Dagur - 23.01.1984, Síða 9

23. janúar 1984 - DAGUR - 9
ÞORRINN
— er
genginn
í garð
Þorrinn gekk í garð sl. föstu-
dag meö þorrablótum og öðru
sem tilheyrir. Þorramaturinn
á ávallt vinsældum að fagna
meðal fjölda fólks og undan-
farin ár hefur borið meira á
því en áður að ungt fólk hefur
sótt í það að gæða sér á þessum
réttum sem margir snerta ekki
á nema aðeins á þorra. Margir
veitinga- og matsölustaðir
bjóða upp á þorramat og við
höfðum samband við nokkra
þeirra til að fá upplýsingar um
hvað nú væri boðið upp á, verð
og fleira í þeim dúr.
„Mikið spurt
um þorramatinn.u
Hjá Hótel Varðborg varð Júníus
Björgvinsson fyrir svörum.
„Það er búið að spyrja mikið
um þorramatinn að undanförnu
og pantanir eru að byrja að
berast. Annars finnst mér áber-
andi að það er jafnvel meira
spurt um verð og annað varðandi
þorramat og kalt borð saman sem
kemur að sjálfsögðu til vegna
þess að þegar haldnar eru veislur
er alltaf einhverjir sem ekki
borða þorramatinn."
Þorrabakkinn frá Hótel Varð-
borg lítur þannig út, en verðið á
honum er 270-285 krónur og fer
það eftir því fyrir hvað marga er
pantað en minnst eru afgreiddir
10 skammtar:
Hrútspungar, sviðasulta,
bringukollar, magáll, hvalur,
lundabaggar, hangikjöt, nýtt
kjöt, saltkjöt, hákarl, harðfiskur,
flatbrauð, laufabrauð, rófu-
stappa, smjör og stúfaðar kart-
öflur.
„Óyenjumiklar
pantaniru
Hjá Hótel KEA varð Rúnar
Gylfason yfirmatreiðslumaður
fyrir svörum.
„Við höfum útbúið svipað
magn af þorramatnum undanfar-
in ár og höfum ekki orðið varir
við að neysla á þorramat hafi
aukist mjög mikið. Hins vegar
ber nú svo við að pantanir hjá
okkur eru óvenjumiklar sem gæti
bent til þess að neyslan væri að
aukast. Þannig erum við með
þorramat fyrir um 500 manns um
næstu helgi.“
- Þorrabakkinn hjá Hótel
KEA kostar 295 krónur, en ef
um hópa er að ræða er gefinn sér-
stakur afsláttur. Og þá lítum við
á það sem boðið er upp á:
Nýtt kjöt, hangikjöt, sviða-
sulta, hrútspungar, pressað kjöt,
hvalur, hákarl, harðfiskur, flat-
brauð, laufabrauð, stúfaðar
kartöflur, rófustappa, smjör.
„Fólk er að
taka við sér“
„Þetta er að fara í gang og við
höfum orðið varir við að fólk er
að taka við sér,“ sagði Sigurður
Þ. Sigurðsson í Sjallanum.
„Þorramaturinn hefur selst nokk-
uð misjafnt milli ára, og eins hef
ég fundið að fólk vill nú mjög oft
fá blandað kalt borð og þorramat
þegar um veislur er að ræða. Við
seljum þorramat eingöngu í sam-
kvæmi og tökum ekki pantanir
fyrir færri en 50 manns.“
Þorrabakkinn frá Sjallanum
kostar 285 krónur fyrir 50-100
manns en 275 krónur fyrir 100
manns eða fleiri. Og þá lítum við
á úrvalið á þorrabakkanum frá
Sjallanum:
Hangikjöt, saltkjöt, bringu-
kollar, hákarl, hrútspungar,
sviðasulta, svið, lundabaggar,
harðfiskur, flatkökur, rófu-
stappa, stúfaðar kartöflur, hrá-
salat, brauð og smjör og einnig
slátur ef þess er óskað.
„Ævintýri á
undanhaldi“
„Ég held að þetta þorraævintýri
sé eitthvað á undanhaldi,“ sagði
Hallgrímur Arason á Bautanum,
en Bautinn hefur verið með
þorramat í 13 ár. „Mér finnst
neyslan vera að minnka frá því
sem var fyrir 5 árum þegar þetta
var í hámarki.“
- Þorramatur á disk á Bautan-
um kostar 195 krónur. Ef keypt
er fyrir 2 eða fleiri í trogi sem
Bautinn lánar út þá kostar 295
krónur fyrir manninn. Verð til
hópa er 295 krónur fyrir 50 eða
færri, 285 krónur fyrir 50-100
manns og 275 krónur fyrir 100
manns eða fleiri. Og á þorra-
bakka Bautans er:
Hangikjöt, saltkjöt, nýtt kjöt,
sviðasulta, hrútspungar, reyktir
bringukollar, súrir bringukollar,
lundabaggar, harðfiskur, hákarl,
hvalur, blóðmör, lifrarpylsa, rúg-
brauð, flatbrauð, smjör, rófu-
stappa, stúfaðar kartöflur og
hrásalat.
„Alltaf mikil
eftirspurn“
„Það er alltaf mikil eftirspurn
eftir þorramatnum. Að vísu datt
hún aðeins niður í fyrra en núna
er mikið pantað hjá okkur í veisl-
ur“ sagði Sævar Hallgrímsson
framleiðslustjóri hjá Kaupfélagi
Svalbarðseyrar.
Kaupfélagið bíður upp á
veisluþorramat fyrir kr. 240 á
mann. Einnig selur það í verslan-
ir bakka með 8 tegundum á 225
krónur og bakka með 16 tegund-
um á 240 krónur. - En við lítum
á þorramatinn frá Kaupfélagi
Svalbarðseyrar fyrir veislur og
þá er þetta þar að finna:
Hangikjöt, saltkjöt, nýtt kjöt,
hrossabjúgu, reykta tungu,
magál, reykta bringu, hrútspunga,
sviðasultu, lundabagga, hval,
harðfisk, hákarl, smjör, laufa-
brauð, flatbrauð, rúgbrauð, rófu-
stöppu, kartöflustöppu.
t
Minning
Bjarki Ámason
F. 3.5. 1924- D. 15.1. 1984
Bjarki Árnason andaðist á Sjúkra-
húsi Siglufjarðar sunnudaginn 15.
janúar 1984 eftir stutta legu þar, að-
eins 59 ára.
Að vísu var ljóst að síðustu mán-
uði gekk hann ekki heill til skógar,
en að endadægri væri komið voru
fæstir viðbúnir.
Ég kynnist Bjarka þegar hann var
við trésmfðanám hjá Pétri Laxdal,
byggingameistara, og í Iðnskóla
Siglufjarðar hjá Jóhanni Þorvalds-
syni, skólastjóra, 1951-52,
Sveinspróf í trésmíði tók hann 5.
mars 1953 og byggingameistarabréf
þremur árum seinna.
í skólanum vakti hann athygli
mína fyrir hvað hann var fljótur að
skilja t.d. stærðfræðina sem Hafliði
Guðmundsson kenndi, en mér var
kunnugt um að Bjarki hafði ekki
aðra undirbúningsmenntun en einn
vetur í Laugaskóla eftir venjulega
barnafræðslu eins og hún gerðist til
sveita um 1930.
Hann fæddist að Stóru-Reykjum
í Þingeyjarsýslu 3. maí 1924, sonur
hjónanna Árna Þorsteinssonar frá
Litlu-Reykjum og Laufeyjar Sig-
tryggsdóttur frá Stóru-Reykjum.
Hófu þau búskap í Holtakoti en
móður sína missir Bjarki þegar
hann er 9 ára, fluttist faðir hans þá
að Litlu-Reykjum með syni sína
tvo, sem alast þar upp. Sigtryggur
Árnason er tveimur árum yngri býr
nú á Litlu-Reykjum giftur Aðal-
björgu Jónsdóttur frá Ysta-Hvammi
í Aðaldal og eiga þau fjögur börn.
Mjög kært samband var milli þeirra
bræðra og fannst Bjarka hann fara
heim, þegar austur í Reykjahverfi
var farið.
Til Siglufjarðar kemur hann
sumarið 1943 og vinnur þá á Hóls-
búinu, sem Siglufjarðarkaupstaður
átti og rak.
Eitthvað hefur Bjarki séð við
Siglufjörð sem eftirsóknarvert var,
því að á þrettándanum 1944 er hann
aftur kominn til Siglufjarðar og ráð-
ast þá örlög hans skjótt.
Hann kynnist eftirlifandi konu
sinni Margréti Vemharðsdóttur og
þau gifta sig 1. febrúar 1945.
Eignuðust þau fjögur börn. Krist-
ín f. 26. júlí 1945 gift Hafsteini Sig-
urðssyni, þau búa á Isafirði, Svein-
sína f. 12. apríl 1949 gift Hjálmari
Guðmundssyni vélstjóra, Vest-
mannaeyjum, þau eiga tvo drengi,
Brynhildur f. 5. júní 1954 gift Stef-
áni Pálssyni, Sandfelli, Skagafirði,
þau eiga þrjú börn, Árni f. 4. nóv-
ember 1960, giftur Heiðrúnu Ósk-
arsdóttur, þau búa á Siglufirði.
Áður en Bjarki gifti sig eignaðist
hann dóttur, Laufeyju, er hún gift
Karli Sigurði Björnssyni og eiga þau
fjögur börn og búa á Hafrafells-
tungu í Öxarfirði.
í umróti hins daglega amsturs
hrekkur maður við þegar samstarfs-
maður er kallaður burtu langt um
aldur fram.
Minningarnar hrúgast upp, og á
hugann leitar tilgangsleysi þeirra
ágreiningsmála, sem mönnum hætt-
ir til að blindast af innan okkar
þrönga fjallahrings, og við verðum
svo oft upptekin af.
Ég minnist þess þegar Bjarki
hafði rétt lokið sveinsprófi að hann
tók við rekstri trésmíðaverkstæðis
Péturs Laxdals, sem hann lærði hjá
og Pétur flutti þá til Reykjavíkur.
Þá voru vissulega erfiðleikar í
Siglufirði en Bjarki hafði þá þegar
byggt húsið Laugarvegur 5 í félagi
við tengdaföður sinn. Einstaklega
gott samband var alla tíð milli hæð-
anna og sterk fjölskyldutengsl.
Samband slitnaði í nokkur ár
meðan ég dvaldi við frekara nám í
Reykjavík, en þegar ég kem aftur
1957 og stofnaði fyrirtækið Raflýs-
ingu ásamt öðrum var Bjarki orðinn
umfangsmikill byggingameistari.
Endurnýjaðist nú vináttan. Unnum
við mikið á næstu árum bæði fyrir og
í verkefnum með Bjarka. Byggði
hann m.a. húsið okkar að Hlíðar-
vegi 17, um 1960. Hann teiknaði og
byggði mörg hús í Siglufirði og var
einstaklega nákvæmur um alla áætl-
anagerð, verkhygginn og samvisku-
samur.
Mér er minnisstætt þegar Kaupfélag
Siglfirðinga byggði verslunarhúsið
að Suðurgötu 4 1964-66. Verkið var
boðið út í einu tilboði, uppsteypt
með grunni og lögnum. Bjarki bað
mig að áætla í verkið raflagnir. Ein-
hvern veginn fórst það fyrir svo að
hann varð að leggja eigið mat á
þann verkþátt. Ekki var laust við að
við værum spenntir að vita niður-
stöður tilboða, en skemmst er frá að
segja að verkið fékk Bjarki og fyrir
tilboð sem féll að kostnaðaráætlun
svo ekki skeikaði nema örfáum
krónum. Hefur mér oft verið hugs-
að til þessa verktilboðs ásamt því
vaska liðs, sem Bjarki hefði þá í
vinnu og félagi við sig. Ég man þar
Guðmund Þorláksson, sem lærði
trésmíði hjá Bjarka, Hjört Ár-
mannsson, sem lengi vann hjá
honum, Trausta Árnason, kennara,
Helga og Einar Hafliðasyni o.m.fl.
Árið 1964 kaupir Bjarki Einco að
hálfu af Ólafi Ragnars og ráku þeir
fvrirtækið saman nokkur ár. Þegar
Ólafur flutti til Reykjavíkur keypti
Þórður Kristinsson hlut Olafs og
ráku þeir Einco saman meðan Þórð-
ar naut við en hann andaðist 22 maí
1975. Bjarki keypti þá hlut dánar-
búsins og rak Einco einn þar til að
hann seldi Konráð Baldvinssyni í
maí 1983. Hafði Bjarki þá kennt
þess sjúkdóms, sem hann laut í
lægra haldi fyrir og vildi draga sig út
úr þeim rekstri sem hann hafði haft
með höndum undanfarna áratugi.
Verslunin hafði vaxið mjög í hönd-
um Bjarka einkum eftir að hann
festi kaup á verslunarhúsi K.F.S.
við Aðalgötuna. Um tíma störfuðu
Brynhildur og Árni við verslunina
hjá honum.
Bjarki starfaði mjög að félagsmál-
um og var félagi í Iðnaðar-
mannafélagi Siglufjarðar, Lions-
klúbbi Siglufjarðar o.fl. Hann var í
Framsóknarfélagi Siglufjarðar og
fyrir flokkinn bæjarfulltrúi 1970-
1974, sat í fjölmörgum nefndum á
hans vegum um árabil. Sinnti hann
störfum sínum þar af einstakri hóg-
værð og sanngimi eins og honum
var lagið. Hann sóttist ekki eftir
metorðum en lagði sitt af mörkum
til mála sem til framfara voru. í
mörg ár sá hann um vinnumiðlun og
skráningu fyrir Siglufjarðarbæ.
Bjarki hafði fengið tvo eðliskosti
í vöggugjöf, sem báðir munu geyma
nafn hans langt eftir að þær bygging-
ar, sem hann byggði hafa þjónað
sínu hlutverki. Hann var með ein-
staklega næmt lageyra, eignaðist
sína fyrstu harmoniku 14 ára og
spilaði fyrir dansi síðan hann kom
fyrst til Siglufjarðar óslitið þar til á
s.l. ári eða samfellt í 40 ár. Síðustu
5-6 sumrin lék hann fyrir dansi með
hljómsveit sinni „Miðaldamenn“ á
Hótel KEA og voru það
eftirsóknarverð laugardagskvöld.
Fyrir um 30 árum spilaði ég með
honum eftir að Þórður Kristinsson
fór til Gautlandsbræðra og er mér í
fersku minni ánægja sú og gleði sem
ríkti í kring um hann. Á Siglufirði
kom þá fyrir að dansað var á þrem
stöðum sama kvöldið. Seinna lágu
leiðir Þórðar og Bjarka aftur saman.
Bjarki var mjög hagmæltur, oft
var til hans leitað með litlum sem
engum fyrirvara með gamanvísur á
skemmtun sem halda átti eftir stutt-
an tíma, varð þetta eins konar
föstum lið í árshátíðum Siglfirðinga.
Þetta leysti Bjarki og Þórður söng
vísurnar ógleymanlega, en textinn
/ar þannig að engan meiddi, en af
>íar hin besta skemmtun. Frá 1970
hefur Magnús Guðbrandsson verið
í hljómsveitinni ásamt Inga Eiríks-
syni og Árni sonur hans tók við af
Þórði Kristinssyni. Þessi hljómsveit
var mjög vinsæl og landsfræg undir
nafninu „Miðaldamenn". Það erfiði
sem hann lagði á sig í ferðalögum,
veit ég að hann fékk endurgoldið í
ánægjunni við að spila og gleyma
þá um stund áhyggjum af amstri
hins daglega starfs.
Bjarki var ein driffjöðrin í Karla-
kórnum Vísi um áratugi, hann hafði
mjög góða söngrödd og söng í fyrsta
bassa.
Um árabil samdi hann texta við
lög sem kórinn söng, t.d. voru 9
textar af 18 sem voru á söngskránni
1971 eftir hann.
Hug sinn til Siglufjarðarbæjar
tjáði hann í ljóðinu „Siglufjörður"
sem hann gerði einnig lag við.
Hér við íshaf byggð var borin
bærinn okkar, Siglufjörður,
inn í fjöllin skarpt var skorinn
skaparans af höndum gjörður.
Til að veita skjól frá skaða
skipunum á norðurslóðum,
sem að báru guma glaða
gull er fundu í hafsins sjóðum.
Hér er skjól og hér er ylur
hart þó ís að ströndum renni,
þó að hamist hörkubylur
hlýju samt hið innra kenni.
Fólkið sem að byggir bæinn
bestu lofgjörð honum syngur
um að bæti öllum haginn
eitt, að vera Siglfirðingur.
{ dag þegar við kveðjum þennan vin
okkar leita á hugann hversu tilvilj-
anakennd okkar tilvera er.
Ef þýska skipið sem Voga-Jón,
langafi Bjarka, beið eítir á Húsavík
veturinn 1865-’66 hefði komið, en
með því ætlaði hann til Vestur-
heims, hefði rás atburða orðið önn-
ur og við ekki notið samfylgdar
Bjarka. Siglufjörður hefði farið á
mis við þá menningarstrauma sem
hann flutti hingað og auðgaði með
okkar bæjarlíf.
Um lejð og ég þakka honum óeig-
ingjarnt starf á vegum Framsóknar-
félags Siglufjarðar, færi ég og kona
mín Margréti og fjölskyldu ásamt
öðrum ættingjum okkar innilegustu
samúðarkveðjur, í vissu um að
minningin um Bjarka megi lýsa upp
sorg þeirra og góður Guð styrki
þau.
Sverrir Sveinsson.