Dagur - 30.01.1984, Blaðsíða 9

30. janúar 1984 - DAGUR - 9
Frá fundinum fjölmenna í bæjarstjórn Akureyrar.
Eins og fram kom í
Degi á miðvikudaginn
urðu fjörugar umræður
um atvinnumál í bæjar-
stjórn Akureyrar á
þriðjudaginn í síðustu
viku. Þessar umræður
sköpuðust vegna bók-
ana atvinnumála-
nefndar, sem ekki voru
allar samhljóma. Eink-
um var það afstaðan til
stóriðju við Eyjafjörð,
sem olli ágreiningi.
Upphaf málsins í atvinnumála-
nefnd er tillaga Jóns Sigurðarson-
ar, fulltrúa Framsóknarflokksins,
sem studd var af fulltrúum Sjálf-
stæðisflokksins, þeim Gunnari
Ragnars og Aðalgeiri Finnssyni.
Orðrétt var sú tillaga þannig:
„Vegna frétta frá stóriðju-
nefnd, þess efnis að hafnar séu
viðræður við erlend fyrirtæki um
hugsanlega byggingu álvers við
Eyjafjörð, ályktar Bæjarstjórn
Akureyrar eftirfarandi:
Bæjarstjórn Akureyrar telur
æskilegt að næsta stóriðjuveri
sem byggt verður á íslandi verði
valinn staður við Eyjafjörð, enda
verði talið tryggt að rekstur vers-
ins stefni lífríki fjarðarins ekki í
hættu.
Bæjarstjórn Akureyrar leggur
áherslu á að umhverfisrannsókn-
um og öðrum undirbúningi vegna
byggingar álvers við Eyjafjörð
verði hraðað svo sem kostur er
og lýsir ánægju sinni með aðgerð-
ir iðnaðarráðherra og stóriðju-
nefndar í málinu.
Bæjarstjórn Akureyrar felur
atvinnumálanefnd að fylgjast
sem nánast með þróun þessa
máls og að hafa forystu um við-
ræður við nágrannasveitirnar um
framgang þessa mikla hagsmuna-
máls.“
Fiskirækt á Eyja-
fjarðarsvæðinu
Fulltrúar Kvennaframboðsins og
Alþýðubandalagsins vildu ekki
styðja þessa ályktun og Hólm-
fríður Jónsdóttir, Kvennafram-
boði, gerði eftirfarandi bókun:
„Kvennaframboðið hefur frá
upphafi lýst andstöðu við álver
við Eyjafjörð. Ennþá hafa ekki
komið fram nein haldbær rök,
sem hafa breytt þessari afstöðu
okkar. Of langt mál yrði að telja
hér upp allt það sem mælir gegn
álveri, en nokkur atriði má þó
nefna:
Einkenni álvers og raunar allr-
ar stóriðju er að hún er fjárfrek,
þ.e. hvert staíf er mjög dýrt í
uppbyggingu, hún er orkufrek en
skapar fá framtíðarstörf og er
því ekki fýsileg sem megin lausn
á atvinnuvanda og að auki óhugs-
andi nema með erlendu fjár-
magni að meirihluta.
Lítið hefur verið rætt um þá
félagslegu röskun sem óhjá-
kvæmilega hlýtur að fylgja slíkri
stóriðju. Mikilvægt er að gera sér
grein fyrir þeim áhrifum sem
framtíðaratvinnuuppbygging á
Eyjafjarðarsvæðinu hefur á sam-
félagsgerðina. Mannlíf hér hefur
einkennst af fjölbreyttu atvinnu-
lífi, byggðu á frumgreinunum
sjávarútvegi og landbúnaði. Ál-
ver stefnir þessum greinum í
hættu.
í framhaldi af þessu álítur
Kvennaframboðið að hætta beri
öllum áformum um álver við
F.yjafjörö. Pess í stað verði nú
þegar m.a. með tilliti til ástands
fiskistofna, hafnar rannsóknir og
undirbúningur að fiskirækt á
Eyjafjarðarsvæðinu t.d. þorsk-
hafbeit og botnkvíaeldi með
þorsk og lúðu.“
Páll með aðra tillögu
Á þessum fundi atvinnumála-
nefndar kynnti Páll Hlöðversson,
fulltrúi Alþýðubandalagsins,
ályktun um atvinnumál og stuðn-
ing við iðnaðaruppbyggingu.
Fulltrúar Framsóknarflokks og
Kvennaframboðs voru tilbúnir til
að skrifa undir flest það sem (
þeim ályktunum stóð, nema þau
skilyrði sem sett voru um stór-
iðju. Þar var krafist fulls yfirráða-
réttar íslendinga yfir hugsanlegu
iðjuveri og einnig voru ákvæði
um orkuverð. Niðurstaðan varð
sú, að þessar ályktanir voru born-
ar fram lítið breyttar í nafni Al-
þýðubandalags, Kvennafram-
boðs og Framsóknarflokks á
næsta fundi atvinnumálanefndar,
að kaflanum um stóriðjuna
slepptum. Ályktanirnar hljóða
þannig:
„Bæjarstjórn Akureyrar lýsir
yfir áhyggjum sínum af horfum í
atvinnumálum við Eyjafjörð og
þeim búferlaflutningum sem átt
hafa sér stað úr byggðum Eyja-
fjarðar til höfuðborgarsvæðisins
á síðustu misserum. Varað er við
afleiðingum þess að ráðist verði í
fjölmargar stórframkvæmdir á
suðvesturhorni landsins á sama
tíma og engar meiriháttar fram-
kvæmdir af hálfu stjórnvalda eru
í sjónmáli á Eyjafjarðarsvæðinu.
Bæjarstjórnin beinir því til
ríkisstjórnarinnar að hún geri allt
sem í hennar valdi stendur til að
koma í veg fyrir áframhaldandi
búseturöskun við Eyjafjörð.
Bæjarstjórnin telur að fjár-
magn til atvinnuuppbyggingar
nýtist best með því að styðja við
þau fyrirtæki sem þegar eru fyrir
á svæðinu en berjast nú í bökkum
og að hafin verði sókn til alhliða
uppbyggingar í iðnaði á næstu
árum. Varðandi nærtæk og mikil-
væg verkefni sem snúa að stjórn-
völdum í þessu sambandi bendir
bæjarstjórnin á eftirfarandi:
1. Tryggð verði eðlileg endur-
nýjun íslenska fiskiskipaflot-
ans með skipasmíðum innan-
lands, þannig að ekki þurfi að
koma til stórfellds innflutn-
ings á fiskiskipum að nokkr-
um árum liðnum. Bæjar-
stjórnin skorar á ríkisstjórn-
ina sem handhafa meirihluta
hlutafjár í Slippstöðinni h.f.
að hún ásamt Akureyrarbæ
beiti sér fyrir fjárhagslegri
fyrirgreiðslu þannig að Slipp-
stöðin og Ú.Á. geti nú þegar
gengið frá samningum um
smíði nýs togara.
Þá leggur bæjarstjórn
áherslu á að ráðstafanir verði
gerðar til að viðhald íslenska
fiskiskipa- og kaupskipaflot-
ans geti farið fram hérlendis.
2. Ríkisstjórnin tryggi að Út-
gerðarfélagi Akureyringa
verði úthlutað aflakvóta mið-
að við 5 skip, sem er sá fjöldi
skipa sem Útgerðarfélagið
hefur ávallt gert út á undan-
förnum árum. Bæjarstjórnin
telur fráleitt að tímabundin
rekstrarstöðvun eins togara
hafi áhrif á væntanlega út-
reikninga á aflakvóta.
3. Með tilliti til ástands fiski-
stofna verði hafnar rannsóknir
á fiskirækt í Eyjafirði t.d.
þorskhafbeit og botnkvíaeldi
með þorsk og lúðu.
4. Auka þarf enn það fjármagn
sem veitt er til opinberra
framkvæmda á Akureyri og
m.a. verði tryggt að unnt
verði að ljúka byggingu Verk-
menntaskólans á næstu 5
árum. Ákvörðun verði tekin
um að kennsla á háskólastigi
hefjist á Akureyri haustið
1985 og tryggt verði fjármagn
þannig að kennsla í iðn-
hönnun geti hafist á Akureyri
þegar næsta haust.
5. Uppbygging opinberrar þjón-
ustu á næstu árum verði í mun
meira mæli en hingað til, beint
til staða utan höfuðborgar-
svæðisins með hliðsjón af að-
stæðum í hverju tilviki. At-
hugun verði gerð á hag-
kvæmni þess að flytja ákveðn-
ar opinberar þjónustustofnan-
ir til Akureyrar, einkum
stofnanir sem í raun þjóna
landsbyggðinni eða atvinnulífi
á landsbyggðinni í ríkara mæli
en á höfuðborgarsvæðinu, t.d.
Vegagerð rikisins, Sölustofn-
un lagmetis og ýmsar rann-
sóknarstofnanir atvinnuveg-
anna.
6. Skapaðar verði forsendur fyrir
stórsókn í almennri iðnaðar-
uppbyggingu hér á landi á
næstu árum m.a. með því að
tryggja lánasjóðum iðnaðarins
aukið fjármagn, þannig að
þeir geti staðið undir eðli-
legum lánveitingum til ný-
fjárfestinga og með því að
veita auknu opinberu fjár-
magni til að styrkja rannsókn-
ir, vöruþróun og söluaðgerðir
á erlendum mörkuðum.“
Vegna ofangreindrar ályktunar
um atvinnumál, vilja Gunnar
Ragnars og Jón G. Sólnes taka
fram eftirfarandi:
„í upphafi átti ályktun þessi,
lítið breytt, að vera bókun Al-
þýðubandalagsins við tillögu um
stóriðjumál sem samþykkt var á
síðasta fundi atvinnumálanefnd-
ar. Nú leitast sundurleitur meiri-
hlutahópur við að standa saman
um eitthvað sem kenna má við
atvinnumál.
Ályktun þessi er veik og í
veigamiklum atriðum mjög al-
menns eðlis og það er skoðun
okkar að hún komi að engu gagni
og sé ekki til framdráttar í barátt-
unni fyrir framgangi atvinnumála
þessa héraðs.
Með tilliti til þessa tökum við
ekki þátt í afgreiðslu tillögunn-
ar.“
Alþýðubandalagiö
heldur sínu fram
En Alþýðubandalagið vildi halda
sínu fram og lagði Páll Hlöðvers-
son því fram eftirfarandi bókun:
Fulltrúi Alþýðubandalagsins lagði
fram tillögu þar sem lagt er til við
bæjarstjórn að hún samþykki
eftirfarandi:
„Varðandi þróun atvinnulífs-
ins til lengri tíma og umræður um
orkufrekan iðnað við Eyjafjörð,
leggur bæjarstjórnin áherslu á að
fullt samráð verði haft við heima-
menn um athuganir og ákvarðan-
ir hér að lútandi. Að mati bæjar-
stjórnar er forsenda þess að
orkufrekur iðnaður rísi við Eyja-
fjörð sú, að lífríki fjarðarins
verði ekki stefnt í hættu, að
tryggt verði forræði íslendinga
yfir hugsanlegu iðjuveri og að
gengið verði frá orkuverði og
öðrum þáttum, þannig að rekst-
urinn skili þjóðinni viðunandi
efnahagslegri arðsemi.
Bæjarstjórnin leggur áherslu á
að öllum athugunum í þessu
sambandi verði hraðað svo sem
frekast er kostur."
Þessi tillaga Páls var felld með
fjórum atkvæðum gegn einu. Þá
gerði Páll eftirfarandi bókun:
„Þar sem tillaga Alþýðubanda-
lagsins náði ekki fram að ganga
og vegna samþykktrar tillögu um
álver á fundi atvinnumálanefndar
um orkufrekan iðnað þann 16.
janúar sl. leggur fulltrúi Alþýðu-
bandalagsins mikla áherslu á að
nærtækasta verkefnið í atvinnu-
málum er að bæta þegar í stað úr
því erfiða atvinnuástandi sem nú
er á Akureyri. í því sambandi er
álver ekki raunhæfur kostur. Þá
fyrst þegar séð verður hvort skil-
yrðum Alþýðubandalagsins í til-
lögunni verði fullnægt, er raun-
hæft að ákveða hvort álver er
hugsanlegur kostur í atvinnulífi í
Eyjafirði.“
Tillaga Alþýðubandalagsins
var einnig felld í bæjarstjórn,
með atkvæðum Sjálfstæðisflokks-
ins, en framsóknarmenn sátu hjá.
Framkvæmdasjóður
efldur
Það þarf ekki að rekja gang mála
frekar. Tillaga Jóns Sigurðarson-
ar, Aðalgeirs Finnssonar og
Gunnars Ragnars var samþykkt
í bæjarstjórn með atkvæðum
framsóknarmanna, sjálfstæðis-
manna og alþýðuflokksmanna,
gegn atkvæðum Alþýðubanda-
lags og Kvennaframboðs. Al-
menn ályktun vinstri meirihlut-
ans um atvinnumál var einnig
samþykkt, en ákvæði Alþýðu-
bandalagsins varðandi „hugsan-
leg iðjuver“ var felld. En ef til vill
skiptir síðasta og stysta ályktunin
mestu máli fyrir Akureyringa
hún fjallar um eflingu Fram-
kvæmdasjóðs til atvinnuupp-
byggingar og var samþykkt af
fulltrúum allra flokka. Hún
hljóðar þannig:
Atvinnumálanefnd beinir þeim
tilmælum til bæjarstjórnar að í
fjárhagsáætlun fyrir árið 1984
verði gert ráð fyrir verulegri fjár-
veitingu til Framkvæmdasjóðs
Akureyrar. Jafnframt fái Fram-
kvæmdasjóður til ráðstöfunar
hluta þess fjármagns sem kann að
falla í hlut Akureyrar við yfir-
töku á belgíska láninu, sem Lax-
árvirkjun tók á sínum tíma til
orkuframkvæmda. Því aukna
fjármagni sem Framkvæmda-
sjóður fær með þessum hætti
verði varið til atvinnuuppbygg-
ingar í samræmi við reglugerð
sjóðsins frá 3. febrúar 1970.
Það var eftir því tekið, að mik-
ill fjöldi bæjarbúa fylgdist með
umræðum um þessi mál í bæjar-
stjórn Akureyrar. Að vísu ekki
stórt hlutfall af bæjarbúum, 60-
70 manns, en það er mikill fjöldi
þegar litið er til þess, að oftast
eru ekki aðrir en 1-2 blaðamenn
á áheyrendabekkjum bæjar-
stjórnar. Það er því ljóst, að það
er grannt fylgst með framvindu
atvjnnumála meðal bæjarbúa.
- GS.
Bæjarbúar fylgjast
grannt með fram-
vindu atvinnumála
- Fjörugar umræður á bæjarstjórnarfundi um atvinnumál