Dagur - 05.12.1984, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - 5. desember 1984
„Það er heil-
mikið mál að
rækta sveppi“
- segir Magnús Sigursteinsson sveppabóndi í Ólafsfirði
- Svepparækt Magnúsar er ungt fyrirtæki í Olafs-
firði, sem eins og nafnið bendir til fæst við sveppa-
rækt. Sveppir frá þessu fyrirtæki hafa verið í versl-
unum að undanförnu og Iíkað vel, og við hringdum
í manninn á bak við fyrirtækið, Magnús Sigur-
steinsson, og spurðum hann um tildrög þess að
hann fór út í þessa framleiðslu.
„Ég byrjaði að fikta við
svepparækt fyrir rúmlega tveimur
árum. í fyrrasumar skellti ég mér
í þetta af meiri krafti og byggði
þá lítið hús og notaði það í vetur.
I sumar tók ég svo á leigu hús-
næði í Iðngörðunum hér á Ólafs-
firði og er búinn að innrétta það
hús. Það má segja að það hafi
byrjað illa hjá mér í þessu nýja
húsnæði, ég fékk lélega uppskeru
í fyrstu sáningu, var með lélegt
efni, búinn með kornhálminn og
var að prófa mig áfram með hey-
rusl og fleiri efni.“
- Getur þú áður en við förum
lengra, útskýrt fyrir lesendum í
stuttu máli hvernig svepparækt
gengur fyrir sig?
„Já. Við getum byrjað á því að
maður verður sér úti um hálm
frá einhverjum bónda sem ræktar
korn og síðan leggur maður þetta
í bleyti og blandar saman við það
hrossaskít og fleiri áburðarefn-
um. Þetta er sett upp í haug sem
þarf að vera af ákveðinni stærð.
í þessum haug hitnar heilmikið
og eftir ákveðinn tíma sem ræðst
af ýmsu, þarf að snúa þessum
haug við. Hann er rifinn allur í
sundur, blandað í hann áburði,
vatni og fleiri efnum og síðan er
haugurinn hlaðinn upp aftur.
Aftur hitnar í haugnum og
þetta endurtekur sig nokkrum
sinnum, það er jafnoft blandað í
hauginn efnum og honum snúið
við. Þegar þetta er svo orðið
mátulega rotið eins og sagt er,
þá er þetta flutt í ræktunarhúsið
þar sem á að rækta þetta og þar
er þetta sett í hillur í klefum. Þar
er þetta hitað upp og ákveðin
gerilsneyðing á sér stað. Þetta er
hitað upp í um 60 gráður og þeim
hita haldið í nokkra daga, með
ákveðnum aðferðum varðandi
hita og rakastig.
Þegar gerilsneyðingin hefur átt
sér stað þá er þetta kælt niður og
sáning getur farið fram. Þessi
sveppagró sem er sáð eru einhvers
konar rætur, ekki fræ, heldur
korn sem búið er að smita með
svepparótum og það er byrjuð að
vaxa í þeim mygla.
Síðan er rifið upþ úr hillunum,
jafnað úr þessu aftur í hillurnar
og síðan er þessu haldið við
ákveðið hitastig í um hálfan
mánuð. Þá er sett yfir mold sem
þarf að vera sérstaklega blönduð
með kalki og öðrum efnum.

I!»»«•>
.
Zgk
Iðngarðarnir þar sem svepparæktin er til húsa.
Magnús Sigursteinsson sveppabóndi.
Ákveðnu hitastigi er haldið eftir
það í nokkra daga og eftir um 14-
20 daga fer að sjást í fyrstu
sveppina. Þeir vaxa hægt fyrstu 3-
4 dagana en eftir að þeir eru
komnir í ákveðna stærð rjúka
þeir áfram á ógnarhraða, þrosk-
ast mjög fljótt. Og þegar hér er
komið sögu er lítið eftir annað en
að tína þá og koma þeim á
markað.“
- Þetta er mikið mál.
„Já það er heilmikið mál að
rækta sveppi. Þetta er mjög við-
kvæm ræktun, hún er mjög við-
kvæm fyrir sjúkdómum enda
búin til í þessum beðum mjög
góð skilyrði fyrir aðra sveppi og
örsveppi sem geta hreinlega étið
þetta upp fyrir manni og drepið
allt saman. Það er því mikið at-
riði að þrifnaður sé viðhafður
varðandi alla ræktunina.“
- Hvernig kynntist þú sveppa-
rækt fyrst?
„Það var þannig að ég fór að
lesa mér til um svepparækt, allir
bæklingar um þessa ræktun voru
mér mjög kærkomnir og ég
gleypti þetta í mig. Að því kom
að ég fór að prófa þetta og mér
mistókst hvað eftir annað í upp-
hafi. Árangurinn fór svo að koma
hægt og sígandi og þróunin hefur
verið sú að ég er farinn að stunda
þetta sem atvinnu.“
- Hvað er framleiðslan mikil?
„Þetta var fremur lítið á síð-
asta ári, þetta 250-400 kg á mán-
uði þegar mest var. Núna er ég
að stækka töluvert við mig og eft-
ir áramótin verður þetta vonandi
komið í fullan gang. Þá vonast ég
til að geta framleitt a.m.k. um
600 kg á mánuði. En þá er það
spurningin hvort maður getur selt
það allt. Það er vandamálið sýn-
ist mér vegna þess að þetta svæði
hér fyrir norðan er lítið og notk-
unin virðist ekki vera mjög mikil.
En ég er að vona að neyslan eigi
eftir að aukast.“
- Hvað með verð, ert þú sam-
keppnisfær?
„Ég held að sveppir hafi ekki
verið fluttir inn síðan í vor. Það
eru komnir það margir aðilar í
þessa framleiðslu á landinu, t.d.
kom stór aðili á Flúðum inn á
markaðinn og hann hefur alveg
komið í veg fyrir þann innflutn-
ing sem var á sveppum. íslensku
sveppirnir voru heldur dýrari en
þeir innfluttu, en þar á móti kem-
ur að um miklu betri vöru er að
ræða. Vandamál við þessa rækt-
un er hvað geymsluþolið er stutt
á vörunni sem þarf helst að selj-
ast sem allra fyrst eftir að hún
kemur á markaðinn."
- Er samkeppni við dósa-
sveppina innfluttu ekki erfið?
„Þeir sveppir eru fluttir inn í
miklu magni og það er alltaf ver-
ið að stinga því að manni hvort
það sé ekki hægt að setja upp
vinnslu í þeim dúr. Ég er búinn
að láta kanna það fyrir mig og út-
koman er sú að það virðist ekki
vera grundvöllur fyrir því að
sjóða niður sveppi hér. Ef ég færi
út í þá framleiðslu þá myndi toll-
urinn af innfluttu dósasveppun-
um falla niður og verðið á jjeim
myndi lækka svo mikið að við
það væri ekki hægt að keppa. Ég