Dagur - 30.01.1984, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 30. janúar 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRÍKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Ósanngjörn
kröfugerð
Alþýðubandalagið hefur unnið sér ýmislegt til
frægðar á undanförnum áratugum; meðal annars
hefur það unnið sér það sæmdarheiti, að vera óá-
byrgasti stjómmálaflokkur á íslandi. Þarf þó talsvert
til, að vinna slíkt „sæmdarheiti".
Það þarf ekki að fara langt aftur í tímann, til að
finna dæmi um loddaraleik Alþýðubandalagsins.
Öllum er í minni hvernig forkólfar þess notuðu
verkalýðshreyfinguna til að kæfa efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnar Geirs Hallgrímssonar í fæðingu á vor-
dögum 1978. Þá var verkalýðshreyfingin tilbúin í
slaginn. En hætt er við að ástandið væri betra í
efnahagsmálum þjóðarinnar í dag, ef samkomulag
hefði náðst um aðgerðir ríkisstjórnar Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknarflokksins þá. En þá
sigldi Alþýðubandalagið undir slagorðinu „Samn-
ingana í gildi", en markmiðið var ekki annað en að
koma ríkisstjórninni frá völdum.
Það tókst og síðan tóku við ríkisstjórnir, sem Al-
þýðubandalagið átti aðild að. Þá gat Alþýðubanda-
lagið kinnroðalaust krunkað í kjarasamninga og rýrt
kaupmáttinn, af því að það var nauðsynlegt. Slag-
orðið „Samningana í gildi“ var komið neðst í neðstu
skúffuna, en samt var það geymt.
Og það kom að því, að þörf var fyrir þetta slagorð
aftur, því valdatíma Alþýðubandalagsins lauk.
Ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar tók við völd-
um og hóf harða baráttu gegn verðbólgunni. Því
miður var ekki hjá því komist að skerða kaupmátt-
inn, því þjóðin hafði eytt um efni fram. En nú var
máttur Alþýðubandalagsins ekki sá sami innan
verkalýðshreyfingarinnar. Þar er fólk hætt að trúa
slagorðum Alþýðubandalagsins, „menntamanna-
klíkunnar1', sem talar smeðjulega um hag þeirra
lægst launuðu á tyllidögum. Þetta sjá meira að segja
sannir verkalýðsforingjar innan raða Alþýðubanda-
lagsins. Þess vegna hefur Alþýðubandalaginu ekki
tekist að nota verkalýðshreyfinguna til að fella nú-
verandi ríkisstjórn.
En það var ekki öll von úti. Alþýðubandalagið bjó
sér til hreiður í Álverinu í Straumsvík og þar var
blásið til verkfalls. Samt sem áður er ljóst, að hæst
launuðu verkamenn hérlendis eru starfsmenn ál-
versins. Þrátt fyrir það slá forystumenn þeirra hnef-
anum í borðið og fara í verkfall, á sama tíma og aðrir
landsmenn búa við skert kjör, vegna þess að þeir
vilja verðbólguna feiga. Og þeir sjá að ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar hefur náð umtalsverð-
um árangri. Með þessum aðgerðum eru starfsmenn
álversins að þjóna hagsmunum Alþýðubandalags-
ins, til að brjóta niður verðbólgustíflu ríkis-
stjórnarinnar og koma henni frá. Þar með færi
verðbólgan á fulla ferð á ný. Þjóðarhagur virðist
ekki skipta Alþýðubandalagið máli. Vonandi stenst
ríkisstjórnin þetta áhlaup. - GS.
Snæbjörg Sigurgeirsdóttir. Jónsteinn Aðalsteinsson og Emilía Baldursdóttir í „Tóbaksbraut“. Mynd: GS.
Leikfélag Öngulsstaðahrepps Umf. Árroðinn
Tóbaksbraut
Freyvangur er um þessar
mundir leikhús, enda er þar
kominn á svið enn einn af-
rakstur samstarfs Leikfélags
Öngulsstaðahrepps og Umf.
Arroðans sem á undanförnum
árum hafa lagt saman krafta
sína við að setja á svið leikrit.
Skemmst er að minnast frá-
bærrar sýningar þeirra á Hita-
bylgju Ted Willis á síðasta ári.
Leiklist hefur lengi verið eitt-
hvert merkasta menningarstarf í
tómstundum til sveita hér á landi.
Bændur og búalið hafa lagt nótt
við langan vinnudag, hist í sam-
komuhúsum sínum og komið á
svið leikritum. Löngum var sá
sameiginlegi svipur á þessu starfi
að fengist var við hin einfaldari
sviðsverk úr þjóðlegri hefð eða
aðgengilega farsa. Með tímanum
hefur þetta breyst og markið sí-
fellt sett hærra. Og hér er markið
hátt. Tobacco Road er allt í senn,
merkilegt og átakamikið verk frá
höfundar hendi og erfitt í með-
förum á allan hátt. Má því lítið
fara úrskeiðis svo ekki skerði
heildarmynd sýningarinnar.
Sagan Tóbaksbraut gerist í
Suðurríkjum Bandaríkjanna á
erfiðum tímum. Þarna er lýst fá-
tækt og umkomuleysi, sjálfselsku
og virðingarleysi fyrir annarra
hag, sjálfslygi og skýjaborga-
smíð, sambandsleysi nákominna,
tillitsleysi við þá sem af einhverj-
um sökum eiga í erfiðleikum,
andlegum eða veraldlegum, trú-
arhræsni og vonum sem dæmdar
eru til að bresta. Alla þessa erfið-
leika mannlífs og sambúðar
blandar höfundur nöpru háði og
kæruleysi og þar verður verkið
vandasamast í meðförum. Hér
vegur verkið salt milli alvöru og
skops og skiptir sköpum á hvorn
veg endar.
Sýningin á Tobacco Road í
Freyvangi var í heild nokkuð
góð. Þess gætti nokkuð að leik-
endur voru misvanir sviði, en af
„Emilía gerir Ödu frábær skil í hví-
vetna,“ segir Sverrir Páll um leik
Emilíu Baldursdóttur. Mynd: GS.
þeim ellefu sem fram koma munu
ekki nema tveir eða þrír hafa
leikið áður svo teljandi sé. Því
verður að segja að leikstjóran-
um, Hjalta Rögnvaldssyni hafi
tekist að skapa allgóða mynd af
Suðurríkjaandanum á Tóbaks-
braut með þessum ólíka hópi og
uppsetning hans fer vel á sviði
Mér þykir Hjalti að vísu tefla á
nokkuð tæpt vað þar sem á
köflum jaðrar við að farsinn
verði alvörunni yfirsterkari og
hann hefði mátt halda ögn fastar
í þá spotta sem vilja freistast til
að kitla hláturtaugarnar um of.
En þegar á heildina er litið hefur
allvel tekist til, ekki síst hvað
skýra framsögn varðar - ef undan
eru skilin fáein tilvik þar sem
leikarar misstu tök á hraða.
Aðalhlutverkin, Lesterhjónin,
leika þau Jónsteinn Aðalsteins-
son og Emilía Baldursdóttir. Jón-
steinn sýnir hér agaðri leik að
flestu leyti en ég hef áður séð til
hans, og bestur er hann þegar
hann nær að beita röddinni á
lágum nótum. Að mínum dómi
var Jeeter þó óþarflega hress og
varla nógu latur. Emilía gerir
Ödu hins vegar frábær skil í hvt-
vetna. Gervi, fas, svipbrigði,
framsögn, allt gengur upp og er
gert af fullkomnum skilningi og
alúð.
Önnur hlutverk eru öll mun
smærri en ekki síður mikilvæg.
Vissulega mátti finna bæði kosti
og galla í meðförum þeirra, en
kostirnir voru fleiri og sýnt var að
af sumum nýliðanna er góðs að
vænta fái þeir að spreyta sig á
fleiri verkum.
Tobacco Road er gott leikrit
og það er merki góðs metnaðar
að ráðast í að setja það á svið.
Um leið og ég þakica þeim í Öng-
ulsstaðahreppi fyrir gott leikhús-
kvöld vil ég hvetja þá sem unna
leiklist til að gera sér ferð í Frey-
vang og horfa á Tobacco Road.