Dagur - 26.03.1984, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 26. mars 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRÍKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Hægt verði að
segja nei
Fimmtudaginn 1. mars sl. boðaði Félag ungra
framsóknarmanna á Akureyri og nágrenni til
fundar um atvinnumál. Frummælendur voru
forsvarsmenn í bæjarmálum á Akureyri svo
og samtaka sem láta sig atvinnumál á
Norðurlandi sérstaklega varða. Urðu miklar
umræður á fundinum um ástand atvinnu-
mála, einkum í Eyjafirði, og beindist athygli
fundarmanna sérstaklega að hugmyndum
um byggingu álvers í firðinum.
Eins og ástandið á vinnumarkaðinum í
Eyjafirði er um þessar mundir vega rök með
smíði álvers í Eyjafirði ákaflega þungt í vit-
und almennings þó ljóst sé að slíkt fyrirtæki
leysi ekki vandamál næstu missera í atvinnu-
málum en sé fyrst og fremt hugsað sem lang-
tímalausn. Helstu rök gegn uppbyggingu ál-
vers í Eyjafirði lúta að mengunarmálum og
félagslegri röskun. Vart er við því að búast að
hin mannmarga byggð sem nú er í Eyjafirði
raskist félagslega þó hér yrði reist 300 manna
verksmiðja þar sem nú þegar hafa verið reist
hér fyrirtæki af þeirri stærðargráðu og jafnvel
mun stærri. Hins vegar er vert að gaumgæfa
vandlega þá hlið málsins sem snýr að meng-
unarvörnum vegna reksturs af þessu tagi.
Mistök á því sviði, í því lífríki sem í Eyjafirði
er, verða aldrei aftur tekin. Hins vegar er
nauðsynlegt að kanna þessi mál til hlítar og
flýta rannsóknum sem mest því það er stað-
reynd að dragist deilur um álver á langinn
lengist sá tími sem menn hugsa of lítið um
aðra möguleika til atvinnuuppbyggingar.
Ýmsir hafa fært að því rök að í kjölfar um-
fangsmikilla rannsókna á möguleikum á ál-
versbyggingu í Eyjafirði fylgi öflugur þrýst-
ingur fjársterkra aðila á að hafist verði handa
við byggingaframkvæmdir þó einhver meng-
un yrði fyrirsjáanleg vegna reksturs fyrir-
tækisins. Þessi rök ber að hafa í huga og
tryggja þarf nú þegar að hægt verði að segja
nei þegar þar að kemur ef mengunarhætta
reynist veruleg. Hins vegar ber það vott um
ótrúlega íhaldssemi og kjarkleysi að vilja ekki
láta kanna þessi mál frekar af ótta við að
missa ákvörðunarvaldið úr eigin höndum á
síðari stigum málsins.
Álver er í raun og veru ekki heppileg lausn
fyrir íslenskt efnahagslíf sem nú þegar býr
við allt of miklar sveiflur í stærsta atvinnuvegi
sínum. Smærri einingar sem dreifa áhættunni
í atvinnulífi þessarar mannfáu þjóðar eru
mun heppilegri. En orkulindir þessarar þjóðar
verður að nýta fyrir afkomendur þeirra sem
nú lifa í þessu þjóðfélagi og enn sem komið er
hefur ekki verið bent á haldbetri og raunhæf-
ari framtíðarlausn til orkunýtingar en bygg-
ingu álvers hér í Eyjafirði.
h.h.
Úr skýrslu Fjórðungssambands
r Norðlendinga um atvinnumál:
Aframhald
búsetu-
röskunar
1981 1982 1983*' AIIs
128 161 112 401
(92) (47) (-71) (68)
-36 -114 -183 -333
308 388 271 967
(186) (201) (73) (460)
-122 -187 -198 -507
Eins og taflan ber með sér vant-
aði Norðurland vestra 36 íbúa í
landsmeðaltal 1981, 114 íbúa
1982 og 183 íbúa árið 1983.
Norðurland eystra vantaði 122
íbúa í meðaltalið 1981, 187 íbúa
1982 og 198 íbúa árið 1983. Alls
vantar Norðurland vestra því 333
íbúa í landsmeðaltalið á þremur
síðustu árum sem er, svo dæmi
sé tekið, vel yfir núverandi íbúa-
fjölda á Hofsósi. Samsvarandi
tölur fyrir Norðurland eystra eru
507 íbúar sem er t.d. tæpur helm-
ingur íbúa á Ólafsfirði. Með
öðrum orðum: Á síðustu þremur
árum vantaði Norðurland vestra
83% í landsmeðaltal fólksfjölg-
unar og Norðurland eystra
57,4%.
Rétt er að geta þess að allar
líkur eru á að bráðabirgðatölur
Hagstofu íslands fyrir mannfjöld-
ann árið 1983 fari nærri endan-
legum tölum og því eru þær not-
aðar hér. Þegar bornar eru sam-
an bráðabirgða- og endanlegar
tölur fyrir árið 1982 kemur í ljós
að frávikið var átta íbúar fyrir
Norðurland eystra en enginn íbúi
fyrir Norðurland vestra. Bráða-
birgðatölurnar eru því vel mark-
tækar.
Jón Bjömsson félagsmálastjóri:
í minningu
Hafnarbúðarinnar
Ég las það í Degi að gjaldþrota-
skipti vofðu nú yfir Hafnarbúð-
inni og fæ ekki orða bundist.
Undanfarin tæp átta ár hef ég
vegna starfs míns á Félagsmála-
stofnun Akureyrar rekið nefið
ofan í basl og búskap hundruða
þeirra, sem bágt eiga fjárhags-
lega í bænum, því þar er eitt
verka að reyna að liðsinna í þeim
efnum. Ég hafði ekki verið lengi
hér í sveit, þegar ég varð þess
áskynja, að inni í Skipagötu var
önnur stofnun, sem rækti þetta
hlutverk og liðsinnti oft fátæku
fólki með viðskiptum, þar sem
lítils verslunarhagnaðar var von.
Ekki veit ég, hve margir þeir
voru, sem áttu vísa úttekt í Hafn-
arbúðinni bæði á nauðsynjum
sínum og eins þolinmæði, þegar
að skuldadögum kom, en þeir
voru margir. Nú er ekki hjálpar-
stofnun lengur í Skipagötunni og
ófáir munu nú standa einni og
bjargráðaminni eftir, þegar dreg-
ur að mánaðamótum og buddan
er létt.
Hafnarbúðin er vissulega Öll,
en mér er ekki til efs, að hún hef-
ur þegar fengið verslunarleyfi og
opnað hinumegin við Gullna
hliðið, þar sem engir skiptaráð-
endur né uppboðshaldarar fá
nokkurn tíma stigið fæti. Megi
eigendunum ganga allt í haginn
hérna megin hliðsins.
Jón Björnsson
félagsmálastjóri
Akureyrarbæjar.
í byrjun febrúar, árið 1982,
gekkst Fjórðungssamband
Norðlendinga fyrir fjölþættri
ráðstefnu um atvinnumál og
markaði hún upphaf mark-
vissra athugana sambandsins á
ástandi atvinnumála á
Noröurlandi.
Núverandi fyrirkomulag at-
hugana Fjórðungssambandsins er
með þeim hætti að tvisvar sinnum
á ári; 1. maí og 1. nóvember
senda forráðamenn 19 þéttbýlis-
sveitarfélaga á Norðurlandi sam-
bandinu upplýsingar, á þar til
gerðum eyðublöðum, um stöðu
atvinnumála á viðkomandi stað.
Með þessu móti fæst yfirlit yfir
ýmsa meginþætti atvinnumála á
Norðurlandi öllu á sex mánaða
fresti. Upplýsingar af þessu tagi
eru ómetanlegar þegar fjallað er
um ástand atvinnumála á
Norðurlandi; þær eru ferskar og
allítarlegar og öflugur bakhjarl í
íbúafjölgun
Norðurland vestra:
Landsmeðaltal
(Raunv. fjölgun)
Mismunur
Norðurland eystra:
Landsmeðaltal
(Raunv. fjölgun)
Mismunur
*> Bráðabirgðatölur.
hvers konar umfjöllun um at-
vinnumál í fjórðungnum.
í ljósi nýjustu kannana Fjórð-
ungssambandsins á atvinnumál-
um fer ekki milli mála að veru-
legs samdráttar er tekið að gæta
á Norðurlandi. Þetta lýsir sér
m.a. í því að hvorugt kjördæm-
anna í fjórðungnum náði hlut-
fallslegri meðalfólksfjölgun á
landinu á árunum 1981 og 1982.
Ennfremur gefa bráðabirgða-
tölur fyrir árið 1983 til kynna að
enn syrti í álinn í þessum efnum.
Áskell Einarsson og Hafþór Helgason kynna skýrslu Fjórðungssambands-
ins. Mynd: HS.