Dagur - 11.11.1983, Blaðsíða 7
FSA 110 ÁRA
„Fólk áttí ekki von á
kjamorkusprengjum í
hausinn hér áður fyrr“
— Rætt við Oskar Guðjónsson, elsta starfsmann
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri
Flestir þeir sem þekkja
eitthvað til
Fjórðungssjúkrahússins á
Akureyri, vita hver Óskar
Guðjónsson er. Þó þeir
þekki hann ekki með nafni,
þá hafa þeir séð þennan
góðlega hvíthærða öldung
sinna störfum sínum af þeirri
skyldurækni sem einkennir
svo margt gamalt fólk. Þeir
sem gerst þekkja segja að
Óskar hafi aldrei misst dag
úr og sjálfur segist hann
aldrei hafa þurft að leita sér
lækninga á sjúkrahúsinu sem
nú hefur verið vinnustaður
hans í rúmlega hálfa öld. Þó
Óskar sé nú nýlega orðinn 82
ára er hann við hestaheilsu
og hann lítur á það sem
Guðsblessun að fá að vinna
eins lengi og heilsan leyfir.
Óskar „altmuligmann“
Guðjónsson er að sjálfsögðu
elsti starfsmaður
sjúkrahússins og jafnframt
sá sem lengstan starfsaldur
hefur að baki. Hann var
nýbúinn að gljáfægja
sjúkrahúsströppurnar þegar
Dagur hitti hann að máli og
varð fúslega við þeirri beiðni
að eiga við okkur smáviðtal.
- Við skulum fara hérna niður
í kjallarann, sagði Óskar og lóðs-
aði undirritaðan um ranghala
spítalans að skonsu þeirri sem
hann hefur til umráða. - Þetta er
nú varía blaðamönnum bjóðandi
sagði Óskar um leið og hann tók
fram pípustertinn, tróð tóbaki í
og bar eld að.
- Ég er ættaður frá Snæfells-
nesi, nánar tiltekið Vaðstakks-
heiði í nágrenni Ólafsvíkur en
eftir að ég komst á fullorðinsár
þá vann ég fyrst við ýmiss konar
verkamannavinnu s.s. við bygg-
ingarvinnu eða hafnarvinnu. Það
var ekki mikla atvinnu að hafa á
þessum árum og það varð úr að
ég flutti til Akureyrar 1928 og
fékk þá byggingarvinnu. í bygg-
ingarvinnunni var ég svo fram til
1931 en þá hafði Lárus Rist, hinn
mikli íþróttamaður sem þá var
ráðsmaður við spítalann sam-
band við mig og bað mig um að
hlaupa í skarðið fyrir kyndara við
spítalann sem þá var veikur. Ég
varð við þessari ósk og einhverra
hluta vegna æxlaðist það svo að
kyndarinn kom ekki aftur og ég
fékk vinnuna.
- Hvernig vinna var þetta?
- Þetta var ágætt en erfitt
starf. Þetta var á kolaöldinni,
ekkert nema kol og mitt aðalstarf
var að kynda tvo miðstöðvarkatla
og einn gufuketil sem notaður
var til að hita baðvatnið og vatn
til þvotta. Þó vel væri kynt þá
dugði það ekki oft til á vetrum og
húsið var oft ákaflega kalt.
Gluggarnir voru óþéttir og öll
starfsskilyrði voru eins frumstæð
og hugsast getur.
- Hvernig var þá að flytja á
nýja spftalann?
- Það voru mikil viðbrigði og
ég man að Guðmundur Karl,
yfirlæknir sagði eftir að við höfð-
um verið nokkra daga á nýja
staðnum: Eigum við ekki bara að
flytja niður eftir aftur? - Honum
fannst eins og svo mörgum öðr-
um nóg um stærðina og húsrým-
ið, en þetta vandist og var auðvit-
að allt annað og betra líf, segir
Óskar og hlær.
- Breyttist ekki starf þitt við
þetta?
- Jú, það varð talsverð breyt-
ing og smám saman varð viðhald
og umsjón á lóðum mitt aðal-
starf. Það var einnig talsvert starf
að ná í þvottinn sem fyrst í stað
var þveginn í svokölluðu Lárus-
arhúsi en síðan einnig í heima-
húsum úti í bæ.
- Er hægt að bera þessa tíma
saman?
- Það er ekki hægt a.m.k. get
ég það ekki. Framfarirnar á öll-
um sviðum eru ótrúlegar, það
dylst engum. Hvað varðar sjúk-
dómana þá og nú þá kemst
maður ekki hjá því að minnast á
barnadauðann. Barnaveikin var
hræðileg og ólæknandi og ég man
það vel að á einni viku dóu þrjú
börn hjóna sem ég þekkti og
bjuggu í Mýrasýslu. Þrjú börn af
sex dóu á einni viku og fleiri fjöl-
skyldur urðu fyrir þessum ósköp-
um í svipuðum mæli.
- Manstu eftir einhverju sér-
stöku sem hefur hent þig í starfi
þínu hér á sjúkrahúsinu?
- Það held ég ekki. Líf mitt
hefur liðið áfram eins og róleg
móða án straumkasta og stór-
fossa. Það eina sem ég get sagt
svona þegar litið er yfir farinn
veg þá held ég að lífið fyrr hafi al-
mennt verið mikið rólegra. Það
var friðvænlegt hér á landi og
fólk átti ekki von á kjarnorku-
sprengjum í hausinn í þá daga
eins og nú.
- Þú hefur verið góður til
heilsunnar?
- Já. Ég hef verið við góða
vinnuheilsu én ég er auðvitað
ekki eins þolgóður og ég var um
þrítugt. Þetta hefur heldur ekki
verið nein átakavinna í seinni tíð,
engin verksmiðjuvinna. Annars
fer þetta líklega að styttast hjá
mér hér í þessari vinnu. Ég varð
82 ára í byrjun þessa mánaðar en
ég ætla þó að vinna eins lengi og
ég get og má. Það er ömurlegt
þegar verið er að reka fullfrískt
fólk heim bara vegna þess að það
hefur náð einhverjum ákveðnum
aldri. Það er heilsan sem er mikil-
vægust ekki árafjöldinn að mínu
viti, segir Óskar og kveikir aftur
í pípunni svona rétt til að undir-
strika sannleiksgildi orða sinna.
- Hvað gerir þú í frístundum?
- Það er mest Iítið sem ég hef
gert af einhverju ákveðnu. Ég
hef þó dundað lítillega við smíð-
ar í bílskúrnum heima hjá mér og
hef gaman af og eins þykir mér
gott að grípa í góða bók el færi
gefst.
- Það er sagt að þú eigir gott
bókasafn?
- Það getur verið að eitthvað
sé til í því. Ég hef reynt að safna
að mér góðum bókum, magnið
skiptir minna máli enda á ég ekki
stórt bókasafn. Ég reyni að halda
upp á bækur sem hægt er að lesa
mörgum sinnum og hafa ánægju
af í hvert skipti. Hinar þessar ein-
nota afþreyingarbækur hef ég
ekki hirt um að safna.
- Hvað með tónlist?
- Ég hef yndi af tónlist eins og
flestir og ég set mig aldrei úr færi
að komast á góða tónleika. Það
er því miður bara allt of sjaldan
sem slík tækifæri gefast hér á Ak-
ureyri.
- Hefur þig einhvern tímann
iðrað að þú skyldir flytja hingað
af mölinni í Reykjavík.
- Nei. Ég hafði komið hingað
einu sinni áður með síldarskipi
áður en ég fluttist hingað og mér
fannst þetta fallegur staður. Ég
hef alltaf kunnað betur við mig
hér en í Reykjavík. Þar er svo
mikill asi á öllu, hraði og læti.
Það er sannkölluð sveitasæla að
búa hér miðað við þau ósköp,
sagði Óskar um leið og hann vís-
aði mér leiðina upp úr kjallaran-
um. Þegar ég renndi úr hlaði var
hann tekinn til við að snurfusa
tröppurnar á nýjan leik. Þær
skyldu vera skínandi fagrar á 110
ára afmælisdaginn.
11. nóvember‘1983 - DAGUR - 7