Dagur - 23.01.1984, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 23. janúar 1984
Minning
Kristinn Jónsson
F. 26. nóv. 1903 - D. 6. jan. 1984
Á þrettánda dag jóla, barst mér sú
fregn vestur um heiðar að látinn
væri að Kristnesi í Eyjafirði, Krist-
inn Jónsson, sem lengst af mun hafa
verið kenndur við Syðra-Laugaland,
og af vinum og samferðamönnum
oftast kallaður Kiddi á Laugalandi.
Þessi helfregn kom vissulega ekki
svo mjög á óvart, því að vinnudag-
urinn var orðinn býsna langur, og
sól tekið að halla í vestur.
Ungur var hann, aðeins á þriðja
ári, þegar hann fluttist að Syðra-
Laugalandi með móður sinni, Berg-
þóru Stefánsdóttur, sem þar var þá
kaupakona, en eftir lát hennar ári
síðar, ólst hann upp á Laugalandi
ásamt börnum þeirra Þóru Árna-
dóttur og Jóhanns Helgasonar,
ábúenda þar, og dvaldist á Lauga-
landi að mestu frá því, ásamt föður
sínum Jóni Gunnlaugssyni, sem var
þar til æviloka.
Kiddi var meðalmaður á hæð,
grannvaxinn, liðlegur og léttur í
spori, snýrtimenni í útliti og klæða-
burði, og í öllum þeim verkum sem
hann sinnti. Hann var ekki átaka-
maður, en skilaði ótrúlegum afköst-
um við vinnu, án þess að nokkru
sinni væri unnt að merkja að hann
beitti kröftum eða flýti.
Snemma gekk hann til liðs við
Ungmennafélagshreyfinguna og var
alla tíð mjög virkur í félagi sínu
Ársól, og þar sem annars staðar var
hann góður liðsmaður. Alltaf starf-
aði hann af þeirri trúmennsku sem
honum var í blóð borin,undir kjör-
orðunum: „Ræktun lýðs og lands“
og „íslandi allt“.
Hann var ágætur íþróttamaður, -
fyrst og fremst hlaupari, og oft
keppti hann fyrir félag sitt í þeirri
grein. Eftirminnilegastur mun hon-
um hafa verið góður árangur þriggja
manna sveitar frá Ársól, í víða-
vangshlaupi sumardaginn fyrsta á
Akureyri vorið 1929, en þar varð
hann í öðru sæti, en félagið átti
sigurvegarann, Ingólf Pálsson og
fimmta mann Valtý Jónsson, en
keppt var við marga af bestu
hlaupurum landsins, sunnan og
norðan heiða.
Oft minntist hann þessara góðu
daga, og hafði gaman af því að rifja
upp ýmis atvik þeim tengd. En hann
stundaði fleiri íþróttir sér til
gamans, hann var góður glímu-
maður, og naut þar lipurðar sinnar
og léttleika, þegar hann átti við sér
öflugri menn. Hann fór bæði á skíð-
um og skautum, þá orðinn harðfull-
orðinn maður, þegar jafnaldrar
hans höfðu löngu lagt það af að
leika sér t.a.m. á skautum, með
þeim börnum og unglingum sem oft
gripu til þeirra þegar skyggð svell,
spegilslétt, lágu nálega yfir öllum
Staðarbyggðarmýrum. Þar sem ann-
ars staðar var hann glaður með
glöðum, þar sem Kiddi var þekktist
ekkert sem kallaðist kynslóðabil.
En honum lét einnig vel einvera
og kyrrð, og hennar naut hann sér-
staklega við sín eftirlætis störf, við
hirðingu fjárins. Það var notaleg
stund í húsunum, þegar gefið hafði
verið á garðann, þá leið öllum vel,
mönnum og skepnum. Það ríkti
friður og gagnkvæmt traust milli
hjarðar og hirðis.
Inni í húsi jafnt sem úti, gat hann
gengið innan um fjárhópinn án þess
að nokkur skepna styggðist við, og
þótti ekki umtalsvert, „þær vita það
ærnar, að ekki geri ég þeim neitt,“
svaraði hann gjarna ef um þetta var
rætt.
Eins og áður er að vikið var Kiddi
hið mesta snyrtimenni í útliti og
framgöngu og í öllum hans daglegu
störfum var þessi þáttur ríkjandi,
hann fór vel með hey, og þeir sem
komu í húsin til hans tóku til þess
hve allt var þar vel um gengið, það
var sjálfsagt.
Rúmlega tvítugur settist Kiddi í
Hólaskóla, lauk þaðan prófi með
ágætum, og útskrifaðist búfræðingur
árið 1926. Ekki átti það þó fyrir
honum að liggja að standa fyrir eig-
in búi, en hins vegar vann hann hjá
öðrum allt sitt líf, fyrst hjá Jóhanni
Helgasyni, en síðar Birni syni hans
er tók við búinu að föður sínum
látnum. Þegar svo Björn brá búi
- 1966 og Óttar sonur hans tók við,
var Kiddi þar enn, óaðskiljanlegur
hluti þeirrar fjölskyldu sem þarna
bjó. Með Óttari fluttist hann svo að
Garðsá í sömu sveit og átti þar
heima til 1979 er hann af heilsufars-
ástæðum vistaðist að Kristnesi, þar
sem hann dvaldi til æviloka.
Svo sem sjá má, var lífshlaup
Kidda ekki stórbrotið eða átaka-
mikið, engin afgerandi þáttaskil, iít-
ið sem braut upp hversdagsleikann.
Hann kvæntist aldrei, og átti ekki
börn, en hann átti sér öll börn að
vinum sem honum kynntust, og
hans manngildishugsjón birtist í því
að leysa hvert verk af hendi svo sem
best mátti verða.
Þannig fylgdi Kiddi og tengdist
þrem kynsíóðum í starfi og leik,
vann húsbændum sínum alltaf
a.m.k. fullan vinnudag, en yngra
fólkinu á heimilinu var hann vinur
og félagi og hjálparhella þegar ljúka
þurfti heimaverkefnum, og honum
mátti trúa fyrir öllum leyndarmál-
um.
Kiddi var hógvær maður og hæg-
látur, en hann hafði gaman af því að
blanda geði við aðra, og naut þess
að vera með sér yngra fólki, vera
með. Hann lét sig aldrei vanta ef
t.a.m. ungmennafélagið kallaði
menn til starfa, hvort sem var í
sjálfboðavinnu við gróðursetningu,
eða vinnu við íþróttavöllinn eða
þegar beðið var um nokkur dags-
verk vegna þess að unnið var að
byggingu félagsheimilis, og hann
svaraði hæglátur ef hann var kvadd-
ur til leiks eða starfs - „Já ég gæti
vel hugsað mér að fara, ef einhver
fer.“
Þeim fækkar nú óðum, sem kall-
aðir hafa verið aldamótakynslóðin,
- það fólk sem hreifst af hugsjón og
eldmóði þeirrar þjóðernisvakningar
sem um landið fór með stofnun ung-
mennafélaganna, það fólk sem ekki
spurði hvað fengist í aðra hönd fyrir
hvert viðvik, heldur lagði af mörk-
um ómælda fyrirhöfn og jafnvel
fjármuni, til þess að leggja sinn hlut
fram svo að ísland yrði betra land,
og það sjálft betri og riytsamari ein-
staldingar, trúrri þegnar þeirri fóst-
urjörð sem þeir áttu. Slíkur maður
var Kiddi.
Ég er þakklátur fyrir þau árin sem
við áttum saman heima á Lauga-
landi, þakklátur fyrir að hafa átt að
vini mann sem hafði þá hugsjón
æðsta að níðast aldrei á neinu því
sem honum var til trúað, og því
einnig að ekkert verk væri svo smátt
í sjálfu sér að það væri ekki þess
virði að gera það vel.
Ég trúi því, að þeir menn sem
hvarvetna leggja gott til mála, bæta
og laga fyrir samferðamennina og
taka á sig krók til þess eins að grípa
stein úr götu þeirra sem á eftir
koma, þeir sem með græskulausu
gamni lífga upp gráan hversdags-
leikann, - þeir eiga góða heimvon.
Kiddi var jarðsunginn frá Akur-
eyrarkirkju fimmtudaginn 12. þ.m.
að viðstöddu fjölmenni, sveitunga
og vina.
Ég votta aldraðri systur hans,
Guðrúnu, ásamt öðrum vanda-
mönnum og vinum samúð mína.
Trúr þjónn hefur verið kallaður
til ábyrgðarmeiri starfa. Guð blessi
hann.
B.B.
Bjarni Kristjánsson forstöðumaður vistheimilisins Sólborgar veitir merkjun-
um viðtöku.
Aldraðir fá
endurskinsmerki
JC Akureyri hefur að undan-
förnu unnið að verkefninu:
Endurskinsmerki fyrir aldraðra
Akureyringa og vistmenn á
Sólborg.
í tilefni af umferðaröryggisári
1983 gaf JC ísland út endurskins-
merki. Við hjá JC Akureyri
ákváðum að vinna að þessu verk-
efni og einbeita okkur þá aðal-
lega að afhenda öldruðum Akur-
eyringum endurskinsmerki, þeim
að kostnaðarlausu.
Farið var í fyrirtæki og stofn-
anir hér í bæ og leitað eftir fjár-
stuðningi og fékk beiðni okkar
ágætar undirtektir. Þau fyrirtæki
sem styrktu þetta verkefni voru:
Almennar tryggingar, Búnaðar-
banki íslands og Útvegsbanki
íslands. Þessi fyrirtæki gerðu
okkur kleift að afhenda endur-
skinsmerkin öllum að kostnaðar-
lausu.
Fyrstu merkin voru afhent á 1
árs afmælishátíð hjá Félagi aldr-
aðra sem haldin var í Sjallanum
þann 27. nóv. sl. við almenna
ánægju viðstaddra. Einnig voru
afhent merki á elliheimilinu
Skjaldarvík og á Hlíð og síðan á
Vistheimilinu Sólborg. Alls voru
afhent um 540 merki.
Við viljum þakka þeim fyrir-
tækjum sem veittu okkur stuðn-
ing við þetta verkefni og vonum
að endurskinsmerkin komi sér
vel fyrir alla sem þau fengu nú í
svartasta skammdeginu.
Fyrir hönd stjórnar JCA
Margrét Brandsdóttir.
íslenskunámskeið
fyrir útlendinga
Það er alltaf talsvert um það að
útlendingar dveljist hér á Akur-
eyri og í nágrannasveitunum við
ýmis störf. Námsflokkar Akur-
eyrar hafa undanfarin ár boðið
þeim upp á byrjendanámskeið í
íslensku og hafa þau verið haldin
við og við eftir því sem aðsókn
hefur leyft.
En svo er annar hópur útlend-
inga sem ekki hefur verið tök að
sinna fyrr en nú að neinu marki.
Það eru þeir útlendingar sem hér
hafa dvalist um eitthvert árabil,
kunna nægilega mikið til daglegs
brúks, en vantar æfingu á
ákveðnum sviðum. Nú hefur ver-
ið skipulagt námskeið sem á að
geta náð til beggja þessara hópa.
Þetta er í heild um 110 kennslu-
stunda námskeið, en skiptist í 10
stig eftir því hversu langt þátttak-
endur eru komnir og hvaða þætti
þeir þurfa að leggja áherslu á.
Þátttakendur þurfa ekki að
taka allt námskeiðið, heldur geta
þeir valið úr þau stig, sem þeir
telja sér henta. Kennari á nám-
skeiðinu er Guðmundur Sæ-
mundsson, cand. mag. Hann veitir
jafnframt allar upplýsingar og sér
um innritun á námskeiðin í síma
25745 milli kl. 12 og 16 á daginn
til 27. janúar nk. Áformað er að
kenna tvö kvöld í viku, samtals 4
kennslustundir, og er kennt í
Gagnfræðaskóla Akureyrar.
Minning
T Ellen Grant
F. 5.8. 1911 -D. 17.11. 1983
Ellen Grant lést 17. nóvember sl.
Hún var dönsk að þjóðerni, fædd
á Glud á Jótlandi, 5. ágúst 1911,
dóttir Marie og Christian Christ-
iansen. Voru þau hjón brautryðj-
endur í ræktunarmálum og urðu
landsþekkt af. Hjá þeim ólst Ell-
en upp ásamt systkinum sínum,
og þótti hún þá strax vera dugleg
og hagsýn, svo sem hún reyndist
síðar í lífinu, í sambúð með eig-
inmanni sínum.
Eiginmaður hennar var Karl
Jóhannes Grant, sonur Einars
Grant beykis, sem var danskur,
ogKristjönu Halldórsdóttur, ætt-
aðri af Svalbarðsströnd. Þau
bjuggu á Akureyri.
Ellen og Karl kynntust í Dan-
mörku, en þar dvaldi hann um
tíma. Til íslands fluttust þau, og
giftust þann 11. ágúst 1934. Þau
voru bjartsýn og dugleg, og
byggðu sér gott íbúðarhús í
Fjólugötu 9 hér í bæ. Var það
heimM þeirra alla tíð. Þar fæddust
þeim börnin fimm, en þau eru:
Erna, sem er ekkja, búsett í
Bankok í Thailandi. Vinnur hún
mikið og óeigingjarnt starf við
flóttamannabúðir þar. Bryndís, gift
í Bandaríkjunum. Ásgeir, tækni-
fræðingur og búgarðseigandi í
Danmörku. Kristján, bifreiða-
stjóri á Akureyri, og Einar Örn,
húsa- og skipasmiður á Akureyri.
Ellen og Karl Grant voru afar
samhent um uppeldi barnanna og
sáu þau verða dugandi ágætis-
fólk, bæði hér og erlendis. Fund-
ið höfðu hjónin, að mesti auður
og hamingja var í börnunum.
Karl J. Grant lést árið 1976.
Ellen var mjög listræn við alla
handavinnu og heimilishaldið
allt, - leit það sem list, er hún bar
virðingu fyrir, og öllum á að vera
skiljanleg. Einnig var hún mjög
nærfærin við hjúkrun sjúkra í
heimahúsum, og nutu margir
þeirrar hjálpar hennar um árabil.
Þótti mörgum þau handtök henn-
ar vera sem af lærðum væru.
lensku máli og varð vel að sér í
sögu lands og þjóðar. Hún unni
íslensku fjöllunum og þótti þau
fögur, en hugurinn leitaði þó oft-
ar til heimalandsins. Stundum
mun söknuðurinn hafa verið sár
eftir fallegu skógunum og betra
veðurfari. Líkinguna úr þjóðsögu
mætti hér til sanns vegar færa:
„Ég á sjö börn í sjó og sjö á
landi.“
Síðari árin átti Ellen þess kost
að heimsækja æskustöðvarnar og
dvelja þar um tíma ásamt manni
sínum.
Hennar er nú sárt saknað af
ættfólki og vinum, ekki síst
ömmubörnunum, er hún lét sér
mjög annt um, og þau kunnu svo
vel að meta.
Öll verðum við að lúta lögmáli
flutnings til annarra bústaða, að
lífi loknu. Ég veit, að Ellen
Grant var þeim breytingum við-
búin „meira að starfa Guðs um
geim“.
Halldóra Guðmundsdóttir,
Hauganesi.