Dagur - 29.08.1984, Blaðsíða 6
6 - DAGUR - 29. ágúst 1984
Þetta er mikil
nostursvinna
- spjallað við Steingrím og Pétur í refabúinu
Skriðulandi í Langadal í Húnavatnssýslu
Agg, agg, agg sagði tófan á
grjóti. Og það varð til þess að
aumingja Siggi þorði ekki
heim. Síðan þeir atburðir áttu
sér stað hefur Siggi komist
bæði til vits og ára aukin held-
ur eflst mjög að þroska og víð-
sýni. Tófan er enn við sama
heygarðshornið, greyið.
Reykjavíkuraðallinn gagnrýnir
íslenska bændur og telur þá
bagga á þjóðlífínu. Hættiði að
eltast við ær og kýr, snúið ykk-
ur að einhverju skynsamlegu.
Þjóðfélagið tekur örum breyt-
ingum rétt eins og Siggi og nýj-
ar búgreinar verða til. Loð-
dýrarækt og fískeldi eru sama
sem ótakmarkaðir möguleikar.
Nema hvað! Þegar keyrt er á
bundnu slitlagi Langadals í
Húnavatnssýslu verður fyrir
manni bærinn Skriðuland hvar
rekið er refabú. Guðsteinn bóndi
var ekki heima en Steingrímur
Kristinsson og Pétur Guðsteins-
son féllust á að segja okkur allt er
þeir vissu um refabúskapinn, þó
hann væri ekki þeirra deild. Þeir
sjá um gömlu góðu sauðkindina,
en hún er í 600 eintökum á
Skriðulandi.
Við erum sem sé að forvitnast
um refinn. Á Skriðulandi eru'70
læður, 21 högni og 350 hvolpar
og er það í meðallagi stórt refa-
bú. Þetta er fyrsta árið sem
Skriðulandsbændur hafa ref og
hefur gengið ágætlega hjá þeim,
að sögn Steingríms og Péturs.
Okkur blíðlyndum blaða-
mönnum þótti mikil læti í hvolp-
unum og nokkur óhljóð. „Það er
nokkur grimmd í þessu. Þeir bíta
hvorn annan ef svo ber undir, en
ef rétt er að þeim farið á ekki að
vera nokkur hætta á að þeir
skemmi skinnin hvor á öðrum.
En það er að sjálfsögðu mjög
slæmt ef það gerist. Við verðum
að passa upp á að alltaf sé nógur
matur hjá hvolpunum, þá slást
þeir ekki.“
- Hvað er þeim gefið að éta?
„Þetta er fiskúrgangur sem
unnin er í Fóðurstöðinni á Sauð-
árkróki. Þeir éta þetta ein-
göngu."
- Er eitthvað upp úr þessu að
hafa?
„Við erum með tvær gerðir,
Bláref og Shadow, en hann er
verðmeiri. Það eru nokkrar
sveiflur í verði. Það fer eftir því
hversu góð skinnin eru hvað við
fáum mikið fyrir þau. Skinnin eru
seld á uppboði í Danmörku og
London og það eru umboðsaðilar
sem sjá um þá sölu. Við komum
lítið þar nærri. Við byrjum að
slátra í desember og erum að í
Þetta eru einhvers konar afurða-
lán eða fyrirframgreiðsla í.lána-
mynd.“
Læðurnar ganga með í 2 mán-
uði og gjóta þá í sérstaka kassa
sem settir eru inn til þeirra. Þær
fá ekki að hafa hvolpana hjá sér
nema í sárafáar vikur, þá eru þeir
færðir í sundur og hafðir saman
tveir og tveir. Fyrir ofan búr læð-
unnar er sérstakt kort þar sem
allar upplýsingar um hana eru
Stcingrímur og Pétur í refabúinu á Skriðulandi. Refirnir eru ekki beint gri
þeim með látum.
dálítinn tíma, við slátrum aldrei
öllu í einu. Það er ekki alltaf
sama verð á hverju uppboði, það
getur munað óhemju miklu á
milli uppboða. Við reynum að
slátra sumu snemma til að fá pen-
ingana fyrr. Gróði af þessu sést
ekki fyrr en ári eftir að slátrað er.
Annars er ekki um gróða að ræða
fyrstu árin, allur peningur fer í að
borga fjárfestingar. Þetta er fjár-
frekt fyrirtæki, það þarf að
byggja hús og mjög mikilvægt er
að hafa góða loftræstingu. Nú,
svo þarf að smíða öll búrin en
þau eru úr plasthúðuðu neti. í
fyrra kostaði ein læða um 2.000
krónur.“
- Hvernig fjármagnið þið
þetta?
„Þetta er um einhverjar fyrir-
greiðslur að ræða. Við erum ekki
alveg kunnugir því í smáatriðum.
Smell, trekk, trekk. Taktu eins margar myndir og þú vilt, við eru alltaf jafn-
sætir. Svo máttu geta þess að fiskúrgangurinn bragðaðist Ijómandi vel.
skráðar, t.d. hversu marga
hvolpa hún á og með hvaða
högna. En það skiptir töluverðu
máli hvernig högni og læða eru
valin saman. Þau eru valin eftir
litum og þá hvaða litir eru líkleg-
astir til vinsælda á hverjum tíma.
- Hvernig er með sjúkdóma?
„Það koma öðru hvoru upp
sjúkdómar í refabúskap. Við
höfum að mestu sloppið, enda
ekki búnir að stunda hann lengi.
í vor drápust margir hvolpar á
búum víða hér í kring. Það komst
aldrei upp hvað olli því, en lík-
legast töldu menn að eitthvað
væri að fóðri. Þetta olli miklu
tjóni, við sluppum samt nokkuð
vel miðað við marga aðra. Læð-
urnar hér virðast hafa mikið mót-
stöðuafl gegn sjúkdómum. Við
keyptum þær frá Skörðugili í
Skagafirði og þær virðast vera
mjög hraustar."
- Er refabúskapur ekki ólíkur
sauðfjárbúskap?
„Jú, þetta er allt öðruvísi.
Miklu meiri nostursvinna, maður
þarf alltaf að vera við þetta. Samt
er þetta ekki mikil erfiðisvinna
en reynir töluvert á þolinmæðina.
Það þarf að koma hingað tvisvar
á dag ef um venjulega verkun er
að ræða, en ef eitthvað sérstakt
- - - _..'<'■!!!
ssSÉlft
!!!!»■«
J \i MM
Þetta er Shadowrefur, en hann er verðmeiri en blárefurinn. Verðmunur á milli uppboða er oft óhemjumikill.
Yfirlitsmynd yfir refabúið að Skriðulandi. Ofan á hverju búri er kort með öllum
ref.