dwyer og Trent
Smoke, en þeir hafa báðir leikið
í úrvalsdeildinni síðan í fyrra.
Leiknum lauk með sigri banda-
ríska liðsins en þeir skoruðu 141
stig gegn 138. Það var mikið
skorað og leikurinn nánast sýn-
ing á því besta sem körfubolta-
íþróttin býður upp á. I síðari
leiknum léku með Þór þeir
Mark Cristiansen sem þjálfaði
og lék með Þór tvö s.l. ár, en
leikur nú með ÍR, og
KR-ingurinn Dakasta Webster,
eða „Spóinn' eins og félagar
hans kalla hann. Hann er eitt-
hvað á þriðja meter á hæð,
hirðir mikið af fráköstum, en er
ekki eins leikinn og margir aðrir
landar hans sem hér voru. í
þessum leik voru leiknir fjórir
leikkaflar og hver um sig 12
mín. Bandaríkjamennirnir sigr-
uðu einnig í þessum leik, en þeir
skoruðu 166stiggegn 140.
Þetta sýnir að nánast er skor-
að í flestum upphlaupum og
meira lagt upp úr skemmtileg-
um leik en að sigra.
Margsinnis klöppuðu áhorf-
endur leikmönnum lof í lófa
þegar þeir tróðu boltanum í
körfuna með miklum tilþrifum.
í „aðalhálfleiknum" sýndu •
Bandaríkjamennirnir ýmsar
kúnstir með boltann og sérstak-
lega hvernig á að troða honum í
körfuna. Spóinn lék sér að því
að hoppa upp með tvo bolta og
troða þeim hverjum á eftir öðr-
um í körfuna. Mark Cristiansen
tróð hins vegar með mestum
tilþrifum að mati þess er þetta
skrifar, en hann lék sér að því að
hoppa upp með boltann, og
troða með báðum höndum aft-
ur fyrir sig, og geigaði það nán-
ast aldrei.
Þeim gengur hins vegar ekki
eins vel að troða með slíkum
tilburðum í leiknum sjálfum,
því til að geta hoppað nógu hátt
þurfa þeir að taka nokkur skref
með boltann, en það er ekki
leyfilegt í leiknum.
4.DAGUR
DAGUR.5