Dagur - 04.11.1987, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - 4. nóvember 1987
DACHJE
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 560 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 55 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 400 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON
(Reykjavlk vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, EGGERT TRYGGVASON, EGILL BRAGASON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585 hs. 41529),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (Iþróttir),
STEFÁN SÆMUNDSSON, TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
VILBORG GUNNARSDÓTTIR, ÞÓRHALLUR ÁSMUNDSSON
(Sauðárkróki vs. 95-5960 hs. 95-5729)
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Framleiðnisjóður:
Frestur til að gera fækkun-
arsamninga framlengdur
Ákveðið hefur verið að frestur
sauðfjárframleiðcnda til að
gera fækkunarsamninga að
fullvirðisrétti verði framlengd-
ur til 15. nóvember n.k. Jafn-
framt hefur frestur til að óska
eftir skiptum á fullvirðisrétti í
kindakjöti og mjólk verið
framlengdur til sama tíma.
í fréttatilkynningu frá Upplýs-
ingaþjónustu landbúnaðarins
segir að enn eigi margir bændur
bústofn umfram fullvirðisrétt þó
að það liggi ljóst fyrir að lítið
verði um ónotaðan fullvirðisrétt
frá næstu áramótum þar sem
ákveðið hefur verið að greiða
bændum fyrir ónotaðan fullvirð-
isrétt.
Framleiðnisjóður landbúnað-
arins hefur samið við sláturleyfis-
hafa um að slátra fé á vegum
sjóðsins eftir því sem þarf þó
slátrun sé lokið. Bændur hafa því
enn tækifæri á að endurskoða
ákvarðanir sínar um að setja á fé
umfram fullvirðisrétt.
í tilboðum Framleiðnisjóðs
sem miða að fækkun sauðfjár er
mjólkurframleiðendum á tiltekn-
um svæðum sem einnig halda
sauðfé gefinn kostur á að fá auk-
inn fullvirðisrétt í mjólk gegn því
að láta af hendi helmingi meiri
fullvirðisrétt í dilkakjöti.
Tilboð Framleiðnisjóðs stend-
ur öllum framleiðendum til boða.
Sérstakt tilboð er til bænda sem
verða 67 ára fyrir árslok 1987 og
eldri. Nánari upplýsingar veita
búnaðarsamböndin á hverju
svæði og annast þau skráningu á
beiðnum um fækkunarsamninga.
JOH
Útgerö smábáta
Síðastliðin þrjú ár hafa farið fram miklar umræður um
útgerð smábáta og hugsanlegar takmarkanir á veiðum
þeirra. Á fyrsta aðalfundi Landssambands smábátaeig-
enda, sem haldinn var haustið 1986, vakti Halldór
Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra máls á því að hjá því
yrði ekki komist að stjórna veiðum smábáta til samræm-
is bátum sem eru heldur stærri, þ.e. bátum sem eru yfir
10 tonn. Við sama tækifæri lýsti ráðherra þeirri skoðun
sinni að óhjákvæmilegt væri að taka málefni smá-
bátaútgerðar til sérstakrar athugunar við þá endur-
skoðun fiskveiðistefnunnar sem framundan væri.
Smábátaeigendur hafa oft haldið því fram að ekki sé
þörf á að takmarka veiðar smábáta með lögum eða
reglum, einfaldlega vegna þess að veðurfar, afkasta-
geta bátanna, veiðarfæri og aðrar aðstæður sjái til þess
af sjálfu sér. Stjórnvöld eru ekki sama sinnis, þótt þau
viðurkenni að þetta sé um margt rétt. Hins vegar hafi
veiðarfæri, aukin tækni í fiskleitartækjum og öðrum bún-
aði haft í för með sér að afkastageta þessara báta er
miklu meiri en áður var. Þá hafi þær mælireglur, sem til
þessa hafa gilt um stærð báta, verið gallaðar og gefið of
mikið svigrúm. í dag sé því erfitt að skilgreina hvað séu
smábátar og hvað ekki og því brýnni nauðsyn en áður
að stjórna veiðum þessara báta til samræmis við báta
yfir 10 tonnum, sem til þessa hafa verið innan kvótakerf-
isins.
Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra ræddi fyrir-
hugaðar takmarkanir á smábátaútgerð sérstaklega á
aðalfundi Landssambands smábátaeigenda sem hald-
inn var í lok október. Þar benti hann á að þrátt fyrir
viðvörunarorð hefðu á þriðja hundrað bátar verið smíð-
aðir eða samið um smíði á hér á landi í ár og væri helm-
ingur þessara báta mældur á bilinu 9,5 til 9,9 tonn. Síðan
sagði sjávarútvegsráðherra:
„Það er óumdeilt að fiskiskipafloti landsmanna er of
stór og afkastageta hans mun meiri en afrakstursgeta
fiskistofnanna við landið. Af því leiðir að nauðsyn hefur
borið til að setja takmarkanir á leyfilegt aflamagn.
Aukning á afkastagetu flotans, hvort sem það gerist
með fjölgun fiskiskipa eða með því að ný og stærri og
afkastameiri skip koma í stað gamalla, hefur þau áhrif
að heildarkostnaður við að ná þessum takmarkaða afla á
land eykst. Það er því nauðsynlegt af hálfu hins opin-
bera að setja enn strangari veiðitakmarkanir á hvert
skip eigi ekki að ofbjóða fiskistofnunum.
Aukin hagkvæmni í sjávarútvegi er nauðsynleg ef
skapa á þeim, sem við þennan atvinnuveg starfa, hærri
laun. Auk hagrænna sjónarmiða er óæskilegt frá örygg-
issjónarmiði að fjölgun skipa í flotanum sé fyrst og
fremst í formi smábáta. Smábátaútgerð á ekki að vaxa
einungis vegna þess að aðrar veiðar eru takmarkaðar. “
Astæða er til að taka undir þessi sjónarmið sjávarút-
vegsráðherra. Jafnframt er rétt að vekja athygli á þeirri
staðreynd að smábátaútgerð er mjög hagkvæm við ýms-
ar aðstæður og í reynd undirstaða byggðar í mörgum til-
fellum. Sum byggðarlög hafa ekki önnur skip til hráefn-
isöflunar en smærri báta. Sem dæmi um það má t.d.
nefna Grímsey og Borgarfjörð eystri. Til smábátaútgerð-
ar á slíkum stöðum þarf að taka sérstakt tillit og leysa
vanda þeirra á viðunandi hátt. Ljóst er að fullur skilning-
ur er á því innan sjávarútvegsráðuneytisins. BB.
Eru reglur Framleiðnisjóðs
fyrir fækkunarsamninga óréttlátar?
- færri bændur geta gert fækkunarsamninga en vilja
Haustið 1986 var um 12.000
fjár slátrað samkvæmt fækk-
unarsamningum Framleiðni-
sjóðs og gera má ráð fyrir að
töluverðum fjölda hafi þegar
verið slátrað á þessu hausti. Þó
er vitað að margir bændur eiga
bústofn fram yfir fullvirðisrétt
sinn og með framlengingu
frests til að gera fækkunar-
samninga freistar Framleiðni-
sjóður þess að ná til þessara
framleiðenda.
Margir bændur hafa hins vegar
lýst óánægju sinni meðþær reglur
sem settar eru í fækkunarsamn-
ingum Framleiðnisjóðs. Telja
þeir sig ekki hafa möguleika á
aðlaga fjárfjöldann að fullvirðis-
rétti sínum.
Reglur Framleiðnisjóðs hljóða
upp á að sauðfjárframleiðandi
geti aðeins gert fækkunarsamn-
ing ef hann á fleira fé á fóðrum
en fullvirðisréttartalan er í ær-
gildum.
Ólafur Vagnsson, sauðfjár-
ræktarráðunautur Búnaðarsam-
bands Eyjafjarðar sagði í samtali
við Dag að þeir bændur sem
hefðu góðar afurðir eftir hverja
vetrarfóðraða kind hafi ekki kost
á fækkunarsamningi en þeir sem
hefðu lakari afurðir fyrir hverja
kind geti nýtt sér þessa samninga.
„Sá bóndi sem hefur fullvirðis-
rétt upp á 180 ærgildi en hefur
framleitt allt niður undir 160
ærgildi hefur rétt á fækkunar-
samningi en sá bóndi sem hefur
180 ær á fóðrum en framleiðir
upp undir 200 ærgildi, eins og
algengt er hefur ekki kost á að fá
samning. Margir bændur hefðu
viljað fækka sínu fé en geta það
ekki vegna þessara ákvæða í
samningum Framleiðnisjóðs.
Þess vegna er ekki réttmætt að
halda því fram að þeir hafi ekki
brugðist við tilboðum Fram-
leiðnisjóðs,“ sagði Ólafur. JÓH
# Lottóið
Gaman verður að fylgjast
með því þegar nær dregur
helginni hvernig salan í
lottómiðum hefur gengið.
Um síðustu helgi brást vélin
góða sem velur númerakúl-
urnar og 3 íslendingar hopp-
uðu upp úr stólum sínum af
kæti yfir að vera um 7 milljón-
um ríkari. En Adam var ekki
lengi í Paradís og tíu mínút-
um síðar voru vonir marg-
millanna orðnar að engu. Og
þó. Stjón íslenskrar getspár
bjargaði andlitinu og greiddi
þessum aðilum tæpa milljón í
„sárabætur". Ekki væri nú
ónýtt að geta fengið slíkar
upphæðir i hvert sinn sem
menn verða fyrir vonbrigð-
um. En víst er þó um að þetta
getur haft mikil áhrif á söluna
á þessum talnamiðum, annað
hvort snarminnkar salan eða
þá að allir fara að kaupa sér
lottómiða og bíða fyrir fram-
an sjónvarpið grátbiðjandi
um bilaða Lottó-vél.
# Sítd og olía
Margir hafa eflaust tekið eftir
fréttum sem bárust laust fyrir
síðustu helgi af síldarsölu-
samningum við Rússa. Eins
og vant er þóttust Rússar
ekki geta keypt síld af okkur
nema fyrir smánarverð, sem
við að sjálfsögðu sættum
okkur ekki við. Þegar allt var
komið i góðan rembihnút var
talsmaður Rússa á íslandi
kallaður á fund utanríkisráð-
herra og settur í þumal-
skrúfu. Manninum var ein-
faldlega gert Ijóst að ef ekki
yrði keypt síld frá íslandi þá
yrði heldur ekkí keypt olía frá
Rússlandi. Og viti menn.
Gorbi sá sitt óvænna og
samdi um síldina og beygði
sig þar með fyrir áherslufull-
um orðum ráðherra. í þetta
skipti má víst segja að Denni
hafi skellt rússneska birnin-
um með hælkrók og hnykk.