Dagur - 28.03.1984, Qupperneq 3

28. mars 1984 - DAGUR - 3
Hvaða leiðir á að fara til að leysa fjárhagsvanda Hitaveitu Akureyrar?
„Grunnverðshækkun
er neyðarúrræði"
- segir Hákon Hákonarson,
stjórnarformaður Hitaveitunnar
og Sigurður J. Sigurðsson
tekur í sama streng
„Þetta er ekki spurning um hvað
stjómin vill, heldur hvað hún
verður að gera, því það er ekki
hægt að reka hitaveitu með tapi ár
eftir ár. Hún verður að standa
undir sér eins og önnur fyrirtæki,“
sagði Helgi M. Bergs, bæjarstjóri
á Akureyri, aðspurður um hugs-
anlegar hækkanir á gjaldskrá
Hitaveitunnar.
Fjárhagsáætlun Hitaveitu Akur-
eyrar fyrir yfirstandandi ár liggur nú
fyrir. Þar er áætlað að taka ný lán að
upphæð rúmlega 95 m. kr. vegna
Hitaveitunnar. Af því fara 46.4 m.kr.
til afborgana á eldri lánum er-
lendum, en af erlendum lánum veit-
unnar er reiknað með að greiða
136.8 m. kr. fvexti. Þarvið bætist 3.1
m. kr. í vexti af innlendum lánum og
af þeim á að greiða 2.9 m. kr. Reikn-
að er með að rekstrarafgangur veit-
unnar fyrir afskriftir og fjármagns-
kostnað verði 121,1 m.kr., sem dugir
ekki einu sinni fyrir vöxtum af er-
lendum lánum. Samkvæmt þessu
aukast skuldir Hitaveitu Akureyrar
á árinu um nær 50 m.kr. Þar af má
rekja 20 m.kr. til nýframkvæmda. f
heild nema skuldir veitunnar rúm-
lega milljarði.
Gjaldskrá Hitaveitu Akureyrar
hefur ekki hækkað í nær ár, en á
næstunni má búast við rúmlega 10%
hækkun vegna þeirrar hækkunar sem
orðið hefur á byggingarvísitölu.
Einnig hefur komið til tals að hækka
grunnverð veitunnar um 12.5% til að
rétta reksturinn við.
Ekki réttlætanlegt
að hækka grunnverðið
„Fjárhagur Hitaveitunnar er heldur
skárri en hann hefur verið, en hann
er hvergi nærri nógu góður þrátt fyrir
það, eins og áætlunin ber með sér,“
sagði Helgi M. Bergs. „Það er því
ljóst að það verður að grípa til ein-
hverra ráðstafana til að afla veitunni
aukinna tekna. En það eru hugsan-
lega fleiri leiðir til þess en að hækka
orkuverðið. Það má til dæmis hugsa
sér vatnssölu samkvæmt mælum, í
stað hemla. Slíkt sölufyrirkomulag
mun gefa veitunni auknar tekjur,"
sagði Helgi.
„Ég held að það sé vart réttlætan-
leg aðgerð að hækka grunnverð Hita-
veitunnar meira en orðið er“, sagði
Sigurður J. Sigurðsson, einn af
stjórnarmönnum Hitaveitunnar, í
samtali við Dag. Hann sagði breytt
sölufyrirkomulag hafa komið til tals
til að veita réttari tekjur af því sem
Hitaveitan er að selja. „En ég er á
móti slíkri breytingu ef hún er ekki
annað en dulbúin grunnverðshækk-
un, því þá er eins gott að ganga
hreint til verks og hækka grunnverð-
ið og halda óbreyttu sölufyrirkomu-
lagi,“ sagði Sigurður.
- En hvað á þá að gera til að fylla
í „gatið“?
„Það hafa ýmsar leiðir verið
ræddar. Það hefur t.d. verið rætt um
að fella niður söluskatt af raforku til
hitaveitna, sem þýddi nærri 5 m.kr.
útgjaldasparnað fyrir okkar veitu.
Fjörutíu ára
afmæli
Þórshamars
í dag, 28. mars, eru 40 ár liðin
síðan fyrirtækið Þórshamar
h.f. var stofnsett. Stofnendur
voru 10 talsins og þeir voru
Karl Friðriksson, Guðmundur
Jónsson, Guðmundur Bene-
diktsson, Lúðvík Jónsson,
Gísli Ólafsson, Björn Guð-
mundsson, Albert Sölvason,
Ólafur Ágústsson, Indriði Jak-
obsson og Sveinn Brynjólfs-
son.
í fyrstu fór starfsemin fram að
Strandgötu 59 og gekk hún strax
vel og fljótlega var farið að huga
að því að stækka verkstæði fyrir-
tækisins. í desember 1946 keypti
Þórshamar h.f. bifreiðaverkstæð-
ið Mjölni h.f. og Smurstöðina
h.f. og flutti starfsemi sína að
Gleráreyrum. í október 1951
brann verkstæði Þórshamars og
var fljótlega hafist handa um
endurbyggingu, sem var lokið í
júlí 1952 og var starfsemin þá
flutt að nýju í húsakynni Þórs-
hamars.
Á árinu 1969 var hafist handa
um byggingu núverandi húsnæðis
undir starfsemi fyrirtækisins við
Tryggvabraut. Þangað var flutt
um mánaðamótin mars-apríl
1970 og tív árum seinna var verk-
stæðið enn stækkað.
„í dag, 40 árum eftir stofnun
Þórshamars h.f., er rekin hér um-
fangsmikil þjónusta við bifreiðar.
Við rekum hér tvö verkstæði,
annað fyrir fólksbíla og hitt fyrir
vörubíla. Við getum tekið inn 12
bíla á fólksbílaverkstæðið og á
vörubílaverkstæðið getum við
tekið 10 stóra bíla. Auk þess er
sérstakt réttingaverkstæði með
fullkomnum verkfærum og þar er
rúm fyrir 4 bíla. Þá má geta þess
að við höfum hér tölvustillitæki,
eitt fullkomnasta sinnar tegundar
á landinu. Þá rekum við raf-
magnsverkstæði í tengslum við
bifreiðaverkstæðin og einnig
málningaverkstæði. Nú stendur
einmitt fyrir dyrum endurnýjun
á því og hafa verið fest kaup á
nýjum sprautuklefa og verður
hann settur upp nú um næstu
mánaðamót. Klefi þessi er fram-
leiddur hjá Blikkver í Kópa-
vogi,“ sagði Ellert Guðjónsson,
framkvæmdastjóri Þórshamars í
viðtali við Dag.
„Við munum í framtíðinni
leggja áherslu á að hafa ávallt yfir
að ráða þeim fullkomnustu og
bestu tækjum sem völ er á hverju
sinni og góðum starfsmönnum,
þannig að viðskiptavinir okkar
geti verið ánægðir. Það er ekki
lítils virði að bifreiðaviðgerðir
séu eins og best verður á kosið
vegna öryggis í umferð, og við
reynum að leggja okkar af
mörkum til að öryggið verði sem
mest,“ sagði Ellert Guðjónsson.
Þess má að lokum geta að Þórs-
hamar h.f. hefur umboð og þjón-
ustu fyrir Volkswagen, Áudi,
MAN, Volvo og GM.
Þar að auki hefur iðnaðarráðherra
lýst því yfir að vandi nýrri hitaveitna
sé það stór að það verði að rétta hag
þeirra. í því sambandi hefur komið
til tals að hluti skulda þeirra verði
yfirtekinn. Einnig hefur verið leitað
leiða til að útvega okkur hagstæðari
lánakjör, því um 70% af okkar
skuldum eru dollaralán á mjög háum
vöxtum. Þetta skiptir okkur verulegu
máli og gæti orðið til þess að koma
okkur úr ógöngunum," sagði Sigurð-
ur J. Sigurðsson.
Grunnverðshækkun
neyðarúrræði
„Stjórn Hitaveitu Akureyrar hefur
markvisst unnið að því að bæta fjár-
hag fyrirtækisins, en vissulega hafa
ytri aðstæður og efnahagsaðgerðir
ríkisstjórnarinnar sett okkur ákveðn-
ar skorður í þeim efnum,“ sagði
Hákon Hákonarson stjórnarformað-
ur Hitaveitunnar, í samtali við Dag.
„Það hafa ýmsir möguleikar verið
ræddir innan stjórnarinnar, en ég vil
taka það fram, að hún starfar sem
undirnefnd bæjarstjórnar, þannig að
endanlegt vald er í höndum bæjar-
stjórnarmanna. Vilji þeir hækka
grunnverð veitunnar um 30-40% þá
þurfum við stjórnarmenn ekki að
hafa neinar áhyggjur af fjárhagnum.
En ég held að það sé ekki vilji til
þess, menn vilja leita að öðrum
leiðum og ég lít á grunnverðshækkun
sem neyðarúrræði.“
- Hvaða lausnir eru nærtækastar?
„Iðnaðarráðherra virðist hafa inn-
sýn í þann vanda sem hitaveitur
glíma við og hefur lýst yfir vilja sín-
um til að létta þeim reksturinn. Von-
andi stendur hann við það, t.d.
niðurfellingu á söluskatti og verð-
jöfnunargjaldi af raforku til hita-
veitna. Það munar um minna. Fleira
mætti nefna; það er ekki nema sann-
gjarnt að hitaveitur sitji við sama
borð og aðrar orkusölur í landinu."
- Hver er þín aístaða til mæla í
stað hemla?
„Sá möguleiki hefur vissulega ver-
ið til umræðu innan stjórnarinnar.
Þar er hins vegar svo viðamikið mál
á ferðinni, að ákvörðun í þeim efn-
um verður ekki tekin á einni nóttu.“
- Stór hluti af lánum veitunnar er
í dollurum og á háum vöxtum.
Hvaða möguleikar eru á að breyta
þessum lánum í aðra gjaldmiðla?
„Það er nú hægara sagt en gert og
menn eru heldur ekki vissir um ágæti
þeirrar aðgerðar þegar dæmið er gert
upp í heild. Það er líka erfitt að spá
um þróun mála á lánamörkuðum er-
lendis, en það er grannt fylgst með
þróun þessara mála hjá stjórn veit-
unnar. Ef einhverjir telja sig þess
umkomna að spá fyrir um þá þróun
næstu árin með einhverjum rökum,
þá erum við stjórnarmenn Hitaveitu
Akureyrar opnir fyrir öllu slíku,“
sagði Hákon Hákonarson í lok sam-
talsins. - GS.