Dagur - 24.08.1984, Blaðsíða 8

8 - DAGUR - 24. ágúst 1984
24. ágúst 1984 - DAGUR - 9
„Petta er mjög fjöl-
breytt og skemmti-
legt starf það eru
engir tveir dagar
eins að Vestmanns-
vatni, þannig að í
rauninni væri ekki
ósanngjarnt
að ég borgaði
fyrir það að fá að
vera hér, en á ein-
hverju verður mað-
ur nú að lifa. “ Það
er Svavar Jónsson,
guðfrœðinemi og
sumarbúðastjóri að
Vestmannsvatni sem
hefur orðið í samtali
við Dag. Ég heim-
sótti Vestmanns-
vatn á dögunum, til
að forvitnast um
hvað þar vœri að
gerast og hvernig
sumarbúðir þjóð-
kirkjunnar störf-
uðu. Ég átti von á
barnaskara, en
raunin var önnur,
þvíþað erufleiri en
börn og unglingar
sem njóta sumar-
búðanna við Vest-
mannsvatn. Þegar
mig bar þar að garði
voru þar félagar frá
Blindrafélaginu,
auk aldraðs fólks
víðs vegar að. Og
það er afmœlisár í
ár hjá sumarbúðun-
um og í tilefni þess
verður haldin vegleg
afmœlishátíð við
Vestmannsvatn um
helgina.
Myndir og texti GS.
Dagur í heimsókn hjá Svavari Jónssyni og hans fólki við Vestmannsvatn í Aðaldal, en þár verður tvöfalt afmæli um helgina
á þeim. Þetta hefur gengið vel,
því börnin eru almennt opin og
fús til samræðna og það hefur
komið í ljós að þau fylgjast vel
með. Það er til dæmis áberandi,
að þau hafa orðið fyrir miklum
áhrifum frá þeim friðarumræðum
sem hafa verið mikið uppi á yfir-
borðinu að undanförnu. Einnig
eru þau mjög vakandi gagnvart
góðri umgengni um náttúruna og
hugsa mikið um þau mál.“
- Það eru bæði ungir og aldnir
sem fá að njóta dvalar að Vest-
mannsvatni?
„Já, það er rétt. Hér hafa verið
fimm barnahópar í sumar, sam-
tals 250 börn, sem er svipaður
fjöldi og verið hefur undanfarin
sumur. Við röðum í flokkana eft-
ir aldri í öllum flokkum eru
hvoru tveggja, strákar og stelpur.
Við sjáum hér sömu andlitin ár
eftir ár; þau koma hér fyrst 7 ára
gömul og síðan aftur og aftur á
hverju sumri allt þar til þau verða
12 ára. Síðan erum við með fjóra
flokka fyrir aldraða og blinda og
þar er sama sagan; við fáum
sama fólkið í heimsókn til okkar
ár eftir ár. í því felst stærsta
viðurkenningin á okkar starfi."
Spilað af
fingrum fram
- Hvernig er dagskráin hjá
gamla fólkinu?
„Hún er nú ekki eins bundin
og hjá krökkunum; hún er meira
spiluð af fingrum fram, eftir veðri
og öðrum aðstæðum, já og vilja
fólksins. í góðu veðri vill fólk
gjarnan njóta sólar og spjalla
saman í ró og næði, en ef ekki
viðrar til útiveru er gripið í spil
og lesið upp úr gömlum bókum
svo eitthvað sé nefnt. Einnig er
farið í gönguferðir, berjamó og
þeir sem eru áræðnir fara út í
róður á vatninu. Margir leggja
líka leið sína í Minjasafnið á
Grenjaðarstað og auk þess förum
við í dagsferð í rútum með hvern
hóp. Ekki má heldur gleyma
kvöldvökunum, sem oft á tíðum
eru hinar fjörugustu hjá gamla
fólkinu. Við höfum verið svo
heppin að fá marga góða gesti í
heimsókn; frá Akureyri, Húsavík
og héðan úr sveitinni, sem hafa
lífgað upp á kvöldvökurnar.
Þeirra á meðal er Stefán Þórisson
í Hólkoti, sem oft kemur með
nikkuna sína og leikur fyrir
dansi.“
- Svavar hefur verið sumar-
búðastjóri við Vestmannsvatn í 3
sumur, en auk hans starfa þar
Bjarni Þór Bjarnason, Bryndís
Björnsdóttir, Ólöf Jóna Tryggva-
dóttir, Matthildur Egilsdóttir,
Snæfríður Njálsdóttir, Þóra
Helgadóttir og Rúnar Örn Frið-
riksson. Þó í sjálfu sér hljóti að
vera óþarft að spyrja, þá spurði
ég Svavar hvernig hann kynni við
starfið?
„Mjög vel, því eins og ég sagði
í upphafi ætti maður að borga
fyrir að fá að vera hér. Þetta hef-
ur verið mjög þroskandi fyrir
mig, ekki bara sem guðfræði-
nema, heldur ekki síður fyrir mig
sem manneskju. Ég er það mikið
barn enn, að ég kannast vel við
margt af því sem kemur fram hjá
þeim börnum sem hér hafa
verið.“
Nú var farið að volgna á okkur
Svavari, þar sem við sátum inni
á skrifstofu hans, sem raunar er
einnig notuð sem svefnherbergi
vegna þrengsla í sumarbúðunum.
Einar Guðgeirsson frá Reykjavík
Úti fyrir var nefnilega glaða
sólskin og yfir 20 stiga hiti. Við
drifum okkur því út í sumarið til
að heyra hljóðið í fólkinu.
Kem á hverju
sumri
Fyrstur varð á vegi okkar
Kristján Tryggvason frá Akur-
eyri. Kristján hefur verið blindur
frá barnsaldri, en hann kemst
ferða sinna með aðstoð hvíta
stafsins. Ég spurði hann um dvöl-
ina við Vestmannsvatn.
„Ég hef komið hingað á hverju
sumri undanfarin 9 ár, allt síðan
félagar úr Blindrafélaginu fengu
hér fyrst inni. Ég kann ákaflega
vel við mig hér, enda kemst ég
allra minna ferða utanhúss sem
innan. Þar að auki er mikils virði
að komast í félagsskapinn, hitta
vini og kunningja, enda er stemmn-
ingin í hópnum góð,“ segir
Kristján.
Einar Guðgeirsson frá Reykja-
vík kemur að í þessu með hvíta
stafinn. Hann er einnig blindur,
en stafurinn vísar honum veginn.
„Ég lifi á þessari viku hér við
Vestmannsvatn allt árið, andlega
sem líkamlega, enda hjálpast allt
að; við höfum oftast verið heppin
með veður, andinn í hópnum er
góður og svo er líka stjanað undir
okkur hérna á allan hátt,“ segir
Einar. Sverrir Karlsson frá
Reykjavík tekur undir þetta, en
liann á sér sérstaka sögu.
„Ég var alveg blindur þegar ég
kom fyrst hér að Vestmannsvatni
og þannig var það þrjú fyrstu
sumrin sem ég dvaldist hér,“
sagði Sverrir. „Þrátt fyrir það
naut ég dvalarinnar og kunni
mjög vel við mig. En síðan
gekkst ég undir aðgerð, sem
tókst svo vel að ég fékk nokkra
sjón. Það var ólýsanlega niikill
fengur fyrir mig í alla staði og
það var gaman að koma sjáandi
að Vestmannsvatni fjórða sumar-
ið. Auðvitað hafði ég gert mér
nokkra mynd af umhverfinu og
því fólki sem hér starfaði. Ég
vissi að hér var fallegt og vissu-
lega fékk ég það staðfest með
sjóninni, en ekki stóðst hún nú
alveg myndin sem ég hafði gert
mér af staðnum í huganum á
meðan ég var blindur. Mér er
það alltaf minnisstætt þegar ég
kom hingað fyrst sjáandi. Þá var
það mitt fyrsta verk að spyrja eft-
ir Jóni Helga, sem þá var hér
sumarbúðastjóri. Hann er hér,
var þá sagt við hliðina á mér. Ég
þekkti röddina strax, en ekki
manninn,“ sagði Sverrir Karls-
son.
Þið eruð stundum
óttalegir
vitleysingjar
Aldursforsetinn við Vestmanns-
vatn þegar mig bar að garði var
Marteinn Sigurðsson frá Hálsi í
Kinn. Hann er níutíu og fjögurra
ára gamall og hafði komið til
búðanna daginn áður í fylgd
sveitunga síns, Jóns Pálssonar á
Granastöðum sem er áttræður.
Þeir félagar óku í hlaðið með
reisn á Moskvitsnum hans Jóns.
„Ætlar þú nú að fara að tala
við annan eins aumingja og mig
og setja svo afraksturinn í
blöðin," sagði Marteinn, þegar
ég tyllti mér hjá honum á bekk
austur undir vegg. Hann var hinn
hressasti og lék við hvern sinn
fingur, en gat ekki á sér setið að
skamma mig og kollega mína ör-
lítið.
„Það er nú alveg dæmalaust
hvað þið getið verið miklir ótta-
legir vitleysingjar þessir blaða-
menn á stundum, eins og þegar
þið eruð að skrifa um búskapinn.
Þannig var það á dögunum, þeg-
ar Þingeyingar voru rétt að byrja
sláttinn, þá mátti lesa í blöðum
að heyskap væri víðast hvar að
ljúka á Norðurlandi. Þá hafði
verið vætutíð vel á aðra viku, en
daginn eftir að þornaði átti að
vera búið að hirða, samkvæmt
fréttum blaðamanna. Það er eins
og þetta gerist allt á einum degi.
Þið megið ekki láta svona and-
skota út úr vkkur og þetta máttu
hafa eftir mér,“ sagði Marteinn
og nærstaddir höfðu gaman af
hvernig hann hirti blaðamann-
inn. Ég reyndi að eyða þessu tali
og spurði Martein um dvölina
að Vestmannsvatni.
Kristján Tryggvason frá Akureyri.
Marteinn Sigurðsson frá Hálsi í Kinn.
„Þetta er í þriðja skiptið sem
ég er hér hjá Svavari; hann er
hreint ekki sem verstur greyið.
Það er helst hann sem teymir mig
hingað og svo er líka gaman að
komast í félagsskapinn. Annars
er ég farinn að heyra svo illa að
menn hafa raun af því að kynnast
ntér. En það verður að sitja við
það. Og ekki ætla ég mér að
kvarta, því það eru svo margir í
veröldinni á mínum aldri sem
hafa það svo miklu lakara en ég.
Hvaða tilgangur er til að mynda
í því hjá skaparanum að láta fólk
liggja í kör mánuðum og jafnvel
árum saman. Ég ætla að vona að
ég þurfi ekki að lifa það. Ég hef
verið nokkuð heppinn fram til
þessa, en mér þykir verst að geta
ekki lengur orðið aA nokkru liði
við búskapinn. En það er gaman
að fylgjast með þegar vel gengur
í árferði eins og í sumar. Ég sit
löngum við eldhúsgluggann
heima á Hóli og ég hef bókstaf-
lega séð grösin gróa í sumar slík-
ar hafa framfarirnar verið í
gróðrinum frá degi til dags. En ég
held að það sé ekki rétt að segja
þér öllu meira þið eruð varasamir
þessir blaðamenn. Svo er ég
heldur ekki vel upplagður, ég
svaf svo lítið í nótt,“ segir
Marteinn og kímir.
„Jæja karlinn, varstu ef til vill
á einhverju kvennafari,“ segir
Svavar og glottir við tönn.
„Nei, nei, ertu frá þér, það er
nú farinn að minnka hugur minn
til kvenna, en ég kvarta ekki þótt
eitthvað sé eftir af karlmennsk-
unni,“ svarar Marteinn og hlær
við.
Afmœlishátíð
að Vestmannsvatni
Nú var hringt inn til hádegisverð-
ar og gestirnir létu ekki segja sér
það tvisvar. enda kjötbollur og
hvítkálsjafningur á borðum. Og
það var létt yfir hópnum þegar ég
kvaddi, enda var Svavar að lesa
upp úr bókinni Krydd á tilver-
una, sem var nokkurs konar des-
ert á hádegismatinn.
Um helgina verður tvöföld af-
mælishátíð við Vestmannsvatn.
Minnst verður 25 ára afmælis
Æskulýðssambands kirkjunnar í
Hólastifti, sem á og rekur sumar-
búðirnar. Einnig verður þess
minnst að sumarbúðirnar eiga 20
ára afmæli. Nánar er sagt frá af-
mælishátíðinni á öðrum stað í
blaðinu í dag. - GS.
Starfsfólk í Sumarbúðunum við Vestmannsvatn, f.v. í aftari röð: Kristján Vilmundur, Matthildur Egilsdóttir og Bryndís Björnsdóttir. í fremri röð eru
f.v. Rúnar Örn Friðriksson, Snæfríður Njálsdóttir, Ólöf Jóna Tryggvadóttir og Svavar Jónsson.
„Það voru klerkar í Hólastifti,
ásamt fjölmörgum áhuga-
mönnum, sm höfðu veg og vanda
af uppbyggingu sumarbúðanna
á sínum tíma og ég hygg aö það
sé ekki ofmælt, að sr. Pétur Sig-
urgeirsson, núverandi biskup, og
sr. Sigurður Guðmundsson vígslu-
biskup, hafi farið þar fremstir í
flokki. Útslagið gerði svo velvilji
bænda á Barðinu, sem gáfu land
undir búðirnar og þeir hafa alla
tíð verið góðir grannar,“ segir
Svavar.
- Hver er megintilgangurinn
með starfseminni?
„Að leyfa börnum og fullorðn-
um að koma hingað og lifa við
leik og störf í fallegu umhverfi og
njóta útivistar. En kjarninn er að
finna til samkenndar í kristnu
samfélagi.“
- Hvernig líður dæmigerður
dagur að Vestmannsvatni?
„Það er nú svolítið misjafnt og
að sjálfsögðu er ekki sama
dagskrá fyrir börnin og eldra
fólkið. Ef við tökum dæmigerða
dagskrá hjá börnunum þá eru
þau vakin kl. 8. Síðan er fána-
hylling, bæn og morgunmatur.
Eftir það er morguninn oft not-
aður til leikja við vatnið, báts-
ferða og veiðiskapar. Morgun-
stundin hentar betur til þeirra
hluta, því hafgolan segir til sín
upp úr hádeginu. Það er ekki am-
ast við því þó börnin veiði af
bakkanum og þau fái einn og
einn fisk. Og þó þeir séu ekki
stórir, þá eru þeir margir hverjir
á við stórlaxa í augum barnanna.
Eftir hádegið er boðið upp á
gönguferðir, ýmiss konar leiki og
þá er knattspyrnan alltaf vinsæl-
ust. Eftir kaffi er fræðslustund,
þar sem við reynum að fá börnin
til að vinna að ákveðnum verk-
efnum. Hér er þó ekki um beina
Svavar Jónsson og Sverrir Karlsson ræðast við.
kennslu að ræða, því við reynum
að hafa þetta sem frjálslegast og
leggjum mikið upp úr því að
krakkarnir séu beinir þátttakend-
ur. Jafnframt reynum við að
vekja umræður um lífið og tilver-
una frammi fyrir Guði. Að því
loknu er kvöldverður og síðan er
fáni dreginn niður. Dagskránni
lýkur síðan með kvöldvöku, sem
börnin sjá að mestu leyti um
sjálf. Einnig höldum við dansleik
einu sinni fyrir hvern hóp og síð-
asti barnahópurinn átti í hljóm-
sveit. Það var hljómsveitin Edan
frá Húsavík. Svona gengur þetta
nú fyrir sig í megindráttum, en
fastur punktur er helgistund í lok
hvers dags áður en gengið er til
náða.“
Börnin opin og
áhugasöm
- Hvernig gengur að halda
börnunum að kristilegu starfi,
t.d. á fræðslufundunum. Eru þau
móttækileg fyrir því?
„Já, nær undantekningalaust.
Við reynum að forðast beina
prédikun, en hvetjum börnin
þess í stað til viðræðna, ekki síst
til að segja frá einhverju úr eigin
lífi, eða til að spyrja um eitthvað
sem er að brjótast um í kollinum