Dagur - 10.02.1983, Blaðsíða 6
Minning:
Ejja Friðgeir Einar Sigurbjörnsson
Fæddur 6. nóv. 1896 - Dáinn 27. jan. 1983
Á laugardaginn 5. febr. 1983 var
kvaddur hinstu kveðju Friðgeir Ein-
ar Sigurbjörnsson, hljóðfærasmiður
hér í bæ, sem lést á sjúkrahúsi Akur-
eyrar 27. jan. sl. Friðgeir var fæddur
í Svalbarðsseli í Fistilfirði 6. nóv.
1896. Foreldrar hans voru bóndinn og
oddvitinn, Sigurbjörn Friðriksson,
og síðari kona hans, Sabína Jóns-
dóttir. Föður sinn missti hann ungur
að árum eða 4ra ára. Fluttist þá með
móður sinni norður yfir Axarfjarðar-
heiði, og að hinu mannmarga sæmd-
arheimili Grjótnesi, mun hann hafa
komið þangað 12 ára.
Það gefur auga leið að hann mun
hafa átt hálfsystkini, þar sem bæði
móðir hans og faðir voru tvígift.
Heyrt hef ég að allflest ef ekki öll
föðursystkini hafi flust til Kanada.
Snemma hneigðist hönd hans til
smíða, mun hann hafa notið tilsagn-
ar hjá hagleiksmanninum Birni í
Grjótnesi og lærði þar smíðar,
renndi mikið af rokkum og öðrum
heimilstækjum og vann aðra smíða-
vinnu er til féll.
Hingað kom hann frá Reykjavík,
þar sem hann dvaldi við nám og
kynnti sér meðferð á smíðavélum,
hér réðist hann að verkstæði hins
Hljóðlega og hvíldarlaust erjar
dauðinn. Að baki okkar allra leynist
hann og telur þær tímaeiningar sem
hverjum og einum eru mældar sem
æviskeið. Margir verða nálægðar
hans varir og hafa hann að meðvituð-
um förunaut í lengri eða skemmri
tíma áður en að dánarstund þeirra
kemur, an aðra fellir hann snöggt og
fyrirvaralaust án þess að þeir hafi
fengið grun um nálægð hans.
Þessar óvæntu dánarstundir snerta
eftirlifandi ástvini og ættingja eins og
heljarhögg. Því verður naumast trú-
að að sá sem var heilbrigður að leik
eða starfi, sé á andartaksstund horf-
inn yfir í dularheiminn á bak við
dauðann. Líðandi stund myrkvast.
En þegar tíminn líður hemar yfir
saknaðarsárin þó söknuðurinn verði
alltaf förunautur minninganna.
Sorgin vitjar okkar einnig við and-
lát okkar nánustu sem lifað hafa við
lengri eða skemmra heilsuleysi og
þjáningar. En andlát þeirra kemur
okkur ekki á óvart - við höfum búist
við því í dag eða á morgun. Það er
líka til huggunar að lokið er sjúk-
dómsstríði þar sem ekki var á mann-
legu valdi að ná sigri.
Með ást, þökk og virðingu viljum
við minnast þeirra sem voru okkur
nánastir og kærastir, en hurfu okkur
á dauðastund. f minningunum eigum
við þá hjá okkur áfram uns okkar
eigið „kall“ kemur. En eftirvænting-
in mikla er: Hvað tekur þá við? Feg-
urra líf - fullkomnara líf? - En þótt
við fáum ekki óyggjandi svar þá er
okkur óhætt að taka undir með trú-
arskáldinu: „Þar læt ég nótt sem
nemur, neitt skal ei kvíða því.“
Kristbjörg Pálsdóttir var fædd í
Borgargerði í Grýtubakkahreppi,
dóttir hjónanna Margrétar Árna-
dóttur og Páls Friðrikssonar, sem
kunna ágætis manns Ólafs Ágústs-
sonar. einnig vann hann á verkstæði
Kristjáns Aðalsteinssonar.
Árið 1928 giftist hann eftirlifandi
konu sinni Halldóru Jóhannesdóttur
ættuð frá Ólafsfirði, eignuðust þau
fjögur börn, eitt barna þeirra dó á
fyrsta ári en en eftir lifa, Sigurbjörn,
Erla og Gígja gift Kristjáni Sveinssyni
kennara, en þau eru til heimilis að
Blómsturvöllum í Glæsibæjarhr.
Friðgeir vann alfarið við smíðar,
en 1948 veiktist hann og var um
þriggja ára skeið á sjúkrahúsi, þar og
eftir það hóf hann smíði og viðgerðir
á hljóðfærum, og stofnsetti verk-
stæðið Strengi þar sem hann vann að
nýsmíði og viðgerðum á margskonar
hljóðfærum, gíturum, kontraböss-
um og smíðaði mikið af hinu íslenska
hljóðfæri langspilinu. Þar á meðal
var langspil það er Akureyrarbær gaf
forseta Islands, Vigdísi Finnboga-
dóttur er hún var hér á ferð.
Friðgeir var einn af þeim mönnum
er varð skotinn í skákgyðjunni og
mátti segja að hann hafi fallið að fót-
um hennar og dýrkað hana til ævi-
loka. Kynni okkar Friðgeirs hófust
er hann var þátttakandi á skákþingi
bjuggu þar og víðar. Urðu börn
þeirra hjóna 10 en þrjú þau elstu dóu
í frumbernsku.
Þrátt fyrir mikla fátækt og mikið
vinnuálag í bemsku urðu systkinin
7 sem lifðu kjarkmikil og harðgerr,
sem mun líka hafa verið ættarein-
kenni. Borgargerði var kotjörð sem
lá undir Laufás. Voru leigukjör ekki
hagkvæm ábúanda eins og títt var á
þeirri tíð. Það var því knappt um alla
hluti og skólamenntun systkinanna
gat ekki orðið nema lítil. Þrátt fyrir
allt áttu þau þó kærar minningar frá
uppvaxtarárum sínum í Borgar-
gerði. Þær minningar hafa líka kunn-
að að tengjast fögru umhverfi - en
frá Borgargerði var fagurt útsýni,
sérstaklega á vor- og sumartíð: um
Höfðann, Höfðahverfi og Laufás-
hnjúkinn, yfir Fnjóskána, Laufás-
hólmana og yfir Eyjafjörð að Sólar-
fjöllum.
Þórunn, systir Kristbjargar, sem
var allmörgum árum eldri hafði gifst
Lúteri Olgeirssyni á Vatnsleysu og
hófu þau búskap þar. Til þeirra fór
Kristbjörg á unglingaárum sínum.
Var hún falleg, lífsglöð og bráðdug-
leg stúlka sem gott var að hafa til
Fríðgeir með langspil er hann smíð-
aði og gefið var Vigdísi Finnboga-
dóttur en hún heimsótti Akureyri
1981.
Norðlendinga 1954, þar sem hann
hlaut fyrsta sætið í öðrum fl. Það
sama ár gerðist hann félagi i Skákfé-
lagi Akureyrar og var lengst af við-
loðandi f stjórn og varastjórn allt að
árinu 1970. Síðan og áður hefur hann
hjálpar. Frá Vatnsleysu fór hún til
Akureyrar að vinna fyrir sér og
kynnas nýju lífi. Þar lágusaman leið-
ir hennar og Steingríms Hanssonar
frá Hóli í Köldukinn, þau giftust og
fóru að búa á Hóli árið 1923. En sam-
búð þeirra varð aðeins skamman
tíma - þau skildu og Kristbjörg fór
aftur í Vatnsleysu um stundarsakir.
Þá hafði hún eignast dreng með
Steingrími og reyndist hann vera
þroskaheftur. Hann hlaut nafnið
Þorvaldur.
Já - fagrir draumar enda stundum
skjótt og skilja eftir svíðandi sár í sál-
inni. En Kristbjörg hlaut mikla lífs-
gleði í vöggugjöf sem varð henni
smyrsl í þau andlegu sár er hún særð-
ist á lífsleiðinni.
í þetta síðara sinn á Vatnsleysu
kynntist hún Aðalsteini Jónssyni,
Grímsgerði í Fnjóskadal, og leiddu
þau kynni til trúlofunar þeirra.
Munu þau hafa þekkst frá fyrri veru
hennar á Vatnsleysu.
Kristbjörg og Áðalsteinn fluttu til
Akureyrar og giftust þar árið 1928 en
fluttust svo fljótlega til Hríseyjar og
settust þar að. Þá höfðu þau eignast
dreng, Steingrím Hrein. í Hrísey
eignuðust þau annan dreng, Trausta,
sem er sjómaður, búsettur í Ólafs-
firði, giftur Þórdísi Árnadóttur.
f Hrísey byggðu þau sér íbúðarhús
og nefndu Hreinsvelli. Atvinna
Aðalsteins var vélagæsla í eyjunni
o.fl. og svo sjómennska. Hann var
mikill gæðamaður og góðum hæfi-
leikum gæddur. Hann kom þroska-
hefta drengnum, Þorvaldi, í föður
stað og var honum hlýr og nærgæt-
inn.
En 14. nóvember 1942 fórst Aðal-
steinn með Sæbjörginni frá Hrísey,
ásamt öðrum sem á bátnum voru,
aðeins 44 ára að aldri. Ekki er vitað
með hvaða hætti slysið varð, en þetta
var á stríðsárunum þegar hætturnar
voru meiri en áður á hafinu umhverf-
is landið.
Steingrímur Hreinn var þá 15 ára
og nýbyrjaður sína sjómennsku.
Hann varð nú fyrirvinna heimilisins
með móður sinni. Þá mun Trausti
hafa verið fjögurra ára en Þorvaldur
kominn um tvítugt.
Harmur og kvíði lögðust nú þungt
á hug og hjarta Kristbjargar þegar
hún sá á eftir drengnum sínum,
Steingrími, út á hið sama hættuhaf,
og á sama tíma og maður hennar
fórst. En þetta hefur mörg sjómann-
skonan mátt reyna.
í kvæði Jóhannesar úr Kötlum,
Stórviðri, eru þessi erindi:
Konur viðglugga eins og styttur standa
stara út í myrkrið hlusta á veðragný
þegja og bíða þora varla að anda
þegja og bíða - stara og hlusta á ný.
verið þátttakandi í allflestum mótum
félagsins og skákþingum Norðlend-
inga þegar þau voru haldin hér á Ak-
ureyri. Hann var og virkur út á við og
fór margar skemmti- og keppnisferð-
ir með félaginu, var í hópi þeim er
fór til Danmerkur 1965, sem var hin
mesta frægðarför félagsins, og á síð-
asta ári var hann einnig með í ferð
félagsins um Suðurland.
Heiðusfélagi var hann gerður í
skákfélaginu 1973, hann var og heið-
ursfélagi í Trésmíðafélagi Akureyr-
ar og hafði mikil afskipti af málum
þess félags, var meðal annars í
sveinsprófsnefnd.
Friðgeir var dagfarsprúður, orð-
var með afbrigðum, lét lftt í ljós
skapbrigði. Hann var alvörumaður,
ábyrgðarríkur við störf sín og ósér-
hlífinn alltaf boðinn og búinn að
hlaupa til og hjálpa er til hans var
leitað.
Skákfélagið á honum mikið upp
að unna, fyrir mörg handtök í þágu
félagsins, sem voru unnin af trú-
mennsku og ósérhlífni allt án endur-
gjalds. Við félagar í Skákfélagi Ak-
ureyrar þökkum samfylgdina, mætti
hún verða okkur tii eftirbreytni um
þrautseigju og áhuga á viðfangsefn-
inu hverju sinni. Einnig sendum við
innilegar samúðarkveðjur til konu,
barna og ættingja og kveðjum með
orðum Matthíasar:
Stýr mi'nu fari heilu heim
íhöfn á friðarlandi.
Þar mig í þinni gæslu geim
ó, guð minn alls valdandi.
Albert.
Konur viðglugga fóma hljóðar höndum
hjörtun þá stund í rauðu brimi slá
undarleg teikn frá ókunnugum ströndum
eins og í draumi heyra þær og sjá.
En gleðistundimar vom líka
margar og stórar þegar ástvinurinn
kom úr óveðrunum heill á húfi í höfn
og á ný gafst hvíld og hugarró.
Það varð Kristbjörgu mikill styrk-
ur í sorg og erfiðleikum að móðir
hennar og þrjú systkini bjuggu þá í
Hrísey, og urðu henni til huggunar
og hjálpar. Hún bjó í Hrísey til árs-
ins 1955 en flutti þá til Akureyrar og
bjó þar síðan. Þangað var þá Stein-
grímur, sonur hennar, nýlega
fluttur. Síðari árin bjó hún að vem-
legu leyti í skjóli Lúlleyjar Lúthers-
dóttur, systurdóttur sinnar, og
manns hennar, Halls Jónassonar, og
naut sérstakrar umhyggju þeirra til
síðustu stundar.
Kristbjörg var skaprík kona og
hreinlynd. í öllum sínum störfum var
hún mikilvirk og velvirk. Hún ólst
upp við sveitastörf en við sjávarsíð-
una vann hún við fiskverkun, síldar-
söltun, saumaskap, heimilishjálp
o.fl. og allt var það henni til sóma
sem hún vann og öðmm til góðs.
Þroskahefta drenginn sinn,
Þorvald, annaðist Kristbjörg uns
hann var orðinn 38 ára að aldri, en þá
varð hún að fá samastað fyrir hann á
vistheimili - fyrst í Skjaldarvík og
síðan á Sólborgarheimilinu á Akur-
eyri. Það er langur tími að annast
sama barnið í 38 ár og birtist þarna
móðurástin og fórnfús umhyggja í
fagurri mynd. Þau gátu rætt málin
saman og það dró úr einmanakennd-
inni á meðan þau gátu verið samvist-
um og hann var þrátt fyrir vanþrosk-
ann móður sinni mikils virði.
Elskulega móðir, amma, systir og
frænka, með þaklæti og virðingu
minnumst við þín.
Steingrímur Hreirm Aðalsteinsson
lést skyndilega að starfi sínu á Sauð-
árkróki, 55 ára að aldri. Hann fædd-
ist á Akureyri en ólst upp í Hrísey.
Sjómennskan var aðal lífsstarf hans,
sem hann stundaði frá Hrísey, Akur-
eyri og Sauðárkróki. Hann tók próf
frá Stýrimannaskólanum í Reykja-
vík og varð stýrimaður og skipstjóri
á togurum.
Steingrímur flutti frá Hrísey til
Akureyrar árið 1951 og giftist þar
konu sinni, Ramborgu Wæhle. Þau
bjuggu á Akureyri í 23 ár og á Sauð-
árkróki í 7 ár. Sex síðustu æviárin var
Steingrímur hafnarstjóri og hafn-
sögumaður á Sauðárkróki.
Þau hjón eignuðust þrjú börn:
Aðalheiði, sem býr á Akureyri, gift
Þresti Ásmundssyni, Kristbjörgu,
f Minning
Kristbjörg Pálsdóttir
frá Borgargeröi
Fædd 15. apríl 1901 - Dáin 6. september 1982
og sonur hennar
Steingrímur Hreinn
Aðalsteinsson frá Hrísey
Fæddur 3. nóv. 1927 - Dáinn 22. nóv. 1982
Ávísana-
mis-
ferli
eykst
Að sögn Ófeigs Baldurssonar
rannsóknariögreglumanns á
Akureyri hefur ávísanamisferli
aukist nokkuð síðustu mánuð-
ina. Nokkuð stórt mál kom upp
á dögunum og í því tilfelli var
ávísað á ákveðin reikning
nokkuð hárri upphæð þótt búið
væri að loka reikningnum.
Varðandi ávísanafals sagði
Ófeigur að það væru aðallega
unglingar eða börn sem fengjust
við slíkt og væri yfirleitt um lágar
upphæðir að ræða. „Það er ekki
fyrr en kemur fram á sumarið að
upphæðirnar fara að vaxa veru-
lega og oft eru það þá einhverjir
ævintýramenn sem eru á ferð um
landið sem skilja þá ávísanaslóð-
ina eftir sig“ sagði Ófeigur.
sem býr í Reykjavík, gift Sigurbimi
Finni Gunnarssyni og Jóhannes, sem
býr á Akureyri, giftur Elínrósu
Helgu Harðardóttur.
Steingrímur var hæglátur í fasi,
fremur alvörugefinn og skapfastur
með alúðlegt og hlýtt viðmót. Séra
Hjálmar Jónsson sagði í útfararræðu
sinni um hann. „ - Það fundu Sauð-
krækingar þegar hann kom þangað
og tók við hafnarvörsiu að hann vildi
hafa þar röð og reglu í öllum grein-
um og gekk eftir því að svo væri. Það
var líka strax auðfundið að þar var
maður sem stóð við orð sín og vænti
þess af öðrum að þeir gerðu það
einnig. Hann var góður stjórnandi,
ákveðinn, og það fundu allir að hann
bar mikla persónu. Alltaf lét hann
menn njóta sannmælis og hallaði
ekki á neinn, heldur fann það góða í
hverjum manni og hverju máli. Þeir
eru margir sem komið hafa til mín
undanfarna daga til þess að segja
mér frá viðskiptum sínum og kynn-
um af Steingrími. Allur er sá vitnis-
burður góður og má af honum
merkja, hvers virði hann var sam-
starfsmönnum og félögum.
Hann var með þeim fyrstu sem ég
kynntist á Sauðárkróki þegar ég
fluttist þangað. Handtak hans var
þétt og ákveðið. Að drengskap
reyndi ég hann og engu öðru.“
Þessi ummæli og svo margar þakk-
arkveðjur frá einstaklingum og
starfsmannafélögum sem Steingrími
bárust við útför hans er glöggur vitn-
isburður um góðan dreng.
Hann var kallaður án fyrirvara í
siglinguna miklu en var þó ekkert að
vanbúnaði.
Missir okkar er mikill og sár en
bjart um miningarnar.
Oft kom Steingrímur að hafi um
dimma nótt. Þá tóku vitar að blika
um annes og eyjar og vísuðu leiðina
heim. Nú hefur hann að Drottins
boði siglt um haf, þangað sem vitar
blika á ókunnri strönd.
Með þakklæti og virðingu geym-
um við minningu hans.
Ástvinir og ættingjar.
6 - DAGUR -10. febrúar 1983