Dagur - 08.02.1984, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 8. febrúar 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRfKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Lífefnatækni
Fjölmargir eru þeir sem álíta að fyrirbærið líf-
efnatækni muni valda hliðstæðri byltingu á
21. öldinni eins og örtölvutæknin hefur valdið
á síðari hluta þessarar aldar. Lífefnatækni er
í raun aðferðafræði sem notar lífverur eða að-
ferðir sem fyrirfinnast í lífheiminum til að
leysa hvers konar viðfangsefni t.d. í fram-
leiðslu- og þjónustugreinum. Notaðir eru s.k.
lífhvatar (ensím), ýmist hreinsaðir eða
bundnir í lífverum, til að hvetja efnahvörf sem
annars yrðu aðeins framkvæmt með aðstoð
fjármagnsfreks og mengandi búnaðar.
Iðnaður sem fæst við lífefnatækni er í dag
skammt á veg kominn því um 25 fyrirtæki sjá
um alla heimsframleiðsluna. Á Vesturlöndum
eru þær þjóðir sem stunda mikinn mat-
vælaútflutning stærstu framleiðendurnir á
þessu sviði og Danir þar langstærstir. Líklegt
er að skýringin á því sé fólgin í nauðsyn þess
að gera sem mest verðmæti úr matvælum
sem seljanleg eru úr landi en lífhvatar finnast
í verulegum mæli í matvælaúrgangi.
í nokkrum atvinnugreinum á íslandi er líf-
efnatækni, eða aðferðum hennar og afurðum,
beitt og má í því sambandi nefna mjólkuriðn-
að, ölgerð, sútun, brauðgerð, sælgætisgerð
o.fl. Þó eru þær greinar trúlega fleiri sem
gætu og ættu að nýta þessa tækni og er þar
fyrst að nefna fiskiðnað, landbúnað, orkuiðn-
að og lyfjaiðnað.
Hinn 4. maí 1982 samþykkti Alþingi svo-
hljóðandi þingsályktun um innlendan lífefna-
iðnað: „Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni
að kanna hvort hagkvæmt sé að koma á fót
innlendum lífefnaiðnaði. “ ítarleg greinargerð
fylgdi þessari ályktun en engin hreyfing virð-
ist þó hafa komist á málið.
Á efnafræðistofu Raunvísindastofnunar
hafa á undanförnum árum farið fram rann-
sóknir á möguleikum ýmissa þátta lífefna-
tækninnar á íslandi. Hafa þær fyrst og fremst
miðað að því að athuga það hráefni sem fellur
til hérlendis, sérstaklega í landbúnaði og sjáv-
arútvegi, og að kanna vinnsluaðferðir, sem
falla best að þessu hráefni og aðstæðum
innanlands. Umhugsunarvert er að undanfar-
ið hafa þessar rannsóknir legið niðri vegna
fjárskorts.
Ljóst er að möguleikar lífefnatækninnar á
Islandi eru miklir og þeir ráðast annars vegar
af hugmyndaauðgi og kunnáttu fróðra manna
og hins vegar af fjárframlögum til rannsókna
og innlendrar þekkingaröflunar.
Ekki ætti að spilla áhuga manna á lífefna-
tækni sú umræða sem nú á sér stað um meng-
unarhættu af stóriðjum en í mengunarmálum
gæti lífefnatækni reynst alger bylting. h.h.
Stjórn SUNN ítrekar andstöðu við álver:
Vilja frekar
fóður- og mat-
vöruframleiðslu
Ályktun stjórnar Samtaka um
náttúruvernd á Norðurlandi gerð
31. janúar 1984:
Stjórn SUNN ítrekar andstöðu
sína við byggingu álvers við Eyja-
fjörð og mótmælir áformum um
slíkt stóriðjuver af eftirtöldum
ástæðum:
1. Allt of mikil áhætta er tekin
vegna mengunar í einu besta
landbúnaðarhéraði á íslandi.
Litlir möguleikar eru á að
segja fyrir um áhrif mengunar
á lífríki héraðsins og má í
þessu sambandi benda á skóg-
ar- og vatnadauðann erlendis.
2. Álver í nágrenni Akureyrar
getur valdið byggðaröskun og
grisjað búsetu í hinum dreifðu
byggðum á Norðurlandi, ein-
mitt þeim svæðum sem helst
þurfa styrkingar við.
3. Álver við Eyjafjörð getur
raskað eðlilegri þróun hins
fjölbreytta atvinnulífs við
Eyjafjörð, atvinnulífs sem er
í vexti og á framtíð fyrir sér.
4. Álver við Eyjafjörð skapar fá
atvinnutækifæri miðað við
fjárfestingu og margfeldisáhrif
þess verða síst meiri en ann-
arrar atvinnustarfsemi. Það
áhættufjármagn sem sett er í
álver væri betur komið í
önnur fjölþættari og öruggari
atvinnufyrirtæki.
5. Álver á afkomu sína undir að-
keyptum rekstrarföngum og
verðlagi á erlendum markaði.
f íslenskri atvinnuuppbygg-
ingu ber hins vegar að stefna
að aukinni sjálfsnægt svo
draga megi úr óþörfum inn-
flutningi.
6. Bygging álvers við Eyjafjörð
er afleiðing hinnar stórtæku
virkjunarstefnu, og má benda
á að enn er hægt að draga úr
fjárfestingu í óarðbærum stór-
virkjunum og hefja skynsam-
lega orkuframleiðslu og orku-
nýtingu út um land.
í stað byggingar álvers við Eyja-
fjörð leggjum við til að lögð verði
áhersla á lífræna fóður- og mat-
vælaframleiðslu í Eyjafirði, en
hvergi á landinu eru náttúruskil-
yrði betri og líklega hvergi betra
og fjölbreyttara hráefni bæði úr
sjó og af landi. Má benda á að í
Eyjafirði er betri og öruggari
heyfengur en annars staðar á
landinu. Við iðnaðaruppbygg-
ingu ber að leggja megináherslu
á smærri fyrirtæki dreifð um
landið, fyrirtæki sem byggja mest
á innlendu hráefni. Einhliða um-
ræða um álver við Eyjafjörð hef-
ur drepið niður umræðu og frum-
kvæði heimamanna um eflingu
annars atvinnulífs á svæðinu.
Stjórn SUNN hvetur til þess að
í atvinnuuppbyggingu verði ekki
valin stóriðjuleiðin, sem er skipu-
lagslega einföld, heldur verði
fjármagni varið í áætlanir og efl-
ingu alhliða atvinnurekstrar í
smáum og dreifðum einingum
enda þótt slíkt þarfnist meiri
skipulagningar. Stjórnin hvetur
önnur félagasamtök til að taka
málið til umfjöllunar og mótmæla
áformum um stóriðju við Eyja-
fjörð.
Húsavík:
34ra ára afmæli
bæjarstjórnarinnar
Þriðjudaginn 31. janúar $1.
kom bæjarstjóm Húsavíkur
saman til síns 500. fundar.
Fyrsti fundur bæjarstjórnar
Húsavíkur var haldinn 31.
janúar 1950, og eru því 34 ár
síðan bæjarstjórn Húsavíkur
kom fyrst saman.
Fyrsti fundurinn var haldinn í
samkomuhúsi bæjarins. Á fund-
inum voru mættir þessir bæjar-
fulltrúar: Karl Kristjánsson, frú
Helena Líndal, Þórir Friðgeirs-
son, Axel Benediktsson, Asgeir
Kristjánsson, sem var varamaður
Jóhanns Hermannssonar, en
hann var fjarverandi, Páll Krist-
jánsson og Ingólfur Helgason.
Til þessa fyrsta fundar bæjar-
stjórnar hafði Karl Kristjánsson,
fyrrverandi oddviti og elsti full-
trúi bæjarstjórnarinnar boðað,
svo sem lög gera ráð fyrir. Setti
hann fundinn með ávarpi, lagði
áherslu á, að þessi yfirlætislausa
stund væri sögulegt augnablik
fyrir Húsavík og að á hinni fyrstu
bæjarstjórn hvíldi ábyrgð upp-
hafsins í starfsemi byggðarinnar
sem bæjarfélags.
Síðan kvaddi sér hljóðs Júlíus
Havsteen, bæjarfógeti og sýslu-
maður Þingeyjarsýslu. Óskaði
hann hinni nýkjörnu bæjarstjórn
heilla og bæjarfélaginu velfarn-
aðar. Flutti hann ennfremur
kveðjur og hamingjuóskir fyrir
hönd sýslunefndar Suður-Þing-
eyjarsýslu.
Forseti þessarar fyrstu bæjar-
stjórnar var kjörinn Karl Krist-
jánsson.
Bæjarstjórar á Húsavík frá
upphafi hafa verið þessir: Karl
Kristjánsson: 31. jan. 1950-1.
okt. 1950; FriðfinnurÁrnason: 1.
okt. 1950-31. maí 1955; Páll Þór
Kristinsson: 1. júní 1955-1. apríl
1958; Áskell Einarsson: 1. apríl
1958-júní 1966; Björn Friðfinns-
son: 1. okt. 1966-mars 1972;
Haukur Harðarson: mars 1972-
1. sept. 1978; Bjarni Aðalgeirs-
son: Frá 1. sept. 1978.
Núverandi bæjarstjórn er
þannig skipuð: Tryggvi Finnsson,
Kristján Ásgeirsson, Katrín
Eymundsdóttir, en Þorvaldur
Vestmann starfar nú sem vara-
maður Katrínar, Gunnar B.
Salómonsson, Aðalsteinn Jónas-
son, Jóhanna Aðalsteinsdóttir,
Hörður Þórhallsson, Herdís
Guðmundsdóttir og Sigurður Kr.
Sigurðsson sem jafnframt er for-
seti bæjarstjórnar.
Óskað eftir svari
- frá hitaveitustjóra eða stjórn hitaveitunnar
í Degi 25. janúar sl. beindi ég
nokkrum spurningum til hita-
veitustjóra varðandi Hitaveitu
Akureyrar.
Ekki hef ég orðið var við að
svör hafi borist, enda hefur hita-
veitustjóri verið önnum kafinn
við greinaskrif um hin æðri svið
orkumála.
Það er því ef til vill ekki með
sanngirni hægt að ætlast til þess
að orkuverkfræðingar eyði sínum
dýrmæta tíma í það að svara svo
jarðbundnum spurningum sem
hér um ræðir, svo sem um hita
vatnsins til notenda og annað í
þeim dúr.
Ég hef þó enn áhuga á að fá'
svar við þessum spurningum og
að hitaveitustjóra frágengnum er
ekki um annað að ræða en beina
þeim til stjórnar hitaveitunnar í
von um úrlausn. Svona í ieiðinni
langar mig til að bæta við tveimur
spurningum, en þær eru þessar:
1) Hver er munurinn á því orku-
magni sem sá notandi fær sem
fær afhent 1 mínútulítra af 80°
heitu vatni og þess sem fær
vatnið 70° heitt ef gert er ráð
fyrir að frárennslishiti sé í
báðum tilfellum sá sami?
2) Hvar er að finna í reglugerð
um Hitaveitu Akureyrar
ákvæði sem heimila hitaveit-
unni verulegar breytingar á
hitastigi vatnsins án breytinga
á gjaldskrá?
Baldur Guðvinsson.