Dagur - 22.08.1984, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 22. ágúst 1984
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 150 Á MÁNUÐI -
LAUSASÖLUVERÐ 22 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÖRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI:
GÍSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRÍKUR ST. EIRÍKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Ekkert má út af bera
Ríkisstjórnin vinnur nú að því að gera það sem
kallað hefur verið verkefnalisti fyrir næstu miss-
eri. Efst á þeim lista er að sjálfsögðu áframhald-
andi barátta við verðbólguna, en ljóst er að ef
slakað verður á árvekninni í þeim efnum mun
hún æða af stað á nýjan leik. Samkvæmt nýjustu
útreikningum á hækkun framfærsluvísitölunnar
er verðbólgan nú um 20% á ári. Áður hafði hún
komist niður undir 10% og undanfarið hefur ver-
ið talað um að verðbólgan væri um 15%. Breyt-
ing til hækkunar upp í 20% verðbólgu á ári er
því miður allt of mikil. Enn hefur ekki náðst sá
stöðugleiki sem menn héldu að væri í sjónmáli
og ekkert má út af bera svo allt fari ekki í handa-
skolum.
Mikilvægasta verkefni ríkisstjórnarinnar
hlýtur því að vera að halda verðbólgunni niðri.
Á það hefur hún lagt aðaláherslu og bregðist
hún í þeim efnum líta margir stuðningsmenn
hennar svo á að hún sé ekki lengur traustsins
verð og þá sé fokið í flest skjól. Að sjálfsögðu
verður að reyna að halda atvinnuvegunum
gangandi, en sú viðleitni má ekki koma niður á
meginmarkmiðinu, að halda verðbólgunni í
skefjum. Eina raunhæfa leiðin til að komast úr
þeirri lægð sem efnahagslíf þjóðarinnar er nú í er
að auka framleiðsluna, koma við meiri hag-
kvæmni í rekstri og auka sparnað á öllum
sviðum. Kins vegar kostar framleiðslu- og fram-
leiðniaukning hjá atvinnuvegunum peninga og
þegar þröngt er í búi hjálpast allt að við að gera
þessa endurreisn örðuga. Mikið liggur því við að
rétt skref verði stigin á næstu vikum.
Leiðrétta verður
launin
Kjarasamningar launþega og atvinnurekenda
eru nú lausir og með haustinu má jafnvel búast
við átökum á vinnumarkaði. Komi til harðvítugrra
átaka og jafnvel stöðvunar atvinnugreina af
þeim sökum, er eins víst að sá árangur sem þó
hefur náðst í efnahagsmálum verði að engu
gerður og þær fórnir sem launþegar hafa þegar
þurft að færa verði til einskis.
Forystumenn launþega standa því frammi fyr-
ir erfiðu vandamáli. Þeir þurfa að gæta hags-
muna umbjóðenda sinna sem best og það verð-
ur ekki gert með harðvítugum átökum. Á hinn
bóginn er ljóst að þeir sem verst eru settir í þjóð-
félaginu verða að fá úrbætur. Launamunur hefur
aukist gífurlega og allt kapp þarf að leggja á að
leiðrétta þá skekkju sem orðin er. Takist það
ekki í frjálsum samningum verður löggjafinn að
grípa í taumana því ástandið er að verða óþol-
andi. Þetta á einkum við um þær starfsstéttir sem
vinna við undirstöðuatvinnuvegi þjóðarinnar.
Þær verða að fá leiðréttingu sinna mála.
Filippía Kristjánsdóttir:
Rödd að sunnan
Pað var í júlí síðastliðnum. Þrír
stórir langferðabílar biðu farþeg-
anna niður við Austurvöll. Þótt
veður væri dumbungslegt var
hlýja í lofti og ferðahugur í fólk-
inu sem streymdi að og fyllti-
hvern bílinn af öðrum, svo hvert
sæti varð skipað. Það er Félags-
málastofnun Reykjavíkurborgar
sem stendur fyrir skemmtiferð
hinna öldruðu þegna sinna. Ferð-
inni er heitið til Krísuvíkur og
Bláa lónsins við Grindavík. Fyrr-
nefnda staðinn höfðu víst margir
farþeganna séð áður, en færri
augum litið furðuverkið Bláa
Iónið. Það var ekki að sjá á
sumum í hópnum að þeir væru
komnir á ellilaunaaldurinn. Það
bera ekki allir ellina utan á sér.
Lífsskilyrðin og læknavísindin
sjá fyrir því. Öldungunum fjölgar
svo um munar, þótt heimili
handa þeim rjúki upp eins og
gorkúlur, hrökkva þau hvergi
nærri. Alltaf fjölgar á biðlistun-
um.
Leiðsögumaður er með í hverj-
um bíl. Okkar maður birtist bros-
andi, sagðist heita Jón og bera
alltaf rauða skyggnishúfu í svona
ferðalögum til þess að farþegarn-
ir gætu komið auga á sig utan bíls
og leitað til sín ef á lægi. Rauða
húfan ætti að vera eins konar
vitaljós farþeganna. Þegar hún
birtist við bílinn gætu menn séð
að nú skyldi lagt af stað aftur, þá
þyrfti ekki að nota flautu bílsins
og engum að bregða. Þótti mér
þetta gamansöm umhyggja. Lík-
lega höfðum við skemmtilegasta
fararstjórann. Mér fannst ekki
nóg að vita að hann héti bara
Jón. Ég varð í það minnsta að fá
að vita föðurnafnið. Ég notaði
fyrsta tækifærið sem gafst til þess
að segja honum það. Hann tók
því brosandi og kvaðst skyldu
bæta úr því við tækifæri sem hann
og gerði. „Ein daman mín hérna
aftur í bílnum," sagði hann, er
ekki ánægð með að vita að ég
héti bara Jón og er það skiljan-
legt þar sem það segir ekki svo
mikið. Ég er Arnason og er alinn
upp hjá „vondu fólki“ fyrir
vestan, sem margir kannast við
úr ævisögu séra Arna. Síðan
bætti hann nokkrum velvöldum
orðum við þessa útskýringu og
fékk að launum dynjandi lófa-
klapp.
Við ókum sem leið lá fram hjá
Kleifarvatni sem virtist eins og
hafsjór. Einn farþeginn fræddi
okkur um það að vatnið hefði
verið að smálækka sl. 20 ár síðan
tæki það aftur að hækka í jafn-
langan tíma og nú væri það í há-
marki. Fararstjórinn kvaðst ekki
þora að rengja þetta þar sem
farþeginn væri sama sem uppal-
inn á vatnsbakkanum eða í
grennd við hann. Raddir heyrð-
ust um að vatnsmagnið færi eftir
veðurfari. Nokkrir menn voru
þarna við silungsveiði.
Eins og venjulega ólgaði og
vall í grautarpottunum í Krísuvik
og borholan sem þarna er óvirk
og engum til gagns gefur frá sér
ískrandi vein um leið og hún
þeytir frá sér sjóðandi gufunni.
Filippía Kristjánsdóttir.
Hvers vegna í ósköpunum er
þessi kraftur ekki nýttur. Hefði
ekki verið hyggilegra að beisla
þessa miklu orku fremur en
Kröflu þar sem allt virðist ganga
á afturfótunum. Stundum er
seilst langt yfir skammt án forsjár
eða fyrirhyggju. Tvær auðar og
yfirgefnar byggingar í nágrenni
Krísuvíkurhveranna vöktu hjá
mér spurningar án þess að ætlast
til svara. Það er skólahúsið, sem
hefur aldrei fengið neitt hlutverk
og litla kirkjan sem stendur
þarna einmana veðruð og
skellótt, eins og hróp í þögninni.
Þetta var undarlega óþægileg til-
finning sém greip mig föstum
tökum. Ég varð að beita mig
valdi til þess að losna við hana.
Áfram var haldið yfir Ög-
mundarhraun áleiðis til Grinda-
víkur. Nýja kirkjan skoðuð, enda
vel þess virði, svo vönduð og
glæsileg sem hún er. Til sóma fyr-
ir byggðarlagið.
Bláa lónið liggur í leyni milli
hæðanna. Mörg stórvirki lands
okkar leyna á sér þar til komið er
á áfangastað. Það er vissulega
stórmerkilegt hverju jafn fámenn
þjóð hefur náð að koma í fram-
kvæmd á fáum árum. Sköpunar-
verk Guðs eru stórkostleg og
viskan sem hann gefur mönn-
unum til afreka og framkvæmda
er aðdáunarverð svo maður fyll-
ist djúpri lotningu.
Þarna inn á milli fjallanna gef-
ur að líta merkilega sýn. Risavax-
ið hitaveitukerfið sér heimilum
íbúa Suðurnesja fyrir birtu og yl.
Þarna er hjartað sem dælir og
dælir og enn er mannvirkið ekki
fullfrágengið það þarf mikið fé til
framkvæmdanna. Þá er það sjálft
lónið. Það hefur orðið til af frá-
rennslinu frá stöðinni á þurru
landi, hrauninu. Þarna hafa orðið
efnabreytingar við mætingu
hrauns og vatns. Vatnið er fagur-
blátt og ber nafn með réttu. Guf-
an sem liggur yfir lóninu minnir
mig á dalalæðuna heima eftir
heitan sumardag að undanskildu
því að þessi gufa hverfur ekki við
uppkomu morgunsólar eins og
glitrandi döggin af grasinu.
Nokkrir sjúklingar eru á stjákli
í jaðri lónsins. Vonandi fá þeir
bót meina sinna. Lítill skáli
stendur norðan og vestan við Ión-
ið honum hefur verið komið upp
til aðstöðu fyrir þá sem leita sér
lækningar þarna.
Hótel Bláa-lón er nokkru
norðar. Það er lágreist vinalegt
timburhús. Þegar inn er komið
mætir manni notaleg heimilis-
hlýja. Öllu er snyrtilega fyrir
komið, hver hlutur á sínum stað.
Hlaðborð og rjúkandi kaffi bíður
gestanna sem urðu sannarlega
fegnir eftir langan dag. Eftir
ánægjulega stund þarna inni var
lagt af stað beinustu leið til borg-
arinnar. Þegar við nálgumst ál-
verksmiðjuna i Straumsvík sneri
sessunautur minn sér að mér og
sagði. „Hérna nokkuð fyrir sunn-
an Straumsvík áttum við hjónin
sumarbústað en við urðum að
flýja vegna mengunar frá álver-
inu, jafnvel eftir að gerð var til-
raun að hefta mengunina. And-
rúmsloftið varð viður styggilegt.
Það er tómt mál að tala um að
hægt sé að koma í veg fyrir óholl-
ustuna. Þú sérð nú gróðurinn
hérna í kring eða öllu heldur
gróðurleysið, allt sviðið og lit-
laust.“ Við urðum sammála einn-
ig um það að nú sæju iðjuhöldai
útlendra stóriðjuvera að lífríki
þeirra eigin landa væru að verða
eyðileggingunni að bráð. Því væri
þörf að leita nýrra miða þar sem
þeir héldu að fáir vissu um ógn-
valdinn, sem í leyni liggur þar til
verkin sýna merkin og orðið of
seint að byrgja brunninn.
Filippía Krístjánsdóttir.
Mér varð á
í messunni
Undirritaður, Magnús Þorvalds-
son, óskar eftir að koma á fram-
færi fáeinum orðum. í grein
minni í Degi mánudaginn 20.
ágúst sl. stóð m.a.:
„...Raunar hafa forystumenn
nefndarinnar (þ.e. Atvinnumála-
nefndar Akureyrar, innsk. M.Þ.)
hrópað hátt á málmverið vestur-
heimska, verið jafnvel með gífur-
yrði í garð þeirra er hafna málm-
veri alfarið í gjöfulustu sveit
landsins..."
Hér varð mér alvarlega á í
messunni og er þar ekki við neinn
prentvillu-púka að sakast, ein-
ungis fljótfærni mína. Ég bið
viðkomandi velvirðingar á þessu
frumhlaupi mínu, en það sem ég
vildi sagt hafa var:
„...Raunar hafa forystumenn
nefndarinnar hrópað hátt á
málmverið vesturheimska. Hafa
umræður komist á það stig, að
félagar þeirra úr hópi meðmæltra
hafa jafnvel verið með gífuryrði
í garð þeirra er hafna málmveri
alfarið í gjöfulustu sveit
landsins..."
Það var alls ekki ætlan mín að
vera með atvinnuróg um einn né
neinn, einungis að benda á að ég
sem leikmaður hef ekki heyrt né
séð annað en þetta, sem frá
nefndinni hefur komið, í undan-
genginni atvinnuumræðu. Sé það
hins vegar ekki svo er það nefnd-
armanna að upplýsa illa upp-
lýsta meðborgara sína.
Ég biðst afsökunar á
áðurnefndum mistökum mínum
og vona að téðir nefndarmenn
virði mér það á betri veg.
Með vinsemd
Magnús Þorvaldsson