Dagur - 08.06.1983, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 120 A MÁNUÐI - LAUSASÖLUVERÐ 15 KR.
RITSTJÓRIOG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÓRNSSON
FRÉTTASTJÓRI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN: EIRlKUR ST. EIRlKSSON, GYLFI KRISTJÁNSSON,
ÓLAFUR JÓHANNSSON (SAUÐÁRKRÓKI) OG
ÞORKELL BJÖRNSSON (HÚSAVlK)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Fær stjórnin
vinnufrið?
Nú hafa fyrstu efnahagsráðstafanir ríkis-
stjórnar Steingríms Hermannssonar sem
miða að því að ná verðbólgunni niður litið
dagsins ljós. Ljóst var löngu fyrir kosningar
að gera þurfti sérstakar ráðstafanir fyrir 1.
júní ef verðbólguholskeflan átti ekki að rísa
enn frekar frá því sem nú er. Ýmsir andstæð-
ingar ríkisstjórnarinnar undir forystu Alþýðu-
bandalagsins sverta þessar aðgerðir ríkis-
stjórnarinnar á alla lund, með útúrsnúningi
og röngum fullyrðingum, með það að mark-
miði að gera þær tortryggilegar í augum al-
mennings. Vilji þeirra er að gefa ríkisstjórn-
inni ekki tækifæri á því að lækka verðbólguna,
heldur að æsa til ófriðar á vinnumarkaðnum
svo sem frekast er kostur. Það er þó nokkuð
víst að þeirra málflutningur mun ekki ná eins
miklum hljómgrunn nú og átti sér stað 1978,
enda sýndi reynslan þá að slagorð þeirra voru
ekkert nema sýndarmennskan og innantóm
loforð. Enda ætlun þeirra engin önnur en að
koma þeirri ríkisstjórn frá völdum. Þá hikuðu
þeir jafnvel ekki við að beita ólöglegum að-
gerðum til að helga sín meðul. Þessi saga
mun ekki endurtaka sig nú, enda launafólk
fyrir löngu búið að átta sig á vinnubrögðum
Alþýðubandalagsins. Höfuðandstæðingur
launafólks er óðaverðbólgan sem tröllríður
hverju heimih, og það er tilbúið að taka á sig
nokkrar byrðar til þess að ná henni niður.
Lækkun hennar er raunhæfasta kjarabótin
þegar til lengri tíma er litið. Sú fórn sem al-
menningur færði 1. júní er smámunir einir í
samanburði við hina daglegu kjaraskerðingu
sem af óðaverðbólgunni stafar ocj Alþýðu-
bandalagið vill láta afskiptalausa. I samstarfi
við þá tókst Framsóknarflokknum ekki að ná
því markmiði sínu að ná verðbólgunni niður í
áföngum. Til aðgerða í þá átt skorti Alþýðu-
bandalagið allan vilja og þor en kaus að láta
verðbólguna æða upp úr öllu valdi á kostnað
landsmanna. Þetta er staðreynd sem lands-
menn vita, þrátt fyrir öll fögur fyrirheit þeirra
í kosningabaráttunni og við stjórnarmyndun-
artilraunir.
Nú er það von allra landsmanna að ríkis-
stjórn Steingríms Hermannssonar takist það
sem ríkisstjórn Gunnars Thoroddsen gat
ekki, að ná tökum á óðaverðbólgunni. Til þess
að svo megi takast, þarf hún fyrst og fremst
samvinnu við aðila vinnumarkaðarins. Vilji til
slíkrar samvinnu er fyrir hendi hjá hinum al-
menna launþega.
Spurningin er hvort hinir pólitísku foringjar
hennar uni því eða fái til þess leyfi hjá sínum
yfirboðurum, að það verði undir forystu fram-
sóknarmanna sem það takist að ráða niðurlög-
um óðaverðbólgunnar í landinu.
Á það mun reyna á næstu mánuðum.
N.Á.L.
Ingvar Gíslason, alþingismaöur:
Hvernig er unnt að
bæta atvinnuástand
í byggingariðnaði?
Atvinnuhorfur í byggingariðnaði
á Akureyri eru næsta óvissar á
þessu ári. Staðreyndin er sú að
markaður fyrir nýjar íbúðir í
bænum er mettaður og nýsmíða-
þörfin því ekki fyrir hendi. Vandi
er að sjá fyrir hversu lengi slíkt
ástand helst en það gæti varað
einhver ár í viðbót. A.m.k. er
óvariegt að gera ráð fyrir skjótri
breytingu á ástandinu.
Byggingariðnaðurinn á Akur-
eyri stendur því á tímamótum.
Hér er úr mjög vöndu að ráða
sem varðar grundvallarhagsmuni
iðnaðarmanna, byggingaverk-
taka og bæjarfélagsins yfirleitt.
Ekki er hægt að halda áfram á
sömu braut og verið hefur að
reisa ný íbúðarhús og heilu íbúð-
arhverfin eins og ekkert hafi í
skorist. Offramleiðsla á íbúðar-
húsnæði stenst ekki til lengdar,
þótt hitt sé reyndar ekki síður
varhugavert að búa við skort á
íbúðarhúsnæði sem leiðir ævin-
lega til hækkandi verðlags og
spákaupmennsku á íbúðamark-
aði. Á þessu sviði sem öðrum
verður því að leita jafnvægis milli
framboðs og eftirspurnar.
Fleirí opinberar byggingar?
Vandi byggingariðnaðarins felst
m.a. í því að byggingaverktakar
hafa skipulagt starfsemi sína
mjög vel hvað nýbyggingar varð-
ar og í þeirri skipulagningu liggur
mikið fjármagn. Þetta fjármagn
er í hættu þegar samdráttur verð-
ur á íbúðamarkaði.
Hugsanlegt væri að efla aðra
byggingarstarfsemi þegar svona
er komið í íbúðamálunum, þ.e.
að auka opinberar byggingar eða
verksmiðjubyggingar og aðra
byggingarstarfsemi á vegum
atvinnulífs og þjónustu.
Ég held að það sé nauðsynlegt
að huga vel að því hvort ekki sé
tímabært að efla byggingarstarf-
semi af þessu tæi. Augljóst er að
þörfin er fyrir hendi út af fyrir
sig. Nefna má opinberar bygging-
ar, eins og skóla, í því sambandi,
einnig hótel og nemendabústaði
sem æskilegt væri að koma upp á
Akureyri og tengja saman um
rekstur og nýtingu.
En nýbyggingar af þessu tæi
eru þó ýmsu háðar, t.d. fjárfest-
ingaráætlunum hins opinbera,
skattamálastefnu ríkisins, gjald-
getu almennings og stefnu í láns-
fjármálum. Akvarðanataka í
þessu sambandi yrði í reynd bæði
löng og flókin ef ég þekki
„kerfið“ rétt. Skal ekki nánar
fjallað um það efni að sinni en á
þetta bent og menn beðnir að
vera raunsæir í umræðum um
slíkar lausnir á miklum vanda-
málum.
Ég óttast satt að segja að örð-
ugt muni reynast að bæta bygg-
ingariðnaðinum upp samdráttinn
á íbúðasviðinu með aukinni
áherslu á nýjar opinberar bygg-
ingar. Því miður. Með þessu er
ég alls ekki að útiloka alla mögu-
leika varðandi slík úrræði en vara
við ofmati á þeim.
Endurnýjun húsa
og viðgeröarþjónusta
Iðnaðarmenn verða því að horfa
til fleiri átta og leita annarra
möguleika. M.a. ber að hyggja
að því hvort ekki séu ónotaðir
möguleikar á sviði viðgerða,
endurbóta og breytinga íbúðar-
húsnæðis. Ég tel að möguleikar
á þessu sviði séu svo að segja
ókannaðir hér á landi, ekki síst á
Akureyri. Því miður hefur þetta
mál oftast verið afgreitt sem
sérviska og varla umræðuvert.
Slíkt er þó hin mesta skammsýni
og iðnaðarmönnum lítill greiði
gerður með því að vanmeta þá
atvinnumöguleika sem í þessu
felast. Mér er kunnugt um að
þessi mál eru í vaxandi mæli rædd
á Norðurlöndum, ekki síst í Dan-
mörku. Þar er greinilegur áhugi
og skilningur ríkjandi hjá fag-
mönnum og sérfræðingum sem
tengjast byggingariðnaði, iðnað-
armönnum, verktökum, verk-
fræðingum, tæknifræðingum og
arkitektum. Lánastofnanir eru
farnar að gefa þessu máli gaum,
sérstaklega „Kreditforeningen
Danmark“, sem hefur að eigin
frumkvæði skipað fjölmenna
nefnd til þess að fjalla um þessa
sérstöku möguleika á sviði bygg-
ingariðnaðar. Ég las það m.a. í
blaði danskra tæknifræðinga,
Ingeniören, dags. 13. maí sl., að
einn af framkvæmdastjórum
Kreditforeningen Danmark,
Uffe Schulz, dragi ekki dul á þá
skoðun sína að mikilvægasta
verkefni byggingariðnaðarins á
þessum áratug sé „byfornyels-
en“, sem er að vísu orð með víð-
tækari merkingu en ég hef verið
að fjalla um en styður þó það sem
ég er að benda á varðandi at-
vinnumöguleika iðnaðarmanna
þótt nýsmíði verði að dragast
saman.
Athyglisvert mál
Ég tel nauðsynlegt að leggja
vinnu í að kanna þetta mál til
hlítar. Ekki má láta neins ófreist-
að að finna verkefni fyrir iðnað-
armenn sem eiga við óvissu að
búa hvað atvinnu varðar.
Atvinnuleysi er böl og lítil skyn-
semi í því að nýta ekki starfs-
kunnáttu og færni faglærðra
manna þar sem þeirra er þörf.
Hér er vissulega um að ræða mál-
efni sem fagmenn og sérfræðing-
ar í byggingariðnaði verða að
fjalla um og átta sig á. En óhjá-
kvæmilegt er að vekja áhuga
lánastofnana í þessu efni, bæði
almennra banka og sparisjóða og
Húsnæðismálastofnunar ríkisins.
Síðast en ekki síst er þetta verk-
efni sem ríki og sveitarfélög eiga
að láta sig miklu skipta. Þetta er
málefni sem stjórnmálamenn
ættu að hafa jákvæð afskipti af.
Ingvar Gíslason.
4-DAGUR-8. júní 1983