Dagur - 14.12.1987, Blaðsíða 4

c4 - DAGUR - 14. desember 1987
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 560 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 55 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 400 KR.
RITSTJÓRAR:
ÁSKELL ÞÓRISSON (ÁBM.)
BRAGI V. BERGMANN
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON
(Reykjavlk vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR, EGGERTTRYGGVASON, EGILL BRAGASON,
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, KRISTJÁN KRISTJÁNSSON (Iþróttir),
PÁLL B. VALGEIRSSON (Blönduósi vs. 95-4070), STEFÁN SÆMUNDSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
ÞÓRHALLUR ÁSMUNDSSON (Sauöárkróki vs. 95-5960),
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDIS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Bruðlað
með almannafé
Samkvæmt skýrslu ríkisendurskoðunar fór kostnað-
ur við byggingu flugstöðvar Leifs Eiríkssonar í
Keflavík um það bil 871 milljón króna fram úr kostn-
aðaráætlun. Framkvæmdakostnaður við flugstöð-
ina eins og hún er nú nemur sem sagt 2 milljörðum
og 992 milljónum króna þegar hann hefur verið
framreiknaður til verðlags í september 1987. Upp-
hafleg kostnaðaráætlun hljóðaði upp á tvo millj-
arða, 121 milljón króna, framreiknuð á sama hátt.
Við þá tölu bætast síðan 109 milljónir í fjármagns-
kostnað, 55 milljónir í kostnað vegna listaverka, 10
milljónir vegna eftirlits Bandaríkjamanna og
byggingarnefndarlaun að upphæð 4 milljónir króna.
Flugstöðin hefur því kostað þjóðina 3170 milljónir
króna og þó er framkvæmdum ekki að fullu lokið.
E.t.v. kann einhverjum að þykja umframkeyrslan
eðlileg en víst er að almenningi í landinu þykir
meira en nóg um.
Margt væri hægt að gera fyrir mismuninn á upp-
haflegri og endanlegri kostnaðaráætlun. Til dæmis
mætti gera jarðgöng í Ólafsfjarðarmúla fyrir tæp
60% þessarar upphæðar; byggja 30 2ja herbergja
íbúðir einhvers staðar á landinu; tvöfalda - og ríf-
lega það — fjárveitingar til safna, lista og allrar ann-
arrar menningarstarfsemi í landinu, eða auka niður-
greiðslur á landbúnaðarvörur verulega. Einnig
mætti lækka fyrirhugaðan söluskatt á matvörur á
næsta ári um tæplega fjögur prósentustig, úr 25% í
u.þ.b. 21,2% svo dæmi séu nefnd. Þannig væri
endalaust hægt að beita samanburði en niðurstað-
an er ávallt sú sama: Framúrkeyrslan við byggingu
flugstöðvarinnar er hrikaleg og þeim peningum
hefði verið betur varið til annarra hluta.
Hið dýrkeypta flugstöðvarævintýri leiðir hugann
að ábyrgð þeirra, sem ráðstafa almannafé. í skýrslu
ríkisendurskoðunar er m.a. fullyrt að yfirstjórn flug-
stöðvarbyggingarinnar hafi „skort bæði fjárhags-
lega og framkvæmdalega yfirsýn yfir verkið" og
einnig hafi „ hönnunargögnum verið verulega
áfátt". Með öðrum orðum stóð byggingarnefnd sig
ekki sem skyldi. Samt malda byggingarnefndar-
menn í móinn og fullyrða meira að segja að fyllstu
hagkvæmni hafi verið gætt! Þeir segja að þunga-
miðja málsins sé sú, að byggð hafi verið glæsileg
flugstöð með öllum nauðsynlegum kerfum og bún-
aði. Það hafi verið meginmarkmið nefndarinnar og
því hafi hún náð með „frambærilegum hætti". Með
öðrum orðum: Skítt með kostnaðinn!
Einhvers staðar hefði framúrkeyrslu sem þessari
ekki verið tekið þegjandi og hljóðalaust. En á ís-
landi er þetta víst í lagi.
Hins vegar’ ér'vandséð að Flugstöð Leifs Eiríks-
sonar - þessi dýrasta bygging íslandssögunnar -
verði fil að auka virðingu almennings á stjórnvisku
ráðamanna. BB.
y viðtol dagsins \
Sl. þriðjudag birtist í Degi bréf
sem sent var Fjárveitinganefnd
Alþingis, bréfið er frá 30
starfsmönnum við Heilsu-
gæslustöðina og Sjúkrahúsið á
Húsavík. í bréfinu lýsa þeir
yfir sárum vonbrigðum með
óskiljanlegan seinagang við
byggingu heilsugæslustöðvar á
Húsavík og skora á þingmenn
að sjá til þess að heilsugæslu-
stöðin rísi á næsta ári. Dagur
óskaði eftir viðtali við Gísla G.
Auðunsson heilsugæslulækni
vegna þessa máls. Haustið
1966 hófu Gísli og Ingimar
Hjálmarsson yfirlæknir heilsu-
gæslustöðvarinnar, störf á
Húsavík og voru þeir braut-
ryðjendur að stofnun heilsu-
gæslustöðvar hér, þeirrar
fyrstu á landinu.
„Við byrjuðum með vísi að
læknamiðstöð, eins og við gjarn-
an kölluðum það. Hún var stað-
sett að Ketilsbraut 20 sem þá var
héraðslæknisbústaður. f>ar vor-
um við báðir með móttöku og
læknaritari var ráðinn, því eitt af
Gísli G. Auðunsson heilsugæslulæknir,
Gísli G. Auðunsson heilsugæslulæknir á Húsavík:
„Okkur hefur alltaf
verið ýtt til hliðar“
aðalatriðunum var að koma á
nákvæmum vélrituðum sjúkra-
skrám. Oft finnst okkur að þetta
sé vendipunkturinn og segja má
að upphaf heilsugæslustöðvar á
Húsavík sé þarna um áramótin
1966-67.
Því er ekki að neita að þetta
var miklu takmarkaðri starfsemi
en varð í apríl 1970 þegar Húsa-
víkurkaupstaður stofnaði til
Heilbrigðismiðstöðvarinnar á
Húsavík. Þá var starfsemin flutt á
fyrstu hæð nýbyggingar sjúkra-
hússins. Þar með fannst okkur að
við svöruðum eiginlega öllum
kröfum um nútíma heilsugæslu.
Þarna fengum við röntgendeild
og rannsóknastofur við hliðina á
okkur og hjúkrunarfræðingar
sjúkrahússins veittu okkur aðstoð
þar til heilsugæsluhjúkrunar-
fræðingur var ráðinn. Ungbarna-
eftirlit og mæðravernd var þarna,
sem sagt allir meginþættir þess
sem nú tíðkast við heilsugæslu-
starf."
- Um það bil 10 ár eru síðan
farið var að undirbúa byggingu
heilsugæslustöðvarinnar en fram-
kvæmdum miðar hægt. Nú held-
ur starfsfólk fund og skrifar fjár-
veitinganefnd og þingmönnum,
var þolinmæði ykkar að þrjóta?
„Já, þolinmæðina var að
þrjóta. Það var heilmikið verk-
efni á sínum tíma að fara í gegn-1
um alla þætti varðandi húsnæðis-
kröfur og hvað marga starfsþætti
ætti að vera með í heilsugæslu-
stöðinni. Fullnaðarhönnun var
lokið í ágúst 1983 og teikningar
voru samþykktar af heilbrigðis-
yfirvöldum og stjórninni hér. Þá
héldu allir að málið væri unnið,
settust niður og biðu eftir að fá
peninga til að byrja. Nú eru fjög-
ur og hálft ár síðan og nánast
ekkert hefur gerst. Reyndar var
þó byggður bílskúr yfir sjúkra-
bíla í sumar.
Við urðum öll vongóð þegar
Guðmundur Bjarnason varð heil-
brigðisráðherra vegna þess að
hann er fulltrúi kjördæmisins og
Húsvíkingur. Menn þekkja alltaf
betur til á sinni heimaslóð og
Húsvíkingar höfðu virkilega ver-
ið settir hjá. Málið var ekki að
Guðmundur væri að hygla sínu
héraði heldur hitt, að hér var um
nauðsynja- og réttlætismáli að
ræða, sem varð að drífa áfram,
hér eins og annars staðar. Við
voru býsna vongóð um að nú
loksins fengi málið framgang, en
eftir því sem leið á haustið virtist
málið einhvern veginn þyngjast
meir og meir. Það er þessi eilífi
tónn um geysileg fjárhagsvand-
ræði. Ég dreg það ekki í efa að
ríkið okkar reynir að gera miklu
meira fyrir þegnana en það hefur
bolmagn til. En það verður að
vera eitthvert samræmi í hvernig
fé og framkvæmdum er skipt
milli þegnanna. Þegar við
fengum í hendur greinargerð frá
nefndinni um framtíðarskiptingu
verkefna milli ríkis og sveitarfé-
laga, þá var okkur brugðið. Þar
kemur fram að heilsugæslan á að
fara alfarið yfir á sveitarfélögin.
Þingeyingar byggðu hér á sín-
um tíma glæsilegt sjúkrahús,
greiddu 40% af þeirri byggingu
rétt áður en núverandi lög gengu
í gildi en þau kveða svo á að
sveitarfélög greiði 15% af bygg-
ingarkostnaði sjúkrahúsa. Vegna
þess að rúmt var á sjúkrahúsinu
var hægt að troða þar inn heilsu-
gæslustarfinu og einhverra hluta
vegna hefur okkur alltaf verið ýtt
til hliðar meðan byggðar hafa
verið heilsugæslustöðvar hring-
inn í kringum landið. Loksins
þegar á svo að koma að okkur,
síðustum allra, þá er ríkið bara
hætt og heimamenn eiga að
standa að því sem eftir er. Ég
held að hver einasti maður sjái að
það er ótækt að mismuna þegn-
unum með þessum hætti og þetta
brýndi fólkið til að halda fundinn
og láta vita að það þyldi ekki
svona ranglæti. Það var mikil ein-
drægni hjá starfsfólkinu á bak við
áskorunina."
- Gerir þú þér góðar vonir um
jákvæð viðbrögð ráðamanna við
bréfinu?
„Ég er varkár í eðli mínu og
mun bíða eftir leikslokum. En ég
geri mér góðar vonir vegna þess
að ég held að alþingismönnum
sem margir eru nýliðar hafi ekki
verið Ijóst hvernig þessum mál-
um var komið hérna. Þingeyingar
höfðu verið skildir nánast einir
eftir af öllum dreifbýlishéruðum
landsins. Ég held að þingmenn
séu yfirleitt sanngjarnt fólk og
þeim hljóti að hafa brugðið að
þetta væri svona í rauninni. Mér
finnst það vega afar þungt að
ekki er hægt að mismuna byggð-
arlögum með þessum hætti og
býst þess vegna við að málið nái
fram að ganga."
- Hver er brýnasta þörfin fyrir
húsnæðið?
„Við heilsugæslulæknarnir
erum allir inni á sjúkrahúsinu og
höfum þar viðunandi starfs-
aðstöðu, þannig að við þurfum í
sjálfu sér ekki að kvarta. Heilsu-
gæsluhjúkrunarfræðingarnir hafa
enga aðstöðu, þeir hafa ekki
skrifstofu og ekki einu sinni
skrifborð. Þeir eru með ung-
barnaeftirlit í kjallara hússins við
hliðina á vörumóttöku og við-
gerðarverkstæði. Þetta er smá-
kytra og ekki er huggulegt að
bíða þarna á ganginum með
ung börn, oft í kulda og trekki.
Ljósmæður hafa sömu aðstöðu
við mæðraskoðun. Félagsráðgjaf-
inn er á gamla sjúkrahúsinu.
Hreyfihamlað og aldrað fólk þarf
oft að leita ráðgjafar en til að
komast á skrifstofuna þarf að
fara upp nánast illvígar tröppur.
Þarna er einnig aðstaða fyrir
sérfræðinga sem til okkar koma.
Augnlæknir kemur t.d. fjórum
sinnum á ári og er hér viku í
senn. Hans skjólstæðingar eru að
stórum hluta gamalt fólk, hreyfi-
hamlað og jafnvel hálfblint. Það
hafa margoft komið kvartanir
vegna aðstöðunnar og oft þarf að
bera fólkið upp tröppurnar til
augnlæknisins.
Heilbrigðisfulltrúinn er með
skrifstofu úti í bæ en samkvæmt
lögum á að veita honum aðstöðu
á heilsugæslustöð. Tannlækna-
þjónustan er í leiguhúsnæði en
henni er ætlað húnæði í nýju
heilsugæslustöðinni.
Margar þjónustudeildir sjúkra-
hússins eru mjög aðþrengdar
vegna þess að heilsugæsluþjón-
ustunni var þrengt inn í þeirra
húsnæði. Þar má nefna röntgen-
deild, rannsóknadeild og slysa-
móttöku. Enginn fundarsalur er í
húsinu. Báðir yfirlæknar sjúkra-
hússins verða að deila einni og
sömu stofunni og einnig er mjög
brýnt að koma upp sérstakri
skurðstofu til rannsóknaað-
gerða."
Við þökkum Gísla fyrir spjall-
ið og nú er að bíða og sjá hvort
fjárveiting fæst til að steypa upp
heilsugæslustöðina á Húsavík
næsta sumar. IM