Dagur - 25.01.1984, Side 4

4 - DAGUR - 25. janúar 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Húsnæðismál
námsmanna
Með grunnskólalögunum var stefnt að því að gera öllum
nemendum jafnhátt undir höfði með tilliti til menntun-
armöguleika. Sami réttur þyrfti að gilda hvað varðar
framhaldsmenntun. Nú er það svo að ýmsir þættir s.s.
búseta og samgöngumál spila drjúgan þátt inn í þegar
möguleikar fólks á að stunda langskólanám eru skoðaðir.
Vegna þess hve dýrt það er fyrir fólk utan af landi að
stunda nám í Reykjavík hafa nokkrir þingmenn
Framsóknarflokksins þeir Stefán Guðmundsson, Davíð
Aðalsteinsson, Ólafur Þ. Þórðarson, Guðmundur Bjarna-
son, Páll Pétursson og Þórarinn Sigurjónsson lagt fram til-
lögu til þingsályktunar um húsnæðismál námsmanna en
þar segir:
„Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að kanna sér-
staklega á hvern hátt megi bæta úr þeim mikla húsnæð-
isvanda sem námsmenn utan Reykjavíkur og nágrennis
búa við vegna staðsetningar Háskóla íslands og flestra
sérskóla. Áhersla skal á það lögð að ljúka þessari könnun
svo fljótt sem kostur er.“
Og til að sýna fram á hvílíkt nauðsynjamál er hér á ferð-
inni fylgir þessu eftirfarandi greinargerð:
„Stærstu árgangar íslandssögunnar eru það æskufólk
sem nú er á aldrinum 18-25 ára. Menntun, og þá sérstak-
lega framhaldsmenntun, er orðin mun algengari en
nokkru sinni fyrr. Menntastofnanir framhalds- og sér-
náms eru aðallega á Reykjavíkursvæðinu. Námsfólk utan
af landsbyggðinni leitar því í miklum mæli til höfuðborg-
arinnar eftir menntun sinni.
Á undangengnum árum hafa verið settir á stofn fjöl-
brauta- og menntaskólar víða um land, auk menntaskól-
anna sem voru fyrir. Á skólaárinu 1982-1983 voru 5733
nemendur utan Reykjavíkur í þessum skólum, þar með
taldar framhaldsdeÚdir grunnskólanna.
Á höfuðborgarsvæðinu eru m.a. eftirtaldir framhalds-
skólar sem æskufólk af landsbyggðinni sækir: Iðnskólinn
í Reykjavík, Vélskóh íslands, Stýrimannaskólinn í Reykja-
vík, Fiskvinnsluskólinn í Hafnarfirði, Myndlista- og hand-
íðaskólinn, Leikhstarskóli íslands, Hússtjórnarkennara-
skóh íslands, Hjúkrunarskóli íslands, Nýi hjúkrunarskól-
inn, Ljósmæðraskóli íslands, Þroskaþjálfaskóli íslands,
Röntgentæknaskóh íslands, Sjúkrahðaskóh íslands,
Fósturskóli íslands, Lyfjatæknaskóli íslands, Hótel- og
veitingaskóli íslands, Tækniskóli Islands, Kennaraháskóli
íslands, Háskóli íslands.
Fjöldi landsbyggðarmanna í þessum skólum er nú
1800-2000.
Öllum er nú ljóst að húsnæði er ein af forsendum þess
að hægt sé að stunda nám í Reykjavík. Álitið er að um
5500-6000 íbúðir séu til leigu í Reykjavík. Ásókn í þær er
gífurleg, sbr. umfjöhun leigjendasamtakanna, svo og
skýrslu Félagsstofnunar stúdenta frá 1982 um húsnæðis-
aðstöðu háskólastúdenta. Samkeppni um of fáar íbúðir
gerir það að verkum að mikil fyrirframgreiðsla og tiltölu-
lega há húsaleiga er oft forsenda fyrir því að fá íbúð á
leigu. Þetta eykur mjög tilkostnað landsbyggðarnem-
enda við öflun menntunar í Reykjavík, og mismunar þess
vegna fólki vegna búsetu sinnar. Stór hluti þeirra 5733
nemenda, sem nú stunda undirbúningsnám utan höfuð-
borgarsvæðisins, á eftir að leita á þennan þrönga hús-
næðismarkað.
Með flutningi þessarar tillögu tU þingsályktunar er
reynt að vekja umræðu og leita leiða tU að bæta úr því
slæma ástandi sem nú ríkir og búa betur í haginn. “ ám
i3~«-
Sverrir Páll Erlendsson
1 h'lklltir B ======1==
Leikfélag Dalvíkur:
kciMcmy uaiviivui. ___
Skonrok og
belgvettlingar
Atriði úr „Þið munið hann Jörund“
Dalvík var í sönnum vetrarbún-
ingi á fimmtudagskvöldið var.
Snjór yfir öllu, töluverðir ruðn-
ingar meðfram götum, flóðlýsing
skíðamanna teygði sig upp eftir
Böggvisstaðafjalli og smávaxnir
togarar hölluðu sér upp að
bryggju. Fyrir utan Ungó, bíóið,
leikhúsið, samkomuhúsið, stóð
fjöldi bíla. Þetta var frumsýning-
arkvöld. Leikfélag Dalvíkur
minntist þess að 40 ár eru frá
stofnun þess og dreif á svið sög-
una sem sögð var í bresku
kránni, söguna um Jörund hinn
dansk-enska, ferð hans til íslands
og samskipti við þá „kotunga-
þjóð með kúastóð, sem þar kúrði
með galtóma maga,“ og talaði
eitthvert fornaldar- og furðumál
sem engu líktist í siðuðum heimi.
Þjóðina sem öldum saman hafði
komið sér hjá því að fara í bað,
nærðist á illþefjandi, kæstum
hákarli og framleiddi belgvett-
linga með tveimur þumlum.
Þjóðina sem kveinaði skriflega,
því þetta var svo mikil bók-
menntaþjóð - en samt ekki öll þar
sem hún var séð.
Jónasi Árnasyni hefur lánast
að semja allmörg leikrit sem eru
orðin hluti þeirra sígildu verka
sem eru sjálfsagðir liðir á verk-
efnaskrá áhugaleikhópa og
atvinnuleikhúsa. Trúlega skiptir
þar miklu máli að þau krefjast
fjölbreyttra hæfileika flytjend-
anna. Þar fá spaugsamir leikarar
að njóta sín jafnt sem alvöru-
gefnir, söngvarar jafnt sem hljóð-
færaleikarar. Og á svipaðan hátt
og Brendan Béhan fyllti Gísl
hinn írska af þjóðlegum söngvum
hefur Jónas valið flokk gull-
fallegra enskra/írskra/skoskra
þjóðlaga og fellt inn í sögu sína
og sett við texta sem fáum öðrum
en honum er lagið að yrkja. Og
hér verða lögin vissulega að vera
erlend því „lýðurinn uppi á land-
inu því“, sem Jörundur sótti
heim, kunni náttúrlega ekki að
syngja.
Arnar Jónsson er leikstjóri
Dalvíkinga að þessu sinni. Sviðs-
setningin er góð, þjálfun leikenda
hefur tekist vel og öll er uppsetn-
ingin frjálsleg og óþvinguð.
Landreisa Jörundar er að vísu
dálítið yfirkeyrð og úr stíl við
annað í sýningunni. Hitt má hafa
f huga að frá höfundar hendi er
seinni hluti Jörundarsögu fremur
hægur og spennulítill lengi vel og
því ekki undarlegt að gripið sé til
bragða til að hressa hann við.
Jón Þórisson hefur gert sviðs-
myndina og þetta er enn ein lista-
smíðin úr fórum hans sem kemur
á óvart. Hún er falleg að lögun og
litum, fullnægir þörfum sviðs og
leiks og er eitt af þessum ótrúlegu
galdravirkjum sem draga má í
sundur, brjóta saman, snúa og
renna til á hjólum svo úr verður
eftir atvikum skrifstofa, bjórkrá,
skipt við bryggju eða hvað annað
sem þörf er á.
Dalvíkingar eiga marga góða
leikara, fólk sem leggur frá sér
tól brauðstritsins og bregður sér
í allra kvikinda líki á sviðinu í
Ungó. í höndum Ómars Arn-
björnssonar er Jörundur fjarska-
lega spaugilegur og oft brjóstum-
kennanlegur, hrein andstæða
Charlie gamla Brown, sem er
átakamesta hlutverkið. Þar verð-
ur Björn Björnsson einfættur,
einhendur og eineygður, útsmog-
inn og sannur skúrkur. Arnar
Jónsson leikur Studiosus, hinn
kæna íslenska ref, og gerir það
prýðilega, gætir þó þeirrar
smekkvísi að yfirleika aldrei
áhugafólkið, en það vill oft
gleymast þegar atvinnumenn
ganga í áhugamannalið.
Mikið mæðir á söngsveitinni,
Sólveigu Hjálmarsdóttur, Krist-
jáni Hjartarsyni og Gunnari Sig-
ursteinssyni, en þau leiða sýning-
una og tengja atriðin með söng
og spjalli og gera það á látlausan
og skemmtilegan hátt. Heppilegt
hefði þó verið ef flautuleikarinn
þeirra Colin P. Virr, sem jafn-
framt annaðist útsetningar allar,
hefði skrifað sópraninn ögn lægri
fyrir Sólveigu.
Urmull annarra leikara kemur
fram og yrði of langt mál að geta
þeirra allra hér. Þó er ekki hægt
að sleppa pennanum án þess að
geta Stefáns Friðgeirssonar í
hlutverki Trampe greifa. Svona
eiga Danir að vera! Aðrir leik-
endur, ekki síst þeir yngstu, skila
hlutverkum sínum skemmtilega
vel og án stórra vandræða.
Eins er enn að geta. Ég minnist
þess vart að hafa séð ljósum eins
skemmtilega beitt á sýningu utan
stóru leikhúsanna. Hér voru þau
fullgildur þáttur í sýningunni.
Að lokum vil ég færa Leikfé-
lagi Dalvíkur afmæliskveðjur og
þakkir fyrir góða skemmtun. Því
fylgir einhver sérstök tilfinning
að koma í leikhús á Dalvík. Ég
kann ekki að lýsa því betur í einu
orði en að segja að það sé heim-
ilislegt.

Leikarar og starfsfólk við sýningu Leikfélags Dalvíkur á „Þið munið hann Jörund“.