Dagur - 08.03.1983, Blaðsíða 1

HALSFESTAR '
8 og14 KARÖT
GULLSMIÐIR
SIGTRYGGUR & PÉTUR
AKUREYRI
66. árgangur
Akureyri, þriðjudagur 8. mars 1983
28. tölublað
Jafnræðis verði
gætt og kostnaður
vegna búsetu
lækki
Stefán Valgeirsson og Ólafur
Þ. Þórðarson, þingmenn Fram-
sóknarflokksins, hafa lagt fram
á Alþingi breytingartillögu við
frumvarp til stjórnskipunarlaga
um breytingu á stjórnarskránni
þar sem gert er ráð fyrir að
skattar geti verið misháir eftir
búsetu og mismunandi kostn-
aði sem af henni leiðir.
Nánar tiltekið er þetta breyt-
ingartillaga við 77. grein frum-
varpsins að nýjum stjórnskipun-
arlögum og gera flutningsmenn
ráð fyrir að hún orðist svo með
breytingunni:
„Skattamálum skal skipa með
lögum. Við ákvörðun skatta á
tekjur og eignir skal gætt jafn-
skatta
ræðis þegnanna þannig að til
lækkunar komi sérstakur kostn-
aður vegna búsetu eftir því sem
nánar verður ákveðið í lögum“.
Með þessu er stefnt að því að í
lögum um skattamál skuli taka til-
lit til mismunandi kostnaðar
manna sem hlýst af því hvar þeir
búa á landinu. Menn hafa t.d.
mjög mismunandi aðstöðu til op-
inberrar þjónustu, sem að stær-
stum hluta ar á höfuðborgarsvæð-
inu. Þeir sem ekki njóta þjónust-
unnar í líkingu við íbúa höfuð-
borgarsvæðisins greiddu þannig
lægri skatta. Með þessu opnast
möguleiki á að taka upp þjónustu-
eða aðstöðuvísitölu, sem áður
hefur verið drepið á hér í Degi.
Aðhaldsaðgerðir
í fjárhagsáætlun
Harðar aðhaldsaðgerðir ein-
kenna frumvarpið að fjárhags-
áætlun fyrir bæjarsjóð Akur-
eyrar sem tekin verður til fyrstu
umræðu í bæjarstjórn í dag.
Samkvæmt þessu frumvarpi er
stefnt að því að skuldir bæjar-
sjóðs aukist ekki að verðgildi
frá því sem nú er, en til þess að
þetta megi takast verður að
skera niður þjónustu og sýna
ítrasta aðhald á flestum
sviðum.
í frumvarpinu að fjárhagsáætl-
un er gert ráð fyrir því að beinn
rekstrarkostnaður verði 177,7
milljónir króna á árinu sem er
68% hækkun frá fyrra ári. Gjald-
fallinn stofnkostnaður er áætl-
aður 38,4 milljónir króna en undir
þennan lið, sem hækkar um
48,7% frá fyrra ári, heyra ýmsar
framkvæmdir sem eru afskrifaðar
strax. Til nýbygginga og véla-
kaupa eru áætlaðar 39,4 milljónir
króna sem er aðeins 18,2 milljón-
um krónum hærri upphæð en í
fyrra. Er þetta umtalsverður
niðurskiirður miðað við það að
við samningu frumvarpsins var
gengffi út frá 60% verðbólgu milli
ára.,1
Áð sögn Sigurðar Óla Bryn-
jólfssonar, bæjarfulltrúa þurfti
bæjarráð að hafna og skera niður
fjölda fjárveitingarbeiðna sem
bárust áður en gengið var frá
frumvarpinu. Sigurður Óli sagði
að þessi fjárhagsáætlun væri mið-
uð við að til kæmu einhverjar
hömluaðgerðir gagnvart verð-
bólgunni af hálfu stjórnvalda.
Verðbólgan æddi nú áfram án
sýnilegra viðnámsaðgerða og ekki
horfði björgulega á meðan stjórn-
völd hyggðust standa í kosningum
mestan hluta af árinu, eins og nú
væri útlit fyrir. Ef ekki yrði hægt
að draga úr verðbólgunni væri allt
útlit fyrir enn frekari niðurskurð
og skuldasöfnun, sagði Sigurður
Óli Brynjólfsson.
Á skafaranum.
Mynd: ESE
Fæðingarár gildir í
stað fæðingardags
í síðustu viku voru samþykkt
lög frá Alþingi um að þegar
börnum og ungmennum er
bannaður aðgangur að
skemmtunum skuli miða
aldurstakmörk við fæðingarár
en ekki fæðingardag, svo sem
verið hefur. Þetta þýðir að ekki
verður lengur gert upp á inilli
þeirra sem eru innan sama
árgangs.
„Ég lagði þetta mál fram í byrj-
un nóvember, þegar ég kom inn á
þing sem varamaður," sagði Níels
Á. Lund, æskulýðsfulltrúi ríkis-
ins, í viðtali við Dag. „Ástæða
þess er sú að ég hef í starfi mínu
og almennt í samskiptum við ung-
linga orðið var við ríka óánægju
með það óréttlæti sem ríkt hefur,
þegar árgöngum og bekkjarsyst-
kinum er stíað í sundur með því
að miða inngöngu við fæðingar-
dag en ekki fæðingarár. Þetta hef-
ur leitt til þess að ýmsum brögð-
um hefur verið beitt til að komast
inn á t.d. dansleiki með jafnöldr-
um sem náð hafa aldri. Það er gert
ráð fyrir að þessir unglingar hafi
sama rétt og sömu skyldur þegar
skólastarf er annars vegar, hvort
sem þeir eru fæddir í janúar eða
desember, og mér fannst rétt að
sömu reglur giltu á öðrum
sviðum, enda veljast félagar og
vinir gjarnan saman úr sömu
bekkjarhópum.
Ég fagna því að þetta mál hefur
nú náð fram að ganga því hér er
ekki um að ræða neitt smámál í
augum þeirra sem það snertir. Ég
vona að hér hafi eitthvað gott
áunnist fyrir ungt fólk, sem ekki á
sér allt of marga málflytjendur,"
sagði Níels Á. Lund að lokum.
Ekkert gert með upplýsingar
sem styðja málstað strjálbýlis
- segir Pétur Valdimarsson, formaður Samtaka um jafnrétti milli landshluta
„Ég fæ ekki betur séð en annað
hvort sé verið að fara á bak við
íbúa landsins eða þá að stjórn-
arskrárnefnd hefur hreinlega
ekki aflað sér nægilega glöggra
upplýsinga um það hvernig
þessum málum er háttað ann-
ars staðar,“ sagði Pétur Vald-
imarsson, formaður Landssam-
taka um jafnrétti milli lands-
hluta, sem stofnuð voru á Akur-
eyri fyrir nokkru. Samtökin
hafa verið að kanna m.a.
hvernig háttað er vægi atkvæða
^Danmörku^jUiingkosninga
þar og komið hefur í Ijós að
verulegt tillit er tekið til stjál-
býlisins.
„Reglurnar í Danmörku eru á
þann veg, að lagðar eru saman
tölur um íbúafjölda, fjölda kjós-
enda og tuttugufalt margfeldi af
flatarmáli kjördæmisins. Þannig
er fundin út ákveðin deilitala sem
síðan er gengið út frá við ákvörð-
un á fjölda þingmanna hvers kjör-
dæmis. Þannig eru flest atkvæði á
bak við hvern þingmann í Kaup-
mannahöfn og fæst á bak við þing-
menn á Norðvestur-Jótlandi og er
munurinn 1 á móti 1,48.
Hér væri að sjálfsögðu ekki
hægt að ganga út frá nákvæmlega
sömu reglum, þar sem svo stór
hluta íslands er óbyggður. En ef
gengið væri út frá sömu reglum og
flatarmál kjördæmanna eins og
þau eru nú lögð til grundvallar
yrði niðurstaðan hér sú að
Reykjavík fengi 4 þingmenn,
Reykjanes 3, Vesturland 5, Vest-
firðir 5, Norðvesturland 7, Norð-
austurland 12, Austurland 11 og
Suðurland 13. Hér væri að sjálf-
sögðu ekki hægt að nota svona
viðmiðun nema draga miðhálend-
ið út úr myndinni og þá jafnvel að
miða við ákveðna hæðarlínu.
Það sem ég er að segja með
þessu er einfaldlega að það er
langt frá því að allar upplýsingar
séu komnar fram í þessu máli og
algjörlega ótímabært að breyta
kosninga og kjördæmaskipan,
eins og nú stendur fyrir dyrum að
gera. Mér er spurn hvernig standi
á því að þessar dönsku reglur hafa
ekki verið teknar inn í myndina í
umræðunni um þessi mál, hvers
vegna ekki er sýnt hvernig mis-
vægi atkvæða er í Noregi og því
lítið haldið á lofti að þegar kosið
er til öldungardeildarinnar í
Bandaríkjunum hefur hvert fylki
tvo þingmenn, burt séð frá stærð
þeirra. Það er verið að níðast á
íbúum landsbyggðarinnar og upp-
lýsingum jafnvel haldið leyndum
eða ekkert gert með upplýsingar
sem fara gegn því sem nú er stefnt
að, að fjölga þingmönnum suð-
vesturhornsins á kostnað lands-
byggðarinnar," sagði Pétur Valdi-
marsson að lokum.