Dagur - 10.05.1983, Blaðsíða 9

ADALFUNDUR KAUPFÉLAGS EYFIRÐINGA - AÐALFUNDUR KAUPFÉLAGS EYFIRDINGA - AÐALFUNDUR KAUPFÉLAGS EYFIRDINGA
Viðunandi rekstursár og
traustur efnahagur

Aðalfundur Kaupfélags Ey-
fírðinga 1983 var haldinn í
Samkomuhúsinu á Akureyri
dagana 6. og 7. maí sl. Eins
og endranær var mæting
mjög góð á fundinum, eða
238 fulltrúar af 254, sem rétt
áttu til fundarsetu. Meginat-
riðin varðandi rekstur og
afkomu félagsins á síðasta ári
eru þau, að þegar á heildina
er litið má segja að árið 1982
hafí verið Kaupfélagi Eyfirð-
inga viðunandi rekstursár.
Félagið er gert upp með
hagnaði og efnahagurinn er
traustur.
Hjörtur E. Pórarinsson,
stjórnarformaður félagsins,
setti fundinn og flutti skýrslu
stjórnar og síðan fjallaði Valur
Arnþórsson, kaupfélagsstjóri,
ýtarlega um rekstur og stöðu
félagins.
Valur Arnþórsson sagði m.a.
í ræðu sinni að þegar á heildina
væri litið mætti segja að árið
1982 hafi verið Kaupfélagi Ey-
firðinga viðunandi rekstursár.
Félagið hafi verið gert upp með
hagnaði og efnahagurinn væri
traustur. Það valdi hins vegar
áhyggjum að verslun félagsins
var rekin með halla á árinu
1982. Þá hafi það einnig valdið
vonbrigðum að iðnaðurinn var
með hallarekstur á árinu og
einnig þjónustustarfsemin.
Fiskvinnslan skilaði hins vegar
umtalsverðum afgangi og sagði
Valur að hún væri hornsteinn-
inn í hagnaði félagsins á árinu.
Sú stefna félagsins á undanförn-
um árum að halda fiskvinnslu-
fyrirtækjunum í fremstu röð
skili nú góðum árangri, þegar á
bjáti á öðrum sviðum.
Valur sagði einnig að nú væri
unnið að því að rétta við
rekstur verslunarinnar með
aukinni hagræðingu og væntu
menn verulegra úrbóta áður en
langt um líður, en hins vegar
væri við ramman reip að draga
á samdráttartímum í þjóðfé-
laginu.
Einnig kom fram í ræðu
kaupfélagsstjóra að þrátt fyrir
þessa erfiðleika í verslunar-
rekstrinum hefði tekist að veita
félagsmönnum verulegan afslátt
frá heimiluðu vöruverði. Með
afsláttarkortum, verðlækkun
frá leyfilegu verði í Kjörmark-
aði á Akureyri og með því að
taka á sameiginlegan reksturs-
kostnað flutningskostnað til úti-
búanna í firðinum hafi félaginu
tekist að lækka vöruverð um
samtals 4,4 milljónir króna, en
þar af nam verðlækkunin í
kjörmarkaði 2,9 milljónum.
Valur Arnþórsson sagði að auk
annars mætti þetta teljast við-
unandi árangur samvinnustarfs
á liðnu ári.
Heildarvelta Kaupfélags Ey-
firðinga að afurðareikningum
meðtöldum var 1222,7 milljónir
króna á árinu 1982 og hafði
vaxið um 54% frá árinu 1981.
Er veltuaukning nokkurn veg-
inn í samræmi við meðallækkun
verðlags milli áranna 1981 og
1982. Að samstarfsfyrirtækjun-
um meðtöldum var veltan
1504,9 milljónir króna á árinu
1982 og hafði aukist um 49%
milli ára. Laun og launatengd
gjöld í aðalrekstri og afurða-
reikningum hækkuðu að meðal-
tali í svipuðu hlutfalli og veltan.
Beinar launagreiðslur félagsins
námu rösklega 148,1 milljón
króna og að samstarfsfyrirtækj-
unum meðtöldum tæplega 187,2
milljónum króna. Félagið er
langstærsti launagreiðandi á
Eyjafjarðarsvæðinu og einn
stærsti Iaunagreiðandi á land-
inu. Meðalfjöldi starfsmanna
hjá Kaupfélagi Eyfirðinga var
á síðasta ári 1003 og fjölgaði
því um 59 á milli áranna 1981
og 1982, en 1219 þegar starfs-
menn samstarfsfy rirtækj anna
eru taldir með og er þá miðað
við slysatryggðar vinnuvikur.
Á liðnu ári innheimti kaupfél-
agið söluskatt fyrir ríkið að
fjárhæð 39,1 milljón króna en
opinber gjöld sem færast á
rekstur og afurðareikninga
námu samtals 3,5 milljónum
króna. Félagið greiddi 0,5 mill-
jónir króna í vörugjald.
Hagnaður varð á reksturs-
reikningi að fjárhæð 1,8 millj-
ónir króna og hafa þá verið
færð til gjalda að fullu reiknuð
gengisálög og verðbætur á
aðfengnu lánsfé, en einnig færð
tekjufærsla að fjárhæð um 20,9
milljónir kr. Aukaafskrift vöru-
birgða hefur verið hækkuð um
2,8 milljónir kr., allar venjuleg-
ar fyrningar reiknaðar að fullu
eftir ákvæðum skattalaga og
ófrádráttarbær opinber gjöld
að fjárhæð 1,6 milljónir kr.,
þ.á.m. eignaskattur upp á 1,4
milljónir, skulduð á reksturinn.
Fjármunamyndun í rekstrinum
var 46,2 milljónir kr., en var
23,5 milljónir árið 1981, þannig
að fjármunamyndun hefur auk-
ist hlutfallslega mjög mikið.
Efnahagur félagsins er sterkur.
Eigið fé og stofnsjóðir voru í
árslok 387,5 millj. kr. og hafði
aukist um 55,4% frá árslokum
1981. Veltuhlutfall var í árslok
1982 heldur hagstæðara en í
árslok 1981, en greiðslustaðan
má þó ekki þrengri vera.
Fjárfestingar á árinu 1982
voru mjög miklar, eða samtals
rúmlega 37 millj. kr. en að
frádreginni sölu á eignum nam
nettófjárfestingin 30 millj. kr.
Margir ánægjulegir áfangar
náðust í framkvæmdum félags-
ins. Nýtt verslunarhús var opn-
að á Grenivík, nýtt húsnæði var
tekið í notkun á Óseyri fyrir
véladeild félagsins og myndar-
leg kjörbúð opnuð í verslunar-
miðstöðinni við Sunnuhlíð á
Akureyri. Lokið var 1. áfanga
viðbyggingar við sláturhús fé-
lagsins á Akureyri og tekin í
notkun lausfrystitæki í frysti-
húsum á Dalvík og í Hrísey
jafnframt mótunarvél fyrir
fiskflök, en þar er um merka
nýjung að ræða. Hafin var
bygging frystiklefa við Kjötiðn-
aðarstöðina og haldið áfram
viðbyggingu við frystihúsið í
Hrísey. A árinu 1983 hefur
stjórn félagsins ákveðið að
draga úr fjárfestingum. Þó
verður reynt að ljúka þeim
framkvæmdum sem í gangi
voru og ekki tókst að ljúka á
síðasta ári. Ennfremur verður
reynt að sinna nauðsynlegustu
endurnýjun véla og tækja, auk
þess sem ráðist verður í nokkrar
aðrbærar nýjungar, eftir því
sem aðstæður leyfa. Stofnsjóðir
félagsmanna námu í árslok 18,9
millj. kr. og höfðu hækkað um
tæplega 4,9 milljónir króna.
Samþykkt var tillaga stjórnar
um ráðstöfun tekjuafgangs, en
þær fela m.a. í sér að greiddur
verði arður af viðskiptum fé-
lagsmanna við Stjörnuapótek
samtals 200 þúsund krónur,
reiknaðir verða 5% viðbótar-
vextir af innistæðum á stofn-
sjóði félagsmanna þannig að
þeir nema 47% á síðari hluta
ársins 1982, í menningarsjóð
KEA leggjast 200 þús. kr.,
framlag til framkvæmda við
endurhæfingastöð Sjálfsbjargar
að fjárhæð 100 þús. kr. og
framlag til eflingar Lífeyrissjóðs
KEA 1 milljón króna. í skýrslu
stjórnar Menningarsjóðs KEA
kom fram að nýlega hefur verið
ákveðið að úthluta 10 styrkjum
að fjárhæð samtals 150 þúsund
krónur til ýmiss konar menning-
ar- og félagsstarfsemi á félags-
svæði KEA.
Á aðalfundi KEA flutti Egg-
ert Ágúst Sverrisson, fulltrúi
forstjóra Sambandsins, sérmál
fundarins um fjárhagsmál sam-
vinnuhreyfingarinnar og skóla-
stjóri og tveir kennarar Sam-
vinnuskólans að Bifröst héldu
námskeið fyrir aðalfundarfull-
trúa um samvinnumálefni.
Úr stjórn kaupfélagsins áttu
að ganga Arnsteinn Stefánsson,
Valgerður Sverrisdóttir og Þor-
steinn Jónatansson. Þau voru
öll endurkjörin. Ragnar Stein-
bergsson var endurkjörinn
endurskoðandi og Steingrímur
Bernharðsson varaendurskoð-
andi félagsins. Þá var Kristján
Einarsson frá Djúpalæk endur-
kjörinn í stjórn Menningarsóðs
KEA. Loks var lýst kjöri
fulltrúa á aðalfund Sambands
'slenskra samvinnufélaga.
Hjörtur E. Þórarinsson, stjórnarformaður KEA:
Farsælast að halda sem
jöfnustum hraða
Hjörtur E. Þórarinsson.
í upphafí aðalfundar KEA
gat Hjörtur E. Þórarinsson,
stjórnarformaður þess, að
árið 1982 hafí verið merkisár
í sögu samvinnuhreyfíngar-
innar, sem þá hafí átt 100 ára
afmæli.
Hjörtur sagði m.a. að hið
liðna ár hafi verið sambland af
blíðu og stríðu og vera megi að
árið 1982 teljist til þeirra ára
þegar blíðviðri var hvað minnst
Hluti aðalfundarfulltrúa.
Mynd: gk
rekstrarlega séð. Hann minntist
síðan nokkurra félaga
sem látist höfðu frá síðasta
aðalfundi, þeirra Brynjólfs
Sveinssonar, fyrrum kennara
og stjórnarformanns KEA,
Jóns Hjálmarssonar, bónda í
Villingadal og stjórnarmanns í
KEA, Arthúrs Guðmunds-
sonar, innkaupastjóra, Hauks
P. Ólafssonar, sláturhússtjóra,
og Baldurs Halldórssonar frá
Hvammi, sem starfaði á aðal-
skrifstofu. Einnig hinna sem
iátist höfðu en verið í minna
áberandi störfum en unnið frá-
bær störf í þágu félagsins.
í skýrslu stjórnar, sem Hjört-
ur flutti, kom fram að fjárfest-
ingar hafi dregist verulega
saman á síðasta ári miðað við
fyrra ár að magni til vegna
erfiðs rekstursástands. Verkefni
tengd verslun hafi verið fjár-
frekust en áhersla var lögð á
þær framkvæmdir eftir að fram-
kvæmdum lauk við Mjólkur-
samlagið.
Hjörtur sagði í lok ræðu
sinnar að árið 1983 virtist ætla
að verða miklu meira vandræða-
ár en fyrirrennari þess, kreppu-
boðar væru allt um kring og
menn mættu ekki reisa sér
hurðarás um öxl. Því væri
óhjákvæmilegt að draga úr og
farsælast væri að haida sem
jöfnustum hraða.
í ræðu sinni gat Hjörtur E.
Þórarinsson um helstu fram-
kvæmdir sem fyrirhugaðar eru
á þessu ári, en áætlað er að
framkvæma fyrir 23.485 krónur,
sem skiptist á 20 liði. Hæstu
framkvæmdaliðirnir eru lokafrá-
gangur við nýbyggingu frysti-
hússins í Hrísey kr. 1.688
þúsund, lúkning frystigeymslu
við Kjötiðnaðarstöðina kr. 635
þúsund, mjólkurtankbifreið kr.
2 milljónir, olíutankbifreið 800
þúsund, kaup á tölvutækjum
750 þúsund, frágangur á starfs-
mannasal Starfsmannafélags
Kaupfélags Eyfirðinga kr. 750
þúsund, frágangur á timbur-
vinnslu Byggingarvörudeildar
að Óseyri 1 kr. 1.548 þúsund,
skipakaup fyrir Hrísey (Ólafur
Magnússon) kr. 2,5 milljónir,
fóðurkögglunarvélar og -tæki
kr. 4 milljónir, samvalsvél fyrir
fiskiflök í frystihúsið á Dalvík
kr. 1 milljón, mótunarvélar
fyrir flök vegna frystihúsanna á
Dalvík og í Hrísey kr. 2
milljónir, undirbúningur fyrir
verslunarhús á Dalvík 1,5 millj-
ón krónur og breytingar á
skrifstofum í höfuðstöðvum á
Akureyri 2,5 milljónir kr.
Stærsti fjárfestingarliðurinn
undir 500 þúsund krónum er
svo áhaldakaup fyrir bílaverk-
stæðið á Dalvík að fjárhæð 450
þúsund. Flestar fjárhæðirnar
eru miðaðar við verðlag í
ársbyrjun.
Stjóm Kaupfélags Eyfirðinga ásamt kaupfélagsstjóra. T.f.v. Sigurður Jósefsson, Þorsteinn Jónatansson, Valgerður Sverrisdóttir, Amsteinn Stef-
ánsson, Gísli Konráðsson, Sigurður Óli Brynjólfsson og Hjörtur E. Þórarinsson og lengst t.v. er Valur Arnþórsson. Myndir: H.Sv.
Valur Arnþórsson, kaupfélagsstjóri:
Þjóðarnauðsyn að draga
úr verðbólgunni
Starfsmenn fundarins vora Haukur Halldórsson og Jón Helgason fund-
arstjórar, Borghildur Einarsdóttir og Jóhann Ólafsson ritarar og bókari
fundarins var Árni Haraldsson.
Menningarsjóður KEA:
10 styrkir að fjár-
hæð 150 þús. kr.
Á aðalfundi KEA var til-
kynnt hverjir hefðu hlotið
styrki úr Menningarsjóði
KEA, en að þessu sinni var
úthlutað 10 styrkjum að fjár-
hæð kr. 150 þúsund.
Þeir sem styrki hlutu að
þessu sinni voru Páll Jóhannes-
son, tenorsöngvari, vegna söng-
náms kr. 15 þúsund, Passíukór-
inn á Akureyri vegna flutnings
stærri tónverka 15 þúsund
krónur, vegna Árbókar hrepp-
anna vestan Akureyrar 10 þús-
und kr., Gyða Þuríður Hall-
dórsdóttir vegna söngnáms 15
þúsund kr., Guðrún P. Guð-
mundsdóttir vegna myndlistar-
náms kr. 15 þúsund, Birgir
Helgason vegna útgáfu eigin
tónsmíða 10 þúsund, Tónlistar-
félag Dalvíkur vegna hljóðfæra-
kaupa kr. 15 þúsund, Styrktar-
félag vangefinna vegna bygging-
ar sundlaugar við Sólborg kr.
25 þúsund, Margrét Jónsdóttir
vegna náms í listiðnaði kr. 15
þúsund, Tónlistarfélag Akur-
eyrar vegna 40 ára afmælistón-
leika kr. 15 þúsund.
í lok ræðu sinnar á aðalfund-
inum fjallaði Valur Amþórs-
son, kaupfélagsstjóri, m.a.
um efnahagsástandið í þjóð-
félaginu. Hann sagði m.a.:
„Góðir fundarmenn. Ég lýk
nú senn þessari skýrslu minni.
Ég talaði áðan um þörfina á úr-
bótum í rekstri félagsins þar
sem hallarekstur var á síðasta
ári. Ég vil leggja mikla áherslu
á þörfina fyrir þessar úrbætur
en er um leið ljóst að við mjög
ramman reip er að draga að
bæta reksturinn, þegar sam-
dráttur er í efnahagslífinu og
svo alvarlegar blikur á lofti sem
nú ber raun vitni um. Verð-
bólguhraði er nú talinn vera um
80% miðað við 12 mánaða
tímabil. Fjármagnskostnaður
mun því vaxa hraðfara. Sam-
dráttur í verslun og viðskiptum
á væntanlega eftir að verða enn
meiri en þegar er orðið. Þar
verður að taka mið af þeirri
hörmulegu staðreynd að þjóð-
artekjur dragast mikið saman
um þessar mundir. Framleiðsla
sjávarafurða minnkaði um 13%
á síðasta ári en jókst árið áður
um 1,5%. Á árunum 1976-1980
jókst framleiðsla sjávarafurða
að jafnaði um 12,7% á ári og
má af því sjá þau gífurlegu um-
skipti sem verða þegar fram-
leiðslan minnkar um 13% eins
og var á árinu 1982. Afleiðingar
láta ekki á sér standa. Þjóðar-
framleiðslan dróst saman á síð-
asta ári um 2%, saman borið
við 1,6% aukningu á árinu 1981
og 3,9% aukningu á árinu 1980.
Til viðbótar rýrnuðu svo við-
skiptakjör á árinu 1982 um
1,5% þannig að þjóðartekjur
rýrnuðu um 2,3%. Er það í
fyrsta skipti síðan 1975 að þjóð-
artekjur og þjóðarframleiðsla
minnkar. Við þær ytri aðstæður
sem þessar tölur endurspegla
má ljóst vera hvílíkum erfið-
leikum það verður bundið að
laga umtalsvert rekstur fyrir-
tækja á Islandi á næstu mánuð-
um og misserum. Því miður er
Valur Amþórsson.
ekkert útlit fyrir að ytri aðstæð-
urnar lagist að nokkru marki á
næstunni. Þorskaflinn minnkaði
um 19% á síðasta ári miðað við
1981 og heldur áfram að
minnka. Vertíð hefur víðast
brugðist nú í vetur. Víxlgangur
kaupgjalds og verðlags heldur
áfram óhindraður og engin sam-

staða hefur enn náðst um að
draga úr þeim víxlverkunum en
slíkt þarf óhjákvæmilega að
gera án þess þó að skerða kjör.
hinna lægst launuðu um tugi
prósenta. Áframhaldandi verð-
bólguþróun tæmir rekstursfé
fyrirtækjanna og útlánagetu
bankanna á nokkrum mánuð-
um og atvinnuleysi hlýtur þá að
blasa við. Ekki batnar þá að-
staða til að laga rekstur fyrir-
tækja og ekki batnar þá aðstaða
til sköpunar nýrra atvinnutæki-
færa til þess að sporna við
atvinnuleysi. Það er gífurlegt
hagsmunamál launafólks í land-
inu að verðbólguhjólið verði
stöðvað sem allra fyrst. Enginn
er bættari með fleiri verðbólgu-
krónum og þjóðarútgjöldin
verður að samhæfa þjóðartekj-
unum eins og hvert heimili
verður að haga útgjöldum eftir
tekjum. Það er því þjóðarnauð-
syn að hanskarnir verði dregnir
fram og lamið rækilega á verð-
bólgunni, kannski ekki til þess
að sigra hana á rothöggi í fyrstu
lotu en þó a.m.k. til.að sigra
hana á stigum ekki síðar en í
fjórðu eða fimmtu lotu. Liggi
hún ekki á gólfinu þá er mikil
hætta á að atvinnulífið bresti út-
hald til þess að standa af sér
síðari lotur.
Ég lýk nú skýrslu minni, góð-
ir fundarmenn. Um leið og ég
þakka stjórn félagsins mjög gott
samstarf á síðasta ári, svo sem
jafnan áður, vil ég nota tæki-
færið til að þakka starfsfólki fé-
lagsins ánægjulegt samstarf og
vel unnin störf á árinu 1982.
Jafnframt þakka ég fé-
lagsfólkinu og öðrum viðskipta-
vinum félagsins samstarfið á ár-
inu 1982.“
8 - DAGUR - 10. maí 1983
10. maí 1983 - DAGUR - 9