Alþýðublaðið - 12.08.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið - 12.08.1921, Blaðsíða 1
1921 Föstudaginn 12. ágúst. 183. tölubl. Hvað veldur? _________ 1 Sumir menn eru svo blindir eða ósvífnir, að þeir viðurkenna ekki villu sfna, þó þeim hafi svart á hvítu verið sannað, að þeir hefðu á röngu að standa. Jakob Möller ritstjóri Vísis og alþm. er einn slíkra manna. Þegar honum verð- ur gramt í geði út af óförum sín- 'sm, jafnvel þó þær séu honum sjálfum að kenna (sbr. hringsnún- ingur hans í togaravökumálinu, dekur hans við íslandsbanka; undanhald hans við Jón Magnús- son o. fl), reynir hann að gera andstæðing sínum, Alþýðuflokkn* um, alt til ills sem hann getur. í grein, sem hann kallar »kolin og brauðverðið«, heldur hann því fram, að »engin tilraun« hafi verið gerð til að réttlæta það, hve hátt brauðverðið er nú, og segir um skýrslu Alþýðubrauðgerðarinnar, að hún fari alveg „fyrir ofan garð og neðan“. Það er skemst af að segja, að aldrei hefir veríð gert neitt til að a-éttlæta það, sem ekki er þörf á að réttlæta; að eins hefir veriö sýnt fram á það og sannað með skýrslu Alþýðubrauðgerðarinnar, að brauðverð hennar er í fuliu samræmi við allan kostnað við rekstur hennar. Það er vitanlega sanngjarnt og alveg sjálfsagt, að krefjast lækk nnar á brauðum jafnt og öðrum vörum, jafnskjótt og gera má ráð íyrir, að unt sé að lækka verðið, og Alþýðubrauðgerðin hefir alt af síðan hún var stofnuð verið síðust að hækka brauðverð og fyrst að lækka það, og nú í heilt ár hefir hún selt brauð sín 6% Iægra verði, en önnur brauðgerðarhús og þar með sparað viðskiftamönn- um sínum 28 þtisund krónur. — Vísir hefði því gert almenningi þarft verk, ef hann hefði í fyrra komið því til leiðar, að önnur brauðgerðarhús hefðu selt sama verði, því þá hefði hann sparað bænum að minsta kosti 100 þús- und krónur, sem unnist hefði við 6°/o lægra verð allra annara brauð gerðarhúsa, en Alþýðubrauðgerð- arinnar. Möller verður að gæta þess, þegar hann talar uœ, að Alþýðu- brauðgerðin ætti að geta starfað með tapi, að hún hefir aldrei verið rekin sem gróðaýyrirtœki og er stofnuð á verstu tímum, meðan alt er í háu verði, hefir að eins starfað skamma stund og hefir því engan teljandi varasjóð til að taka af. Annars er það einkennilegt, að Vísir skuii ekki finna neitt að því við íslandsbanka, þó hann haldi útlánsvöxtum sinum iý°\o hærri en Landsbankinn, og hefir þó íslandsbanki margar miijónir króna i seðlum, sem landið iætur hann hafa með góðum kjörum. En þessu hreyfir Vísir ekki. Hvað veldur? €nskt þingræði. Umbótaleiðin eða allsherjarbylting? Það hefir löngum verið álitið, að í Englandi — þessu íorna heimkynni þingræðisins — væri þingstjórnin fyrirmynd allra þeirra þingstjórna, sem til væru í heim- inum, og sægur manna i öllum löndum hefir skrifað ritgerðir eða jafnvel heilar bækur um það, hve dásamlega þetta þingstjórnarfyrir- komulag Englendinga blessist. Enginn neitar þvf, að fyr á öldum var þingræðið enska giæsi- legt, er það var borið saman við stjórnarfar það, er algengast var á meginlandi Evrópu. En af þeim upplýsingum, sem nú er verið að gefa í enskum tfmaritum og af því ástandi, sem i Englandi er um þessar mundir, hlýtur nokkur efi að vakna hjá mönnum um ^--O"O"O--O--O-'O--0-g ¥ Brunatryggingar ¥ á innbúi og vörum ¥ hvergi ódýrari en hjá. 2 A. V. Tulinius ¥ vátryggingaskrifstofu ¥ Eimskipafélagshúsinu, #! 2. hæð. ágæti þessa marglofaða enska þingræðis. Það er ekki annað sjáanlegt, en að í Englandi sjálfu sé að verða meiri og meiri óánægja með þingið og augu manna þar séu að opnast fyrir því, hversu lélegur málsvari það i rauninni sé fyrir þjóðina, með þeira hætti sem það er nú, Nýlega hefir hinn naíntogaði enski jafnaðarmaður, Kyndman, ritað um enska stjórnarfyrirkomu- Iagið merkilega grein í „The Ninetsenth Century and After.“ Þar kveður hann óánægju manna með núverandi þing og stjórn svo almenna, að veruleg nauðsyn sé á því að gjöra verulegar endur- bætur á fyrirkomulagmu öllu ef ekki eigi ver að fara. Hann gefur ágæta mynd af því hversu órétt- látt þingræðisfyrirkomulagið enska er eins og n^ stendur. Seinast þegar almennar kosningar fóru fram i Englandi, í desember 1918, félck samsteypuflokkur Lloyd George — stjórnarflokkurinn — samtals 5,564318 atkvæði eða S6°/o af öllum greiddum atkvæð- um og kom að 428 þingmönnum. Allir hinir flokkarnir — stjórnar- andstæðingarnir — fengu 4,132, 912 atkv. eða 44% af öllum greiddum atkvæðum, en komu ekki að nema 81 þingmanni. Það er í sánnleika merkilegt að flokk- ur, sem fær 56% af greiddum atkvæðum, skuli fá 85°/o þingsæta Og sá er fær 44°/o atkvæða ekki t

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.