Dagur - 13.04.1984, Blaðsíða 6

6-DAGUR-13. apríl 1984
, ,Þetta var -£L
> T Ppturwnri
ometanleg wp-
j j Q umferð
U t^TP\?Tl V//7 vélsleða-
\~/ y / luii^ rrumnanna
Ferð vélsleðamanna inn á hálendið um síðuslu helgi og þeir miklu hrakningar sem þeir lentu í hafa
að vonum vakið mikla athygli. Það sem átti öðrum þræði að verða skemmtiferð, breyttist í martröð
hjá mörgum ferðalanganna og þeir eru margir sem I dag geta hrósað happi að hafa komist lifandi
til byggða. Meðal almennings hefur þessi ferð almennt verið fordæmd vegna þessara hrakninga og
Hannes Hafstein, framkvæmdastjóri Slysavarnaféalgsins hefur tekið svo djúpt I árinni að segja að
það hafi engin vitglóra verið í þessari ferð og þeir sem hana fóru hafi boðið hættunni heim. Dálka-
höfundur DV, Dagfari tekur enn dýpra í árinni og í DV á þriðjudag kallar hann ferðalangana
„Sjálfsmorðssveitir á vélsleðum“. Dagfari segir m.a.: „Sjálfsmorðstilraunir af því tagi ætti hins veg-
ar að tilkynna fyrirfram, svo her manna sé ekki að leggja sjálfan sig í lífshættu við leit á þeim, sem
á annað borð hafa ekki áhuga á að finnast.“ En hvað segja vélsleðamenn sjálfir eftir að þeir komust
til byggða? Við ræddum við Þorstein Pétursson, lögregluþjón á Akureyri sem þátt átti í að skipu-
leggja umrædda ferð og spurðum hann fyrst hvort það væri forsvaranlegt að stefna svo mörgum
saman inni á hálendinu á þessu
- Það er allt í lagi að stefna
saman ferðamönnum á hálendinu
en eftir á að hyggja þá verður það
að gerast þannig að menn komi í
enn betur skipulögðum hópum.
Hópum sem eru vanir að ferðast
saman, undir stjórn þaulkunnugs
og reynds fararstjóra og ekki séu
fleiri en sex til átta manns í hverj-
um hópi. Hver maður verður svo
að vera undir það búinn að geta
tekið því að lenda í slíku veðri
sem við lentum í og búið um sig
á þeim stað sem hann stoppar.
Bárðdælingarnir sem lentu í
mestum vandræðum sögðu sjáifir
sannleikann í málinu. Þeir gerðu
þau afdrifaríku mistök að halda
áfram og þeir lentu ekki fram af
einni hengju heldur tveimur áður
en þeir koma að gilinu þar sem
þeir fóru fram af þriðju hengj-
unni. Það er ekkert vit í að reyna
að aka sleðunum þegar menn sjá
ekki út úr augum. Það er álíka og
ef menn reyndu að aka með
bundið fyrir augun. Ég vil einnig
taka það fram vegna ferðar Bárð-
dælinganna að þeir voru beðnir
um að snúa aftur til skálans
ásamt öðrum vélsleðamönnum er
veður versnaði en þeir neituðu
því. Sögðust vera heimavanir
þarna og treystu sér alveg til
byggða.
- Hvað með árstímann? -
Hefði ekki verið nær að reyna
fyrri part vetrar?
- Veður eru mun vályndari
fyrri part vetrar og apríl er besti
sleðamánuðurinn. Vegna þessar-
ar ferðar vil ég líka segja það að
þarna voru nokkrir af bestu
ferðamönnum þessa lands. Menn
sem gjörþekkja hálendið og
kunna fullkomlega að ferðast, en
mér er það líka fullkomlega ljóst
í dag að þarna mættu nokkrir
sem ekki voru nægilega vel út-
búnir og eins mætti á mótið fólk
sem ekki hafði boðað komu sína.
Þessi vandræði sá ég ekki fyrir.
Ferðalög um hálendið eru hins
vegar að verða geysilega vinsæl
og það hefði enginn minnst á
þessa ferð ef við hefðum fengið
sól og blíðu allan tímann. Til-
gangurinn með mótinu var lfka
sá að ræða okkar öryggismál og
hvernig við gætum bætt þau.
- Nú voru börn með í þessari
ferð?
- Það var einn drengur þarna
með foreldrum sínum en þau
voru mjög vel útbúin.
- Verður ekki að gera þær
kröfur í framtíðinni að þetta séu
ekki ferðir fyrir börn?
- Við vissum ekki um þetta
fyrir og við ætluðumst ekki til
þess að fólk kæmi með börn með
sér.
- Má ekki segja að eins og mál
n tíma árs.
þróuðust að þá hafi það verið
mikil mildi að allir komust lifandi
til byggða?
- Mikil ósköp. Maður getur
ekki þakkað nema Guði fyrir það
að þessir menn sem lentu í gilinu
séu á lífi. Þeir voru ótrúlega
heppnir að komast lífs af miðað
við þau mistök sem þeir gerðu og
ég veit það að þeir eru reynslunni
ríkari.
- Hvað með veðurspána um
helgina?
- Þegar við höldum okkar síð-
asta fund á fimmtudag þá teljum
við að veðurspáin sé þannig að
okkur sé óhætt að halda mótið.
Á laugardagsmorgun sendum við
út tilkynningu í útvarpið þar sem
við vörum fólk við breyttu veðri
en þá voru m.a. Bárðdælingar
lagðir af stað. Margir sneru hins
vegar frá. Á sunnudag var spáin
almennt slæm en veðurútlit hjá
okkur lofaði góðu. Það birti mik-
ið til og virtist sem svo að það
væri að gera hið ágætasta veður.
Þess vegna lögðum við af stað.
- Nú urðuð þið að snúa við á
sunnudag en leggið aftur í hann
á þriðjudagsmorgni þrátt fyrir að
spáð sé norðan hríð?
- Já spáin var ekki góð en það
var mjög gott veður hjá okkur og
skyggni 30-40 km. Spáð var
versnandi veðri upp úr hádegi og
þess vegna drifum við okkur
snemma af stað og allt gekk að
óskum.
- Hvað með aðbúnað í skálun-
um?
- Við höfðum nægan mat og
það versta var að það var þröngt
um okkur og á sunnudagskvöld
þá leit allt eins út fyrir að við
þyrftum að vera lengur í skálan-
um og það var þess vegna sem við
sendum boð eftir vistum og bens-
íni. Við höfðum nóg bensín en
það mátti líka ekkert út af bera
til þess að það dygði ekki.
- Nú voru margir hjálparsveit-
ar- og björgunarmenn á þessu
móti og þeir fara að leita að
manni sem ekki skilaði sér að-
faranótt mánudags og eyða við
það bensíninu. Hvaða lærdóm
dróguð þið af þessu?
- Ég held að fyrir alla sem
sóttu þetta mót hafi þetta verið
stórkostlegur skóli og ég vona að
þeir sem ekki voru undir þessa
ferð búnir, komi vel undirbúnir
næst þegar þeir fara á fjöll eða
láti það ella vera.
- Nú eru hjálparsveitar-
mennirnir sem að vísu eru í
frjálsum félagasamtökum þarna
fjölmennir og heyrst hefur að
þeir hafi verið með mikið af
tækjabúnaði viðkomandi sveita.
Hvað hefði gerst ef eitthvað hefði
borið út af í byggð?
- Það var auðvitað ekki nema
hluti af mannskapnum þarna og
þeir voru þarna með sína snjó-
bíla. Þeir stóðu sig frábærlega vel
og stjórnuðu þessu mjög vel. Ég
álít að fyrir þá hafi þetta verið
mjög góð æfing.
- Myndir þú segja að flest af
markmiðum þessarar ferðar
hefðu náðst?
- Ég segi eftir á að ég hefði
ekki viljað missa af þessari
reynslu, en ég harma það að við
skyldum lenda í svona miklum
vandræðum.
- Nú hefur þú sjálfur lent
tvisvar í ógöngum á sleða þínum.
Um síðustu helgi og fyrr í vetur,
er þetta ekki tveimur skiptum of
mikið?
- Ég er strax farinn að hugsa
um næstu ferð.
- Hvað með gagnrýnina sem
komið hefur fram? Það var
skipulögð leit sem vísast kostar
mikla fjármuni. Finnst ykkur að
það hafi verið gert of mikið úr
þessu?
- Það eru kannski blaðaskrifin
sem eru verst. Við lendum jú í
ógöngum af því að við lendum í
versta veðri vetrarins en almátt-
ugur minn á að banna fólki að
ferðast? Á ég frekar að fara til
Kanaríeyja? Ég ann þessu landi
meira en öllu öðru, landinu veðr-
áttunni og öllu og ég vil ferðast
um þetta land jafnt að sumri sem
vetri.
- Nú kallar Dagfari ykkur
„Sjálfsmorðssveitir“ og reyndur
maður eins og Hannes Hafstein
segir að þið hafið boðið hættunni
heim, er þá ekki skiljanlegt að
sumum gremjist að skipuleggja
þurfi mikla leit vegna þess sem
aðrir kalla hreinan barnaskap af
ykkur?
- Ég hef nú sjálfur oft sagt að
fólk skuli heidur slá því á frest að
leita að mér vegna þess að ég er
persónulega undir það búinn að
geta hafst við hvar sem er í hvaða
veðri sem er en auðvitað geta
alltaf átt sér stað slys hvar sem er.
Af hverju bönnum við ekki um-
ferðina? Eru ekki alltaf umferð-
arslys?
- Munt þú mæla með annarri
slíkri ferð?
- Já.
- Verður hún farin á Hvera-
velii að ári eins og hugmyndir
hafa verið uppi um?
- Það hefur ekki verið tekin
ákvörðun um það en það hafa
margir af mótsgestum hringt í
mig eftir að ég kom heim og lýst
yfir ánægju sinni með mótið og
þeir eru strax farnir að spyrja að
því hvenær það næsta verði
haldið. - ESE.
Hópurinn frá Akureyri leggur upp af Öxnadalsheiði.
Hreinn Skagfjörð við talstöðina. Vilhelm Ágústsson og Þorsteinn Péturs
ferðarinnar.
Þorsteinn Pétursson leggur mönnum lífsreglumar.
Bjarki Tryggvason hélt uppi fjörinu.