Dagur - 28.03.1984, Qupperneq 4
4 - DAGUR - 28. mars 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 130 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 18 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Að sameinast um
jafnréttiskröfuna
Nýlega afhentu forsvarsmenn samtaka um jafn-
an kosningarétt forsætisráðherra og forseta
Sameinaðs þings undirskriftir um 15 þúsund
manns, einhvers konar niðurstöður á því sem
þessir aðilar kalla skoðanakönnun. Þessar niður-
stöður eiga að sögn aðstandenda að leiða það í
ljós að mikill meirihluti þjóðarinnar sé hlynntur
algjörum jöfnuði á kosningarétti. Framkvæmd
og niðurstöður þessarar svokölluðu skoðana-
könnunar eru vægast sagt mjög vafasamar, þó
ekki sé sterkar að orði kveðið.
Meginskyssan er sú að þessi könnun var að-
eins framkvæmd meðal íbúa höfuðborgar-
svæðisins. Hún gefur því enga vísbendingu um
vilja landsmanna, nema þessir menn sem að
þessu stóðu telji helming þjóðarinnar sem býr
úti á landi ekki til landsmanna. Auk þess má
með fullum rétti efast um að könnunin hafi verið
framkvæmd á hlutlausan og vísindalegan hátt,
enda unnin af mönnum sem voru að leita að
fyrirfram ákveðinni niðurstöðu. Þá má auk þess
nær örugglega gera því skóna að hafi þetta
sama fólk verið spurt að því hvort það vildi að
landsmenn byggju við jafnan rétt á öðrum
sviðum, þá hefðu svörin einnig verið jákvæð. En
slíkra spurninga hentaði ekki að spyrja. Það
hentaði ekki þessum „jafnréttissinnum" að
vekja athygli á því mikla misrétti sem fólk í
strjálbýlinu býr við í fjölmörgum greinum.
Það eru nefnilega fleiri óánægðir með for-
mannasamkomulagið svonefnda varðandi kosn-
ingarétt og kjördæmaskipan. Það eru þeir sem
vilja jöfnuð milli landshluta á öllum sviðum áður
en, eða a.m.k. jafnframt því sem breytingar eru
gerðar á kosningarétti og kjördæmaskipan.
Þetta fólk óttast að misréttið gagnvart lands-
byggðinni mun stóraukast með þeim breyting-
um sem fyrirhugaðar eru, hvað þá ef skrefið
verði stigið til fulls í jöfnun kosningaréttar.
Jöfnun kosningaréttar er sjálfsagt mál, en
ekki fyrr en forsendunum fyrir því að hafa mis-
jafnt vægi atkvæða hefur verið rutt úr vegi. Mis-
jafnt vægi atkvæða hefur verið talið nauðsynlegt
til að tryggja valdajafnvægi í landinu, sökum
þess hagræðis sem höfuðborgarbúar og ná-
grannar þeirra hafa af því að öll meiriháttar op-
inber þjónusta og stjórnsýsla er staðsett í
Reykjavík.
Það er ljóst að stór hluti þjóðarinnar er
óánægður með formannasamkomulagið og telur
það allsendis ófullnægjandi, þó á mismunandi
forsendum sé. Þessir tveir hópar ættu að sam-
einast um að finna farsæla lausn sem allir geta
sætt sig við, þar sem útlit er fyrir að Alþingi sé
að bregðast í málinu. Við búum í einu landi og
ættum að geta sameinast um þá kröfu að jafn-
rétti skuli ríkja milli þegnanna á öllum sviðum.
Úr skýrslu Fjórðungssambands Norð-
lendinga um atvinnumál:
Ástand fiskveiða
yggið er ekki meira en raun ber
vitni í vinnslu sjávarafurða, sér-
staklega í niðursuðunni, getur
brugðið til beggja vona með
skömmum fyrirvara.
Aflaminnkun hefur átt sér stað
hjá Ólafsfirðingum og jafnframt
mun aflasamsetning hafa þróast
heldur á verri veg. Skreiðar-
vinnsla hefur minnkað eins og
víðast annars staðar og aukin
áhersla lögð á frystinguna. At-
vinnumálanefnd Ólafsfjarðar-
kaupstaðar hefur varað við upp-
töku aflakvóta sem taki mið af
afla síðustu þriggja ára þar eð
sjávarkuldi fyrir Norðurlandi
undanfarin ár hafi rýrt afla í
fjórðungnum umfram afla-
minnkun í öðrum landshlutum.
Fremur neikvætt hljóð er í út-
gerðarmönnum á Dalvík enda
afli minnkað verulega. Tveir
togarar Dalvíkinga eru á trolli og
hafa undanfarið mest fiskað
karfa, einn er á rækju en fjórði
togarinn hefur legið við landfest-
ar frá því fyrir jól. Á Dalvík eru
uppi hugmyndir um niðursuðu á
sjólaxi.
Á Akureyri hefur tekist að
halda uppi nokkurn veginn fullri
vinnu hjá Útgerðarfélaginu. Afli
hefur þó minnkað verulega og
jafnframt aflasamsetningin þró-
ast á verri veg. Nokkrar birgðir
eru af skreið, freðfiski og karfa
en eftir nýjan viðbótarsamning
við Rússa er sennilegt að veru-
lega grynnki á karfabirgðunum.
Á Grenivík aflaðist meiri botn-
fiskur á tímabilinu maí-okt. árið
1983 en á tilsvarandi tímabili árið
1982. Rekstrariega reyndist árið
1983 heldur hagstæðara en árið
1982 þó nokkur birgðasöfnun
geri erfitt fyrir. Á árinu 1982 var
ráðist í að vinna slógmeltu til
kálfafóðurs en í ljós hefur komið
að það verð sem fyrir framleiðsl-
una fæst dugar ekki fyrir kostnaði
við vinnsluna.
Á Húsavík hefur ástandið ver-
ið nokkuð ótryggt. Aflaleysis
gætti í haust og bátar hafa farið
frá staðnum og stundað veiðar.
annars staðar tímabundið. Held-
ur meira hefur veiðst af rækju en
fyrr. Nýlega festi Fiskiðjusamlag
Húsavíkur kaup á tækjabúnaði
niðursuðuverksmiðjunnar ís-
lenskir sjávarréttir en rekstur
niðursuðu á vegum fyrirtækisins
tryggir betri nýtingu vinnuafls og
hráefna.
Á Raufarhöfn var landað
nokkru magni af loðnu fyrir ára-
mótin en loðnuveiðin hefur mikla
þýðingu fyrir staðinn og breytir
verulega tekjum sveitarfélagsins
á ársgrundvelli. Þó er það loðnu-
magn sem nú fékkst, u.þ.b. 25
þús. tonn, innan við helmingur
þess sem á land kom árið 1981 en
engri loðnu var landað á Raufar-
höfn 1982. Rauðinúpur hefur
fiskað lítið undanfarið og Stak-
fellið var í tryggingarviðgerð all-
an ianúarmánuð.
Á Þórshöfn er ástandið nokk-
uð svipað því sem verið hefur en
af nýjungum þar má nefna
vinnslu fiskborgara, hliðstæða
þeirri er reynd hefur verið á
Húsavík og Dalvík en þessi nýt-
ing fiskafskurða er atvinnu- og
verðmætaaukandi.
Á það hefur verið bent að
veiðikvóti sem eingöngu tekur
mið af afla síðustu þriggja ára
kann að reynast Norðlendingum
óheppilegur. Má í því sambandi
ítreka að launatekjur pr. ársverk
við fiskveiðar fyrir Norðurlandi
reyndust 4.2% undir landsmeðal-
tali á árinu 1982. Þá mun, eins og
fyrr er getið, ýmislegt benda til
þess að sjávarkuldi fyrir Norður-
landi hafi rýrt veiðina á síðustu
árum umfram það sem gerst hef-
ur annars staðar. Spár hafa kom-
ið fram hjá sérfræðingum um
hækkandi hitastig sjávar á þessu
ári og vekur það að sjálfsögðu
vonir um batnandi ástand.
í skýrslu þeirri sem Fjórðungs-
samband Norðlendinga hefur
gert um atvinnumál í Norð-
lendingafjórðungi er að finna
samantekt á fiskveiðimálum
þéttbýlisstaða á Norðurlandi
Fiskveiðar
Norðlendinga
Óhætt er að segja að í dag er
mikið óvissuástand ríkjandi í
fiskveiðimálum í landinu. Veru-
legs aflasamdráttar er tekið að
gæta og ekki er enn fullljóst
hvernig fyrirkomulag veiðikvót-
ans reynist Norðlendingum á
þessu ári.
Á Hvammstanga er um þessar
mundir aðallega verið að vinna
að rækju og skel en lágdeyða hef-
ur verið ríkjandi í vinnslu botn-
fiskafla.
Gott hljóð er í mönnum á
Blönduósi. Að aflokinni
rækju.ertíð í vor hófust hrefnu-
veiðar sem gáfu af sér 40 tonnum
meiri afla en á árinu í fyrra eða
100 tonn alls. Veiðar á hörpu-
diski hófust svo í haust og hafa
gengið vel og nú er verið að
kanna möguleika á að hefja
krabbaveiðar.
Á Skagaströnd er heldur minni
vinna við botnfiskinn um þessar
mundir en verið hefur en vaxandi
skelfiskafli hefur bætt ástandið
nokkuð upp. Frystitogari er gerð-
ur út frá Skagaströnd.
Á Sauðárkróki kom minni
botnfiskafli á land nú en árið á
undan og voru dauðir tímar tíð-
ari á þessu hausti en því næsta á
undan hjá Fiskiðjunni og Skildi.
Á Sauðárkróki hefur verið sótt
um leyfi til rækjuvinnslu en
heimamönnum þótti allhart að
horfa upp á tvo keflvíska báta
leggja upp rækju í bænum sl.
sumar og láta keyra hana alla á
Suðurnes til vinnslu.
Á Hofsósi hafa átt sér stað
ákveðin þáttaskil í sjávarútvegs-
málum því þangað hefur verið
keyptur 54 tonna bátur til skel-
fiskveiða. Að auki fær Hrað-
frystihúsið á Hofsósi til sfn % afla
Útgerðarfélags Skagfirðinga.
Á Siglufírði er nú næg atvinna.
Það byggist fyrst og fremst á
rekstri Siglósíldar og rekstri
Þormóðs ramma en á meðan ör-